Oʻrta asrlarda "zargarlik ishlari" haqida...
Jamiyatning eng yuqori qatlamlaridan buyurtma asosida ishlaydigan zargarlar, masalan, Abdullaxon II (1557—1598) ga tegishli boʻlgan mashhur toji va oltin kamar kabi ajoyib sanʼat asarlarini yaratganlar.
Buxoroda saroy zargarlari ustaxonasi XIX asr oxirlarida ham faoliyat yuritgan.
Bunday ustaxonalarda qo‘shni shahar va mamlakatlar hukmdorlari uchun sovg‘alar ham tayyorlanardi.
Oltin va kumush qadahlar Muhammad Shayboniyxonga ham sovgʻa qilingan (1500—1510). 1585-yilda Abdullaxon II ning elchisi tomonidan rus podshosi Fyodor Ivanovichga olib borilgan sovg'alar orasida "gulli naqshli tilla bilan qoplangan qadah" ham qayd etilgan.
Zargarlar yoqut, zumrad, marvarid, marvarid, firuza, yash, olovli opal, agat va tosh billur kabi qimmatbaho va yarim qimmatbaho toshlardan keng foydalanganlar.
Oltin Farg'ona tog'laridan, shuningdek Taroz va Xuttalondan va Toshkentning sharqidagi Zartalash togʻlarida ham qazib olingan. Sharqiy Turkistondagi Xo‘tan shahri o‘zining nefrit buyumlari bilan mashhur edi.
Ba'zi zargarlar uzuk yasashga ixtisoslashgan bo'lsa, boshqalari sirg'a yoki filigra ishiga e'tibor qaratgan, ammo ayollar uchun har qanday bezak zargarlik buyumlarini ishlab chiqarganlar ham bor edi.
Zargarlar qimmatbaho metallar bilan ishlashning turli usullarini bilganlar: sim chizish, bolg'alash, shtamplash, o'ymakorlik, bo'rtma, zardo'zlash, kesma, niello-ish va granulyatsiya kabilar.
Shuni ta'kidlash kerakki, granulyatsiya quyish texnikasi Yevropada unutilgan, ammo XIX asrning boshlarigacha Buxoro, Samarqand va Toshkentda, qozoqlar va turkmanlar orasida saqlanib qolgan va rivojlangan san'atdir.
Uzuklar, barmoq uzuklari va tumorlar ham nefrit, kristall va zog'ora kabi yarim qimmatbaho toshlardan kesilgan. Zargarlar mo'l-ko'l naqshli ot bezaklari va ochiq naqshli kumush laganlar bilan bezatilgan egarlar yasadilar.
Mangishloqda qozoq va turkman zargarlari ayollar uchun kumushdan bejirim bezaklar yasagan, ularni granulyatsiya, niello, filigra va rangli toshlar bilan bezatilgan.
Chingiziylar Osiyo mamlakatlari oshxonasiga qoʻshgan hissasi
Oʻrta asrlarda Oʻrta Osiyoda ayollarning jamiyatdagi mavqei
Yozuvning taraqqiyoti
Jamiyatning eng yuqori qatlamlaridan buyurtma asosida ishlaydigan zargarlar, masalan, Abdullaxon II (1557—1598) ga tegishli boʻlgan mashhur toji va oltin kamar kabi ajoyib sanʼat asarlarini yaratganlar.
Buxoroda saroy zargarlari ustaxonasi XIX asr oxirlarida ham faoliyat yuritgan.
Bunday ustaxonalarda qo‘shni shahar va mamlakatlar hukmdorlari uchun sovg‘alar ham tayyorlanardi.
Oltin va kumush qadahlar Muhammad Shayboniyxonga ham sovgʻa qilingan (1500—1510). 1585-yilda Abdullaxon II ning elchisi tomonidan rus podshosi Fyodor Ivanovichga olib borilgan sovg'alar orasida "gulli naqshli tilla bilan qoplangan qadah" ham qayd etilgan.
Zargarlar yoqut, zumrad, marvarid, marvarid, firuza, yash, olovli opal, agat va tosh billur kabi qimmatbaho va yarim qimmatbaho toshlardan keng foydalanganlar.
Oltin Farg'ona tog'laridan, shuningdek Taroz va Xuttalondan va Toshkentning sharqidagi Zartalash togʻlarida ham qazib olingan. Sharqiy Turkistondagi Xo‘tan shahri o‘zining nefrit buyumlari bilan mashhur edi.
Ba'zi zargarlar uzuk yasashga ixtisoslashgan bo'lsa, boshqalari sirg'a yoki filigra ishiga e'tibor qaratgan, ammo ayollar uchun har qanday bezak zargarlik buyumlarini ishlab chiqarganlar ham bor edi.
Zargarlar qimmatbaho metallar bilan ishlashning turli usullarini bilganlar: sim chizish, bolg'alash, shtamplash, o'ymakorlik, bo'rtma, zardo'zlash, kesma, niello-ish va granulyatsiya kabilar.
Shuni ta'kidlash kerakki, granulyatsiya quyish texnikasi Yevropada unutilgan, ammo XIX asrning boshlarigacha Buxoro, Samarqand va Toshkentda, qozoqlar va turkmanlar orasida saqlanib qolgan va rivojlangan san'atdir.
Uzuklar, barmoq uzuklari va tumorlar ham nefrit, kristall va zog'ora kabi yarim qimmatbaho toshlardan kesilgan. Zargarlar mo'l-ko'l naqshli ot bezaklari va ochiq naqshli kumush laganlar bilan bezatilgan egarlar yasadilar.
Mangishloqda qozoq va turkman zargarlari ayollar uchun kumushdan bejirim bezaklar yasagan, ularni granulyatsiya, niello, filigra va rangli toshlar bilan bezatilgan.
Chingiziylar Osiyo mamlakatlari oshxonasiga qoʻshgan hissasi
Oʻrta asrlarda Oʻrta Osiyoda ayollarning jamiyatdagi mavqei
Yozuvning taraqqiyoti