Xalqaro nogironlar kuni jamiyatimizda insonparvarlik, tenglik va bag‘rikenglik qadriyatlarini namoyon etish, nogironligi bo‘lgan insonlarni qo‘llab-quvvatlash, ularga nisbatan hurmat va e‘tiborni kuchaytirish uchun imkoniyatdir.
Prezidentimiz boshchiliklarida Yangi O‘zbekistonda nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun teng imkoniyatlarni ta‘minlash va ularni jamiyatning ajralmas qismi sifatida qo‘llab-quvvatlash davlat siyosatining muhim yo‘nalishlaridan biri sifatida qaralmoqda.
Yurtimizda nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlarini himoya qilish, ularning jamiyatdagi teng ishtirokini ta‘minlash va turmush sharoitlarini yaxshilashga qaratilgan qator huquqiy asoslar hayotga tatbiq etilmoqda.
Xususan, Konstitutsiyamizda barcha fuqarolar tengligi tamoyili qat‘iy belgilanganligi nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari va erkinliklarini cheklamaslikni konstitutsiyaviy huquqiy asos sifatida belgilaydi.
Prezidentimiz tomonidan nogironligi bo‘lgan shaxslarni qo‘llab-quvvatlashga oid 2020-2025-yillarga mo‘ljallangan “Nogironligi bo‘lgan shaxslarni qo‘llab-quvvatlash milliy dasturi”ning qabul qilinishi bu boradagi vazifalarni yangi bosqichga olib chiqishga xizmat qilmoqda.
O‘zbekiston 2022-yilda BMTning Nogironlar huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyasiga qo‘shilgan. Bu esa konvensiya talablariga va xalqaro standartlarga muvofiq nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlarini ta‘minlash majburiyatini belgilaydi.
Bugungi kunda yurtimizda nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun jamoat joylari va transport vositalariga kirishni osonlashtiruvchi moslamalar o‘rnatilmoqda, yangi qurilayotgan binolar nogironlar uchun qulay bo‘lishi qonunchilik darajasida majburiy etib belgilangan.
Shuningdek, nogironligi bo‘lgan bolalar uchun maxsus maktab-internatlar va inkluziv ta‘lim tizimi rivojlantirilmoqda, uzoqdan ta‘lim olish imkoniyatlari oshirilib, elektron darslik va resurslar ishlab chiqilmoqda.
Nogironligi bo‘lgan shaxslarga bepul protez-ortopediya vositalari, texnik vositalar va reabilitatsiya xizmatlari ko‘rsatilmoqda. Ular uchun pensiya va moddiy yordam ajratilishi tizimlashtirilgan.
Davlat tashkilotlari va xususiy sektor uchun nogironligi bo‘lgan shaxslarni ish bilan ta‘minlash bo‘yicha kvotalar belgilangan, maxsus kasb-hunar o‘rgatuvchi kurslar tashkil etilib, ular mehnat bozoriga moslashtirilmoqda.
Nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun sport musobaqalari va madaniy tadbirlar tashkil etilmoqda. Masalan, Paralimpiya o‘yinlarida paralimpiyachilarimiz xalqaro darajada yuksak natijalarni ko‘rsatishmoqda.
Shu bilan birga, hal etilishi kerak bo‘lgan ayrim masalalar ham mavjud. Misol uchun, infratuzilmani barcha hududlarda to‘liq moslashtirish hali ham dolzarb masala hisoblanadi.
Inkluziv ta‘lim tizimini yanada rivojlantirish zarurati, jamiyatda nogironlikka oid stereotiplarni yengish va ijtimoiy xabardorlikni oshirish ham talab etiladi.
Jamiyatning har bir a‘zosi ularga nisbatan hurmat va mehr ko‘rsatishi kerak. Har birimiz o‘z atrofimizdagi nogironligi bo‘lgan kishilarga yordam qo‘lini cho‘zishimiz, ularga bo‘lgan munosabatini yaxshilashga e‘tibor qaratishimiz lozim.
Ushbu kunda insonlar o‘zaro birlashib, barcha uchun qulay va adolatli jamiyat qurishda o‘z ulushini qo‘shishga harakat qiladi degan umiddamiz.
@Shaxnoza_Xolmaxamatova