Ислом молияси | Islom moliyasi

#ҳадис

Маъқал ибн Ясор розиаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: Ким мусулмонларнинг нарҳ-наволарига аралашиб, уларга қимматчилик келтириш учун харакат қилса, Аллоҳ учун уни қиёмат куни катта ўтга (оловга) ўтирғизиш ҳақ бўлади”, дедилар”.

Манба: Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф, “Кифоя” китоби

┈•┈•┈•⊰✿📖✿⊱•┈•┈•┈

"Ислом молияси"дан изоҳ: баъзилар фойда илинжида ҳеч нарсани "кўрмай" қоладилар, қилаётган ишлари бозорда нархларнинг кўтарилишига олиб келадими, тақчиллик/танқислик пайдо бўлишига (бу эса нархлар ошишига сабаб бўлади), бошқаларга, айниқса кам таъминланган одамларга қийинчилик туғдирадими ўйлаб ўтиришмайди, ваҳоланки мусулмон одам бир иш қилаётганда бошқаларни ўрнига ўзини қўйиб кўриши керак. Албатта, бу хориждан таваккал қилиб, хатарларни зиммасига олиб мол олиб келаётган, ишлаб чиқараётган, етиштираётган, ҳалол савдо билан шуғулланаётган тадбиркорларга тегишли эмас, улар ўз молларини истаган нархларида сотиш ҳуқуқига эгалар. Юқоридаги ҳадис атайин одамларга қимматчилик келтириш учун ҳаракат қиладиганларга тааллуқли. Масалан, бир нечта йирик ишлаб чиқарувчи ёки савдогар келишиб олиб бозорда танқислик пайдо қилиб кейин нархларни атайин оширишлари, ёки бозорларни назорат қилиш имкониятига эга бўлган масъул шахслар ўз манфаатлари йўлида бозорларга кириб келаётган моллар кўламини сунъий равишда чеклаб уларнинг нархлари ошишини таъминлашлари бундай ношаръий ҳаракатларга мисол бўлиши мумкин. Валлоҳу аълам.

✅ @IslomMoliyasi канали

Ассалому алайкум!

Бизга гаровга оид бир нечта саволлар билан мурожаат қилишди. Ушбу саволларга батафсил жавоб бердик, лекин ўз жавобларимизни билдиришдан олдин, ушбу саволларни сизларга ҳам йўллашга қарор қилдик.

1️⃣ Муробаҳа доирасида лойиҳани молиялаштирувчи томон мижоздан гаров сифатида кўчмас мулк олди. Молиялаштирувчи томон шу гаровдаги кўчмас мулкни ўзи бошқа сармоядордан маблағ жалб қилиш учун гаровга қўйиши мумкинми?

2️⃣ Муробаҳа доирасида лойиҳани молиялаштирувчи томон мижоздан гаров сифатида кўчмас мулк олди. Қарздор мижоз қарзни тўлай олмаган ҳолатда молиялаштирувчи томон гаровдаги кўчмас мулкни сотиб, қарзни қоплаши мумкинми?

3️⃣ Шундай ҳолатда, молиялаштирувчи томон қарзни тезроқ ёпиш мақсадида гаровдаги мулкни арзонлаштирилган нархда сотиб қарзни ёпиши мумкинми?

4️⃣ Молиялаштирувчи томон гаровдаги кўчмас мулкни сотиб, қарзни тўлиқ ёпиб, қолган маблағни ўзига қолдириши мумкинми (қўшимча фойда сифатида)?

5️⃣ Молиялаштирувчи томон гаровдаги кўчмас мулкни сотмасдан ёпилмаган қарз ўрнига ўзида олиб қолиши мумкинми?

Жавобларингизни кутамиз.

✅ @IslomMoliyasi канали

ҚАСАМ КАФФОРАТИНИ БИР КИШИГА БЕРИШ ЖОИЗМИ?

CАВОЛ: Қасам бузилгандан кейин унинг каффоратини бир кишига берса бўладими?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Қасам бузилгандан кейин даставвал ўн нафар камбағал кишига таом берилади ёки ўн кишига бошдан оёқ кийим кийдирилади. Агар бир фақирга ўн кун берса, бу ҳам жоиз бўлади. Аммо бир куннинг ўзида бир камбағалга каффоратнинг барчасини бериш жоиз эмас. Бундай ҳолатда фақат бир кун берган ҳисобланиб, яна тўққиз кун ёки тўққиз кишига бериши лозим бўлади. “Раддул муҳтор” китобида бундай дейилади:
لو أعطى مسكينا واحدا في عشرة أيام كل يوم نصف صاع يجوز، ولو أعطاه في يوم واحد بدفعات في عشر ساعات، قيل يجزئ، وقيل لا، وهو الصحيح
“Агар битта мискинга ўн кун, ҳар куни ярим соъ(икки кило)дан бериб борса, жоиз бўлади. Агар каффоратнинг барчасини бир кунда бир мискинга ҳар соатда бўлиб-бўлиб берса, жоиз деган гап ҳам, жоиз эмас деган гап ҳам бор. Саҳиҳ гап жоиз эмаслигидир”. Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.

#мулоҳаза

Тараққиёт ва ҳаёт тарзимиз
Бугун тезкор етказиб бериш, насия савдо ва бошқа шу каби хизматлар кўрсатувчи онлайн платформанинг фаолияти кенгайиб бораётгани ҳақидаги маълумотни ўқиб, янги технологиялар, янги-янги хизмат турлари ривожлангани сари биз дангасалашиб бораётганлигимиз ҳақида ўйлаб қолдим. Уйда овқат қилишдан кўра кафега бориб овқатланиб келиш ёки уйга тайёр овқат буюртма қилишга анча ўргандик. Бу балки вақтимизни тежар, лекин шу билан бирга дангасалигимизни ҳам орттиряпти, аҳли аёлимиз ва фарзандларимизни ҳам дангасалашишига, оила аъзолари учун бирор бир таом ёки ширинлик тайёрлаб бергандан кўра кўчадан тайёрини буюртма қилиб олиб келтиришга ўргатяпти. Илгари бувиларимиз “келиним чаққон, бир пасда битта овқатни тайёрлаб олдимизга қўяди”, деб ёки “набирамни қўли ширин, жуда ажойиб пишириқлар пиширади”, деб алқаб дуо қилишган бўлса, ҳозирга келиб “қайси жойдан буюртма қилдинглар”, деб сўрайдиган бўлишяпти. Бу ҳам майли, чоғимизга қараб эмас, нафсимизга қараб яшашга ўрганяпмиз. Бирор нима керак бўлса ишлаб, пул тўплаб 3-4 ойда олармиз дейиш ўрнига ўша нарсани дарров насияга сотиб олишга одатланяпмиз. Насия дегани қарз эканлигини, қарз бўлганда ҳам анча қиммат қарз эканлигига эътибор қилмаяпмиз. Натижада топган тутганимиз ўша қарзларни тўлашга кетиб, биз яна янги қарзларга кириб кетяпмиз. Фарзандларимиз ҳам истаган нарсаси ҳозироқ ёнида пайдо бўлишини истайдиган “истеъмолчи” кайфиятидаги инсонларга айланиб қолишяпти. Аллоҳ барчамизга тавфиқ берсин.

ДИҚҚАТ ЭЪЛОН (қайта қўйилмоқда)!

“Ислом молияси” лойиҳаси жамоасига малакали мутахассис керак!

Ассалому алайкум!

Мутахассисга қўйиладиган талаблар:

- Тошкент шаҳрида истиқомат қилиш;
- Ўзбек ва инглиз тилларини эркин даражада яхши билиш ва рус тилини яхши билиш;
- Иқтисодиёт/молия соҳасини яхши тушуниш;
- Ислом молияси асосларини яхши билиш;
- Компьютердаги турли дастурлар (MS Excel, Word, PowerPoint…) билан ишлашни билиш;
- Топширилган ишни пухта қилишга ҳаракат қиладиган;
- Руҳияти барқарор (яъни ҳиссиётларга берилиб кетавермайдиган);
- Бошқа инсонлар билан мулоқот қилиш, тез чиқишиб кетиш қобилиятига эга;
- Ислом молиясини астойдил равишда чуқурроқ ўрганишга ҳамда мамлакатимиз ва минтақамизда ислом молиясини ривожлантиришга ҳисса қўшишга жиддий иштиёқи бор инсон.

Номзоднинг ёши ва жинсининг аҳамияти йўқ.

Ўзингиз ҳақингиздаги маълумотлар (CV)ни jimamnazarov@gmail.com га 20.11.2024 йилгача юборишингизни сўраймиз.

✅ @IslomMoliyasi канали

📝 "Ислом молияси"дан қўшимча: Ўзбекистон аҳоли сони катта бўлгани учун унинг молия бозорига турли ташқи иштирокчиларнинг қизиқиши ва кириб келиши кузатилмоқда. Аввалроқ Грузиянинг TBC банки, Венгриянинг OTP гуруҳи, Тожикистоннинг Alif молиявий финтек компанияси Ўзбекистон бозорига кириб келиб ўз фаолиятларини анча кенгайтиришга муваффақ бўлишди.

Хусусан, Alif компанияси ислом молияси тамойилларига мувофиқ бўлган маҳсулот ва хизматларини таклиф қилиб аҳоли ўртасида анча машҳур бўлиб қолди. Бу эса аҳоли томонидан ислом молияси маҳсулотларига қизиқиш катталигининг яна бир исботи дейиш мумкин.

#савол_жавоб

ТИЖОРАТ МОЛЛАРИ ВА ЗАКОТ

❓CАВОЛ: Закот чиқаришда тижорат моллари ҳам ҳисобланар экан. Айтингчи тижорат моллари деганда қандай моллар тушунилади?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Тижорат моллари деганда киши олаётган пайтида қатъий равишда тижоратни, яъни, олиб сотишни қасд қилган моллар тушунилади. Демак, қуйидаги кўринишларда олинган моллар тижорат моллари ҳисобланмайди:

1. Бир молни сотиб олаётганда тижорат нияти йўқ бўлиб, кейинчалик сотиш нияти пайдо бўлса.
2. Аввалдан ўзининг моли бўлиб, кейинчалик уни сотишни ният қилса.
3. Бир молни сотиб олаётганда тижорат нияти йўқ. Лекин, яхши фойда бўлса сотиш нияти ҳам бор бўлса.

Юқоридаги уч суратда олинган моллар тижорат моллари дейилмайди.
Албатта, буни билиш закот ва қурбонлик масалаларида эътиборлидир.
Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

✅ @IslomMoliyasi канали

БУ КЕЛИШУВ ШАРЪАН ЖОИЗМИ?

CАВОЛ: Бир танишимни ғишт заводи бор. Менга ўн миллион сўм берсанг, мен ғишт ишлаб чиқариб сотаман ва ҳар бир дона ғишт учун 10 сўмдан фойда бераман, деяпти. Шу иш шаръан жоизми?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бунда музораба кўзланган, лекин келишув ножоиз шаклда тузилмоқда. Келишув шаръан тўғри бўлиши учун кўрилган фойдадан улуш тақсимланиши кўзда тутилиши зарур. Улушлар тенг бўлиши шарт эмас, бу ўзаро розилик билан ҳал бўладиган масала. Масалан, иккига тенг тақсимлаб ҳар икки тараф тенг олиши ёки учдан иккисини бир тараф, учдан бирини бошқа тараф олишини шарт қилиш лозим ва ҳоказо.

Бу келишувда ҳар битта ғиштдан 10 сўм ёки ундан камроқ фойда чиқиши ва пул берувчи тараф ҳар битта ғиштдан 10 сўмдан олса ғишт ишлаб чиқарувчига фойдадан ҳеч нарса тегмай қолиши мумкин. Бу эса музораба келишуви моҳиятига зид ҳисобланади. Бу хусусда Бурҳонуддин Марғиноний

"( وَمِنْ شَرْطِهَا أَنْ يَكُونَ الرِّبْحُ بَيْنَهُمَا مُشَاعًا لَا يَسْتَحِقُّ أَحَدُهُمَا دَرَاهِمَ مُسَمَّاةً ) مِنْ الرِّبْحِ لِأَنَّ شَرْطَ ذَلِكَ يَقْطَعُ الشَّرِكَةَ بَيْنَهُمَا وَلَا بُدَّ مِنْهَا"

Яъни: “Фойда ҳар икки шерик орасида тарқайдиган бўлиши музораба шартларидан биридир. Улардан бири фойдадан маълум белгилаб қўйилган дирҳамларга эга бўлмаслиги керак. Чунки бундай шарт қўйиш фойдада шерик бўлиш имконини чеклайди”. (Ҳидоя, Музораба китоби).

Демак, келишув тўғри бўлиши учун, чиққан фойдадан улуш тақсимланиши шарт қилиниши лозим. Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази жавоби асосида тайёрланди.