ALGORITM ZIYO-NUR umumtaʼlim fanlar

Milliy sertifikat testlarida faolroq boʻlamiz!
Imkon qadar bizdagi barcha fanlardan tashlab boramiz!

⚡️⚡️⚡️⚡️⚡️⚡️⚡️⚡️

⚡️⚡️⚡️⚡️⚡️⚡️⚡️⚡️⚡️

#Diqqat_diqqat
#Eslatma

MILLIY SERTIFIKAT UCHUN MUSTAQIL O'QILADIGAN BADIIY ASARLAR


1. "Zarbulmasal" (Gulxaniy)
2. "O'tkan kunlar" romani (Abdulla Qodiriy)
3. "Mehrobdan chayon" romani (Abdulla Qodiriy).
4. "Kecha va kunduz" romani (Abdulhamid Cho'lpon) ✅
5. "Tushda kechgan umrlar" romani (O'tkir Hoshimov)✅
6. "Nur borki, soya bor" roman (O'tkir Hoshimov)
7. "Ikki eshik orasi" roman (O'tkir Hoshimov) ✅
8. "Qiyomat" romani (Chingiz Aytmatov)
9. "Asrga tatigulik kun" romani (Chingiz Aytmatov)
10. "Me'mor" roman (Mirmuhsin)
11. "Xo'jand qal'asi" romani (Mirmuhsin)
12. "Yulduzli tunlar" roman (Pirimqul Qodirov)
13. "Avlodlar dovoni" roman (Pirimqul Qodirov)
14. "Ko'hna dunyo" romani (Odil Yoqubov)
15. "Ulug'bek xazinasi" romani (Odil Yoqubov)
16. "Diyonat" romani (Odil Yoqubov)
17. "Oltin zanglamas" romani (Shuhrat) ✅
18. "Jimjitlik" roman (Said Ahmad)
19. "Ufq" trilogiyasi (Said Ahmad)
20. "Lolazor" romani (Murod Muhammad Do'st)
21. "Chinor" romani (Asqad Muxtor)
22. "Otamdan qolgan dalalar" romani (Tog'ay Murod)
23. "Jaziramadagi odamlar" romani (Luqmon Bo'rixon)
24. "Abulfayzxon" dramasi (Abdurauf Fitrat)✅
25. "Sohibqiron" dramasi (Abdulla Oripov)
26. "Temir xotin" komediyasi (Sharof Boshbekov)
27. "Dunyoning ishlari" qissasi (O'tkir Hoshimov) ✅
28. "Sarvqomat dilbarim" qissasi (Chingiz Aytmatov)✅
29. "Oq kema" qissasi (Chingiz Aytmatov)
30. "Jayhun ustida bulutlar" qissasi (Mirkarim Osim) ✅
31. "Molxona" qissasi (Jorj Oruell)
32. "Yulduzlar mangu yonadi" qissasi (Tog'ay Murod)
33. "Otoyining tug'ilgan yili” qissasi (Erkin A'zam)
34. "Qorako'z majnun", "Qoplon", "Sobiq" hikoyalari (Said Ahmad) ✅
35. "Asror bobo"✅, "Ming bir jon", "O'g'ri", "Bemor" "O'jar", "San'atkor", "Adabiyot muallimi" hikoyalari (Abdulla Qahhor)
36. "O'zbeklar", "Ot egasi"✅ hikoyalari (Shukur Xolmirzayev)
37. "Hayotga muhabbat" hikoyasi (Jek London) ✅
38. "Hellados" hikoyasi  (Nodar Dumbadze) ✅
39. "Garov" hikoyasi (Anton Chexov) ✅
40. "Ruhlar isyoni" dostoni (Erkin Vohidov)✅

Belgilanganlar oldingi imtihonda tushgan adabiyotlar.

#adabiyotsaboqlari

Qofiya. Arabcha “qofiya” ya’ni “ergashish”, “izidan borish” degan ma’nolarni anglatadi. Qofiya she’r misralaridagi bir-biriga o’zaro ohangdosh so’zlardir. Qofiyaga olingan so’z yoki so’zlar asos yoki qo’shimcha o’rtasida yuzaga chiqishi mumkin. Qofiya asosan misra oxirida qo’llanadi.

Ko’p o’lsa mehribon xudkomlig’din,
El ichra vahm etib badnomlig’din.

Ikki mahbubni ko’rdum, bir-birisin ko’rmagan,
Ikkisini o’rtasiga, so’stlar qil ham sig’magan.

Raviy. Qofiyadosh so’zlarda ohangdoshlikni yuzaga chiqaruvchi unli yoki undosh tirgak tovushlar raviy deyiladi (pokin – halokin). Qofiyadosh so’zlarda raviy qat’iy bir o’rinda keladi. Unli raviylarni faqat cho’ziq unlilar yuzaga chiqaradi (o, u, i).
Vale chun bilmish erdi ishq pokin,
Bu yanglig’ ishq aro dardi halokin.

Bir itga duch keldi birov sahroda
Tashnalikdan yotar jonsiz oftoda

Qofiya raviy bilan tugash-tugamasligiga ko’ra 2 guruhga bo’linadi:
1)Mutloq qofiya: raviydan keyin qo’shimcha keladi.
O’qib chiqib kitobni,
Angladim ko’p xitobni.

2)Muqayyad qofiya: qofiya raviy bilan tugaydi.
Har kishikim birovga qozgay choh,
Tushgay ul choh aro o’zi nogoh.

Radif. She’riy misralarda qofiyadan keyin ba’zan har bir misrada
takrorlanadigan so’z keladi. Bunday so’z radif deyiladi:
“Kecha kelgumdur”,- debon ul sarvi gulro’ kelmadi,
Ko’zlarimga kecha tong otquncha uyqu kelmadi.

Radif so’zlar soniga qarab 2 ga bo’linadi:
Qisqa radif: bitta so’zdan iborat bo’ladi.
Yordin ayri ko’ngul – mulkedurur, sultoni yo’q,
Mulkkim, sultoni yo’q, jismedurukim, joni yo’q.

Yoyiq radif: ikki va undan ortiq sa’zdan iborat bo’ladi.
Sensen sevarim, xoh inon, xoh inonma,
Qondur jigarim, xoh inon, xoh inonma.

Qofiya qofiyadosh so’zlardagi bo’g’inlarning teng kelish-kelmasligiga ko’ra 2 ga bo’linadi:
1.To’q qofiya: qofiyadosh so’zlar bo’g’inlari soni teng bo’ladi.
Sevarim – jigarim
2.Och qofiya: qofiyadosh so’zladagi bo’g’inlar soni o’zaro teng kelmaydigan qofiya.
Pokin – halokin

Qofiya misraning qayeriga kelishiga ko’ra 2 guruhga bo’linadi:
1.Asosiy qofiya: misra oxirida keladi.
“Kecha kelgumdur””, - debon ul sarvi gulro’ kelmadi,
Ko’zlarimga kecha tong otquncha uyqu kelmadi.

2.Ichki qofiya: misralar o’rtasida keladi, bunda asosiy qofiya ham qatnashishi shart.
Subhidan tushib shabnam, bo’ldi sabzalar xurram,
Gul uzra tomib kam-kam, yog’di abri naysonlar.

Quyidagi g'azallarni shartlar asosida tahlil qiling:
1. Qofiyadosh so'zni aniqlang.
2. Qofiyaning turni aniqlang (mutlaq yoki muqayyad ekanini aniqlang).
3. Raviyni toping.
4. Radifini toping.
Sensen sevarim, xoh inon, xoh inonma,
Qondur jigarim, xoh inon, xoh inonma.
Qofiya
Qofiya turi
Raviy
Radif

Meni shaydo qiladurgo’on bu ko’nguldur, bu ko’ngul,
Xor-u rasvo qiladurg’on bu ko’nguldur, bu ko’ngul.
Qofiya
Qofiya turi
Raviy
Radif

Ayoqingg’a tushar har lahza gisu,
Masaldurkim: “Charog’ tubi – qorong’u”.
Qofiya
Qofiya turi
Raviy
Radif