Xonobod jome masjidi

ЎЛИМНИ ЭСЛАШ

Нафсни поклайдиган ва ахлоқни сайқаллайдиган энг муҳим омиллардан бири ўлимни эслашдир.

Одамларнинг нотўғри йўлларга киришлари ва уларда давомли бўлишларига сабаб ўлимни унутишдир. Ўлимини ўйламаган одам ҳар қандай гуноҳни тап тортмай қилавериши ҳеч гап эмас.
Агар ҳар бир банда бир кун келиб ўлишини, тупроққа қорилишини, қуртга ем бўлишини, Мункар Накир саволига тутилишини, қиёматда тирилишини, жаннат ёки дўзахга киришини ўйлаб турса, ўлимни эслайдиган ва унга тайёргарлик кўрадиган бўлади.
Шунинг учун ҳам, Қуръони карим оятларида ва ҳадиси шарифларда ўлимни эслашга тарғиб кўплаб таъкидланган.
Аллоҳ таоло «Жума» сурасида: «Сен: «Албатта, сиз ундан қочаётган ўлим, таъкид шулки, сизга барибир йўлиқувчидир. Сўнгра махфий ва ошкор нарсаларни Билувчининг ҳузурига қайтарилурсизлар. Бас, У сизга нима қилиб юрганингизнинг хабарини беради», деб айт», деган (8-оят).
Ҳа, ҳеч бир кимса ўлимдан қочиб қутула олмайди. Ўлим инсонни, вақти-соати келганда, қаердан бўлса ҳам излаб топади.
«Албатта, сиз ундан қочаётган ўлим, таъкид шулки, сизга барибир йўлиқувчидир».
Ҳар бир инсон ўлганидан сўнг махфий ва ошкора нарсаларнинг барчасидан хабардор Аллоҳ таолонинг ҳузурига қайтарилади ва бу дунёда қилган ҳар бир иши учун жавоб беради.
«Сўнгра махфий ва ошкор нарсаларни Билувчининг ҳузурига қайтарилурсизлар».
Агар яширмоқчи бўлса, Аллоҳнинг Ўзи банда бу дунёда нималар қилганини айтиб беради.
«Бас, У сизга нима қилиб юрганингизнинг хабарини берадир».
Аллоҳ таоло «Мулк» сурасида: «У ўлим ва ҳаётни сизларнинг қайсиларингиз амалда яхшироқ эканлигингизни синаш учун яратди. У азиз ва ўта мағфиратлидир», деган (2-оят).
Ўлим ва ҳаётни Аллоҳ яратган. Одатда, аввал ҳаёт, сўнг ўлим бошланади. Агар эътибор берсангиз, бу оятда ўлим аввал келтириляпти, бунинг ҳикмати одамларни яхши амалларга чорлашдир. Чунки ўлимни эслаган одам доимо унга тайёргарлик кўради ва ўлгандан сўнг шарманда бўлмаслик учун ўзини яхши ишларга сафарбар қилади.
Аллоҳ таоло барчаларимизни хайрли ва яхши ишларда бардавом айлаб, ўлимни яхши амаллар устида келишини насиб қилсин!

Хонобод шаҳар бош имом хатиби:
М.Рахимов

Обуна бўлинг ➡️ Xonobod jome masjidi

#tafakkur

Муаммоларга қандай қилиб ечим топиш мумкин?

Ҳақиқатга эришиш кўп ҳаракат ва қатъият, шунингдек, Аллоҳ таолонинг иноятига муҳтож бўлади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни бирор иш хафа қилса намоз ўқир, бу билан қатъият ва матонатларига Аллоҳнинг куч-қудратини қўшардилар.

Бу дунёда инсон гоҳида ўйламай иш қилиши, гоҳида эса хом хаёллар унинг атрофини ўраб турган ҳақиқатларни кўришдан тўсиши мумкин. Нарсаларни нотўғри баҳолаш эса кишининг адашиб юриши, ўз мажбуриятларини бажара олмаслиги ёки муаммони ечолмаслигига сабаб бўлади.

Аллоҳ таоло инсонни гумон ва тахминлар ортида дайдиб юришдан қайтаради: "(Эй инсон), ўзинг аниқ билмаган нарсага эргашма!..." (Исро, 36).

Инсон ўз ақли ва ҳис-туйғуларидан фойдаланиб атрофдагиларни англашга ҳаракат қилиши ҳамда ҳаракатлари режасини гумон ва тахминлардан холи қилиб тузиши лозим. Агар бизни қийнаётган, тунларимиз ва кунларимизни дўзахга айлантираётган муаммоларни ҳал қилмоқчи бўлсак, ушбу тамойиллардан қочиб қутулишнинг иложи йўқ.

Демак, биринчи қадам – далилларни жамлашимиз ва уларга кўра ҳаракатланишимиз учун атрофимизда бўлаётган воқеаларни хотиржамлик билан ўйлашимиз лозим.

Лекин нима учун бу нарса қийин? Чунки бирор нарсани севиш кўзни кўр, қулоқни кар қилади. Нафратланиш ҳам худди шундай. Шоир айтади:
Севги кўзлари айбларни ҳеч кўролмас,
Нафрат эса хатоларни ҳеч илғатмас.
Севги ва нафрат кишининг ақлини эгаллаган энг муҳим руҳий ҳиссиёт бўлиб, ҳаётни турли рангларга бўяб кўрсатади. Шу сабаб инсон ҳаётни ўз ҳолича кўра олмай қолади.

Хўш, агар инсон доимо ҳақиқатни топишда алданиб қолиши мумкин бўлса, ҳаётдаги муаммоларга қандай қилиб тўғри ечим топиши мумкин?

Инсонларнинг ўзлари сезмаган ҳолда ғафлат ичида қолишлари жуда кўп оятларнинг қуйидаги жумлалар билан тугашининг ҳикматларидан бири бўлса ажаб эмас: "...дунё ва охират ҳақида тафаккур қилишингиз учун Аллоҳ сизларга ўз оятларини баён этади" (Бақара, 219);
"...ақл юргизишингиз учун Аллоҳ сизларга ўз оятларини баён қилади" (Бақара, 242);
"Ахир эслатма-ибрат олмайсизларми?!" (Юнус, 3).

©️ Шайх Муҳаммад Ғаззолий

Обуна бўлинг ➡️ @xonobodziyo_uz

ЯХШИ АМАЛ ҚИЛИШ ФИКРИ АЛЛОҲНИНГ “МЕҲМОНИ”ДИР

Ҳакимул уммат, Мавлоно Ашраф Али Таҳонавий қуддиса сирруҳ шундай дейдилар: “Қалбга, бирон яхши амални қилиб олайин, деган ўй келиши сўфийлар истилоҳида “ворид” дейилади. Яъни, мен шу савоб ишни қилайин, намоз ўқиб олайин, таҳажжудга турайин, садақа берайин, биродаримга ёрдам қилайин, дўстимнинг ғамини кетказайин, деган каби ўйлар келишини “ворид” дейдилар.
“Ворид” Аллоҳ таоло тарафидан келадиган меҳмондир. Агар сиз бу меҳмонни бироз бўлса ҳам иззат қилсангиз, меҳмоннавозлик кўрсатсангиз, у ҳолда у яна келади. Қайси яхши амални қилиш фикри қалбингизга келса, ўша заҳоти уни бажариш меҳмоннавозликдир. Агар сиз бир мартта меҳмоннавозлик қилмасангиз, у меҳмон жуда ҳурматга сазовор бўлгани сабабли ҳузурингизга бошқа келмай қўяди. Унинг қайтиб келмай қолишидан паноҳ сўранг. У меҳмон қайтиб келмай қолиши, дегани, энди қалбга яхши амал қилиш фикри келмайди деганидир.
Аллоҳ таоло сақласин. Қалбга муҳр босилса, занг қопласа, ана ўшанда яхши амал қилиш фикри келмай қолади.

“Насиҳатлар гулдастаси”дан.

Хонобод шаҳар бош имом хатиби:
М.Рахимов

Обуна бўлинг ➡️ Xonobod jome masjidi

#tafakkur

Хотиржам нафсга эришмоқчи бўлсангиз...

Доктор Закий Муборак айтади: “Синовлар сабрсизлик ва қўрқувни келтириб чиқаради. Офият руҳий мувозанатни сақлайди ва инсонга яхши ишларни қилишга имкон беради.
Ҳақиқат шундаки, инсон қийинчиликларга дуч келганда инжиқ бўлиб қолади. Энг яхшиси Аллоҳдан офият ва синовдан сақлашини сўрашдир. Гоҳида инсон ўзи кутган машаққат қаршисида заиф бўлиб қолади.

Яхшилаб тафаккур қилинганда англаш мумкинки, неъматлар ва офият инсоннинг Роббиси билан ўртасидаги руҳий алоқани мустаҳкамлайди. Икки ҳолат – хотиржамлик ва машаққатни бошдан ўтказиш ўртасида катта фарқ бор. Тинч-хотиржам инсон Роббиси қаршисида ўзини қарздордек ҳис қилади ва бу ҳиссиётнинг барчаси заифлик ва итоаткорликдан иборат бўлади.

Машаққатдаги инсон эса бошидан кечираётганларига сабр қилиши билан мағрурланишга йўл қўйиши мумкин. Бундай мағрурланиш эса нафснинг энг катта офатларидан саналади”.
Биз синовларнинг эмас, эҳсон-мукофотлар хизматкори бўлишни севамиз. Аммо кунларимиз биз яхши кўрганимиздек каби бўладими? Ҳа, бўронлар бизни кўп безовта қилади ва осмонимизни қора булутларга тўлдиради. Жуда кўп ҳолларда инсон ўзи ёмон кўрган нарсаларига дуч келади ва истаган нарсаларидан маҳрум бўлади. Ана шундай пайтда безовталикни аритадиган сабр ва норозиликни кетказадиган мамнунлик босқичи келади.

Бу ҳолат ҳақида доктор Закий айтади: “Аллоҳга таслим бўлиш нафснинг фазилатларидандир. Бу айни пайтдаги дунё насибалари ҳақида ўйлаш вужудга келтирадиган нафсий истакларни аритади”. Албатта, бундай даражага эришиш учун кўп меҳнат талаб этилади. Чунки мамнунлик қалбни нафснинг васвасаларидан тозалагандан сўнг пайдо бўлади. Шубҳа йўқки, мамнуният хотиржамликнинг асосий омилларидан бири, хотиржамлик эса ҳаётда қўлга киритиладиган энг катта неъматлардандир.

Инсон воқеликдаги ҳолатга рози бўлиши ҳамда нафсини комиликка етаклаши, унга керакли бўлган дунёвий, ақлий ва руҳий озуқалар билан ёрдам бериши ўртасида зиддият йўқ. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ сенга тақсимлаган нарсага рози бўл, одамларнинг энг бойи бўласан” (Имом Аҳмад ривояти) деганларида розиликни ҳаракатсизлик ва дангасалик омили ўлароқ айтмаганлар. Аксинча, буни бугунги кунингизга рози бўлинг ва эртага сизни хурсанд қиладиган нарсадан умид қилинг, маъносида тушунмоғимиз лозим бўлади.

©️ Шайх Муҳаммад Ғаззолий

Обуна бўлинг ➡️ @xonobodziyo_uz