Advokat Abdullayev | Rasmiy

Адвокатура: Адлия вазирлигининг палатага мурожаати

Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги Адвокатлар палатасига мурожаат қилиб, Ўзбекистон Республикасининг “Давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш тўғрисида”ги Қонуни талаблари бузилаётганлигини урғулади.

Мурожаатга кўра, бугунга қадар “Давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш тўғрисида”ги Қонун талабларидан келиб чиқиб, айрим адвокатларнинг адлия органлари билан шартнома тузмасдан, “Юридик ёрдам” ахборот тизими ёки навбатчилик жадвали орқали танланмасдан суриштирувчи, терговчи, прокурор ёки судьянинг чақирувига (танловига) асосан давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш учун иштирок этаётганлиги ҳолатлари учрамоқда.

Билдирилишича, давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатган адвокатлар давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатилганлиги тўғрисидаги маълумотномани белгиланган шаклга мувофиқ тақдим этмаётганлиги сабабли, уларга тегишли тўловларни амалга ошириш жараёнлари кечикмоқда.

Адвокат томонидан адвокатурага оид қонунчилик талаблари, Адвокатнинг касб этикаси қоидалари, адвокатлик сири ва адвокат қасамёди бузилганлиги унга нисбатан интизомий чоралар қўлланилишига сабаб бўлади.

Шулардан келиб чиқиб, Вазирлик Адвокатлар палатасидан қуйидагиларни сўради:

➖адвокатларга давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатишда адвокатура тўғрисидаги қонунчилик талабларига риоя этиши ҳақида тушунтириш;

➖давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш истагини билдирган адвокатларга белгиланган тартибда адлия органлари билан шартнома тузиш чораларини кўриш;

➖давлат ҳисобидан ёрдам кўрсатилганлиги тўғрисидаги маълумотномани белгиланган шаклда адлия органларига тақдим этилиши лозимлигини тушунтириш;

➖Қонун ҳамда Низомнинг мазмун-моҳиятини барча адвокатларга етказилишида амалий ёрдам бериш ҳамда бу борада қонунчилик талабларига риоя этмаган адвокатларни интизомий жавобгарликка тортилиши мумкинлиги ҳақида огоҳлантириш.

👉 @Advokat_Abdullayev

Одил судлов: Ниҳоят, нуқта қўйилди

Кеча 4 йилдан бери давом этиб келаётган бир жиноят иши бўйича курашларни якунладик, назаримизда.

Аввалига, дастлабки тергов органи илгари сурган жами 4 та модда бўйича айбловлардан биринчи инстанция судида 1 тасигина тасдиғини топиб, жазо тайинланмаган айблов ҳукми ўқилган, ҳимоямизда бўлган шахс суд залида қамоқдан озод этилган эди.

Шундан кейин қарши тарафнинг шикоятларига биноан мазкур иш 6 марта юқори инстанцияларда қайта-қайта кўриб чиқилди. Бу орада, ҳимоямиздаги С. ни 11 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш ҳақида Тошкент вилоят судининг ЖИБ судлов ҳайъати апелляция инстанциясининг айблов ҳукми ҳам ўқилиб, С. қамалиб ҳам қолди.

Ва ниҳоят, иш судья Мирғани Мирзоҳидов раислигида (судья А.Абдулхаев маърузачилигида), Тошкент шаҳар суди ЖИБ судлов ҳайъатида, тафтиш тартибида қайта кўрилиб, иш бўйича охирги инстанция судининг қарори бекор қилинди ва С. дарҳол суд залидан озод қилинди.

Ишнинг ўзига хос жихати ҳам шу бўлди-ки, ҳақиқат қарор топгунгача жами 82 та суд процесслари амалда бўлиб ўтишига ва ҳаммаси бўлиб, 19 нафар судья жалб қилинишига тўғри келди.

Албатта, юқори инстанциялар айнан шу учун, яъни, ҳақиқатни юзага чиқарилиши ва адолат қарор топишига эришилиши учун ҳам жорий қилинган, бунга эътироз йўқ. Лекин, бир иш мисолида шунча суд мажлислари, шунча нафар судьянинг аралашуви керак бўлиши балки, Сиз учун нормалдир, аммо биз учун ...

Айтганча, ҳали бу, мазкур иш бўйича процессуал қонунчилик йўл қўйган энг сўнгги инстанция эмас, афсус-ки. Нима ҳам дердик? бу оғирги нуқта бўлиб қолишига умид қиламиз.

👉 @Advokat_Abdullayev

Одил судловда навбатдаги оқлов

2022 йилдан бери курашиб келинган, Акрам Исомиддиновга нисбатан бўлган "заказное дело" га шу бугун нуқта қўйилди, деб умид қиламиз.

Судья Дониёр Тожибоев раислигида, Наманган вилоят суди жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати апелляция инстанциясида қайта кўриб чиқилган бир иш бўйича маҳкум Исомиддиновга нисбатан оқлов ҳукми ўқилди.

Тергов органи илгари сурган айбловлар Жиноят кодексининг 112-м.1-қ., 167-м. 3-қ "а" банди, 168-м. 4-қ. "а" банди ва 228-м. 2-қ. "б" банди, ва 3-қисми бўйича эди. Биринчи инстанция судида гўё-ки, тасдиғини топган ягона айблов эса, ЖК нинг 167-моддаси 3-қисми "а" банди бўлди.

Апелляция судида суд тергови ҳимоя томоннинг ташаббусига биноан тўлиқ хажмда ўтказилди ва назаримизда, келгусида прокурор протест билдиришига ҳам зарурат қолдирилмади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Журналист иши: ниҳоят тўғри "рельс" га тушилибди

MY5 канали мухбири Рухсора Ғофурова Жиззахдаги банк ходимасининг қилмишлари ҳақида тайёрлаган материал юзасидан Жиноят кодексининг 168-моддаси 3-қисми "в" банди, яъни хизмат мақеидан фойдаланган ҳолда фирибгарлик аломатлари билан жиноят иши қўзғатилибди.

Дастлабки тергов Жиззах шаҳар ИИБ ҳузуридаги тергов бўлими томонидан олиб борилмоқда экан.

Аввалроқ Судьялар олий кенгаши томонидан билдирилган расмий муносабатда ушбу хабар Кенгаш ҳузуридаги Судьялар одоб комиссиясида ўрганиб чиқилиши маълум қилинган эди.

Айтганча, адвокат А.Аҳмедовнинг билдиришича, журналист Рухсора Ғофуровага нисбатан маъмурий иш қўзғатилмаган.

Ниҳоят, йўналиш тўғри олинибди. Энди қолгани дастлабки тергов ва балки судда юзага чиқар.

👉 @Advokat_Abdullayev

Одил судлов: Олий судга ҳам эътироф, ҳам таклиф

Бир иш доирасида ҳимоямизда бўлган ҳар иккала маҳкум ҳам суд ҳукми билан “ўта хавфли рецидивист”, - деб топилган ва саккиз йилдан бери махсус тартибли колонияда жазо ўтаётган эдилар.

Илк эътиборни, уларнинг “ўта хавфли рецидивист” деб тўғри топилган ёки йўқлигига қаратишдан бошладик. Албатта, бунинг учун маҳкумларнинг илгариги айбловларига оид жиноят ишларини титкилашга тўғри келди ва аён бўлди-ки, илгариги жиноят ишлари бўйича чиққан суд ҳукмида уларнинг қилмишлари Жиноят кодексининг 165-моддаси (товламачилик) 3-қисми “а” банди билан нотўғри малакаланган.

Олий судга тақдим этган дастлабки шикоятимизга асосан ўша, илгариги жиноят иши қайта кўриб чиқилди ва ЖК 165-моддаси билан малакаланган қилмишлари ЖК нинг 229-моддаси (ўзбошимчалик)га қайта малакаланди.

Қилмишни малакалашдаги биргина хато (ҳозирча буни хато деймиз) шахснинг аҳволини қай даражада жиддий ёмонлашувига олиб келишини тасаввур қилинг-а!

“Ўта хавфли рецидивист” деб топилишга хизмат қилган ўша, нотўғри малакаланган модда бошқа, енгилроқ моддага қайта малакаланиши оқибатида табиий-ки, ушбу мақомни ҳам бекор бўлишига олиб келди. Ўз навбатида колония тури ҳам енгиллашиб, махсус тартиблидан қаттиқ тартиблига ўзгартирилди. Амнистия акти таъсир доирасига тушиб, жазо муддатлари қисқарди. Охир оқибат, ҳар иккала маҳкум манзил колонияларига ўтказилдилар.

Лекин, суднинг хатоси туфайли махсус тартибли колонияда сакккиз йилдан кўпроқ умрини ўтказган маҳкумларнинг ундан кўра енгилроқ тартибли колонияга ўтказилишида юқоридаги хатонинг ўрни қоплаб кетилиши мумкинмиди?

Бизнингча, мумкин. Фақат, қонунчилик йўли билангина. Афсус-ки, амалдаги қонунчилик бундай вазиятларни назарда тутмаган.

Юқоридаги кейс мисолида Олий судга қуйидаги иккита асосий таклифларимизни илгари сурмоқчимиз:

Биринчи, айнан товламачилик (165) билан айблов илгари сурилган ишлар доирасидаги амалиётимизда жиноятнинг тўлиқ таркиби мавжуд бўлмагани ҳолда айблаш, шунингдек, юқоридаги кейсдаги каби, аслида ўзбошимчалик деб баҳоланиши керак бўлган ҳолларда товламачилик деб нотўғри баҳолаш ҳолатларига талайгина дуч келмоқдамиз. Айниқса “кўча” мавзуси сабаб бу янада актуллашган.

Шу боис ягона суд амалиётини ўрнатиш учун Олий суди Пленумининг товламачиликка оид ишлар бўйича суд амалиётига бағишланган алоҳида қарорига эҳтиёж бор.

Иккинчи, суд нотўғри белгилаб қўйган колония турини кейинчалик енгилроқ колония турига ўзгартирилганида жазо муддатини имтиёзли ҳисобга олишга доир қонунчиликка қўшимча киритиш таклифини киритиш.

Худди, Жиноят кодексининг 62-моддасида назарда тутилган қоидалар каби. Масалан, хатолик туфайли маҳкумнинг турмада жазо ўтаган ҳар бир куни кейинчалик у колониялардан бирига ўтказилиб, хато тўғриланганида 3 кунга тенглаштириб, ҳисобланишига ўхшаш.

Олий суд шикоятларимизни эътиборсиз қолдирмагани каби таклифларимизга ҳам бефарқ қарамайди, деган умиддамиз.

👉 @Advokat_Abdullayev

Аёллар колониясидан нидолар

"Тошкент вилояти Зангиота туманида жойлашган аёллар жазони ижро этиш колониясида маҳкумаларга муносабат ҳамда қишки мавсумда яратилган шароитлар борасида маҳкумаларда норозиликлар бор.", - дейди ҳамкасбимиз, адвокат Аҳмаджон Азизов.

Аввало, ҳимоямизда бўлган маҳкумаларнинг соғлиғини муассаса томонидан муҳофаза қилиниши борасидаги аҳвол қониқарли даражада эмаслиги урғуланади. Маҳкумалар Колония тиббий хизмати томонидан бемор маҳкуманинг соғлиғидан шикоятига мутаносиб дори-дармон тавсия ва тақдим қилинмаётганидан, тиббий хизмат ходимига мурожаат қилишда ва тиббий кўрикдан ўтказилишида узундан узоқ кутишга мажбур бўлаётганликларидан норозилар.

Оқибатда Муассаса бош врачининг ва қўл остидаги тиббий ходималарининг малакаларига нисбатан, ҳам маҳкумаларнинг ўзида, ҳам уларнинг яқинларида тўла ишонч йўқ.

Касалликни даволашдан кўра, уни олдини олиш чораларини мунтазам равишда кўриб бориш ҳам осон, ҳам камхарж йўл эканини ҳаммамиз биламиз.

Колонияда эса, даволаш чоралари ҳам, олдини олиш чоралари ҳам қониқарли даражада эмас. Гап шунда-ки, колония умумий тартибли бўлиб, маҳкумалар ҳар бири 100 ва ундан ортиқ ўринли умумий ётоқхона (казарма) ларга жойлаштирилган. Бундай кенг ва катта майдондаги "казарма"нинг хона ҳароратини иситиш тизими эса, шунча майдонни қамраб олишга мутаносиб йўлга қўйилмаган. Тўшаклар ва ёпиниш учун берилган адёллар эса, жуда ҳам юпқа экани айтилади. Иситиш тизимини эса, қачон-ки, ташқаридан текширувчилар (комиссия) келганидагина тўла куч билан ишга солиниб, улар кетгач, яна тизим ўчирилар экан.

Оқибатда маҳкумалар кундуз куни ташқарида кийиб юрадиган уст-бошлари билан ётишга мажбур бўлаётганликларидан ёзғирмоқдалар.

Қолаверса, маҳкумаларнинг китоб мутолаа қилишига нисбатан ҳам асоссиз чекловлар ўрнатилган экан. Ташқаридан китоб киритишга қўйилган "цензура" нинг қонунга зид чекловлари-ку, алоҳида масала. Бироқ, маҳкума шу муассаса кутубхонасидан ўзи истаган китобни танлаб, истаган куни мутолаа қилишига ҳам норасмий тўсиқ ва чекловлар борлиги, ҳам кулгили, ҳам ачинарли ҳол.

Нима эмиш? Қачон кутубхонанинг ҳисобидаги барча китоблар кутубхонада тўлиқ жамланиб олинмагунича, бирорта маҳкумага китоб берилмасмиш. Колония раҳбариятининг, афсус-ки, бундан умуман хабари бўлмаса ҳам керак. Ҳамкасбимиз А.Азизовнинг таъкидлашича, колония раҳбари ҳеч қачон бунақа тутруқсиз ва кулгили тартиботни жорий қилмаган бўларди.

Жазодан кўзланган мақсад нима эди, ўзи? Наҳот-ки, тарбиялашга совуқда соатлаб сафда ушлаб туриш билан эришиш мумкин, деб ўйласангиз?! Наҳот-ки, шахсни китобга даъват қилиш ўрнига, ҳар қанча ўқигиси келса, шунча шароит яратиб берилиши ўрнига, бунинг тескарисини қилиш тарбиялаш ҳисобланса?!

Маҳкумларнинг соғлиғи, ҳаёти, малакали тиббий хизматга бўлган ҳақ-ҳуқуқлари ҳурмат қилишиниши шарт. Уларнинг ҳам ўзларига оид тиббий кўрик маълумотларини (рентгени, қон ва бошқа таҳлиллар ва ҳ.) ўз яқинлари ёки ҳимоячи орқали муассасадан ташқаридаги ўзи ишонган истаган малакали тиббиёт мутахассисига кўрсатиши ва унинг тавсияларини олиши ҳуқуқини ҳам чеклаб қўйишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Бироқ, Маҳкуманинг рентген плёнкаси ва хулоасини унинг ҳимоячиси орқали ташқарига чиқарилишига Колония раҳбарияти рухсат бермаган.

Булар бир эмас, бир неча маҳкуманинг ўз ҳимоячиларига ёзғиришларидан ва адвокатлик кузатувларидан келиб чиқиб, билдирилган танқидий фикрларимиз.

Шу ўринда, Инсон ҳуқуқлари бўйича вакил (Омбудсман) ни ушбу Колонияда сақланаётган маҳкумалар ҳуқуқларини ҳам таъминланиши аҳволини тасодифий танловлар асосида жиддий ўрганишга чақирамиз.

👉 @Advokat_Abdullayev

Йўл ҳаракати: Яна 4 та қилмишга жиноий жавобгарлик белгиланмоқда

Сенат бугун маъқуллаган янги Қонун билан Жиноят кодексида қуйидаги қилмишлар, яъни:

➖Транспорт воситасини такроран маст ҳолда бошқарганлик;

➖Автомототранспорт воситалари ҳайдовчиларини тайёрлаш ва қайта тайёрлаш, шунингдек имтиҳон ўтказиш ва ҳайдовчилик гувоҳномасини бериш тартибини бузганлик;

➖Транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум этилган шахснинг транспорт воситасини бошқарганлиги;

➖Сиқилган табиий газда, суюлтирилган нефть газида ёки дизель ва газсимон ёқилғи аралашмасида ишлайдиган транспорт воситаларидан фойдаланишда хавфсизлик қоидаларини бузганлик учун жиноий жавобгарликлар белгиланмоқда.

👉 @Advokat_Abdullayev

Р а с м и й б а ё н о т

“MY5” телеканалининг “Markaziy studiya” дастурида (22. 12. 2024 й) эфирга узатилган лавҳадан сўнг унинг муаллифига нисбатан қўзғатилгани айтилаётган маъмурий ҳуқуқбузарликка доир ишга судьялар ҳамжамияти вакилининг эҳтимолий алоқадорлигига оид ижтимоий тармоқдаги хабарлар Судьялар олий кенгаши ҳузуридаги Судьялар одоб комиссиясида ўрганиб чиқилади.

Натижаси юзасидан қўшимча ахборот берилади.

Судьялар олий кенгаши
матбуот хизмати

👉 @Advokat_Abdullayev

Тергов департаментига хос ваколатлар берилмоқда

Бугун Сенат маъқуллаган янги Қонун билан амалдаги Жиноят-процессуал кодексига Бош прокуратура ҳузуридаги Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаментининг жиноят ишлари бўйича терговни юритиш борасидаги ваколатларига доир ўзгартириш ва қўшимчалар киритилмоқда.

Шу Қонун билан Иқтисодиёт ва молия вазирлиги тизимларидаги бир қатор ваколатлар Бош прокуратуранинг Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаменти Давлат молиявий назорати инспекциясининг зиммасига юклатилмоқда.

Президентнинг 2024 йил 16 январдаги ПФ–11-сонли Фармони билан шу Департаментга бюджет қонунчилиги бузилишининг профилактикасини таъминлаш, иқтисодий жиноятларни ўз вақтида фош этиш, ҳар томонлама, тўла ва холисона тергов қилиш соҳасида қўшимча вазифалар юклатилган эди.

👉 @Advokat_Abdullayev

Алламжонов ходимларига оид иш номаълум муддатга қолдирилди

Ўзбекистон Республикаси Олий судида тафтиш тартибида кўриш бошланган Комил Алламжоновнинг 7 (етти) нафар ходимларига нисбатан бўлган маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш судьянинг бетоблиги сабабли номаълум муддатга қолдирилди.

Аввалроқ ушбу иш бугун, 23 январь куни соат 11:00 га қолдирилган эди.

Адвокат Даврон Саидовга кўра, 7 (етти) нафар ходимлар маъмурий жавобгарликка тортилишига сабаб бўлган расмий ҳужжатлар сохталаштирилган, оқибатда улар асоссиз ва ноқонуний маъмурий жавобгарликка тортилишига эришилган.

👉 @Advokat_Abdullayev

Давлат айблови учун куч-қувват тўпланмоқда

Прокурор ухламаяпти, у музокара нутқи учун куч-қувват тўплаяпти, деган яхши гумондамиз.

Инсоният тунги уйқусизликдан азият чекаётган айни даврларда, "келиб қолган" пайтидан унумли фойдаланиб қолиш имкониятини ҳимоя томонга ҳам берилиши ҳақида таклиф киритайликмикан, деб қолдик.

Тарафлар тенглиги таъминлансин, деймиз-да!...

👉 @Advokat_Abdullayev

“Насиҳат кор қилмаса, кун келиб танангда ҳис қиласан”
 
Туманлардан бирида судья эдим. Бир иш юзасидан оқлов ҳукми ўқидим. Прокурорлар мендан хафа. Прокурор ўринбосари менга: “Қози, шу оқлов нотўғри бўлди-да, бизникилар билан муроса қилсангиз бўларди” - деди.
 
Орадан икки ярим йил ўтди. Ўша прокурор дўстимиз лавозимда юқорилади, мен эса адвокатман. Унинг банк раҳбари лавозимида ишлайдиган укаси бор эди. Прокуратура банк камомади юзасидан укасини қамаб қўйган экан. Ушбу прокурор прокуратурага қарши мен билан шартнома тузди.
Иш билан танишиб чиқиб, фикримни айтдим: “Укангизни ҳаракатида ЖКнинг 167-моддаси йўқ, банк мулкини емаган.”
Аммо, прокуратура ҳам, биринчи инстанция ҳам, апелляция суди ҳам прокурорнинг укаси банк мулкини ўзлаштирган деган хулосага келишди. Шунда прокурор: “Нега сиз айтгандай бўлмади?”-деб сўради. Мен эса: “Шунчаки, судьялар сизникилар билан муроса қилишди”- дедим.
 
Икки ярим ой вақт ўтди. Олий суд менинг фикримга қўшилди ва прокурорнинг укасини озод қилди.
 
Яна икки ярим йил ўтди. Бир судда ўша прокурор дўстимиз билан тўғри келиб қолдик. Пора олишда айбланаётган шахсни жон куйдириб ҳимоя қилишимни кўриб, “Нега чираняпсиз, ҳаммаси аниқ-ку...” - деди. Мен эса: “Укангизни ҳимоя қилганимда ҳам шундай чиранган эдим.” - деб қўя қолдим.
 
Орадан икки ярим ой ўтди. Ижтимоий тармоқларда, ўша прокурорни пора билан ушлангани ҳақида хабарлар тарқалди.
 
Хулоса: атроф тўла ҳикмат, фақат Сиз унга қалб кўзингиз билан боқинг. Боқишни хоҳламасангиз, танангизда ҳис қилишга мажбур бўласиз.

Реал воқеликдан сабоқлар.

©️Адвокат Э.Тожибоев

👉 @Advokat_Abdullayev

Адвокат: Ҳимоямдаги шахс тиз чўктирилган

Ижтимоий тармоқларда адвокат Даврон Якубовнинг видеомурожаати тарқалди.

Адвокатнинг, ҳимояси остидаги шахс тиз чўктирилгани, процессуал ҳаракат тегишли тартибда ўтказилмагани ва ҳимоячи ҳайдаб чиқарилгани ҳақидаги иддаоларига бефарқ қарай олмадик.

Албатта, бундай ўта хунук тарздаги қонунсизлик ҳақида хабар берилибдими, демак, асослар бор деб қаралиши ва жиддий текширилиб, тегишли ҳуқуқий баҳоси берилиши шарт.

👉 @Advokat_Abdullayev

Адвокатура: "Навбатчи адвокат" амалиётида яхши ўзгариш

Биз анчадан бери ўзгаришини кутган салбий амалиёт ниҳоят, ўзгармоқда. Яъни, тезкор ходим, суриштирувчи, терговчи, судьянинг ёнида доим унга "ёрдам" беришга шай “навбатчи адвокатлар”ни жалб қилиш салбий амалиётига чек қўйишга қадам бошланди.

“Давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш тўғрисида”ги Қонуннинг 8-моддасига кўра, давлат ҳисобидан юридик ёрдам фақатгина давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатувчи адвокатлар реестрига киритилган адвокатлар томонидан кўрсатилади.

Қонуннинг 20-моддасига мувофиқ, махсус ваколатли давлат органининг давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш ҳақидаги қарори ёки адвокат тайинлаш тўғрисидаги суриштирувчининг, терговчининг, прокурорнинг қарори ёхуд суднинг ажрими “Юридик ёрдам” ахборот тизимида рўйхатга олинганидан кейин давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатувчи адвокатни тасодифий автоматик танлов асосида, мансабдор томонидан эмас, балки тизим томонидан белгиланади.

Давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш соҳасидаги махсус ваколатли орган ҳисобланган Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги Олий суд, Бош прокуратура, Давлат хавфсизлик хизмати ва Ички ишлар вазирлигига адвокатларни “Юридик ёрдам” ахборот тизими орқали электрон танлаш ва уларни ишга жалб этишда қонунчилик талабларига риоя этилиши лозимлиги ҳақида мурожаат билан чиқди.

Кўрамиз, адвокатларни жалб қилувчи мансабдорлар ҳимоя ҳуқуқини таъминлашда энди қандай қонунсиз усуллардан фойдаланишар экан.

Қонуннинг ушбу талабига риоя қилмаслик, уни бузиш тегишли далилни мақбул эмас, деб топилиши ва ундан одил судловни амалга ошириш чоғида фойдаланишга йўл қўйилмаслигига сабаб бўлади.

Айни пайтда эса, тегишли мансабдор шахс (тезкор вакил, суриштирувчи, терговчи, прокурор, судья) билан бир қаторда, ушбу тартибга зид усулда танланган ёки ўзини таклиф этган адвокатни ҳам интизомий жавобгарликка тортилишига ҳам олиб келади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Қонунни қўллашда икки хил стандарт ёҳуд, инсонпарварлик ҳам "одами"га қарабми?

"Салимбой" номи билан танилган Салим Абдувалиев кейси

Куни кеча тармоқларда тарқалган хабарга кўзимиз тушиб қолди. Халқ тилида "Салимбой" номи билан танилган, ўқ отар қуролни қонунга хилоф равишда сақлаганликда айбланиб, 2024 йилнинг март ойида 6 йил муддатга озодликдан махрум қилинган Салим Абдувалиев хасталиги сабабли жорий йилнинг 12 январ куни суд томонидан айнан Жиноят кодексининг 75-моддаси (касаллик ёки меҳнат қобилиятини йўқотиш оқибатида жазодан озод қилиш) қўлланилиб, озодликка чиқарилибди.

ЖКнинг 75-моддаси ҳукм чиқарилгандан кейин жазони ўташга тўсқинлик қиладиган оғир касалликка чалинган шахс жазони ўташдан озод қилинишини назарда тутади.

Андижон шаҳрининг собиқ ҳокими Баҳром Ҳайдаров кейси

Яшнобод туман суди 2023 йил 15 ноябр куни 23-сон маҳкумлар учун ихтисослашган шифохона бошлиғининг маҳкум Б.Хайдаровни ЖКнинг 75-моддасига асосан касаллиги туфайли жазони ўташдан озод қилиш ҳақидаги тақдимномасини қаноатлантирмаган.

Ушбу ажримни Тошкент шаҳар суди 2023 йил 30 ноябрь куни ўзгаришсиз қолдирган.

2024 йил 1 февраль куни тафтиш тартибида қайта кўрилиб, юқоридаги суд қарорлари яна ўзгаришсиз қолдирилган. Ҳайдаров қамоқда қолиб кетиб, хасталиги сабабли у 2024 йил 5 март куни вафот этди.

Оддий фуқаро Б.Р. кейси

69 ёшли маҳкум, оддий фуқаро Б.Р.ни, жазони ўташда давом этишига монелик қиладиган оғир касалликка чалинганлиги туфайли ЖК 75-моддасига асосан жазони ўташдан озод қилиш ҳақида шифохона томонидан судга тақдимнома киритилган.

Тақдимномани Яшнобод туман суди 2024 йил 27 феврал куни қаноатлантирмаган.

Мазкур иш келгусида пойтахт судида қайта кўрилиши ҳам ижобий натижа бермаган. (Б.Р.нинг асоссиз айблов қўйилганлиги ҳақидаги важлари бу бошқа мавзу).

Бу каби кейсларга мисолларимиз талайгина.

Ушбу норма албатта, инсон қадри, унинг ҳаёти, соғлиғи бошқа ҳар нарсадан, ҳатто жазонинг ижроси таъминланишидан ҳам устун эканлигинининг ифодаси бўлиб, айнан инсонпарварлик принципи талабидан келиб чиқиб, киритилган.

Шу 75-модда, назаримизда, махсус аталган моддаларданмикин-да, об-ҳаволарга, шахсларга қараб, татбиқ этиладиган.

Сабаблар, асослар бир хил. Ҳар учала иш ҳам ижтимоий хавфли қилмиш содир этганликда айбдор деб топилган шахсга оид ва ҳар учала маҳкумнинг ҳам жазони амалда ўтаган қисмидан ўтамаган қисми кўпроқ. Ягона фарқ - шахслар.

Инсонпарварликни ҳам бунга "арзийдиганлар"га қилинади, денг, ҳурматли судьялар!?

👉@Advokat_Abdullayev

Тергов судьялари амалиёти ишга тушди, бироқ...

2025 йил 1 январдан бошлаб, Республикада тергов судьялари ўз фаолиятларини бошладилар.

Айни пайтда маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар шу судьялар томонидан кўриб чиқилмоқда.

Лекин, "Адолат" ахборот тизимлари комплексига жойлаштирилган суд қарорларининг айримларига эътибор қилганимизда эса, бу борада икки хил стандартга гувоҳ бўлдик.

Бирида судья "тергов судьяси" деб, бошқасида эса, "судья" деб кўрсатилган.

Демак, Олий суд қандай шаклда қарорлар ёзилиши ҳақида намуналар тўпламини жойларга ҳали тарқатмаган кўринади.

Ўзи буни Олий суд томонидан "кўрга ҳасса" қилиб, кўрсатиб берилишига ҳожати бормикин?

Шу билан бирга, тергов судьяси маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишни кўриб чиқиш вақтида маъмурий ҳуқуқбузарлик содир этилган-этилмаганлигини, ҳуқуқбузарлик содир этилган вақт ва жойни, мазкур шахс уни содир этишда айбдор-айбдор эмаслигини, унинг маъмурий жавобгарликка тортилиш-тортилмаслигини, жавобгарликни енгиллаштирувчи ёки оғирлаштирувчи ҳолатлар бор-йўқлигини, мулкий зарар етказилган-етказилмаганлигини, шунингдек, ишни тўғри ҳал этишда аҳамиятга молик бошқа ҳолатларни аниқлаши шартлиги ҳақидаги кодекс талабларига риоя этмаслик давом этмоқда.

Олий суд раисининг биринчи ўринбосари Икрам Муслимов 2024 йил 13 декабрь кунги матбуот анжуманида Олий суд тафтиш интанциясида кўрилган маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишларнинг қарийб 1/3 қисми тугатилаётган эканини, бу дегани, ҳар 3 та ишдан биттасида шахс қуйи суд томонидан асоссиз маъмурий жавобгарликка тортилганлигини бежизга алоҳида урғуламаган эди.

Судьялар суд қарорларини ёки ўзлари таҳрирламаяптилар, ёҳуд, уларнинг билим даражаси жиддий кўриб чиқилишга муҳтож.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ғайрат Дустов иши: Сунъий интеллектдан фойдаланилган

Дустовнинг ўша чиқишларини сунъий интеллект қуйидагича талқин қилибди.

Яъни ушбу кейснинг ечими сифатида биологик жиҳатдан уйқусизлик аргументини келтирибди.

Унга кўра, Дустов ҳаракатлари атайлаб қилинган безорилик эмас, балки оғир шароитлар (совуқ ҳаво, узоқ ва коррупцион навбатлар каби)дан келиб чиққан руҳий зўриқиш бўлиб, уни уйқу етишмовчилиги юзага келтирган.

Уйқу билан боғлиқ ташхислаш ва бошқаришга ихтисослашган невролог, невропатолог, Стенфорд уйқу тиббиётининг тиббий директори, Стенфорддаги Инсон уйқусини ўрганиш маркази директори, Бутунжаҳон уйқу жамиятининг биринчи президенти Доктор Клете А. Кушида уйқусизликка оид илмий ишларида, тадқиқодларида айрим фактларга эътиборни қаратган экан.

Уйқуда ёки онгсиз ҳолатда ҳаракат қилган шахс одатда қонун нуқтаи назардан ихтиёрий ҳаракат қилган ҳисобланмайди. Онгсиз ҳолатда содир этилган қилмиш учун шахсни жазолаш жиноят ҳуқуқининг асосий мақсадларига мутлақо тўғри келмайди.

Илмий далиллар ва оддий ақл-идрок шуни кўрсатадики, уйқуси етишмовчилигидан ходимлар ўзларига ёки бошқаларга зарар етказиш мумкин бўлган хатоларга кўпроқ йўл қўйишади.

Мисол учун, Макклейн ишида унга тан жароҳати етказиш айблови қўйилган эди. Макклейн Япониядан 25 соатлик парвоздан кейин атиги бир неча соат ухлаган бўлиб, жиддий уйқусизлик сабабли диссоциация* ҳолатида бўлганлиги иддао қилинган. У ўз ҳимояси учун *автоматизмга асосланган даъволарни илгари суради.

Дустов ишида ҳам ҳимоя унинг ҳаракатларини юридик таҳлил қилиб, маъмурий ҳуқуқбузарлик аломатлари мутлақо мавжуд эмаслиги позициясида бежизга собит турмаган эди.

Афсуски, судьялар ишнинг бу жиҳатига илмий ёндашиш ўрнига Дустовнинг ҳаракатларига шунчаки кўрингани каби баҳо беришди.

*диссоциация - руҳий (психик) жараёнлардаги боғланишнинг бузилиши.

*автоматизм - нима бўлишидан қатъий назар онгсиз амалга оширилган ҳаракатлар.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ғ.Дустов иши: Шахсга доир маълумотларга ишлов бериш тўхтатилиши керак

Шу кунларда ижтимоий тармоқларда Ғ.Дустовнинг шахсига доир маълумотларга "Шахсга доир маълумотлар тўғрисида"ги Қонуннинг 18-моддаси талаблари бузилган ҳолда ишлов бериш* авжига чиқиб, ҳалигача давом этиб келаётганлигининг гувоҳ бўляпмиз.

Шу ўринда, ишлов бераётган, бунга далолат қилаётган ёки бошқача тарзда иштирок этаётганларга эслатма:

Шахсга доир маълумотлар тўғрисидаги қонунчиликни бузганлик учун амалдаги Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 46-2-моддасида маъмурий, ёки Жиноят кодексининг 141-2-моддаcида жиноий жавобгарликлар белгиланган.

Шунингдек, тармоқларда унинг шахсига қаратилган турли ҳақоратлар ҳамда туҳмат деб баҳоланиши мумкин бўлган чиқишлар ҳам қилинмоқда. Бундай ҳаракатлар учун эса, Жиноят кодексининг 139 ва 140-моддаларида тегишлича жиноий жавобгарликлар белгиланган.

Ҳиссиётингизни ифодалашда қонунлар доирасидан четга чиқманг!

Зеро, Конституциянинг 31-моддасига асосан ҳар ким ўз шахсига доир маълумотларнинг ҳимоя қилиниши ҳуқуқига, шунингдек нотўғри маълумотларнинг тузатилишини, ўзи тўғрисида қонунга хилоф йўл билан тўпланган ёки ҳуқуқий асосларга эга бўлмай қолган маълумотларнинг йўқ қилинишини талаб қилиш ҳуқуқига эга.

*Шахсга доир маълумотларга ишлов бериш — шахсга доир маълумотларни йиғиш, тизимлаштириш, сақлаш, ўзгартириш, тўлдириш, улардан фойдаланиш, уларни бериш, тарқатиш, узатиш, эгасизлантириш, йўқ қилишларда ифодаланган ҳаракатларнинг биттасини ёки бир нечтасини амалга ошириш.

👉 @Advokat_Abdullayev