Markaziy Osiyo Rossiyadan yuz o‘girmoqda: migratsiyadagi o‘zgarishlar
Rossiyadagi antimigrant siyosati Markaziy Osiyo davlatlarini o‘z mehnat migratsiyasi yo‘nalishlarini qayta ko‘rib chiqishga majbur qilmoqda. Mintaqadan kelgan migrantlarga nisbatan dushmanlik munosabati kuchayib borayotgan sharoitda, Markaziy Osiyo hukumatlari boshqa Osiyo davlatlari, jumladan, Janubiy Koreya bilan faolroq kelishuvlar tuzishni boshladi. Buning maqsadi — pul o‘tkazmalari hajmini saqlab qolish va migrantlarning qaytishi sababli yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan ijtimoiy zo‘riqishning oldini olish.
Qayd etilishicha, O‘zbekiston bu borada ayniqsa faol harakat qilmoqda. Bir necha yil avval, mamlakat mehnat migratsiyasi yo‘nalishlarini diversifikatsiya qilish siyosatini yo‘lga qo‘ygan edi. Bugungi kunda Janubiy Koreyada 100 mingdan ortiq o‘zbekistonlik ishlamoqda va bu ko‘rsatkich Koreyadagi eng katta diasporani tashkil qiladi. Yaqinda bu tajribani Tojikiston ham o‘zlashtirdi. Dushanbe Seul bilan mehnat migratsiyasi to‘g‘risida kelishuv imzoladi. Kelgusi yillarda boshqa mintaqa davlatlari ham shunga o‘xshash siyosatni amalga oshirishi mumkin.
Moskva uchun bunday o‘zgarishlar jiddiy oqibatlarga olib kelmoqda. Markaziy Osiyolik migrantlar Rossiyaning demografik pasayish sharoitida 1) mehnat kuchi tanqisligini qoplabgina qolmay, 2) o‘z davlatlarida rus tili va madaniyatining mavqeini mustahkamlashga hissa qo‘shgan edi. Ularning o‘rnini Hindiston, Zimbabve va boshqa davlatlardan kelgan migrantlar egallashi aniq qiyinchiliklarga duch kelmoqda: til to‘sig‘i, madaniy farqlar va Rossiya sharoitlariga moslashuvchanlikning yo‘qligi. Ushbu o‘zgarishlar nafaqat Rossiya ichidagi ham etnik ziddiyatlarni kuchaytiradi, ham Moskvaning Markaziy Osiyo ustidan ta’sirini susaytirib boradi.
Biroq Moskva uchun asosiy tahdid nafaqat iqtisodiy, balki geosiyosiy sohada ham ko‘zga tashlanadi. Mintaqa davlatlari tobora mustaqilligini namoyish etmoqda, Rossiyaning bir qator tashabbuslarida ishtirok etishdan bosh tortmoqda. Buning o‘rniga ular Janubiy Koreya kabi mamlakatlar bilan hamkorlikni kuchaytirib, mehnat migratsiyasi uchun qulay shart-sharoitlar yaratilishini ta’minlashmoqda.
Shunday qilib, Rossiya Markaziy Osiyoni o‘z ta’sir doirasi sifatida butunlay yo‘qotish xavfi ostida qolmoqda. Shu bilan birga, mintaqa hukumatlari yangi iqtisodiy imkoniyatlarni ochib, o‘z mavqeini mustahkamlamoqda. Kremlning antimigrant kayfiyat va millatchilik tendensiyalarini qo‘llab-quvvatlashga asoslangan siyosati strategik yo‘qotishlarga olib kelmoqda. Bu yo‘qotishlarni kelajakda qoplash juda qiyin bo‘ladi.
Strategic Focus: Central Asia
Rossiyadagi antimigrant siyosati Markaziy Osiyo davlatlarini o‘z mehnat migratsiyasi yo‘nalishlarini qayta ko‘rib chiqishga majbur qilmoqda. Mintaqadan kelgan migrantlarga nisbatan dushmanlik munosabati kuchayib borayotgan sharoitda, Markaziy Osiyo hukumatlari boshqa Osiyo davlatlari, jumladan, Janubiy Koreya bilan faolroq kelishuvlar tuzishni boshladi. Buning maqsadi — pul o‘tkazmalari hajmini saqlab qolish va migrantlarning qaytishi sababli yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan ijtimoiy zo‘riqishning oldini olish.
Qayd etilishicha, O‘zbekiston bu borada ayniqsa faol harakat qilmoqda. Bir necha yil avval, mamlakat mehnat migratsiyasi yo‘nalishlarini diversifikatsiya qilish siyosatini yo‘lga qo‘ygan edi. Bugungi kunda Janubiy Koreyada 100 mingdan ortiq o‘zbekistonlik ishlamoqda va bu ko‘rsatkich Koreyadagi eng katta diasporani tashkil qiladi. Yaqinda bu tajribani Tojikiston ham o‘zlashtirdi. Dushanbe Seul bilan mehnat migratsiyasi to‘g‘risida kelishuv imzoladi. Kelgusi yillarda boshqa mintaqa davlatlari ham shunga o‘xshash siyosatni amalga oshirishi mumkin.
Moskva uchun bunday o‘zgarishlar jiddiy oqibatlarga olib kelmoqda. Markaziy Osiyolik migrantlar Rossiyaning demografik pasayish sharoitida 1) mehnat kuchi tanqisligini qoplabgina qolmay, 2) o‘z davlatlarida rus tili va madaniyatining mavqeini mustahkamlashga hissa qo‘shgan edi. Ularning o‘rnini Hindiston, Zimbabve va boshqa davlatlardan kelgan migrantlar egallashi aniq qiyinchiliklarga duch kelmoqda: til to‘sig‘i, madaniy farqlar va Rossiya sharoitlariga moslashuvchanlikning yo‘qligi. Ushbu o‘zgarishlar nafaqat Rossiya ichidagi ham etnik ziddiyatlarni kuchaytiradi, ham Moskvaning Markaziy Osiyo ustidan ta’sirini susaytirib boradi.
Biroq Moskva uchun asosiy tahdid nafaqat iqtisodiy, balki geosiyosiy sohada ham ko‘zga tashlanadi. Mintaqa davlatlari tobora mustaqilligini namoyish etmoqda, Rossiyaning bir qator tashabbuslarida ishtirok etishdan bosh tortmoqda. Buning o‘rniga ular Janubiy Koreya kabi mamlakatlar bilan hamkorlikni kuchaytirib, mehnat migratsiyasi uchun qulay shart-sharoitlar yaratilishini ta’minlashmoqda.
Shunday qilib, Rossiya Markaziy Osiyoni o‘z ta’sir doirasi sifatida butunlay yo‘qotish xavfi ostida qolmoqda. Shu bilan birga, mintaqa hukumatlari yangi iqtisodiy imkoniyatlarni ochib, o‘z mavqeini mustahkamlamoqda. Kremlning antimigrant kayfiyat va millatchilik tendensiyalarini qo‘llab-quvvatlashga asoslangan siyosati strategik yo‘qotishlarga olib kelmoqda. Bu yo‘qotishlarni kelajakda qoplash juda qiyin bo‘ladi.
Strategic Focus: Central Asia