Bepul yurist maslahati

⚡️RASMAN

❗️Bolalar nafaqasi va moddiy yordamni olish oldingiga qaraganda  NISBATAN osonlashdi.

✅ 2024 yil uchun hisoblangan minimal iste’mol xarajatlari miqdori e’lon qilindi. Unga ko‘ra, bir kishi uchun minimal iste’mol xarajatlarining yangi miqdori 621 ming so‘mni tashkil etdi. 2023 yilda ushbu miqdor 568 ming so‘mni tashkil qilar edi.

❗️Xósh buni bolalar nafaqasiga yoki moddiy yordam pulini olishga nima aloqasi bor deb o‘ylayotganlar uchun !

✅ Hukumatning 654-son qarori bilan tasdiqlangan nizomga asosan, oilaga bola puli yoki moddiy yordam tayinlanishi uchun 2022 yildan boshlab — oilaning har bir a’zosiga jami bir oylik o‘rtacha daromad minimal iste’mol xarajatlari miqdoridan oshmaganda kam ta’minlangan deb e’tirof etilishi va shunga ko‘ra ularga bolalar nafaqasi yoki moddiy yordam berilishi mumkinligi ko‘rsatilgan.

✏️ Bu degani endi Siz bolalar nafaqasi yoki moddiy yordam pulini olish uchun ariza bersangiz Sizni xar oylik jami daromadingiz kishi boshiga bo‘linganida manashu 621 000 so‘mdan oshmasa bo‘ldi.

✏️ O‘zgarish olamshumul darajada emas, lekin ko‘pchilik oilalar daromadi belgilangan mezondan oshib ketganligi sababli arizasi bu kabi ijtimoiy nafaqalarni olish uchun to‘sqinlik qilgan bo‘lsa endi minimal iste’mol xarajatlarini yangi miqdoridan kelib chiqib qayta ariza topshirib ko‘rishlari mumkin.

Bog‘chaga joylashtirishda imtiyoz berilgan shaxslar ro‘yxati
Quyidagi shaxslarga bolani bog‘chaga qo‘yishda imtiyozlar beriladi:

▶️I va II guruh nogironligi bo‘lgan shaxslarning bolalari;
ko‘p bolali oilalarning bolalari;
▶️yetim bolalar yoki ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar;
▶️«Ayollar daftari»ga kiritilgan ijtimoiy himoyaga muhtoj yolg‘iz ayollarning bolalari;
▶️kontrakt bo‘yicha harbiy xizmatchilarning va ichki ishlar organlari xodimlarining bolalari;
▶️talabalar va pedagoglarning bolalari;
▶️akalari yoki opalari ushbu muassasaning tarbiyalanuvchilari jumlasidan bo‘lgan bolalar;
▶️ko‘p tarmoqli ixtisoslashtirilgan maktabgacha tashkilotlardan umumiy turdagi maktabgacha tashkilotlarga o‘tkazilayotgan sog‘aygan bolalar. 
Kanalimizga obuna boʻlishni unutmang. @YJyurist_uz
Savol va bepul murojaat uchun @yuristYJ kanaliga yoʻllang

Bugungi kunda aktual boʻlgan savollarga qaysi qonun hujjatlaridan javob topamiz deb oʻylagandirsizlar.
1. Nogironligi bo'lgan shaxslarni qo'llab-quvvatlash tizimini takomillashtirishga doir qo'shimcha chora tadbirlari to'g'risidagi PQ-74-son da hamda soliq kodeksi 380-moddalari va 421-moddalari 436-moddalarda ko'rsatilgan imtiyozlardan nogironlar foydalanadilar

❗️OTA BOLAGA TO'LAGAN ALIMЕNTINI VAQTI KЕLIB QAYTARIB OLIShI MUMKINMI ?

⚡️SAVOL; Turmush o'rtog'im xozirda bir nafar farzandimga alimеnt to'laydi. U mеnga bola 18 yoshga to'lganida uni alimеntga bеrib to'lagan pullarimni qaytarib olaman dеyabdi.

❗️Shunday bo'lishi mumkinmi ?
👉 To'lagan alimеntini qaytarib ololmaydiyu lеkin o'zi uchun ta'minot talab qilishi mumkin. Ota-ona uchun ta'minot bеrish tartibi Oila kodеksida bеlgilab qo'yilgan. Faqat qonunda bu alimеnt emas ta'minot dеb yuritiladi. Kodеksda nafaqat ota, ona xam ularni moddiy tomonlama ixtiyoriy ta'minlamay kеlayotgan voyaga еtgan bolalaridan sud tartibida ta'minot talab qilishi mumkin.

❗️Xamma ota-ona xam bu ta'minotni talab qilsa bola to'layvеrishi kеrakmi ?
👉 Bu ta'minotni tayinlashda sudlar ota-onaning mеhnatga layoqatsizligi va yordamga muhtojlik darajasidan kеlib chiqib ish ko'radi. Kim sudga ta'minot so'rab ariza yozsa masala uning foydasiga xal bo'ldi dеgani emas bu.

❗️Bunday ta'minot bolalarning nеchtasidan undiriladi ?
👉 Ota-ona uchun alimеnt miqdorini bеlgilashda sud voyaga еtgan, mеhnatga layoqatli bolalarning barchasini hisobga olgan holda qaror qabul qiladi.

❗️Masalan voyaga еtgan bola o'qishda bo'lsa u ta'minotni to'lashga imkoni bo'lmaydiku ?
👉 Shu sababli ta'minot miqdorini bеlgilashda sud bolalarning oilaviy va moddiy ahvolini hisobga olgan xolda ish ko'radi.

❗️Bu ta'minotni eng kam miqdori qancha bo'ladi ?
👉 Voyaga еtgan, mеhnatga layoqatli bolalardan undirilayotgan alimеnt miqdori qonun hujjatlarida bеlgilangan mеhnatga haq to'lash eng kam miqdori (1 050 000)ning 11,75 foizidan kam bo'lmasligi kеrak.

❗️Bu ta'minotni to'lamasa xam bo'ladimi ?
👉 Agar sud ota-onaning o'z vaqtida bolalari oldidagi ota-onalik majburiyatini bajarishdan bo'yin tovlaganligini aniqlasa, bolalarni mеhnatga layoqatsiz, yordamga muhtoj ota-onasiga xam ta'minot bеrish majburiyatidan ozod qilishi mumkin.

Xodim bilan kasallik davrida mehnat shartnomasini bekor qilsa bo'ladimi...

#savolimbor Xodimimiz Mehnat kodeksi 161-moddasiga ko’ra, mehnat shartnomasini o’z tashabbusi bilan bekor qilish haqida 14 kun oldin yozma ravishda ogohlantirdi. Lekin xodim kasal ekan. Bugun ogohlantirish muddati tugaydi, xodim arizasini qaytarib olmagan va qaytarib olmoqchi ham emas ekan. Bugun shartnomani bekor qilmoqchi bo’lsak, yurist biz bilan tortishib mumkin emas deyapti. Yuristimiz aytyaptiki, 1-dan xodim kasallik davrida shartnomani bekor qilib bo’lmas ekan, 2-dan kasallik davrida ogohlantirish muddati to’xtab turarkan?

Yuristni almashtirishni tavsiya qilamiz)) Chunki yuristingiz 161-modda ya’ni mehnat shartnomasini ish beruvchining tashabbusi bilan bekor qilishni 160-modda ya’ni mehnat shartnomasini xodimning tashabbusi bilan bekor qilish bilan farqlay olmayapti.

❌ MK 163-moddasiga ko’ra, xodim vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik davrida va mehnat to‘g‘risidagi qonun hujjatlari va boshqa normativ hujjatlarda nazarda tutilgan ta’tillarda bo‘lgan davrida mehnat shartnomasini ish beruvchining tashabbusi bilan bekor qilishga yo‘l qo‘yilmaydi, korxona butunlay tugatilgan hollar bundan mustasno.

⚠️ E’tibor bering xodim kasal bo’lgan vaqtda mehnat shartnomasini ish beruvchining tashabbusi bilan bekor qilishga yo‘l qo‘yilmaydi, korxona butunlay tugatilgan hollar bundan mustasno.

✅ Boshqa asoslarga ko’ra, masalan, 132, 157, 158, 160 va boshqa moddalar bilan xodim kasal bo’lgan vaqtda ham mehnat shartnomasini bekor qilish mumkin.

❌ Ogohlantirish muddati masalasiga kelsak, MK 165-moddasi(Mehnat shartnomasini ish beruvchining tashabbusi bilan bekor qilish to‘g‘risida ogohlantirish)ga ko’ra, xodimni ogohlantirish muddatiga vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik davri, shuningdek uning davlat yoki jamoat vazifalarini bajargan vaqti qo‘shilmaydi, mehnatga oid munosabatlarning korxona tugatilganligi natijasida bekor qilinishi bundan mustasno.

⚠️ E’tibor bering bu yerda ham gap mehnat shartnomasini ish beruvchining tashabbusi bilan bekor qilish to‘g‘risidagi ogohlantirish haqida ketyapti.

✅ MK 160-moddasidagi 14 kunlik va boshqa ogohlantirish muddatlari xodim kasal bo’lsada o’taveradi.

❗️Demak, xulosa qiladigan bo’lsak xodim o’z tashabbusiga ko’ra mehnat shartnomasini bekor qilish haqida 14 kun oldin ogohlantirgan muddat davomida, xodim kasal bo’lib qolsa ogohlantirish muddati o’taveradi hamda muddat tugagach xodim kasal bo’lsada shartnomani bekor qilaverasiz.

⚠️ Diqqat! “Davlat ijtimoiy sug‘urtasi bo‘yicha nafaqalar tayinlash va to‘lash tartibi to‘g‘risida”gi Nizomning (O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2002-yil 8-mayda 1136 - son bilan davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan) 11-bandiga ko’ra, vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik bo‘yicha nafaqa mehnat qobiliyati yo‘qolgan birinchi kundan to u tiklangunga qadar yoki tibbiy-ijtimoiy ekspertiza komissiyasi (TIEK) tomonidan nogironlik belgilangunga qadar, hatto bu davrda xodim bilan mehnat shartnomasi bekor qilingan hollarda ham beriladi.

✅ Demak, xodim bilan mehnat shartnomasi bekor qilingan taqdirda ham bolnichniy pulini kasallikning butun davriga beriladi.
Yaqinlarga yuborishni unutmang

27 yillik ish stajiga ega bo'lgan pedagoglar attestatsiyda qatashib, yetarli ball to'plolmasa, amaldagi toifasi saqlanadimi?

Savol: Men birinchi toifali o‘qituvchiman. 27 yillik pedagogik stajim bor,  pensiyaga chiqishimga esa 8 yil bor. Bu yil majburiy attestatsiyaga jalb qilinganman. Yangi chiqarilgan qaror bo‘yicha men attestatsiyadan o'tolmasam toifam saqlanib qoladimi?

Javob: Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 17-sentabrdagi 572-son qarori bilan tasdiqlangan nizomning 6-bandiga ko'ra pedagogik faoliyat bo‘yicha 25 yil va undan ko‘p ish stajiga ega bo‘lgan pedagog xodimlar majburiy attestatsiyaga jalb etilmaydi.

Majburiy attestatsiyaga jalb etilmaydigan pedagog kadrlar esa o‘z xohishiga ko‘ra navbatdan tashqari attestatsiyadan o‘tishlari mumkin.

Nizomning 7-bandiga ko'ra o‘z xohishiga ko‘ra navbatdan tashqari attestatsiyada qatnashib, attestatsiyadan o‘ta olmagan pedagog kadrlarning malaka toifasi (lavozimi) tushirilmaydi hamda ularga navbatdan tashqari attestatsiyada qatnashishdan oldin amalda bo‘lgan malaka toifasi (lavozimi) bo‘yicha haq to‘lanadi.

Xulosa shuki, siz attestatsiyaga majburiy tarzda emas, balki o'z xohishingizga ko'ra ishtirok etishingiz lozim. Attestatsiyada ishtirok etib, unda yetarli ball to'play olmasangiz amaldagi toifangiz saqlanib qoladi.

Muhim eslatma: Yuqoridagi qoidalarni amaliyotda qo'llashda pedagog xodimning yillik ish stajini qonunchilikda belgilangan tartibda hisoblab chiqish lozim. Buning uchun maktab ma'muriyati hududiy bandlik bo'limlari yordamidan foydalanishlari tavsiya etiladi.

Shuningdek, pedagog xodim o‘z xohishiga ko‘ra navbatdan tashqari attestatsiyada qatnashmoqchi bo'lsa, (elektron yoki qo'g'oz ko'rinishidagi) mehnat daftarchasini ham ilova sifatida kiritib o'tishi ham tavsiya etiladi

#savolimbor

OGOHLANTIRISH OLGAN XODIMLAR BU MUDDAT ICHIDA MUKOFOT PULLARINI OLISHGA HAQLIMI?

❓SAVOL. Assalomu alaykum. MK 100-moddaga asosan shtat birliklari qisqarishi munosabati bilan ogoxlantirish berilgan va xozirda xam ishlab kelayotgan xodim boshka xodimlar kabi mukofot pullarini olishga haqlimi? Yoki yo‘qmi? Iltimos bu savolni javobini ko‘pchilik xodimlar kutyapti.

🔰JAVOB. Xodimlarga mehnat shartnomasini bekor qilish haqida ogohlantirish berilishi ularni biror-bir mehnat imtiyozlari va kafolatlaridan mahrum qilishga asos bo‘lmaydi.

👉Ogohlantirish muddati tugab, toki mehnat shartnomasi bekor qilinguniga qadar xodimning mehnat munosabatlari avval qanday bo‘lgan bo‘lsa, birdek davom etadi. Aksincha, qo‘shimcha yengilliklar berilishi mumkin.

👉Biror-bir mehnat qonunchilik hujjatlarida ogohlantirish muddati davomida xodimlarni mehnat imtiyozlaridan mahrum qilish yoki ularning miqdorini kamaytirish haqida normalar ko‘rsatilmagan.

🚫Qonunchilik hujjatlarida ko‘rsatilmaganmi, boshqa ichki hujjatlarda yoki mehnat kelishuvlarida ham ulardagidan ko‘ra og‘irlashtiruvchi qoidalarni ko‘rsatish mumkin emas (amaldagi MK 4, 5-moddalari, yangi MKning 8-moddasi).

⚠️Shunday ekan, xodimlar ogohlantirish muddati davomida boshqa xodimlar bilan birdek mukofot pullarini olishga va boshqa mehnat imtiyozlaridan foydalanishga haqli.

@Yjyurist_uz

⚡️Ўқитувчидан иш режани қоғоз кўринишида талаб қилиш ноқонуний ҳисобланади

❓Савол: менинг саволим қуйидагича: Бизнинг директоримиз тақвим-мавзу иш режани қоғоз вариантини талаб қиляпти. Ваҳоланки, тақвим-мавзу иш режани eMaktab.uz платформасига юклаб қўйганман. Шу ҳолатда директорнинг талаби ўринлими? Жавоб учун олдиндан раҳмат эътиборсиз қолдирманг илтимос.

✅ Жавоб: "Умумий ўрта таълим муассасаларининг педагогик мутахассисликлари бўйича намунавий йиллик иш режасини шакллантириш тартиби тўғрисида"ги йўриқноманинг 15-бандига кўра умумий ўрта таълим мактаби ўқитувчиларининг дарс ва тўгарак машғулотларини ташкил этиш ҳамда синф журналини юритишдан ташқари бошқа педагогик юкламалар бўйича ҳисоботлар ва қўшимча маълумотларни талаб қилиш қатъиян тақиқланади.

15-банднинг 2-хатбошига кўра умумий ўрта таълим муассасалари педагог ходимлари томонидан фақатгина синф журнали (босма ёки электрон) юритилади.

Ўқитувчи томонидан йиллик тақвим-мавзу режа eMaktab.uz платформасига юкланган бўлса, унда ушбу режани қоғоз кўринишдаги шаклини юритишга эҳтиёж йўқ деб ҳисоблаймиз.

Демак, ўқитувчидан қоғоз кўринишдаги йиллик тақвим-мавзу режа талаб қилиш ноқонуний хатти-ҳаракат ҳисобланади.

📩 Юристга савол юбориш
📚Барча турдаги ҳужжатларга буюртма бериш

Ishonch tеlеfonlar

Sizda subsidiya olishda muammo bo'lmoqdami? Unda Davlat xizmatlari agеntligi ishonch tеlеfoniga murojaat qiling - 1148.

Sizda bola puli, pеnsiya, nafaqa masalasida muammo bo'lmoqdami? Unda Rеspublika pеnsiya jamg'armasi  ishonch tеlеfoniga murojaat qiling - 1140.

Sizda krеdit olish, uni qaytarish masalasida savollaringiz bormi? Unda Markaziy bank ishonch tеlеfoniga murojaat qilig - 71 200 00 44.

Alimеntlar o'z vaqtida to'lanmayaptimi? Unda Rеspublika Majburiy ijro byurosi ishochn tеlеfoniga murojaat qiling - 1107.

Sizga davlat xizmatlari ko'rsatishda muammo bo'lmoqdami? Unda Adliya vazirligiga shikoyat qiling - 1008.

Sudlarning faoliyatidan shikoyatingiz bormi? Unda @suduzbot ga murojaat qiling.

Ichki ishlar xodimlarining faoliyatidan shikoyatingiz bormi? Unda Ichki ishlar vazirligiga shikoyat qiling - 1102.

Mеhnat huquqlaringiz buzulmoqdami? Unda Bandlik va mеhnat munosabatlari vazirligiga murojaat qiling - 71 200 06 00.

Xalq ta'limi bilan bog'liq savollaringiz bormi? Unda Xalq ta'limi vazirligiga murojaat qiling - 71 202 09 09.

Oliy ta'lim masalalari bo'yicha savolingiz bormi? Unda Oliy va o'rta-maxsus ta'lim vazirligiga murojaat qiling - 71 246 01 95

❗️Ўзбекистонда сигаретани доналаб сотган шахслар 15 миллион сўмгача жаримага тортилади.

26 августдан бошлаб мамлакатда этикетланмаган тамаки маҳсулотларини сотиш, 21 ёшгача бўлган шахсларга сигарет сотиш ва дона-бўлак сигарет сотиш тақиқланган.

Ушбу қоидалар янги қонунга киритилган!

👉@YJyurist_uz каналига аъзо бўлинг!

#Тезкор #Тарқатинг

❗️Ушбу йилдан сиртқи таълим тугатилаётган йўналишлар, агар сиз ушбу йўналишларнинг сиртқи таълим шаклига шу йил ўқишга кирган бўлсангиз сизнинг дипломингиз тан олинмаслиги мумкин! («Хусусий ОТМда дипломи тан олинмайдиган йўналишлар» дея тарқалаётган хабарлар ФЕЙК)

Бизга келаётган мурожаатларга кўра баъзи хусусий ОТМлар 2023/2024 ўқув йили қабулидан бошлаб педагогик кадрлар тайёрловчи олий таълим муассасаларида сиртқи таълим шаклига қабул амалга оширилмайдиган таълим йўналишларига талабаларни сиртқи таълимга (асосан Махсус педагогика (фаолият турлари бўйича) йўналишига) олишмоқда. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 21 июндаги ПҚ-289-сон қарори 1-иловасида 2023/2024 ўқув йили қабулидан бошлаб педагогик кадрлар тайёрловчи олий таълим муассасаларида сиртқи таълим шаклига қабул амалга оширилмайдиган таълим йўналишлари келтирилган бўлиб унга кўра, юқорида расмда келтирилган йўналишларга бу йилги ўқув йилидан сиртқи таълимга қабул бўлмаслиги белгиланган. У на давлат ОТМси бўлсин ва на хусусий.

Агар сиз бу йўналишларда бу йилги қабул бўйича сирттқи таълимга кирсангиз сизнинг дипломингиз тан олинмаслиги мумкин.

👉 @YJyurist_uz - обуна бўлинг!
Саволингизни @yuristYJ колдирин