Prioritet — “ustuvor”mi?Hozirgi kunda ommaviy axborot vositalari orqali
ustuvor so‘zi hamma yerda
prioritet, ya’ni
afzal, birinchi darajali degan ma’noda ishlatib kelinyapti. Bu tilimizga qaysidir ma’noda o‘rnashib ulgurdi ham.
Bu so‘zda bir qarashda hech qanday xatolik yo‘qdek, chunki
ustuvor o‘zbek tilidagi
usti so‘zidan yasalgandek ko‘rinadi. Ammo bu fors-tojik tilidan olingan so‘z
mustahkam, mahkam, qattiq degan ma’nolarni bildiradi, o‘zagi esa
ustun, ya’ni
tayanch.
Ustun biror narsaning ostida bo‘ladi, prioritet esa afzallikni, yuqorilikni ifodalaydi.
Ustuvor xalqaro tildagi
fundamental degan so‘zga mos keladi. Shunday ekan,
prioritet so‘zini o‘zbekchada
ustuvor (tayanchli) deyish qanchalik to‘g‘ri? Qolaversa, o‘zbek tilining izohli lug‘atida
ustuvor so‘zi
mustahkam, mahkam, buzilmas deb ta’riflangan.
Prioritet so‘zi turli tillarda:• uyg‘urchada — ھەممىدىن مۇھىم (hammadan muhim),
• qirg‘izchada — артыкчылыктуу (ortiqchilik),
• ozarbayjonchada — prioritet (prioritet) yoki üstünlük (ustunlik),
• qozoqchada — басымдык (boshimlik),
• tatarchada — өstenlek (ustunlik),
• turkchada — bir öncelik (birinchilik).
Biz buni qaysi so‘z bilan ifodalasak bo‘ladi?Biz o‘zbek tilida
prioritet so‘zini
ustunli, ustunlik, afzaliyatli, afzaliyatlik deb aytishimiz yoki, yaxshisi, xalqaro tildagi
prioritet so‘zining o‘zini qoldirishimiz mumkin.
Bu mulohazalar bo‘yicha siz qanday fikr va takliflar berasiz?
@xatoliklar@xatoliklar_lotin