Estrogenning asosiy vazifalari
Estrogen steroid gormonlar guruhiga kirib, ayollarda jinsiy rivojlanishni boshqaradi va ikkilamchi jinsiy xususiyatlarning o‘sishi va yetilishini ta’minlaydi. Uning ta’siri ayol organizmidagi turli tizim va to‘qimalarda sezilarli darajada namoyon bo‘ladi. Quyida estrogenning asosiy funksiyalari keltirilgan:
Bachadon: Endometriyning o‘sishini (proliferatsiyasini) rag‘batlantiradi va miometriyning qozg‘aluvchanlihini oshiradi.
Bachadon bo‘yni: Shilliq ishlab chiqarilishini ko‘paytiradi, bu urug‘larning o‘tishini osonlashtiradi. Tug‘ruq paytida bachadon bo‘yni kengayishini qo‘llab-quvvatlaydi.
Vagina: Vaginal epiteliyning proliferatsiyasini ta’minlab, uning himoya funksiyasini oshiradi.
Tashqi jinsiy organlar: Qov ustidagi tuklar o‘sishini rag‘batlantiradi.
Ko‘krak: Ko‘krak bezi rivojlanishini va bez to‘qimalarining o‘sishini ta’minlaydi.
Suyaklar:
Osteoklastlarning apoptozini rag‘batlantirib, suyak rezorbsiyasini (parchalanishini) kamaytiradi va suyak hosil bo‘lishini oshiradi. Bu osteoporoz xavfini pasaytiradi.
Qon tomirlar:
Qon tomirlarda aterosklerozning oldini olishda himoya rolini bajaradi.
Qon ivishi:
Qon ivishini oshiradi, bu esa tromboz xavfini biroz kuchaytirishi mumkin.
Buyraklar:
Suv va natriy ushlanishiga yordam beradi, bu esa ayrim hollarda shish paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkin.
Yog‘ to‘qimasi:
Yog‘ to‘planishini ayol jinsiy xususiyatlariga xos tarzda taqsimlaydi.
Jigar:
Xolesterin boshqaruvi: HDL (yaxshi xolesterin) miqdorini oshiradi va LDL (yomon xolesterin) miqdorini kamaytiradi.
Bilirubin chiqarilishi: Bilirubin ekskresiyasini biroz susaytiradi.
Oqsil sintezi: Estrogen transport oqsillari, jumladan, jinsiy gormonlarni bog‘lovchi globulin (SHBG) ishlab chiqarilishini kuchaytiradi.
Estrogen asab tizimini qo‘llab-quvvatlab, kognitiv faoliyat va kayfiyatni boshqarishda muhim rol o‘ynaydi.
Kollagen ishlab chiqarishni rag‘batlantirib, teri va sochlar salomatligini ta’minlaydi.
Estrogen nafaqat reproduktiv tizimni tayyorlaydi, balki urug‘lanish jarayonini osonlashtiradi va tug‘ruq paytida bachadon mushaklarining sezuvchanligini oshiradi.
@Space_Med
Estrogen steroid gormonlar guruhiga kirib, ayollarda jinsiy rivojlanishni boshqaradi va ikkilamchi jinsiy xususiyatlarning o‘sishi va yetilishini ta’minlaydi. Uning ta’siri ayol organizmidagi turli tizim va to‘qimalarda sezilarli darajada namoyon bo‘ladi. Quyida estrogenning asosiy funksiyalari keltirilgan:
Jinsiy tizimga ta’siri
Bachadon: Endometriyning o‘sishini (proliferatsiyasini) rag‘batlantiradi va miometriyning qozg‘aluvchanlihini oshiradi.
Bachadon bo‘yni: Shilliq ishlab chiqarilishini ko‘paytiradi, bu urug‘larning o‘tishini osonlashtiradi. Tug‘ruq paytida bachadon bo‘yni kengayishini qo‘llab-quvvatlaydi.
Vagina: Vaginal epiteliyning proliferatsiyasini ta’minlab, uning himoya funksiyasini oshiradi.
Tashqi jinsiy organlar: Qov ustidagi tuklar o‘sishini rag‘batlantiradi.
Ko‘krak: Ko‘krak bezi rivojlanishini va bez to‘qimalarining o‘sishini ta’minlaydi.
Ekstragenital to‘qimalardagi vazifalari
Suyaklar:
Osteoklastlarning apoptozini rag‘batlantirib, suyak rezorbsiyasini (parchalanishini) kamaytiradi va suyak hosil bo‘lishini oshiradi. Bu osteoporoz xavfini pasaytiradi.
Qon tomirlar:
Qon tomirlarda aterosklerozning oldini olishda himoya rolini bajaradi.
Qon ivishi:
Qon ivishini oshiradi, bu esa tromboz xavfini biroz kuchaytirishi mumkin.
Buyraklar:
Suv va natriy ushlanishiga yordam beradi, bu esa ayrim hollarda shish paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkin.
Yog‘ to‘qimasi:
Yog‘ to‘planishini ayol jinsiy xususiyatlariga xos tarzda taqsimlaydi.
Jigar:
Xolesterin boshqaruvi: HDL (yaxshi xolesterin) miqdorini oshiradi va LDL (yomon xolesterin) miqdorini kamaytiradi.
Bilirubin chiqarilishi: Bilirubin ekskresiyasini biroz susaytiradi.
Metabolizmga ta’siri
Oqsil sintezi: Estrogen transport oqsillari, jumladan, jinsiy gormonlarni bog‘lovchi globulin (SHBG) ishlab chiqarilishini kuchaytiradi.
Jismoniy rivojlanish va kayfiyatga ta’siri
Estrogen asab tizimini qo‘llab-quvvatlab, kognitiv faoliyat va kayfiyatni boshqarishda muhim rol o‘ynaydi.
Kollagen ishlab chiqarishni rag‘batlantirib, teri va sochlar salomatligini ta’minlaydi.
Tug‘ruq va urug‘lanishdagi roli
Estrogen nafaqat reproduktiv tizimni tayyorlaydi, balki urug‘lanish jarayonini osonlashtiradi va tug‘ruq paytida bachadon mushaklarining sezuvchanligini oshiradi.
@Space_Med