✍️ Jaydari Kopirayter | Kopirayting blogi

Juma kuni do‘kondan 1-2 ta narsa olgandim. Qaytim qaytarayotganda yana 1000 so‘m berishim kerak, o‘rniga qurt ola qoling, deb aytdi.

Odam ko‘pligi uchun xayol bilan qurt olish esimdan chiqibdi. Bugun kirib o‘tgan safar qurt esimdan chiqqanini va hozir olmoqchiligimni aytdim. Sotuvchi yigit mamnuniyat bilan olishim mumkinligini aytdi.

Shunda xalqimiz orasida mashhur bo‘lgan gap esimga tushdi: So‘raganning aybi yo‘q.

Hozirgi davrga kelib bu jumlani mana bu ko‘rinishda o‘zgartirsa bo‘ladi: Qayta-qayta, qayta-qayta so‘raganning aybi yo‘q.

Sinfdoshim turmush o‘rtog‘idan telefon raqamini so‘radi, uylanish uchun ko‘p harakat qildi. Hozir shirin qizchasi bor, baxtli oila.

Dadamdan universitetdan ketish uchun ruxsat so‘radim, rozi bo‘lishlari oson bo‘lmadi. Ayni vaqtda o‘zim yaxshi ko‘rgan va yuqori daromad keltiradigan ishim bor.

Shogirdim “ish bormi?” deb so‘ragandi, hozir frilansdagi loyihalarimning yarimini shu qiz qilib beradilar.

Hamkasbim $ 80 turadigan original krossovkani $ 25 evaziga olishi mumkinmi, deb so‘radi, sotuvchiga Instagram bo‘yicha yordam berib, hozir shu krossovkani kiyib yuribdi.

Akam, $ 7000 turadigan Sparkni birdaniga emas, qo‘shimcha ustamalarsiz, shu narxda bo‘lib bersam bo‘ladimi, deb mashina egasidan so‘radi.

Hozir shu mashina oilasi va ro‘zg‘origa yordamchi.

Bitta obunachi kursimga chegirma qilib berishimni so‘radi, hozir shu o‘quvchi individual tarifga 780 ming chegirma bilan qo‘shildi.

Bunaqa misollar juda ko‘p. Sizning ham hayotingizda shu kabi voqea bo‘lgan bo‘lsa, izohlarda yozib qoldirsangiz bo‘ladi.

Gapning indallosi, nimadir kerakmi, nima kerak bo‘lishidan, kimdan so‘rashga to‘g‘ri kelishidan qat’i nazar, so‘rang, chunki so‘raganning aybi yo‘q.

Juda zo‘r o‘ylashibdi

E’lon, vizitka yoki shu kabi Sizning xizmatingizni tavsiflaydigan reklamalarni odatda insonlarning o‘zi tashlab yuboradi.

Agar odamlar uni kerak bo‘ladi, deb qoldirishgan holatda ham reklamangiz simyog‘ochlar, yo‘laklar kabi yerlarga joylangan bo‘lsa, uni obodonlashtirish xodimlari tozalab ketishi zarur.

Lekin Siz ko‘rib turgan reklamani olib tashlashmagan. Nega deganda u yerda o‘ta zarur holatdagi murojaat uchun raqamlar berilgan va oxirida sekingina taksi kompaniyasi o‘zining raqamini ham qo‘shib qo‘ygan.

Eng qizig‘i, buni birinchi marta Bekobodda ko‘rdim. Balki boshqa joylarda bu kabi usuldan foydalanishayotgandir, ammo hozircha mening e’tiborimga tushmadi.

Oddiy flayerni olsak, uni hamma olgan zahoti katta ehtimol bilan tashlab yuboradi. Biroq shuning matni uchun ham kopirayterga o‘rtacha $ 20-30 to‘lashadi.

Endi shu kopirayter yuqoridagi keysimizdagidek, nimadir o‘ylab topsa-yu, odamlar shu sabab flayerni tashlab yubormasa, bu o‘z-o‘zidan sotuv oshishiga ta’sir qiladi. Buning natijasida kopirayterga ham bemalol 3-4 barobar ko‘proq pulni rozi bo‘lgan holatda berishadi.

Shu sababli atrofdagi shu kabi reklamalarga e’tibor berib yuring. Chunki ertaga kopirayter sifatida ish boshlasangiz, juda foyda beradi. Hozir esa e’tiborni hech nimaga chalg‘itmay, yotib uxlang)

#keys

Kopiraytingni shunisi yaxshi. Birdaniga katta maosh olmasligingiz mumkin. Lekin bir oyda bir necha marotaba kam-kamdan choy puli tushib turadi.

#mashaalloh

Kopirayter nima ish qilishini yaqinda bo‘lgan #keys misolida ko‘rib chiqamiz

1. Kopirayter — idea generator. Aytaylik, mijozning bir nechta filiali bor. Bir nechta filiali bor biznesmenlar biladi, qaysidir filialda savdo zo‘r bo‘lsa, yana qaysidirida savdo past bo‘ladi.

Shu holatda nimadir idea qilish kerak. Kamolondagi do‘stlarimiz 50 ming so‘mgacha bo‘lgan miqdorda kupon qilishibdi. Bu Siz borib 70 minglik ovqatlansangiz, 20 ming to‘lab chiqib ketishingiz mumkin degani. Mijozni chaqirib olish uchun juda zo‘r aksiya o‘ylab topishgan.

Shu yerda ham bitta nozik joyi bor. Kupon miqdori kam bo‘lsa, xaridorlar bormaydi. Ko‘p bo‘lsa, mijoz katta xarajatga tushishi mumkin. Shu sababli kuponni necha pulligidan, necha dona chiqarilishini ham yaxshilab hisoblab chiqish kerak.

2. Kopirayter — tanqidiy tafakkuri bor mutaxassis. Miya hammada ham bor, ammo aynan gap matnlar haqida ketganda, kopirayter kuchliroq fikrlay olishiga ishonish kerak bo‘ladi.

Manzil kirilchada yozilsa, bir paytlar qolib ketgan “Кичик халка йули, 13” holatida turish kerak edi. Biroq baraka topishsin, manzilni lotinchada yozishibdi, lekin “Халка” so‘zidagi q harfini to‘g‘rilashibdi-yu, shu h harfiga e’tibor berishmabdi-da.

Yana bitta kechirilmas xato — sanalarning 2 xil yozilgani. Agar inson bilmay turib xato qilsa, buni tushunish mumkin. Ammo bitta joyda bitta yozuvni 2 xil yozilganini kasb nuqtayi nazaridan kechirish ozgina qiyin. Nega deganda bu xato bilimsizlik emas, balki e’tiborsizlik natijasida yuzaga kelgan.

Tushunmaganlar uchun gap “12-yanvar” va “19- yanvar” yozuvlari haqida ketyapti. Bu yerda qaysi variant to‘g‘ri ekani ahamiyatsiz, bittasi xatoligi aniq. Shu xato esa to‘g‘ri yozilishi qanday ekanini bilgan holatda qilingan.

3. Kopirayter = ChatGPT 10.0. Shu kupondagi matnni sun’iy intellekt ham yozib beradi. Biroq sun’iy intellekt 2 km radiusda 2 ta bir xil manzil bo‘lishini taxmin qila olmaydi (shunaqa kino ham bo‘lardi, eslaysizmi?) va yoki-da o‘zi borib tekshirmaydi.

Kamolon operatorlariga telefon qilsangiz, “kupon kichik halqa 13” manzilida amal qilishini aytishadi. Kartaga xuddi shu manzilni kiritsangiz, qandaydir tartibsiz joyga oboradi. Kamolonning Gulzor filiali esa bu yerdan yarim soatlik yoki 15-20 ming so‘mlik uzoqda joylashgan bo‘ladi.

Shaxsan o‘zim ham shu sababli ovora bo‘lib, hafsalam pir bo‘ldi. Eng qizig‘i, kollektivga ham Kamolonga borish haqida men aytgandim, ularning oldida ham hijolat bo‘lib qoldim-mi?

Endilikda menda eng yaxshi ko‘rgan brendlarimning biriga nisbatan nafrat hissi paydo bo‘ldi, buyog‘iga nafaqat bu yerga bormayman, balki boradiganlarni ham qaytaraman. Bu postni kuponning aksiya muddati o‘tib ketganidan keyin joylayotganim, boshqa kollektivlarim bilan Kamolonga emas, boshqa joyga bormoqchiligim, shu gaplarimning isboti bo‘ladi.

1 ta kollektivimiz bilan o‘tirishimiz 300-500 mingga tushadi. Kopirayter do‘stimiz yuqoridagi xatolarga e’tibor berganlarida edi, men yana 2-3 ta kollektivimni oborish bilan birga shu aksiya tugamasidanoq xolis reklama ham qilib berardim.

Ko‘rib turganingizdek, bitta mijoz sababli brend qaysidir ma’noda qisman zarar ko‘rdi. Bu mijozni qo‘llab-quvvatlaydigan shu postni o‘qiyotgan boshqa bir inson sababli brend yana zarar ko‘rishi mumkin bo‘ladi. U mijozni hurmat qiladigan insonlar sababli brend yana zarar ko‘rishda davom etadi. Bu zanjir davom etib ketaveradi va vaqt o‘tgani sayin ulangan har bitta halqani uzish hamda to‘xtatish shunchalik qiyin bo‘lib boraveradi.

Hazillashyapman, ja unchalik vahimali emas. “Boyga jin urarmidi” degandek, kichkina xatolar katta brendga men tariflaganchalik katta zarar keltirmaydi. Bu gaplarni shunchaki kopirayterning qadr-qiymati qanchalik yuqori ekanini tushuntirish maqsadida yozdim.

P. S. Baribir ham Kamolon jamoasiga #kopirayter_kerak deb o‘ylayman. Albatta, bu mening fikrim, adashayotgan bo‘lishim ham mumkin)

Asalchi akadan o‘rgangan bilimlarim

1. Shunchaki o‘tib ketayotganimda “keling o‘g‘lim, ta’mini ko‘rib keting” dedilar.

Balki menda ularning mahsulotiga ehtiyojim yo‘qdir. Ammo ular taklif berib ko‘rdilar.

Har qanday sohada ham shunday. Mijozda mahsulot yoki xizmatingizga nisbatan ehtiyoji bormi yoki yo‘qligini bilishi uchun undan foydalanib ko‘rishi zarur.

Bu imkoniyatni esa mutaxassis, ya’ni Siz taqdim etishingiz lozim. Shunchaki o‘zingizdagi kopirayting xizmatini har kuni 10 tadan (ijtimoiy tarmoqlar bor davrda bu ish muammo emas) loyiha yoki insonga taklif qilsangiz, maksimum 1 oy ichida buyurtmalarga ulgurmay qoladigan darajaga kelib qolasiz, inshaalloh.

2. “Yeb ko‘ring” deb berdilar va hamma asallaridan ozgina-ozginadan berdilar. Taxminan 10 ga yaqin asallarning ta’mini ko‘rdim. “Yegan og‘iz uyalar” degandek, 90% inson 10 xil asalni yegandan keyin hech bo‘lmasa, 100 gr bo‘lsa ham olib ketsa kerak.

3. Qaysi asalni olishga ikkilanib qolib, ular tavsiya qilgan asalni olishni xohlamayotganimni, ular qimmat asalni tavsiya qilayotganliklarini aytdim.

Shunda u aka “Bolam, 38 yillik tajribam bor, kimga qanday asal tavsiya qilishni bilsam kerak” dedilar. Shu gaplaridan keyin bir og‘iz gap ham aytolmadim.

Har bitta mutaxassisda o‘zining ustunligi bor. Bundan esa foydalanish kerak. Men ham mijoz bilan gaplashganimda, 3 yildan oshiq tajribam borligini va o‘zbek segmentidagi eng katta auditoriyaga ega ekanimni eslatib ketaman.

Siz ham o‘zingizdagi shu kabi ustunlikni topib, mijoz bilan muloqotda aytib o‘tishingiz shart. Bu mijozda Sizning brendingizga nisbatan ishonch paydo qiladi.

4. Idishlari juda oddiy ekanini, boshqalarda chiroyli idish bo‘lishi haqida shama qilmoqchi edim, ular sekingina tushuntirib qo‘ydilar:

Idish qanday bo‘lishidan qat’i nazar, uni deyarli ishlatmaganingizdan keyin idishning nima ahamiyati bor? Shu idish Sizga kerak bo‘lsa, o‘zini alohida ola qoling. Men chiroyli idish bilan asalni 30 ming qimmatga sotganimdan ko‘ra, oddiyroq idishni tekinga qo‘shib berib, 30 ming arzonroq berganim yaxshi emasmi?)

Hamma mutaxassisda kamchilik bor. Bu kamchilik aytilganda, bu kamchilikni ustunlikka aylantira olmasangiz, o‘zingizni oqlaganingiz bir tiyinga qimmat.

Bizning sohadagi asosiy muammo, juda ko‘pchilik sohaga yangi kirgan va mijozlarning ayrimlari “Necha yillik tajribangiz bor?” deb so‘rashadi. Loyihaga yangi kirgan insonda katta tajriba bo‘lmaydi va bu holatda mijoz kutgan javobni bermaslikka harakat qilishingiz lozim.

Rostini aytaman, sohaga kirganimga ko‘p bo‘lmadi. 2-3 yillik tajribam yo‘q, lekin 2-3 yillik tajribasi bor kopirayter yozib beradigan matnni men ham yozib bera olaman. Ustiga-ustak, men u kopirayterdan ancha arzonroq qilib berishim ham mumkin.

Qolaversa, bitta ishni 3 yil takrorlash, 3 yillik tajriba hisoblanmasa kerak, nima dedingiz?)

Bu holatda mijozga uzoq yillik tajriba katta ahamiyatga ega emasligini va Sizdagi kichkina tajriba muammo emas, aksincha afzallik, afzallik bo‘lganda ham mijoz pulini yaxshigina tejab beradigan afzallik ekanini tushuntirib beryapsiz.

5. Men ulardan hech nimani so‘ramadim, lekin ular har shanba ishga chiqishlarini aytib, bonkalariga telefon nomerlarini yopishtirib qo‘ydilar. Asal tugaganicha, telefon raqam xohlamasam ham menda saqlanib turadi.

Mijozda Sizning raqamingiz doimo saqlanib turish zarur. Buning uchun mijozga majburlab kontaktingizni saqlatishingiz va u bilan tez-tez aloqada bo‘lib turishingiz kerak.

Pulingiz bo‘lsa, o‘tirishlarga taklif qiling. Oflayn ko‘rishishni iloji bo‘lmaganda, bayramlarda va juma kunlari tabriklab tursangiz bo‘ladi. Bu usul bilan borligingizni doimo eslatib turasiz va qachondir kopirayter xizmati kerak bo‘lsa, mijoz birinchi bo‘lib Sizga aloqaga chiqadi.

Shunaqa gaplar. O‘rganaman desangiz, gadodan ham o‘rganish mumkin.

P. S. Bir men toza asal olmay ekan-da, hamma bildi, hammaga aytdim ey)

#jaydari_tahlil

20 kun jaydari kopirayter bilan birga bo‘lganingizda, balki bu kabi xato bo‘lmasmidi?)

Xohish bo‘lsa, bahonalarga o‘rin yo‘q

@Active_Copywriter do‘stimizning boshidan o‘tganlari faqat o‘ziga va Allohga ma’lum. Lekin shunga qaramay tarjimon va kopirayter sifatida faoliyatlarini rasman boshlab oldilar.

Endilikda ssenarist sifatida ham mijozlarga yordam berishlari uchun maksimum sababini qilamiz, inshaalloh.

Ungacha esa ularning xizmatlaridan foydalanib tursangiz bo‘ladi.

#shogird

Nima sababdan nom tanlash uchun kopirayterga eng kami $ 200 boshlab xizmat haqi berishlarining sababini tushundingiz, deb o‘ylayman.

#kopirayter_kerak