Жуда ибратли шеър.
...Бой билан мискин киши
Қўшни эди бир замон,
Бир-бирларига доим,
Оқибатли меҳрибон.
Бой биларди қўшниси,
Яшарди камтар, юпун,
Дасмояси бир арқон,
Териб сотарди ўтин.
Не бўлар ўтин пули,
Ахир уйда саккиз жон,
Бой камбағал қўшнига,
Қилиб турарди эҳсон.
Ҳеч бир жонга билдирмай,
Ул, бул олиб бозордан,
Киргизиб турар эди,
Бегона хизматкордан.
Ўйларди: Ҳар нарсамда,
Ҳаққи бор қўшнимнинг ҳам,
Топганимни у билан,
Кўришим керак бахам.
Бойнинг ёрдами билан,
Қутга тўлиб айвони,
Ўтинчининг ҳар куни,
Қайнар эди қозони.
Ўтинчи бу эҳсонни,
Кимданлигин биларди,
Дастурхонда пинхона,
Бойни дуо қиларди.
Бир куни бой иш билан,
Узоқ бир юртга кетди,
Ё Қашқар, ё Мисрга,
Ва ёки Туркка кетди.
Уйда бўлмай юрди бой,
Бир ой бошқа шаҳарда,
Кириб келди уйига,
Чарчаб, хориб наҳорда.
Хотинига “об-қўй” деб,
Ақча берди халтада,
Дерди: бу Хажнинг пули,
Жўнайман шу хафтада.
Хотинидан сўради,
Ечаётиб махсини,
Тинчликми махаллада?
Қўни-қўшни яхшими?
Ўтинчи қўшни қалай?
Болалари омонми?
Хотини деди: - Яхши,
Бунча койитманг жонни.
Бир қизчаси ўлганди,
Қабристонга элтишди,
Шундан кейин негадир,
Бирдан бойиб кетишди.
Ўғлингиз кирган экан,
“Бу ёққа кел” демапти,
Еяётган гўштидан,
Бирон тишлам бермапти.
Болам егиси келиб,
Йиғлаб кирди уйимга,
Ўшандан бери ўйлаб,
Етолмайман ўйимга.
Мўмин одамнинг ахир,
Бўлмасми қўли очиқ?
Булар бойиб кетишгач,
Бўлиб қолди қизғанчиқ.
Бой шод бўлди харқалай,
Ўтинчи оч қолмапти,
Аммо гўштни боладан,
Қизғонгани бўлмапти.
Бой сафардан қайтганин,
Ён қўшниси билипти,
Зиёрат қилиш учун,
Бойникига чиқипти.
Саломлашиб ўтириб,
Суҳбатлашгандан кейин,
Бой депти қўшнисига:
Бир гапим бор айтайин.
Гўшт еб турган экансиз,
Чиқиб қопти ўғилчам,
Хафа бўлипти унга,
Бермапсиз бирон тишлам.
Ўтинчи депти: “Узр”
Қўшнижон, айб менда,
Бир ой жуда қийналдик
Сиз сафарда юрганда.
Ўзим бетоб бўб қолдим,
Халоватим бузилди,
Оч қолдиқ бир қизчамнинг,
“Нон”, деб жони узилди.
Бир неча кундан кейин,
Қўлимда арқон билан,
Далага чиқдим, уйга
Зора қайтсам нон билан.
Харом ўлган бир эшак
Шундоқ чиқди йўлимдан,
Болаларимни эслаб,
Бир гап ўтди кўнглимдан:
Очликдан ўлди қизим,
Хотиним ҳам ўсолдир,
Эй , Оллоҳ! Энди бизга
Бу ўлакса халолдир.
Олиб келдим уйимга,
Шу эшакни нимталаб,
Тузлаб қўйдим бир хумга,
Гўштни бурда бурдалаб.
Харомлигин билганда,
Ўғлингиз “гўшт” демасди,
Бизга халол эди-ю,
Сизга халол эмасди.
Очликдан болаларим,
Бўлди суягу, тери,
Емишимиз ўша гўшт,
Мана, бир ойдан бери.
Қўшнисин кузатди-ю,
Бойга чиқди истима,
- Сафарга бормай ўлай,
Нима қилиб қўйдим-а?!
Шуларга ташлаб кетсам,
Егулик бўлмасмиди,
Оч қолмаганда балки,
Қизалоқ ўлмасмиди.
Ўлакса еб ўтирса,
Очликдан қўшним мани,
Каъбада Хажу, Умра,
Қилишимдан не маъни?
Бой Хаж пулин опчиқиб,
Ўтинчига тутқазди,
Болаларин ҳам унинг,
Атрофига ўтказди.
“Лаббайка” деб Каъбани,
Қилгандай тавофини,
Етти марта айланди,
Уларнинг атрофини.
Лаббайка Оллоҳумма Лаббайк
Лаббайка ла шарийка Лаббайк
Иннал ҳамда вал неъмата
Лакавал мулк ла шарийкаллак.
Уч кундан сўнг хожилар,
Кетишди Хаж қилгани,
Кетишди Оллоҳ учун,
Мол, жонин харж қилгани.
Уч ой деганда бир-бир,
Қайтиб келди хожилар,
Дўконда бойни кўриб,
Ҳайрон бўлишди улар.
- Хожим, Каъбатуллоҳдан,
Қачон қайтиб келдингиз?
Қанот чиқдими, ёки,
Шамол бўлиб елдингиз.
Ахир айтгандингиз-ку,
Ўн-ўн беш кун қоламан,
Сизлар бораверинглар,
Сиздан кейин бораман.
Биздан берворгандингиз,
Совға, салом тугун,
Элтиб бермоқчи эдиқ
Уйингизга шу бугун.
Бой хайрон, дерди: Ахир,
Борганим йўқ, Хажга ман.
Хожилар унинг сўзин,
Олишмасди асло тан.
- Ахир Каъбатуллоҳни,
Бирга тавоф қилдик-ку,
Намоз вақтида беш вақт,
Ёнма-ён ўтирдик-ку.
Ёлғон арафа куни,
Етиб бордик Минога,
Арофатда ўтириб,
Хитоб қилдик Аллoxга.
Дуо қилиб ўпдингиз,
Хажарул асвадни ҳам,
Бирга қурбонлик қилдиқ
Бирга қирқдик сочни ҳам.
Хожим омонатингиз,
Мана тугунни олинг,
Йўлда чарчаб қолибсиз,
Биз кетдиқ яхши қолинг.
Бой йиғлар эди фақат
Тилига сўз келмасди
Қўлида тугун унда
Не борлигин билмасди.
Яратганнинг қудрати
Сахий бойнинг нияти
Хажга бормасдан хам
Қабул бўлди зиёрати.
ФБ сахифасидан олинди
#Kutubxonachidan
