ХАМИДЖОН ШОДИБОЕВ БЛОГИ

ҲУРМАТЛИ ЎҚУВЧИЛАР ВА КАНАЛИМИЗНИНГ АЗИЗ АЪЗОЛАРИ !

Марҳамат, “ШАРҚ ҲИКОЯТ ВА РИВОЯТЛАРИ” китобидан битта ҳикоя тингланг ва давомида гўзал қўшиқларни эшитиб ҳордиқ чиқаринг! Зотан Зафар Назар айтганидай: Инсон гоҳида яқин кишиларидан ололмаган таскин ва меҳрни қўшиқдан, назмдан излайди.

Муҳаммад Юсуфнинг “САЙЛАНМА” китобидан

АНОР

Ўзинг Анормидинг ёрим, юзинг анор,
Ҳамон сени унутолмай бағрим ёнар.
Ўттизда ҳам ўзгармадинг, оловдайсан,
Ўнг бетингдан ўпганимга ким ишонар...

Эй, кўнглимга кўрк бўлмайин кетган ғунча,
Жон узилса бўлмасмиди сен кетгунча.
Қиз боланинг ваъдалари бўй етгунча —
Бўйга етгач бари қиз сўздан тонар.

Сен келмасанг бу тўйга мен келмас эдим,
Кўрмас эдим, кўриб қон ҳам бўлмас эдим.
Мен-ку, сени ҳеч кимсага бермас эдим,
Мен ғарибга қизин бериб ким қувонар.

Ўйлар суриб хўрсинганинг ўхтин-ўхтин,
Ёрингга айт, тинсиз толиққанга йўйсин.
Сочларингга оқ мунчоқлар тақиб қўйсин,
Гулшанингга бўйламасин бегоналар.

Ёринг билан биз ёшликдан жўра эдик,
Қирқ йигитга сардор эдик, тўра эдик.
Икки дўстнинг аҳволидан сўра энди —
Бу дунёда йўқдир биздек девоналар...

Ўзинг Анормидинг ёрим, юзинг анор,
Ҳамон сени унутолмай бағрим ёнар.
Ўттизда ҳам ўзгармадинг, оловдайсан
Ўнг бетингдан ўпганимга ким ишонар...

Муҳаммад Юсуф

ЎЗБЕК ХАЛҚ МАҚОЛЛАРИ

Меҳнатда синалган – элда азиз.

Меҳнаткашнинг уйига бор.

Меҳнатнинг нони – мазали,
Ўғрининг умри – азали.

ДИЛКУШО ҲИКОЯТЛАРДАН

Бир киши мавлоно Азудиддиндан:
- Султониянинг музи совуқроқми, Абҳарникими? – деб сўраган экан, мавлоно:
- Сенинг саволинг ҳар иккаласидан ҳам совуқроқ, - дебди.

ХАНДАЛАР

Дорихонада бир киши сотувчидан сўради:
- Оқ соч учун сизда бирон нарса борми?
- Албатта-да, чуқур ҳурмат бор!

Анвар Обиджоннинг
“ОЛТИАРИҚ ҲАНГОМАЛАРИ”
китобидан

Тўйдан сўнг чимилдиққа киритилган Марайим-ғижжак умрида кўришмаган келинчакнинг кўнглига осонроқ йўл топишга уриниб, танишувни ғижжакда шўх-шўх куйлар чалиб беришдан бошлабди. Бундан тоқати тоқ бўлган отаси уни секин ташқарига чақириб, минғирлаб писанда қилибди:
- Билолмай турибман-да, ўғлим, анави қизни сенга олиб берганмидик, ғижжагинггами?

Студентликдаги қилиқлар - 1

Лаборатория дарслари бўлса аудиторияда фақат бир гуруҳ студентлари дарс ўтишади, лекция бўлса бир поток студентлари катта аудиторияни тўлғазиб ўтиришади. Бир гуруҳ учун бўладиган дарсларда студентларнинг ҳаммаси қатнашади. Кимки дарсдан қоладиган бўлса, унинг кимлиги дарровда маълум бўлади. Лекцияда эса кўп студентлар аудиторияга кирмасдан сайр қилиб юришади. Ҳаттоки шу вақтларда баъзилар кинотеатрга тушиб, кино кўриб келишади. Тўртта гуруҳ бир поток ҳисобланади. Бир потокда юзга яқин студентлар бўлади. Баъзи лекцияларда 50-60 та студент қатнашади. Шундай ҳолатда ўқитувчи студентларни йўқлама қилади.
- Бозоров, - деса, студентлар баралла:
- Шаттала, - дейишади.
- Валиев, - деса, студентлар яна:
- Шаттала, - дейишади.
- Гуддиев!
- Шаттала.
- Зокиров!
- Шаттала.
Аудиторияда Зокиров йўқ, лекин студентлар уни “шаттала” дейишади. Ўқитувчи Зокиров шу ерда экан, деб йўқламани давом эттираверади. Охирида, у:
- Ҳамма шу ерда экан-ку, лекин нима учун озчилик, - деб лекция ўқишни давом эттиради.
Студентларнинг “Шу ердалар” демасдан, “Шаттала” дейишида бошқача маъно бор. Моллар, яъни сигирми у, новвосми у, шатталайди. Студентлар бараварига ўқитувчига “шаттала” деб молларга буйруқ бергандай айтишади.

Анвар Обиджоннинг
“ОЛТИАРИҚ ҲАНГОМАЛАРИ”
китобидан

Гоголнинг “Ревизор”ини ўқиб, зап тўқиган-да, деб қўямиз. Лекин...
1983 йилнинг ёзи эди. Институтни битирган укасини олиб кетиш учун Тошкентга келган олтиариқлик маҳалладошим Холмат агроном бизникида тунаб қолди. Эртаси куни ака-укага қўшилиб, уларнинг тўкилган “Москвич”ида мен ҳам қишлоққа йўл олдим.
Бекободдан ўтганимизда, машинанинг балони ёрилиб, буқоғи бор асранғи
ғилдиракни қўйсак, буниси ҳам Конибодомдан берироқда гумбирлаб отилди. Яланг жойда ўткинчи машиналар тўхтамай, вақт ярим кечадан ўтганда, озгинадан ухлаб олдик. Ғира- шира тонгда туриб, охири бизникидан хароброқ бир “Москвич”ни тўхтатдик. Эгаси
Бешариқдаги қайсидир колхўзда мол дўхтири экан, “майли, запас балонимни бериб тураман, борсак, колхўзимизнинг гаражида камераларингни яматиб оларсизлар”, деди.
Колхўз гаражига ҳали қуёш сакрамасдан етиб бориб, дарвоза олдида учта
савлатдор киши турганини кўрдик. Улар раис, бош агроном, гараж мудири эканлар. Мол дўхтири: “Олтиариқлик меҳмонларга балонимни бериб, зўрға етказиб келдим-да”, дегач, раис ҳаммамиз билан иссиқ кўришиб, кимлигимизни суриштирди. Ўзимни журналист, Холматжонни агроном, янги диплом олган укасини иқтисодчи деб таништирдим. Раис камерани ямаб ўтирмай, машинамизга бошқа янги ғилдирак қўйишни буюрди ва бизни
йўлнинг у юзидаги бинога етаклади. Кирсак, узун стол, дастурхон ноз-неъматга лиқ тўла.
Оч эдик, ўн-ўн беш чоғли одамга мўлжаллаб ёзилган дастурхоннинг бир четини тезда товуқтитиш қип ташладик.Орада, раис бундан икки ҳафта бурун мусабақадош сифатида Олтиариқда бўлишгани, уста деҳқонлардан кўп нарса ўрганиб қайтишганини
гапириб ўтирди. (Ўша даврда бир туман иккинчи туманга мусобақадош этиб белгиланар, гоҳ буниси унисининг, гоҳ униси бунисининг ишини текшириб, аниқланган ютуқ- камчиликлар ҳақида вилоят раҳбарларига маълумот беришар, аслида бу қуруқ
оворагарчилик, кераксиз харажатлар эди).
Нонушта тугагач, ташқарига чиқиб, зиёфат учун миннатдорчилик билдира-билдира машинага ўтираётганимизда, раиснинг бирдан қиёфаси ўзгариб: “Қайтиб келасизларми?” – дея гарангсираб боқди. “Насиб қилса, келармиз”, дедим.
Зиёфатнинг асл сабабини, хайрлашаётганимизда раис довдираб қолганинг боисини туман марказига келиб, йўл устига осиб қўйилган алвонни кўрганимиздан кейингина
англадик. “Олтиариқлик азиз мусобақадошлар, қадамингизга ҳасанот!” деган сўзлар алвонга қўшилиб ҳилпираб турарди.
Буёғидан қарасанг, жуда кулгили, уёғидан қарасанг, жуда қалбтирнар ҳолат.
Ҳақиқий текширувчилар борса, раис уларни пайхон қилинган дастурхонга қайси юз билан таклиф этади? Бизни раисга рўпара қилган мол дўхтирининг аҳволи энди нима кечади?

“ЎЗИМИЗНИКИЛАР”

Дугоналарга

Даҳр боғи гулшанида гулу райҳон дугоналар,
Увайсий, Нодираю ҳамда жаҳон дурдоналар.
Гул мисоли юзларидан барқ урар меҳр нури,
Оилада ою қуёш ҳам меҳрибон оналар.
Ниҳолу гулингизга ҳеч чарчаманг бериб оро
Ақлу одоб масканида жонажон парвоналар.
Лобар, гўзал қизлари бор, Алпомиш ўғлонлари
Амма, хола бўлдингиз ва оқила қайноналар.
Рухсорингиз кўрмасинлар ҳаётда ғам гардини,
Атрофингиз ўрасин набираю ҳамхоналар.
Бўйингизга кўзмунчоқ бу кун Зафар ашъорлари
Сизлар борсиз дунё собит, бағри бутун замоналар.

Зафар Назар,
2025 йил.

Онамга

Гар она сўзин эсласам ҳар он,
Олис юртларда тунлари бедор
Меҳр ила боқиб мунис бир инсон
Кўзим ўнгида бўлар намоён.

Бир инсонки мағрур юлдузлар
Мўъжаз кафтига қўяр кафтини.
Бутун оламга нур сочган қуёш,
Унинг қалбидан олар тафтини.

Қани саботим етсайди, она
Пойингни тавоф айласам кунда
Йўлнинг бўйида кабатиллом бор
Менинг волидам яшайди унда.

Оқ қиров қўнган ҳар тола сочинг
Билсанг менинг-чун умримга тенгдир
Ҳар табассуминг, онажон сенинг
Бутун бир баҳор фаслига тенгдир.

Қандай унутай, онажонгинам
Тандирда ёпган зоғора нонни
Райхонли ҳовли, мўжазгина уй,
Оловли ўчоқ, қора қумғонни.

Қандай унутай, қадди дол онам
Ҳақдан бахтни тилаган онни
То абад розиман, қилсам поёндоз
Йўлларинг узра мингта достонни.

Гарчи ушбу кун ёшим улуғдир
Бир умр қарздорман сендан онажон
Талпингум сенга ҳаётдан сўраб,
Чинордек яша бахтимга омон.

Ҳечам оқмасин кўзларингдан ёш,
Гулга айлансин йўлингдаги тош.
Менинг болам деб, севинчга қона
Зафаринг шеърин қабул эт, она!

Зафар Назар,
2012 й.

ҲУРМАТЛИ ОНАХОНЛАР! АЗИЗ ОПА-СИНГИЛЛАР!
БИР-БИРИДАН ГЎЗАЛ ҚИЗЛАРИМ!

ҲАММА – ҲАММАЛАРИНГИЗНИ ХАЛҚАРО ХОТИН-ҚИЗЛАР КУНИ БИЛАН САМИМИЙ ТАБРИКЛАЙМАН. ДОИМО СОҒ-САЛОМАТ БЎЛИНГИЗЛАР!

Албатта танимаяпсизлар. Кимлардир, балки кўпчилик уларнинг бирини танишди. „Ахир бу Бекобод қишлоғида яшовчи Зарифжон-ку!“ дейишди. Тўғри топдингиз, уларнинг бири, сочини ўша вақтлардаги модага асосланиб ўстириб қўйган, оқ костюм-шим кийган студент Зарифжон бўлади. У узоқ йиллар меъмор бўлиб ишлаган, жуда ҳам кўпчиликнинг қурадиган уйларининг лойиҳасини тузиб берган инсон бўлади.
Хўп, уларнинг бирини танидик, Зарифжон экан, унинг ёнидаги эса ким бўлди?
Санъат шинавандаси бўлган инсонлар уни таниди. Улардан ташқари Тошкентда 1977 йилларда ўқиган инсонлар ҳам унинг кимлигини билишди.
Гапни чўзмайин-да, унинг кимлигини сизларга билдирай. Албатта бу инсонни ёши катталар танишади, ёш йигитларнинг кўпчилиги эса билмасликлари мумкин.
Бу инсон, Ўзбекистон халқ артисти, ТЎЛҚИН ТОЖИЕВ бўлади. Тўлқин Тожиевнинг овози ўта даражада ширали эди, ўта даражада ёқимли эди. У дубляж усталарининг устаси бўлган. Айниқса кўпчилик уни „Қилич ва қалқон“ фильми орқали таниган. Шу кинодаги бош қаҳрамон Иоганн Вайсга овоз берган. У билан шу фильмда Генрих образида Обид Юнусов ҳам дубляжда иштирок этган.
Тўлқин Тожиев бир неча фильмларда дубляжларда қатнашганлигини ва улар қайси фильмлар эканлигини ҳам биламиз. Шунингдек у „Маҳаллада дув-дув гап“ фильмида бош қаҳрамонлардан бирини ўйнаган. Тўлқин Тожиев театрда ишлаган ва бир неча ролларни бажарган. Унинг отаси Жўра Тожиев ҳам машҳур актёрлардан бири бўлган. Биз болалик вақтларимизда радио орқали ҳар куни кечқурун, болаларнинг уйқуси яқинлашган вақтларда эртаклар ўқиб беришарди. Ана шундай эртакларнинг кўпини Жўра Тожиев ўқиб берарди. Унинг овози ҳам, ўзига хос бўлган.
Ўзбекистон халқ артисти Тўлқин Тожиев яқинда саксон ёшдан ошганида вафот этди. Аллоҳ уни рахмат қилсин.
Шундай инсон билан танишиб, у билан бир неча бор мулоқот қилиб, бирга суратга тушган Зарифжонга миннатдорчилик билдирамиз.

ТАФАККУР ГУЛШАНИ

Душманларинг билан апоқ-чапоқ бўлган дўстингдан қўлингни ювиб қўлтиғингга арт.

ҚОБУС

ДИЛКУШО ҲИКОЯТЛАРДАН

Бир қашшоқ кўчада ўғли билан кетаётган экан, одамлар тобут кўтариб ўтиб қолишибди. Ўғли отасидан:
- Тобутнинг ичида нима бор? – деб сўрабди.
- Одам, - дебди отаси.
- Қаёққа олиб кетишяпти?
- Шундай бир ерга олиб боришяпти-ки, болам, у ерда на кийишга кийим бор, на ейишга нон, на ичишга сув, на ёқишга ўтин, на тўшайдиган бўйра бор, на ўтирадиган гилам.
- Бўлмаса, бизнинг уйга олиб боришаётган экан-да!

Анвар Обиджоннинг
“ОЛТИАРИҚ ҲАНГОМАЛАРИ”
китобидан

Узоқ йиллар туман ижроқўми раиси лавозимида ишлаб, турли юмушлар билан кирмаган қишлоғи, кезмаган кўчаси қолмаган, айниқса, пахта терими мавсумида уйма-уй юриб ёш-қарини далага ҳайдашда доимо бош-қош бўлувчи Маматхоновни соддароқ кишилар мамлакатнинг энг катта хўжайини шу бўлса керак деб ўйлашарди.
Маҳалламиздаги Аҳмадқул бува жуда илми кучли муллалардан ҳисобланса-да, ўта гўдакфеъл, фикри сиёсат чигалликларидан тугалай холи инсон эди. Гагарин тарихда биринчи бўлиб фазога учган куни мулла буванинг ўзидек соддадил ўғли кўчадан гап топиб келибди:
- Эшитдингизми, ота, бир одам юлдузга учибди!
- Ий, ким экан у? – деб қизиқсинибди Аҳмадқул бува. – Отини айтишмадими?
Ўғли Гагариннинг исмини тополмай бош қашлаётганида, Аҳмадқул бува бундай катта иш кимнинг қўлидан келиши мумкинлигини ўзича тахминлаб кўриб, мулойим товушда сўрабди:
- Маматхоновми?

Яна бир шунақа гап.
Дўстим Абдусалом қизини кўриб келишга кетаётган онаси Ҳадича отинга:
“Невараларингизга дўкондан қанд-қурс олволарсиз”, деб ўн сўм берибди. Беҳад соддадил отин хола пулдаги Лениннинг суратига тикилиб: “Бу ким?” – деб сўраган экан,
Абдусалом: “Бу – юртимизнинг энг катта доҳийси”, деб жавоб қилибди. Шунда, отин хола дебди:
-Вой, Маматхонов деганлари шу одамми?

Муҳаммад Юсуфнинг “САЙЛАНМА” китобидан

ОНАМГА ХАТ

Мен сизни ўйлайман шому саҳарда,
Она, соғинсам ҳам бора олмайман,
Тунлари чароғон шундай шаҳарда,
Ҳеч кимга кўнглимни ёра олмайман.
Мен сиз айтгандайин ҳаммани севдим,
Ҳаммага ишондим, мана оқибат:
Ўз дўстим уйига кўмилди севгим,
Кун бўлиб кўксимни куйдирди нафрат.

Бошимдан ўтгани кўкка ҳам аён,
Юлдузлар қиқирлаб кулар оқбадан:
Мен — зангор яйловда олис, бепоён,
Уюридан ажраб қолган қулунман...

Мана, кетаяпман тош йўлда кўзим,
Қадамим мошинлар йўрғасига мос.
Йиғласам юпатиб ўзимни ўзим,
Пишқириб қўяман тойчоқларга хос.

Ва сизни ўйлайман шому саҳарда,
Она, соғинсам ҳам бора олмасман.
Тунлари чароғон шундай шаҳарда
Ҳеч кимга кўнглимни ёра олмасман...

Ҳа, севги ҳақида. У дилга не зеб,
Куйинманг, не илож қилмаса насиб.
Бахтимга ҳамиша Сиз соғ бўлинг деб,
Соғинган ўғлингиз — Муҳаммад Юсуф.

Муҳаммад Юсуф