Педиатрия

#Сақлаб_қўйинг

🔔9 ойлик чақалоқнинг ривожланиши унинг жисмоний, ақлий ва ижтимоий кўникмаларига боғлиқ бўлиб, қуйида боланинг меъёрий кўрсаткичлари келтирилган:

❕Жисмоний ривожланиш кўрсаткичлари

🟢Вазн:

• Ўртача вазн: 7.8–10.5 кг.
• Қиз болаларда: 7.5–10.0 кг.
• Ўғил болаларда: 8.0–11.0 кг.

🟢Буй:

• Ўртача буй: 69–76 см.
• Қиз болаларда: 68–75 см.
• Ўғил болаларда: 70–77 см.

🟢Бош атрофи:

• 43–48 см.

🟢Кўкрак атрофи:

• 44–49 см.

❕Ҳаракат ва ақлий ривожланиш

❕Ҳаракат қобилияти:

• Болалар бу даврда кўпинча эмаклашни бошлайдилар ёки ўзларини ҳаракатлантириш учун турли усуллардан фойдаланадилар.
• Мустақил ўтиришни ўрганадилар ва баъзилари ёрдамсиз туришга уринади.
• Қўллари билан майда нарсаларни ушлашни ва ўйнашни бошлайдилар.
• Мебелга ёпишиб туриш ёки икки қўл билан туришга ҳаракат қиладилар.

❕Ақлий ривожланиш:

• Таниш одамларни танийди ва уларга қувониш ҳиссини кўрсатади.
• “Ма-ма”, “да-да” каби содда сўзларни чиқариши мумкин.
• Қийин бўлмаган ҳаракатларга мос равишда реакция беради.
• Нарсаларни топиш учун излаш қобилияти пайдо бўлади (масалан, яширилган уйинчоқни қидириш).

❕Ижтимоий ривожланиш:

• Қизиқувчанлик кучаяди, атрофдаги барча нарсаларни текширишга ҳаракат қилади.
• Жуда таниш бўлмаган одамлар олдида эҳтиёткорлик ёки қўрқув ҳисси пайдо бўлиши мумкин.
• Ота-она билан ўйинлар ўйнашни ва улар билан мулоқотни ёқтиради.

✔️Озиқланиш

Она сути:

• Она сути асосий озуқа манбаи бўлиб қолади, бироқ қўшимча овқатлар ҳам катта аҳамиятга эга.

✔️Қўшимча овқатлар:

9 ойлик чақалоқ учун қуйидаги овқатлар тавсия этилади:
✅Сабзавот ва мева пюрелари: Сабзи, қовоқ, олма, нок.
✅Гўшт пюрелари: Товуқ, мол ёки қўй гўшти.
✅Донли ботқалар: Гуруч, гречка, сўгандек ботқаси.
✅Сут маҳсулотлари: Ёғсиз творог ёки йогурт.
✅Тухум: Сариғини ҳафтасига 2-3 марта бериш мумкин.

🟢Суюқликлар:

• Она сутидан ташқари сув ва ёки кам қандли компотлар.

⏲Уйқу тартиби

• Тунги уйқу: 10–11 соат.
• Кундузги уйқу: 2 марта, ҳар бири 1.5–2 соат.

➕Саломатлик ва вакцинация

Вакцинация:

9 ойлик чақалоқ учун миллий эмлаш тақвимига кўра айнан белгиланган вакцина кўрсатилмаган

❗️Саломатлик:

• Ҳазм қилиш тизими нормал ишлаши керак.
• Кўп йиғлаш ёки безовталик кузатилмаслиги лозим.

✅Ривожланиш нормасидан четланиш белгилари

Қуйидаги ҳолатлар кузатилса, педиатр билан маслаҳатлашиш тавсия этилади:
🖤Бола эмаклашни ёки мустақил ўтиришни бошламаган бўлса.
🖤Таниш одамларни танимаса ёки жавоб бермаса.
🖤“Ма-ма” ёки “да-да” каби содда сўзларни айтмаса.
🖤Ойнада ўзини кўрганда реакция қилмаса.

❕9 ойлик чақалоқ жисмоний ва ақлий ривожланишда катта қадамлар ташлайдиган даврда бўлади. Юқоридаги кўрсаткичлар боланинг умумий ҳолати ва ривожланишини баҳолашда қўлланади. Агар ривожланишда кечикиш ёки бошқа муаммолар сезилса, педиатр билан маслаҳатлашиш зарур.

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

🔔Анорнинг кўпчилик билмайдиган 12 шифобахш хусусияти!!!

▪️Стрессдан ҳимоя қилади.
▪️Саратоннинг айрим турларидан ҳимоя қилади.
▪️Юрак‑қон томир фаолиятини қўллаб-қувватлайди.
▪️Гемоглобин даражасини оширади.
▪️Тоғайлар ҳолатини яхшилайди.
▪️Патоген бактерия ва замбуруғларга қарши курашади.
▪️Тери ҳолатини яхшилайди.
▪️Алсгеймер касаллигидан ҳимоя қилади.
▪️Яраларни даволашга ёрдам беради.

Бир тадқиқот шуни кўрсатдики, анор шарбатининг 500 миллилитр дозаси икки ҳафта давомида ҳар куни ичилса, қизил қон ҳужайралари сонини сезиларли даражада оширади ва гемоглобин даражаси кўтарилади.

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

🔔КEЛИНИНГ  ДОКТОР  БЎЛСА!!!

Ёшинг  ўтиб  толмайсан.
Дардни ютиб қолмайсан.
Ҳаммасига сўзим тан.
Келининг доктор бўлса.

Вой десанг жонингдадур.
Бир зумда ёнингдадур.
Бемор бўлсанг ҳам ҳузур.
Келининг доктор бўлса

Беминнат экан ошинг.
Огримас экан бошинг.
Қаримас экан ёшинг.
Келининг доктор бўлса.

Қон босимдан ошмайсан.
Тез ёрдамга шошмайсан.
Шукурдан кўз ёшлайсан.
Келининг доктор бўлса.

Ўнтами ё бир ўғил.
Докдордан келин топгил.
Умринг ҳаловатда бил.
Келининг доктор бўлса.

Қайси касб эгаси бўлмасин келинларимиз кўнгилларга даъво топувчи келин бўлсин😊😊

ҲУЛКАРОЙ  ҲОЖАМОВНА ✍

➕ PEDIATRIYA_24

#Сақлаб_қўйинг

🔔8 ойлик чақалоқнинг меъёрий кўрсатгичлари унинг жисмоний, ақлий, ижтимоий ва ҳаракат ривожланишини баҳолашда муҳимдир. Қуйида 8 ойлик чақалоқ учун стандарт кўрсаткичлар ва ривожланиш хусусиятлари келтирилган.

✅Жисмоний ривожланиш кўрсаткичлари

🟥Вазн:

• Ўртача вазн: 7.5–10 кг.
• Қиз болаларда: 7.0–9.5 кг.
• Ўғил болаларда: 7.5–10.5 кг.

🟥Буй:

• Ўртача буй: 67–73 см.
• Қиз болаларда: 65–72 см.
• Ўғил болаларда: 68–74 см.

🟥Бош атрофи:

• 42.5–47 см.

🟥Кўкрак атрофи:

• 43.5–48 см.

✅Ақлий ва ҳаракат ривожланиши

🔵Ақлий ривожланиш:

• Бола атрофидаги нарсаларни яхши ажратади ва қизиқади.
• Одамларни таниб, яқинларига илиқ муносабат кўрсатади, бегонага эҳтиёт бўлади.
• Овозли сўзлар ва товушлар чиқариш қобилияти ривожланади. Масалан: “ма-ма”, “да-да”, “ба-ба”.
• Ойнада ўзини кўрганда кулиши ёки ўзини текшириши мумкин.

✅Ҳаракат қобилияти:

• Судралиб ҳаракатланади ёки эмаклаб юришни бошлайди.
• Қўллари ёрдамида туради ёки мебелларга ёпишиб туришга ҳаракат қилади.
• Уйинчоқларни қўллари билан ушлаб ўйнайди ва уларни ўрганади.
• Бир қўлдан иккинчи қўлга уйинчоқни осон ўтказа олади.

✅Ижтимоий ривожланиш:

• Таниш одамларни кўрганда қувониш ёки табассум қилиш.
• Бегона одамлар олдида хавотир ёки ортиқча эҳтиёткорлик билан тутиш.
• Содда ўйинларга қизиқиш (масалан, “қоқ-қоқ”).

✅Озиқланиш

🟢Она сути:

• Ҳануз асосий озуқа манбаи бўлиб қолади, аммо қўшимча овқатлар аҳамияти ошиб боради.

🟢Қўшимча овқатлар:

8 ойда чақалоқ турли хил озиқ-овқатлар билан таништирилади. Қуйида тавсия этиладиган қўшимча овқатлар:
✅Сабзавот пюрелари: Сабзи, брокколи, картошка, қовоқ.
✅Мева пюрелари: Олма, банан, нок.
✅Донли ботқалар: Гуруч, гречка, сўгандек ботқаси.
✅Протеин манбалари: Товуқ ёки қўй гўшти пюрелари, тухум сариғи (ҳафтасига 2-3 марта).
✅Сут маҳсулотлари: Ёғсиз йогурт ёки творог.

🟢Суюқликлар:

• Она сутидан ташқари сув, кам қандли компот ёки табиий шарбатлар.

❕Уйқу тартиби

• Тунги уйқу: 9–11 соат.
• Кундузги уйқу: 2 марта, ҳар бири 1.5–2 соат.
• Уйқу режасини тизимли ва доимий қилиш боланинг тинчлигини таъминлайди.

❕Саломатлик ва вакцинация

🟥Вакцинация:

• 8 ойлик чақалоқ учун миллий эмлаш тақвимида янги вакцина йўқ. Лекин ўтказиб юборилган вакциналар бўлса, уларни қайта қилиш мумкин.

🟥Саломатлик кўрсаткичлари:

• Боланинг умумий ҳолати нормал бўлиши керак: кўп йиғлаш ёки безовталик кузатилмаслиги керак.
• Ҳазм қилиш тизими яхши ишлаши: қусиш ёки ич қотиши кам кузатилиши керак.

✔️Ривожланиш нормасидан четланиш белгилари

Қуйидаги ҳолатлар кузатилса, педиатр билан маслаҳатлашиш зарур:
• Бола судралиб ҳаракатлана олмаса ёки ҳаракат қилишга қизиқмаслиги.
• Уйинчоқларга ёки атроф-муҳитга қизиқиш билдирмаслиги.
• Товушларга жавоб бермаслик ёки “ма-ма”, “да-да” каби содда сўзларни айтмаслиги.
• Ўзини мустақил қўллаб тура олмаслиги.

❗️8 ойлик чақалоқнинг ривожланиши индивидуал бўлиши мумкин, лекин юқоридаги кўрсаткичлар унинг умумий ҳолати ва ривожланишини баҳолашда асосий мезонлар ҳисобланади. Агар боланинг ривожланишида кечикиш ёки номутаносиблик аниқланса, дарҳол мутахассисга мурожаат қилиш тавсия этилади.

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

#Сақлаб_қўйинг

🔔7 ойлик чақалоқнинг меъёрий кўрсатгичлари боланинг жисмоний, ақлий, ҳаракат ва ижтимоий ривожланишини баҳолаш учун муҳим ҳисобланади. Қуйида 7 ойлик чақалоқ учун ўртача кўрсаткичлар ва уларнинг ривожланиши бўйича маълумот берилган.

✅Жисмоний ривожланиш кўрсаткичлари

🔴Вазн:

• Ўртача вазн: 7–9.5 кг.
• Қиз болаларда: 6.5–9.0 кг.
• Ўғил болаларда: 7.0–10.0 кг.

🔴Буй:

• Ўртача буй: 66–72 см.
• Қиз болаларда: 64–71 см.
• Ўғил болаларда: 67–73 см.

🔴Бош атрофи:

• 42–46 см.
(Бош атрофининг ўсиши жуда секинлашади, лекин тўхтамайди.)

🔴Кўкрак атрофи:

• 43–47 см.

✅Ақлий ва ҳаракат қобилияти

🔵Ақлий ривожланиш:

• Одамларни таниб, уларга ҳар хил реакция кўрсатади (масалан, онасига илиқ ва бегонага эҳтиёт).
• Қисқа товушлар ва сўзлар такрорлайди, масалан: “ба-ба”, “да-да”.
• Янги буюмларга қизиқади ва уларни ўрганишга ҳаракат қилади.
• Ўйинчоқларни синчковлик билан текширади (ушлаш, уртиб кўриш, оғзига солиш).

🔵Ҳаракат қобилияти:

• Қоринда ётган ҳолда қўллари билан кўтарилиб туради.
• Утириш қобилияти: Кўпинча ёрдамсиз ўзи утириши мумкин.
• Баъзи чақалоқлар судралиб ҳаракат қила бошлайди.
• Уйинчоқни бир қўлдан иккинчисига осон ўтказади.

✅Ижтимоий ривожланиш:

• Онаси ёки яқин кишиларнинг овозини таниб, қувонч билан қарши олади.
• Ойнада ўз аксини кўрганда қизиқиб қарайди.
• Бошқа одамлар билан ўйинлар ўйнашга ҳаракат қилади.

✅Озиқланиш

❗️Она сути:

• Ҳанузгача асосий озуқа манбаи бўлиб қолади.
• Талаб бўйича эмизиш давом эттирилади.

❕Қўшимча овқат:

7 ойда чақалоқнинг рационида қўшимча овқат катта аҳамият касб этади. Қуйида қўшимча овқат турлари келтирилган:
🟥Донли ботқалар: Гречка, буғдой ёки гуруч ботқаси.
🟥Сабзавот пюрелари: Сабзи, картошка, қовоқ.
🟥Мева пюрелари: Олма, банан ёки нок.
🟥Протеин манбалари: Пишган тухум сариғи, гўшт пюрелари (товуқ, қўй гўшти).

✅Суюқликлар:

• Она сутига қўшимча равишда сув берилади.
• Табиий компотлар ёки гипоаллерген шарбатлар (оғирмаслик учун оз миқдорда).

❕Уйқу тартиби

• Тунги уйқу: 9–11 соат.
• Кундузги уйқу: 2–3 марта, умумий 3–5 соат.
• Уйқу тартибида тизимлиликка аҳамият бериш керак (масалан, бир хил вақтда ётиш).

✔️Саломатлик ва вакцинация

🟣Вакцинация:

• Боланинг миллий эмлаш тақвимига мувофиқ, 7 ойдаги вакцинация йўқ. Лекин ўтказиб юборилган вакциналарни қайта қилиш мумкин.

❕Соғлиқ кўрсаткичлари:

• Боланинг вазни ва бўйи йиллик ўсиш кўрсаткичлари билан мос келиши керак.
• Агар болада ҳаракат ва ижтимоий ривожланишда кечикиш кузатилса, шифокорга мурожаат қилиш зарур.

❕Меъёрий ривожланишдан четланиш белгилари

Қуйидаги ҳолатлар кузатилса, боланинг ривожланишига алоҳида эътибор бериш керак:
🔴Ҳали ҳам ёрдамсиз утиролмаслиги.
🔴Уйинчоқларга қизиқиш билдирмаслик.
🔴Таниш одамларга реакция билдирмаслик.
🔴Товушларга жавоб бермаслик ёки овоз чиқармаслик.
🔴Вазн ёки буй ўсиши нормадан пас бўлса.

❗️7 ойлик чақалоқнинг ривожланиши индивидуал бўлишига қарамай, юқоридаги меъёрлар боланинг умумий саломатлик ҳолати ва ўсишини баҳолашда ёрдам беради. Агар боланинг ривожланиши юқоридаги кўрсаткичлардан сезиларли фарқ қилса, шифокор билан маслаҳатлашиш тавсия этилади.

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

#Сақлаб_қўйинг

🔔6 ойлик чақалоқнинг меъёрий кўрсатгичлари унинг жисмоний, ақлий ва ижтимоий ривожланишини баҳолаш учун муҳим аҳамиятга эга. Боланинг ўсиши, вазни, буйи, ақлий фаолияти ва ҳаракатлари қуйидаги мезонларга асосланиб баҳоланади.

❕Жисмоний ривожланиш кўрсаткичлари

Вазн:

• Ўртача вазн: 6.5–9 кг.
• Қиз болаларда бироз енгил бўлиши мумкин (6.0–8.5 кг), ўғил болаларда оғирроқ (6.5–9.5 кг).

Буй:

• Ўртача буй: 65–70 см.
• Қиз болаларда буй 63–68 см, ўғил болаларда 65–72 см бўлиши мумкин.

❕Бош атрофи:

• 41–45 см.
• Бу кўрсатгич боланинг бош мияси ривожланишини баҳолашда муҳим.

❕Кўкрак атрофи:

• 42–46 см.

✔️Ақлий ва ҳаракат фаолияти

6 ойлик чақалоқ қуйидаги қобилиятларни намоён қилади:

💡Ақлий ривожланиш:

• Одамларнинг юз ифодаларини ажратиб олади, таниш инсонларга табассум қилади.
• Садо ва товушларни ўзига жалб қилади, баъзи товушларни такрорлайди.
• Одатда 2–3 товуш ёки ҳадик чиқаради (масалан, “ба-ба”, “ма-ма”).

💡Ҳаракат қобилияти:

• Бошини мустақил ва тик тута олади.
• Қориндан орқага ва аксинча ўзи бурила олади.
• Уйинчоқларга эътибор қаратади ва уларни қўли билан ушлайди.
• Баъзи болалар ётиб, ўзига яқин турган уйинчоқлар томон судралиши мумкин.

💡Ижтимоий ривожланиш:

• Онаси ёки қарамоқчи инсонни таниб, уларга алоҳида реакция кўрсатади.
• Товушлар ёки овозларга бурилади ва қизиқиш билдириб қарайди.
• Янги тажрибаларга қизиқади ва муҳитни ўрганишга ҳаракат қилади.

✔️Озиқланиш

6 ойлик чақалоқ озиқланиши асосан қуйидагилардан иборат бўлади:

🔴Она сути: Ҳали ҳам асосий овқатланиш манбаи бўлиб қолади. Болани талаб бўйича эмизиш тавсия этилади.
🔴Қўшимча овқат: 6 ойдан бошлаб қўшимча овқат жорий этилиши мумкин.
🟣Суюқ ёки пюрега ўхшаш маҳсулотлар (масалан, картошка пюреси, сабзавот ёки мева пюрелари).
🔵Глютенсиз донли ботқалар (мисол, гречка, биринчи босқичдаги глютенсиз овқатлар).
🟣Суюқлик: Она сутига қўшимча равишда сув кам миқдорда бериш мумкин.

❗️Уйқу тартиби

• Уйқу умумий соати: 13–15 соат.
• Кун давомида 2–3 марта уйқуга ётиш.
• Тунги уйқуни узлуксиз давом эттириш қобилияти пайдо бўлади (6–8 соат).

✔️Саломатлик ва вакцинация

• Вакцинация: Боланинг миллий эмлаш тақвимига мувофиқ, 6 ойда гепатит B, пневмококк, полиомиелит, гемофил инфекцияси ва бошқа вакциналарни қабул қилиш давом эттирилади.
• Дўкторга мурожаат: Вазн ёки буй нормадан пас бўлса ёки болада ҳаракат ва ижтимоий қобилиятларда кечикиш кузатилса, педиатрга мурожаат қилинг.

❗️Меъёрдан четланиш белгиларини аниқлаш

Агар болада қуйидаги ҳолатлар кузатилса, бу ривожланишдаги кечикиш ёки саломатлик муаммосига ишора қилиши мумкин:
• Ўз ёшдагиларга қараганда катта ёки кичик бўй ёки вазн.
• Таниш инсонларга реакция билдирмаслик.
• Товушларга жавоб бермаслик ёки қўл-қомат ҳаракатлари чекланган бўлса.

✅6 ойлик чақалоқнинг ривожланиши бола учун индивидуал бўлиши мумкин, лекин юқоридаги кўрсаткичлар умумий меъёр ҳисобланади. Агар боланинг ривожланишида аномалия ёки кечикиш бўлса, педиатр ёки мутахассис билан маслаҳатлашиш тавсия этилади.

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

#фойдали

🔔Болани ойма-ой ривожланиши!!!

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

#метеоризм

🔔Газ йиғилишини камайтириш воситалари!!!

Болаларда метеоризм (ошқозонда газ йиғилиши) кўп учрайди. Бу ҳолатларда газларни тарқатувчи ва енгиллаштирувчи дори воситалари ёрдам беради.

➕Эспумизан (Espumizan), Саб Симплекс (Sab Simplex):

✅Таъсири: Газ пуфакчаларини тарқатиб, уларни ичаклар орқали чиқариб юборади.

❕Дозалари:

🟥Эспумизан: Янги туғилган чақалоқлар ва кичик ёшли болаларга 5-10 томчи овқатдан кейин ёки газ йиғилганда берилади.
🟥Саб Симплекс: 15 томчи овқатдан кейин ёки метеоризм сезилганда.
🟢Қўлланилиши: Газ йиғилиши, метеоризм, колик ва диспепсияда.

➕ PEDIATRIYA_24

#фойдали

🔔Чақалоқларга глицерин шамчасини мунтазам равишда қўллашнинг ножўя таъсирлари ҳақида билиш жуда муҳим, чунки бу шамчалар болаларда ич қотишини енгиллатиш учун қисқа муддатли ечим сифатида тавсия этилса-да, узоқ муддатли ва мунтазам фойдаланиш оқибатида баъзи салбий таъсирлар кузатилиши мумкин.

✅Глицерин шамчаларининг асосий фойдаси

Глицерин шамчалари ичакларни юмшатиб, бўшаштирувчи таъсир кўрсатади. Уларнинг таркибидаги глицерин ичак деворларини қўзғатиб, ичак ҳаракатини рағбатлантиради. Қисқа муддатли фойдаланишда улар хавфсиз ҳисобланади ва чақалоқларда ич қотишини енгиллатиш учун тезкор ёрдам сифатида тавсия этилади.

🟥Мунтазам қўллашнинг ножўя таъсирлари:

➡️Ичаклар ишининг бузилиши (одатланиш):
• Узоқ муддатли фойдаланиш оқибатида чақалоқнинг ичаклари шамчаларсиз табиий ҳолда ҳаракат қилиш қобилиятини йўқотиши мумкин. Бу ҳолатда бола доимо шамча ёки бошқа сунъий ёрдамга муҳтож бўлади.
➡️Ичак деворларининг қўзғалувчанлиги камайиши:
• Ичак деворлари мунтазам қўзғатилишга ўрганиб қолиши мумкин, бу табиий перистальтика (ичак ҳаракати) секинлашишига олиб келади.
➡️Терининг ёки шиллиқ қаватнинг хираланганлиги:
• Глицерин шамчаларининг узоқ муддатли ишлатилиши натижасида анал ҳудуддаги тери ёки шиллиқ қават таъсирланиши, ёрилишлар ёки яллиғланиш пайдо бўлиши мумкин.
➡️Ичак микроҳавосининг бузилиши:
• Чақалоқнинг ичакларидаги табиий бактериялар баланси бузилиши эҳтимоли мавжуд, бу ҳазм жараёни ва умумий иммунитетга таъсир қилиши мумкин.
➡️Психологик таъсир:
• Чақалоқ табиий бўшашишни шамча билан боғлаб қолиши мумкин, бу эса узоқ муддатда одатланишга олиб келади.

❗️Чақалоқларга шамча қўллашда этибор берилиши керак бўлган нарсалар:

🟥Мунтазам эмас, фавқулодда ҳолларда фойдаланинг:
• Глицерин шамчаларини бир марта ёки икки марта, ич қотиши муаммоси жиддий бўлганда қўллаш тавсия этилади.
🟥Табиий ечимларни изланг:
• Боланинг рационга қўшимча суюқлик ёки толали маҳсулотлар киритиш мумкин бўлса, уларни ёрдамчи восита сифатида қўлланг. (Агар бола ёшга тегишли бўлса).
🟥Доктор билан маслаҳат қилинг:
• Агар чақалоқнинг ич қотиши мунтазам бўлса, глицерин шамчаларини узоқ муддатли ечим сифатида ишлатмасдан, педиатр билан маслаҳатлашинг.

💡Ич қотишига қарши альтернатив табиий чоралар:

➡️Суюқлик истеъмолини ошириш:
• Агар чақалоқ она сути билан боқилаётган бўлса, она кўпроқ суюқлик ичиши лозим. Қўшимча овқатда бўлса, қайнатилган сув беринг.
➡️Массаж ва ҳаракат:
• Чақалоқ қорнига юмшоқ массаж қилиш (айлана ҳаракатда) ва оёқларини “велосипед тебиш” ҳаракатида қимирлатиш ичак ҳаракатини рағбатлантириши мумкин.
➡️Рационни тўғрилаш (қўшимча овқатда бўлса):
• Сабзавот пюреси, олма ёки нок пюреси ва бошқа толага бой озиқ-овқатлар ич қотишини енгиллатиши мумкин.
➡️Табиий юмшатувчи моддалар:
• Болаларга мос қайнатилган қуритилган мевалар (масалан, олхўри) суви ич қотишига яхши таъсир кўрсатади.

✔️Қачон шифокорга мурожаат қилиш керак?

Агар чақалоқда қуйидаги ҳолатлар кузатилса, дарҳол шифокорга мурожаат қилинг:
↪️Ич қотиши 2-3 кундан ортиқ давом этса.
↪️Қўшни таъсирлар: қусиш, қорин дамиши, безовталик ёки ҳолсизлик.
↪️Ичакдан қон ёки бошқа суюқ чиқиндилар пайдо бўлса.

✔️Глицерин шамчаларини чақалоқларга фақат зарур ҳолларда ва қисқа муддатли қўллаш керак. Мунтазам фойдаланиш ичак функциясига салбий таъсир қилиши мумкин. Табиий ечимлар ва тўғри овқатланиш билан муаммони ҳал қилишга ҳаракат қилинг. Агар муаммо давом этса, педиатр маслаҳатини олиш муҳим.

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

#фойдали

🔔Тухум болалар учун озуқа моддаларига жуда бой бўлган табиий ва муҳим маҳсулотдир. Унда боланинг жисмоний ва руҳий ривожланиши учун зарур бўлган оқсиллар, витаминлар, минераллар ва ёғлар мавжуд. Қуйида тухумнинг таркиби, фойдалари ва болалар ҳаётидаги аҳамияти ҳақида батафсил маълумот берилади.

Тухум таркиби:👆

✅Тухумнинг болалар учун фойдалари:

➡️Жисмоний ривожланиш:

🟢Тухумдаги юқори сифатли оқсиллар болаларда мушаклар ўсиши ва ҳужайра тикланишини таъминлайди.
🟢Темир қон ҳосил қилинишида муҳим рол ўйнайди, бу эса боланинг энергияси ва диққатини оширади.

➡️Мия ва ақлий ривожланиш:

🟢Холин боланинг мия ҳужайралари ривожланиши ва хотирасини яхшилашга ёрдам беради.
🟢Омега-3 ёғ кислоталари болаларнинг ақлий қобилияти ва диққатини оширади.

➡️Иммунитетни мустаҳкамлаш:

🟢Витамин A ва D боланинг иммунитет тизимини қувватлайди, касалликларга чидамлилигини оширади.
🟢Селен ва цинк антиоксидант ҳимояни таъминлайди, организмни зарарли таъсирлардан сақлайди.

➡️Суяклар ва тишлар мустаҳкамлиги:

🟢Витамин D кальцийни ўзлаштиришга ёрдам беради, бу эса суяклар ва тишларни мустаҳкамлайди.

➡️Қувват манбаи:

🟢Тухум болаларга кун давомида зарур энергияни таъминлайди, уларнинг фаоллигига ёрдам беради.

✅Болалар учун тухум истеъмол қилиш тавсиялари:

➡️Тавсия этилган миқдор:
🟢6 ойдан 1 ёшгача: Педиатр маслаҳати билан оз-оздан тухум сариғини киритиш мумкин.
🟢1 ёшдан катта болалар: Ҳар куни 1 дона тухум еб туриши мумкин.
➡️Тухум тайёрлаш:
🟢Тухумни қайнатиб ёки парда пишириш йўли билан тайёрлаш яхшироқ.
🟢Хом тухум ёки ундан яхши пишмаган ҳолда фойдаланиш тавсия этилмайди, чунки бу инфекцияга (масалан, сальмонелла) олиб келиши мумкин.
➡️Аллергияга эътибор:
🟢Агар болада тухумга аллергия белгилари (қичишиш, қизариш, нафас олиш қийинчилиги) кузатилса, зудлик билан педиатрга мурожаат қилиш керак.
🟢Аллергия кўпинча тухум оқига бўлади, шунинг учун аввал тухум сариғини аста-секин киритиш тавсия этилади.
➡️Тез тайёрланадиган рецептлар:
🟢Қайнатилган тухумни кесиб, болага сабзавот аралаштириб беринг.
🟢Омлет ёки пиширилган тухумни сабзавотлар билан аралаштириш орқали озиқавийликни ошириш мумкин.

✅Тухум истеъмол қилишда эҳтиёт чоралари:

🟢Сифатли тухум танланг, янги ва органик маҳсулотлар афзал.
🟢Ҳаддан ташқари кўп тухум истеъмол қилиш боланинг ҳазм тизимига таъсир қилиши мумкин. Барча нарсада мувозанат муҳим.
🟢Агар болада юқори холестерин ёки юрак билан боғлиқ муаммолар бўлса, шифокор билан маслаҳатлашинг.

❗️Тухум болаларнинг умумий ривожланиши ва саломатлиги учун жуда муҳим. Унинг таркиби бой ва озиқавий аҳамияти юқори бўлгани боис болаларнинг кундалик рационига киритилиши тавсия этилади. Қўшимча саволлар ёки рецептлар керак бўлса, хабар беринг!

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

#Қойил

🔔Тошкент вилоятида 7 килолик чақалоқ туғилди.

Нурафшон шаҳар туғруқ комплексида вазни деярли 7 кг бўлган чақалоқ дунёга келди.

Айни дамда онанинг ҳам, боланинг ҳам аҳволи яхши. Бундай ҳолат Тошкент вилоятида биринчи бор кузатилаётгани айтилмоқда.

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

#Сақлаб_қўйинг

🔔Болада юздаги қизариш турли сабабларга кўра пайдо бўлиши мумкин, масалан, аллергия, ирсият, атопик дерматит, иқлим ўзгариши, инфекциялар ёки терига номувофиқ парвариш. Унга қарши курашиш учун аввало қизаришнинг аниқ сабабини аниқлаш муҳим. Қуйида қизаришни камайтириш ёки олдини олиш учун умумий тавсиялар ва воситалар келтирилади.

➡️Қизариш сабабини аниқлаш:

Юздагиқизариш қуйидаги омиллар туфайли пайдо бўлиши мумкин:
🟢Аллергия: Овқат, терига тегишли маҳсулотлар ёки ташқи муҳит (чанг, ўсимликлар).
🟢Тери хасталиклари: Атопик дерматит, себорея ёки диатез.
Ҳаво таъсири: шамоли ёки қуруқ ҳаво.
🟢Инфекциялар: Қизамиқ, қизилча, ёки вирусли инфекциялар.
🟢Тиш чиқариш: Айниқса, чақалоқларда бу ҳолат жуда кўп учрайди.

Сабабни аниқлаш учун педиатрга ёки дерматологга мурожаат қилиш тавсия этилади.

➡️Парвариш ва даво тавсиялари:

Табиий ва гигиеник усуллар:

🟥Терини тоза сақлаш:
• Юзни кунига 1-2 марта илиқ сув билан ювинг. Совун ишлатмаслик ёки гипоаллерген болалар учун махсус ювиш воситаларидан фойдаланиш тавсия этилади.
🟥Қуритиш: Юзни ювгандан кейин мулойим сочиқ билан эзиб эмас, балки енгил қуритинг.
🟥Намликни сақлаш:
• Терини қуруқлантирмаслик учун болалар учун махсус намлантирувчи кремлар ишлатинг.

👆Тавсия этиладиган воситалар(расмга қаранг)..

➡️Аллергияга қарши воситалар:

Агар қизариш аллергиядан келиб чиққан бўлса, педиатр қуйидагиларни тавсия қилиши мумкин:
🟢Фенистил гел: Аллергия сабабли юздаги қизариш ва қичишишни камайтиради.
🟢Антигистаминлар (Фенистил, Зиртек, Зодак): Шифокор кўрсатмасига кўра ишлатилади.

Қизаришнинг олдини олиш учун маслаҳатлар:

✅

Овқатга эътибор беринг:

Агар қизариш янги овқатларни қабул қилгандан сўнг пайдо бўлса, бу аллергиядан бўлиши мумкин. Янги маҳсулотларни аста-секин киритинг.

✅

Ташқи таъсирдан ҳимоя қилинг:

Қуруқ шамол ёки қуёшли кунларда боланинг юзига махсус болалар кремларини суринг.

✅

Ички ҳавони назорат қилинг:

Намлик даражасини меъёрда ушлаш учун ҳаво намлагичлардан фойдаланинг.

✅

Табиий матодан кийим кийгизинг:

Синтетик материаллар боланинг терига ёмон таъсир қилиши мумкин.

❗️Боланинг юзидаги қизариш аниқланган сабабга қараб даволанади.

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

#Сақлаб_қўйинг

🔔Киндик парвариш учун дорилар…

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24

#фойдали

🔔Ловия озиқ-овқатда жуда фойдали, юқори қийматга эга бўлган маҳсулот бўлиб, унинг саломатлик учун бир қатор фойдали жиҳатлари мавжуд. Ловия турли хил витамин ва минералларга бой, шунингдек, оқсилнинг яхши манбаи ҳисобланади. Қуйида унинг асосий фойдали жиҳатлари келтирилган:

✅Юрак-соғлиғини қўллаб-қувватлайди:

🟢Ловия таркибида клетчатка (толалар) кўп бўлиб, холестерин миқдорини пасайтиради.
🟢Юрак-қон томир тизимини ҳимоя қилади ва гипертония хавфини камайтиради.
🟢Калий ва магний моддалари юрак мушакларини қувватлантиришга ёрдам беради.

✅Қандли диабетни бошқаришда ёрдам беради:

🟢Ловиядаги комплекс углеводлар қон шакар даражасини босқичма-босқич оширади, бу диабети бор кишилар учун фойдали.
🟢Инсулинга бўлган сезгирликни яхшилайди.

✅Оқсил манбаи:

🟢Ловия ўсимлик оқсилига бой бўлиб, гўшт истеъмол қилмайдиганлар учун аъло манба ҳисобланади.
🟢Бу мушакларни тиклаш ва ривожлантириш учун муҳимдир.

✅Ичак саломатлиги:

🟢Ловия таркибидаги толалар ҳазм жараёнини яхшилайди ва ич қотишини олдини олади.
🟢Ичакларда фойдали бактерияларнинг ўсишини қўллаб-қувватлайди.

✅Соғлом вазнни сақлаш:

🟢Ловия кам калорияли маҳсулот бўлиб, тўйимлилиги туфайли ортиқча овқатланишдан сақлайди.
🟢Толалар ва оқсиллар озишда ёрдам беради.

✅Соғлом суяклар учун:

🟢Ловияда кальций, магний, ва фосфор бўлиб, суякларни мустаҳкамлашга ёрдам беради.
🟢Кальций етишмаслигини олдини олиш учун жуда фойдали.

✅Иммунитетни кучайтириш:

🟢Ловия темир, цинк, ва С витамини билан бой, улар иммунитет тизимини қўллаб-қувватлайди.
🟢Организмни инфекцияларга нисбатан чидамли қилади.

✅Рақамли қобилиятни яхшилаш:

🟢Фолий кислотаси (B9) ва темир мияга қон етиб боришини яхшилайди, бу эса диққат ва хотирани мустаҳкамлайди.
🟢Стресс ва чарчоқни камайтиришга ёрдам беради.

✅Антиоксидант манбаи:

🟢Ловия таркибида антоцианинлар, полифеноллар каби антиоксидантлар мавжуд, улар эркин радикаллар таъсирини камайтиради.
🟢Ерта қариш ва хасталикларни олдини олишга ёрдам беради.

✅Гомоцистеин даражасини камайтириш:

🟢Фолий кислотаси гомоцистеинни меъёрда ушлаб туришга ёрдам беради, бу юрак хасталикларининг олдини олади.

✅Ловия таркиби (100 грамм)

➡️Калория: 333 ккал
➡️Оқсил: 21 г
➡️Толалар: 16 г
➡️Углеводлар: 60 г
➡️Кальций: 143 мг
➡️Темир: 5 мг
➡️Магний: 140 мг
➡️Фосфор: 400 мг
➡️Калий: 1400 мг

❗️Маслаҳатлар:

➡️Ҳар куни рационга турли хил ловия турларини (қизил, оқ, яшил) қўшиш тавсия этилади.
➡️Ҳаддан ташқари кўп истеъмол қилишдан сақланиш керак, чунки бу ичакларда газ ҳосил бўлишига сабаб бўлиши мумкин.

© Doctor Ganiyev

➕ PEDIATRIYA_24