Қандай қилиб Хитойнинг арзон стартапи АҚШга 1 трлн доллар зарар етказди? Кеча дунёнинг энг йирик технологик компаниялари 1 трлн доллардан кўпроқ маблағ
йўқотди. Айниқса Nvidia акциялари кескин тушиб кетди — бир кунда
600 млрд долларга яқин бозор капиталлашуви йўқотилди ва бу АҚШ фонд бозори тарихидаги энг йириги бўлди.
Технологик компаниялар акцияларига эгалик қилувчи дунёнинг энг бой одамлари
100 млрд доллардан ошиқ бойлигидан
айрилди.
Барчасига сабабчи Хитойнинг сунъий интеллектга (СИ) асосланган стартапи —
DeepSeek. Чатбот айни пайтда AppStore'да энг кўп юклаб олинган иловага айланди. OpenAI томонидан яратилган бошқа бир чатбот —
ChatGPT'ни ортда қолдирган ҳолда.
DeepSeek'нинг қулайлиги (кўпчилик шу фикрда) ва ChatGPTга нисбатан таннархи арзонлиги инвесторларни ваҳимага соляпти.
Нима учун? DeepSeek стартапи ташкил топганига ҳали 2 йил ҳам бўлмади. Жамоада 200га яқин одам ишлайди ва 10 млн доллардан камроқ маблағ сарф қилинган.
АҚШдаги йирик технологик компаниялар (Microsoft, Амазон, Мета, Google, Oracle) сунъий интеллект лойиҳаларига 2024 йилнинг ўзида 223 млрд доллар
сарфлади. Хитойнинг DeepSeek асосчилари эса бошқалар билан солиштирганда “танга” эвазига чатботни тақдим қила олди.
Бу СИ лойиҳаларига пул тикаётган инвесторларни хавотирга сола бошлади. Уларда оддий рационал савол пайдо бўлди:
“Агар сунъий интеллект шунчалик арзон бўлиб кетса, биз инвестиция қилаётган пуллар нима бўлади?”Инвесторлар оммавий равишда акцияларни сотишни бошлади. Бу СИ пуфагига сабаб бўлиши (лойиҳалар ўзини оқламаслиги), натижада бутун бошли инфратузилма қулаши мумкин.
Нега Nvidia акциялари қулади? Nvidia GPU чиплари сунъий интеллект учун асосий восита ҳисобланади. ChatGPT'нинг ўзи катта миқдорда GPU чиплари билан ишлайди.
Nvidia бу чипларни катта фойда маржаси билан технологик компанияларга сотади.
Хитойликлар эса DeepSeek учун анча камроқ GPU чипларидан фойдаланиш йўлини топди. Бу эса унинг таннархини сезиларли даражада арзон қилади.
Масалан, ChatGPT бир вақтнинг ўзида 2 трлнга яқин параметрлардан фойдаланади. DeepSeek учун эса бу кўрсаткич умумий 700 млрдга яқин, бир вақтнинг ўзида 37 млрд.
Натижада DeepSeek ChatGPT'га нисбатан секинроқ ишлайди, бироқ анча камроқ GPU чиплари талаб қилади ва ниҳоятда арзон.
Nvidia'нинг “олтин даври” шу тариқа ўз якунига етиши мумкин.
@bankir