💬🤖
Ha, ribo (foiz) va investitsiya o'rtasida katta farq bor, va bu farq Islomiy shariat qoidalariga ko‘ra aniq belgilangan.
1. Ribo (Foiz) – Harom AmaliyotRibo arab tilida "ortish" yoki "ko‘payish" degan ma'noni anglatadi. Islomiy moliyaviy tizimda ribo harom hisoblanadi, chunki u nohalol daromad olish shakli sifatida qaraladi. Qur'onda ribo qat'iy taqiqlangan:
"Alloh tijoratga ruxsat berdi va riboni harom qildi."
(Baqara surasi, 275-oyat)
Riboning ikki asosiy turi:Ribo al-Nasi'a – vaqt bo‘yicha foiz, ya'ni qarzga qo‘shimcha pul qo‘shib talab qilish. Masalan, kimdir 1 million so‘m qarz olib, 1,2 million qilib qaytarishi shart qilinsa, bu ribo bo‘ladi.
Ribo al-Fadl – tovarlarni teng bo‘lmagan miqdorda yoki shartlar asosida almashtirish. Masalan, 1 kg oltinni 1,2 kg oltin evaziga sotish ham ribo hisoblanadi.
2. Investitsiya – Halol TijoratInvestitsiya esa shariatda halol bo‘lishi mumkin, chunki unda real biznes yuritish, foyda va zarar bo‘lishish tamoyili bor. Qur'onda va hadislarda halol tijoratga rag‘batlantirilgan.
Shariat bo‘yicha investitsiyaning asosiy shartlari:Risk va foyda taqsimoti – Investor va tadbirkor foyda va zararni bo‘lishadi. Oldindan kafolatlangan foiz talab qilinmaydi.
Halol faoliyat – Investitsiya harom bizneslarga (spirtli ichimliklar, qimor, harom xizmatlar) yo‘naltirilmasligi kerak.
Adolat va shaffoflik – Hamkorlik shartlari oldindan ochiq va tushunarli bo‘lishi lozim.
XulosaRibo – kafolatlangan foiz olish bo‘lib, u hech qanday real mehnat yoki risk bilan bog‘liq emas. Bu Islomda haromdir.
Investitsiya – real iqtisodiy faoliyat bo‘lib, foyda va zarar bo‘lishish asosida quriladi. Agar shariatga mos ravishda amalga oshirilsa, u haloldir.
Shuning uchun, musulmon tadbirkor va investorlar ribodan qochib, Islomiy moliyaviy tamoyillarga amal qilishlari kerak.
