G’arbiy alyans

8-Mart – Xalqaro xotin-qizlar kuni bilan tabriklaymiz!

Hurmatli ayollar, aziz onalar, opa-singillar!

Bugun bahorning eng go‘zal va samimiy bayrami – 8-mart Xalqaro xotin-qizlar kuni! Siz – jamiyatimizning tayanchi, oilamizning yuragi, hayotimizning bezagisiz. Sizning mehringiz, sabringiz va fidoyiligingiz har doim ilhom baxsh etadi.

Sizga sog‘lik, baxt, quvonch va ezgu orzularingizning ro‘yobga chiqishini tilayman! Har doim yon-atrofingizda hurmat va e’tibor, yuragingizda esa muhabbat va baxt bo‘lsin! Bayramingiz muborak bo‘lsin! 🌸

G’arbiy alyans

“Samoviy qalqon” – Yevropa davlatlari Ukrainaning g‘arbiy hududlarini himoya qilish uchun ushbu nom ostida rejani ishlab chiqmoqda.

Reja doirasida Yevropadagi ittifoqchilar 120 tagacha harbiy samolyotni Ukrainada joylashtirilishi ko‘zda tutilgan. Ular Ukraina AESlari, Lvov va Odessa qirg‘oqlarini havodan himoya qilish uchun safarbar etiladi.

G’arbiy alyans

Tramp tarafdorlari Ukrainadagi muxolifatchilar bilan prezidentlik saylovlarini yashirincha muhokama qildi

AQSh prezidenti Donald Tramp atrofidagi yuqori martabali shaxslar Ukrainada prezident Vladimir Zelenskiyning asosiy siyosiy raqiblari bilan maxfiy muzokaralar o‘tkazdi, deb xabar bermoqda Politico manbalari. Uchrashuvlar Ukraina sobiq bosh vaziri Yuliya Timoshenko va sobiq prezident Petro Poroshenko yetakchilik qilayotgan “Yevropa Birdamligi” partiyasi bilan bo‘lib o‘tgan.

Manbalarga ko‘ra, muzokaralar yaqin orada Ukrainada prezidentlik saylovlarini o‘tkazish imkoniyatiga qaratilgan. Bu masala Vashington norasmiy ravishda muhokama qilayotgan urushni tugatish rejasining muhim elementi hisoblanadi. Xususan, AQSh ma’muriyati o‘t ochishni vaqtincha to‘xtatish bo‘yicha kelishuvdan so‘ng va keng qamrovli tinchlik muzokaralari boshlanishidan oldin prezidentlik saylovlarini tashkil etish zarur deb hisoblamoqda, deb yozadi Politico.

Rasmiy jihatdan AQShning pozitsiyasi shundaki, Tramp Ukrainadagi ichki siyosatga aralashmaydi. Biroq, avvalroq u Zelenskiyni “saylovlarsiz diktator” deb atagan va uning reytingi 4% ga tushib ketganini aytgan edi. Shu bilan birga, AQSh milliy razvedka rahbari Tulsi Gabbard Kiyevni saylovlarni bekor qilishda ayblagan, garchi harbiy holat tufayli ularni o‘tkazish mumkin bo‘lmasa ham.

Timoshenko va Poroshenko avvalroq urush tugamaguncha saylovlarni o‘tkazishga qarshi chiqishgan. Biroq, Tramp ma’muriyati bilan aloqalarida ular o‘zlarini Vashington bilan oson hamkorlik qila oladigan siyosatchilar sifatida ko‘rsatmoqdalar. Politico suhbatdoshlaridan birining so‘zlariga ko‘ra, ular Zelenskiy rozi bo‘lmagan ko‘plab shartlarga rozi bo‘lishga tayyor ekanliklarini bildirgan.

G’arbiy alyans

Makron Ukraina tinchligi Rossiya shartlari asosida barpo etilmasligini ta’kidladi. Shuningdek, Makron muzokaralarda Donald Trampning yetakchiligini rad etdi.

G’arbiy alyans

⚡️ Fransiya Prezidenti Emmanuel Makron millatga murojaat qilmoqda:

“Rossiya butun Yevropaga tahdid solmoqda.

Agar biror davlat qo‘shni mamlakatga bostirib kirib, jazolanmasa, hech kim o‘z xavfsizligiga ishonch hosil qila olmaydi.

Men AQSh bizning tomonimizda qolishiga ishonmoqchiman, ammo ularning qo‘llab-quvvatlashi to‘xtasa, biz bunga tayyor bo‘lishimiz kerak.

Biz Ukrainada tinchlik rejasini ishlab chiqdik.

Bizning armiyamiz Yevropadagi eng jangovar kuchga ega va yadroviy qurolimiz bizning himoyamizni kafolatlaydi.

Yevropa qo‘shinlarini Ukrainaga joylashtirish ehtimoli mavjud.

Biz Fransiyaning yadroviy qurolini butun Yevropa Ittifoqini himoya qilish uchun qo‘llash masalasini muhokama qilishni boshlaymiz.

2030 yilga kelib, Rossiya 3 million askarni safarbar qilish va 4000 tank ishlab chiqarishni rejalashtirmoqda.”

G’arbiy alyans

Rossiya: urush, muvaffaqiyatsizlik va ichki bo‘linish
 
Jorj Fridman, Stratfor asoschisi
 
Ukrainaga bostirib kirilganidan uch yil o‘tib, Rossiya strategik botqoqdan chiqish yo‘lini topa olmayapti. Urushning dastlabki maqsadi – NATOga qarshi bufer zonani yaratish – amalga oshmadi. Kreml butun Ukrainani egallashni xohlagan edi, lekin bugungi kunda esa ulkan yo‘qotishlar evaziga faqat 20% hududni nazorat qilmoqda. Endilikda bu g‘alaba uchun kurash emas, balki mag‘lubiyat oqibatlarini yumshatish harakatidir.
 
Harbiy muvaffaqiyatsizlik va hokimiyat inqirozi
 
Urushning ilk haftalarida Kreml butun Ukrainani egallashga urinayotganini ko‘rsatdi. Sharqdan, shimoldan va janubdan boshlangan hujumlar tezda Kiyevni taslim qilishga mo‘ljallangan edi. Biroq, a) logistik xatolar; b) Ukraina armiyasining qarshilik ko‘rsatishi va c) G‘arb ko‘magining oshishi bu strategiyani puchga chiqardi. Rossiya uzoq davom etayotgan pozitsion urushga tortilib qoldi va katta yo‘qotishlarga duch kelmoqda. Kremlning "cheklangan maqsadlar" haqidagi bayonotlari ishontirmaydi – boshlang‘ich rejalar muvaffaqiyatsizlikka uchragani aniq.
 
Ichki bo‘linish yaqqol sezilmoqda. "Vagner" guruhining isyoni, harbiy qo‘mondonlik tanqid qilinishi va armiyada norozilik kayfiyatining o‘sishi Kremlning to‘liq nazoratni yo‘qotayotganidan darak bermoqda. Putin endi mutlaq hukmdor emas – u harbiylar, xavfsizlik xizmatlari va oligarxlar o‘rtasida muvozanatni ushlab turishga majbur.
 
Oligarxlar va Putin: kim g‘alaba qozonadi?
 
Rossiya iqtisodiy tizimi hokimiyat va yirik kapital ittifoqiga asoslangan. 1990-yillarda davlat mulkini qo‘lga kiritgan oligarxlar uzoq vaqt davomida Kremlni qo‘llab-quvvatlab kelishdi, evaziga barqarorlik va xalqaro bozorlar bilan aloqalarni saqlab qolishni kutishdi. Biroq, sanksiyalar ularning biznesini izdan chiqardi, ko‘plab boyliklar G‘arb mamlakatlarida muzlatib qo‘yildi. Ularning sabr-toqati chegaralangan – urush ularning kapitalini xavf ostiga qo‘ymoqda, yangi imkoniyatlar yo‘qligi esa sadoqatlarini yo‘qotishiga sabab bo‘lmoqda.
 
Putin oligarxlarga qarshi qattiq chora ko‘ra olmaydi, chunki ularning kapitali va korxonalari Rossiya iqtisodiyotining tayanchidir. Milliylashtirish ishlab chiqarishning buzilishiga olib keladi, bosim esa qolgan sarmoyalarning qochib ketishiga sabab bo‘ladi. Agar Putin urushdan chiqishning aniq rejasini taklif qilmasa, elita boshqa ssenariylarni, jumladan, hokimiyatni almashishni ham ko‘rib chiqishi mumkin.
 
"G‘alabali" chekinish: Kreml urushni tugatishga zamin tayyorlamoqda
Putin uchun urushdan chiqish – hayot-mamot masalasi. U ochiq mag‘lubiyatni tan ololmaydi, lekin "maqsadlarga erishildi" deb e’lon qilishi mumkin. Muammo shundaki, ichki auditoriya bu yolg‘onga ishonmaydi. Rossiya jamiyati, ayniqsa yosh avlod, avvalgi rejimlar davridagi qo‘rquv tuyg‘usiga ega emas. Internet va ijtimoiy tarmoqlar jamoatchilik fikrini shakllantirishda davom etmoqda, urushdan charchash esa tobora ortib bormoqda.
 
Putin o‘z strategiyasining asiriga aylangan: uning qo‘llab-quvvatlanishi harbiy muvaffaqiyatlarga bog‘liq, ammo bunday muvaffaqiyatni radikal safarbarliksiz qo‘lga kiritish mumkin emas. Biroq, elita ham, xalq ham bu ssenariyga tayyor emas. Agar urush uzoq davom etsa, Rossiya iqtisodiyoti yanada zaiflashadi, siyosiy elitada esa ichki kelishmovchiliklar kuchayadi.
 
Vashington uzoq muddatli o‘yinga kirishgan
 
G‘arb Kremlning ichki zaifliklaridan muzokaralarda foydalanmoqda. Tramp allaqachon Kremlga nisbatan noaniq pozitsiya bildirmoqda – goh Putinga do‘stdek gapiradi, goh undan uzoqlashadi. Bu esa Moskvani muzokaralar stolida yanada ojiz holga tushirish strategiyasining bir qismidir.
 
Rossiyaning kelajagi endi urush natijasiga emas, balki ichki jarayonlarga bog‘liq. Asosiy savollar quyidagilar: Putin hokimiyatni saqlab qola oladimi? Elita uni qo‘llab-quvvatlashda davom etadimi? Urushdan keyin Rossiyani qanday kelajak kutmoqda? Masala faqat urush taqdiri bilan cheklanib qolmaydi – Rossiya tizimining o‘zi ham tarqoqlashish arafasida turibdi.

G’arbiy alyans

AQShsiz Yevropa qalqoni: London, Parij va Berlin yangi mudofaa ittifoqini tuza oladimi?

S.Pinxasova, siyosiy ekspert

Donald Trampning Oq uyga qaytishi global siyosatda tub burilish yasadi va Yevropani o‘z xavfsizligini mustaqil ta’minlash zarurati oldida qoldirdi. AQSh tomonidan aniq harbiy kafolatlarning yo‘qligi va Rossiyaning tobora ortib borayotgan tahdidlari fonida Buyuk Britaniya, Fransiya va Germaniya yangi kollektiv mudofaa mexanizmlarini izlamoqda. Lekin ular AQSh “soyaboni”siz samarali mudofaa ittifoqini tuza oladimi?

Noaniq kafolatlar va yangi kuchlar muvozanati

Britaniya bosh vaziri Kir Starmer va Donald Tramp o‘rtasidagi so‘nggi uchrashuv Vashington va uning yevropalik ittifoqchilari o‘rtasidagi chuqur tafovutlarni yana bir bor ko‘rsatdi. Diplomatik harakatlarga qaramay, AQSh Yevropaga aniq harbiy majburiyatlar berish niyatida emasligi ayon bo‘ldi. Tramp NATOga nisbatan javobgarlikni yevropaliklar o‘z zimmasiga olishi kerakligini ta’kidlab, harbiy yordam bo‘yicha aniq majburiyatlardan qochdi.

Fransiya va Germaniya ham Vashington pozitsiyasining o‘zgarishini his qilmoqda. Parij an’anaviy ravishda “strategik avtonomiya” konsepsiyasiga tayanib, Yevropa mudofaasini kuchaytirishga harakat qilmoqda va bunda o‘zining yadroviy salohiyatiga suyanmoqda. Germaniya esa AQShga bog‘liqlik va o‘z harbiy kuchini mustahkamlash o‘rtasida muvozanat topishga urinmoqda. Bunda Berlin ilk bor Fransiya va Britaniya “yadroviy soyaboni” ostida himoyalanish ehtimolini ochiq muhokama qilishi mumkin.

Yangi mudofaa ittifoqining asoslari

Agar London, Parij va Berlin o‘rtasidagi hozirgi muzokaralarni hisobga olsak, yangi Yevropa mudofaa ittifoqining quyidagi asosiy yo‘nalishlarini ajratish mumkin:

1. Yadroviy tiyib turish – Fransiya Britaniyani ham qamrab oluvchi kengaytirilgan yadroviy himoya taklif qilmoqda. Bu Yevropa xavfsizlik arxitekturasini butunlay o‘zgartirishi mumkin bo‘lgan keskin qadamdir.

2. Harbiy-sanoat kooperatsiyasi – qurol-aslaha va mudofaa texnologiyalari bo‘yicha hamkorlikni kengaytirish. Agar AQSh Yevropa mahsulotlariga boj joriy qilsa, harbiy sanoatning birlashishi muqarrar bo‘ladi.

3. Mustaqil tezkor kuchlar tizmini yaratish – NATO bilan muvofiqlashtirishsiz operatsiyalar o‘tkaza oladigan harbiy tuzilmalarni tashkil etish zarurati. Buyuk Britaniya Yevropadagi eng kuchli armiyaga ega mamlakat sifatida bu jarayonda muhim rol o‘ynashi mumkin.

4. Sharqiy Yevropada pozitsiyalarni mustahkamlash – Ukraina va Boltiqbo‘yi davlatlarini qo‘llab-quvvatlash ustuvor masala bo‘lib qolmoqda. Biroq AQSh yordamisiz Yevropa davlatlarining resurs imkoniyatlari cheklangan bo‘ladi.

Prognoz: mustaqillik illyuziyasi yoki NATOga real alternativa?

Ambitsiyalarga qaramay, Yevropa hali ham AQSh harbiy qudratiga haddan tashqari bog‘liq. AQShsiz London, Parij va Berlin NATO ta’minlab kelayotgan yadro va strategik salohiyatni to‘liq qoplay olmaydi. Bundan tashqari, ichki kelishmovchiliklar (mudofaa xarajatlari, yadroviy tiyib turish roli va qaror qabul qilish mexanizmlari bo‘yicha turlicha qarashlar) yangi ittifoqni shakllantirish jarayonini sekinlashtirishi mumkin.

Biroq, agar Tramp Yevropadan uzoqlashishda davom etsa va Rossiya sharqiy chegaralarga bosimni oshirsa, unda Yevropaning harbiy salohiyatini oshirish jarayoni tezlashishi mumkin. Kelgusi yillarda Buyuk Britaniya, Fransiya va Germaniya o‘rtasida harbiy hamkorlikning chuqurlashishini kutish mumkin, ammo NATO o‘rnini bosuvchi yangi mudofaa ittifoqi hozircha faqat kontseptsiya darajasida qolmoqda.

Xulosa qilib aytganda, AQShsiz “Yevropa qalqoni”ni shakllantirish nazariy jihatdan mumkin, ammo uning samaradorligi va yashovchanligi yevropalik liderlarning o‘z mudofaasiga real sarmoya kiritish va tezkor hamkorlik qilish qobiliyatiga bog‘liq bo‘ladi.

G’arbiy alyans

Global shaxmat doskasi: Ukraina - strategiyalar jang maydoni - davomi

AQSh: xarajatlarni minimallashtirish strategiyasi

Vashington urushga NATOdagi ittifoqchilari bosimi ostida aralashgan. Lekin Ukraina AQSh uchun strategik hudud emas. Ularning asosiy maqsadi – Rossiyani Xitoyga haddan tashqari yaqinlashtirmaslik va yadro mojarosining oldini olish.

Tashqi siyosatda Tramp ma’muriyati butunlay boshqacha yo‘nalishni tanlashi mumkin – urushni tezroq tugatib, xarajatlarni minimallashtirish. Bu Ukrainaga yordamning kamayishi va mojaroning “muzlatilishiga” olib kelishi mumkin.

Ukraina: manevr imkoniyatlari cheklangan o‘yinchi

Kiyev og‘ir ahvolga tushib qoldi. Iqtisodiy va harbiy resurslar kamayib borayotgan bir paytda, asosiy ittifoqchilar yordamni oshirishga tayyor emas.

Ukraina strategiyasining kamchiligi – “adolat” va “xalqaro qoidalar”ga asoslangan ritorika bilan hamkorlarini ko‘proq xarajat qilishga undashga urinishi. Lekin geosiyosat axloqiy tushunchalar bilan ishlamaydi. G‘arb davlatlarini faqat real manfaatlar qiziqtiradi.

Ukraina bugungi strategiyasini qayta ko‘rib chiqishi kerak, aks holda Kiyev o‘z ittifoqchilarining qiziqishini yo‘qotishi mumkin.

Prognoz: urush cho‘ziladi, agar tahdidlar balansida o‘zgarish bo‘lmasa

Mojaroning tugashi uchun ikki asosiy shart kerak:

1. Kreml urushni tugatish o‘ziga foydali ekaniga ishonsa. Agar front barqarorlashsa va Rossiya tinchlikni “g‘alaba” sifatida ko‘rsatish imkoniyatiga ega bo‘lsa, muzokaralar boshlanishi mumkin.

2. G‘arb Rossiya uchun urushni davom ettirishni imkonsiz qiladigan tahdid yaratishi kerak. Lekin hozircha AQSh ham, Yevropa ham bunday bosim o‘tkazishga tayyor emas.

Natijada, mojaro hozirgi holatda davom etishi ehtimoli yuqori. Urush shiddati pasayishi mumkin, lekin tinchlik shartlari hanuzgacha hech bir tomon uchun maqbul emas. Kelajakdagi o‘zgarishlar faqat o‘yinchilarning manfaatlariga ta’sir qiluvchi yangi omillar paydo bo‘lishi bilan bog‘liq bo‘ladi.

G’arbiy alyans

Global shaxmat doskasi: Ukraina - strategiyalar jang maydoni

Ukraina bo‘yicha muzokaralar yana boshi berk ko‘chaga kirib qoldi va bu ajablanarli emas. Mojaroda ishtirok etayotgan har bir yirik o‘yinchi g‘alabani emas, balki o‘ziga foyda keltiruvchi status-kvoni saqlashga harakat qilmoqda. Keling, kimlar o‘yin stolida ekanini va ularning manfaatlarini ko‘rib chiqamiz.

Rossiya: boshqariladigan mojarolar strategiyasi

Moskva urushni hokimiyatni mustahkamlash va jamiyatni konsolidatsiya qilish vositasi sifatida ko‘radi. Sanksiyalarga moslashish, elitalar ustidan nazoratni saqlab qolish va muxolifatni bosim ostida ushlab turish – Kremlning asosiy vazifalari. Ukraina yoki NATO bilan kurash Kreml uchun ustuvor maqsad emas, bu faqat ichki auditoriyaga mo‘ljallangan mafkuraviy niqob.

Moskva o‘zining uzoq muddatli resurslariga ishonadi. Uning nazarida Yevropa tartibsiz o‘yin o‘ynab, o‘z harakatlari bilan faqat Rossiyaga foyda keltirmoqda. Xitoy esa asosiy geosiyosiy omil bo‘lib, agar Pekin urushni to‘xtatish uchun iqtisodiy bosim o‘tkazsa, Rossiya og‘ir ahvolga tushishi mumkin. Lekin hozircha Xitoy urushdan manfaatdor va Kreml bunga rozi.

AQSh esa Kreml uchun katta tashvishmas. Moskva Vashingtonning Ukrainadagi voqealarni o‘zgartirish uchun real vositalari yo‘qligiga ishonadi. Shu sababli, Rossiya har doim AQShga “do‘stlik taklifi” bilan chiqishga tayyor, faqat bitta shart bilan – AQSh Ukraina masalasiga aralashmasligi kerak.

Xitoy: urushdan strategik foyda ko‘ruvchi kuch

Pekin bugungi kunda Rossiyaning eng muhim iqtisodiy hamkoriga aylangan. Urush Xitoyga foydali – u Yevropani zaiflashtiradi, AQShning e’tiborini boshqa yo‘nalishga tortadi va Rossiyani Pekinga qaram qiladi.

Xitoy vaziyatni o‘zgartirishga qodir yagona o‘yinchi, ammo hozirgi sharoitda bunday ehtiyoj yo‘q. Rossiya Xitoyning yetkazib berish tarmog‘iga xizmat qilmoqda, shu sababli Pekin strategiyasini o‘zgartirishga hojat sezmaydi.

Yevropa: ritorika va real harakatlar o‘rtasidagi muvozanat

Yevropaning iqtisodiy va harbiy qudrati Rossiyanikidan ancha ustun. Ammo ichki ziddiyatlar, byurokratik sustkashlik va strategik birlikning yo‘qligi uni keskin harakatlardan tiyib turibdi.

Rasmiy pozitsiya – Ukrainani qo‘llab-quvvatlash, ammo amaliyotda Yevropa urushning cho‘zilishidan manfaatdor. Rossiya sanksiyalar bilan iqtisodiy jihatdan siquvga olinmoqda, biroq ayni paytda Yevropa Rossiyaga tovarlarni uchinchi davlatlar orqali yetkazishda davom etmoqda. Harbiy yordam ham urushni davom ettirish uchun yetarli, lekin Ukrainani g‘alabaga eltadigan darajada emas.

Bu strategiya hozircha o‘zini oqlamoqda va Yevropaning pozitsiyasini o‘zgartirishga hech qanday sabab yo‘q. Agar AQSh yordamni kamaytirsa, Yevropa o‘z hissasini oshirishi mumkin, lekin bu urush natijasini tubdan o‘zgartirmaydi.

G’arbiy alyans

Manbalarga ko’ra, Zelenskiy ertaga 2 mart kuni Londonda Yevropa davlatlari yetakchilari bilan uchrashuv o‘tkazadi. Uchrashuv Yevropadagi kuchlar muvozanatini o‘zgartirishi kutilmoqda.

G’arbiy alyans

O’zbek jamoatchiligi va ekspertlarining Tramp va Zelenskiy uchrashuviga munosabati

Farhod Tolipov: Dunyoda ilgari bitta yovuzlik imperiyasi bor edi, endi esa ikkita.

Kamoliddin Rabbimov: Zelenskiy kuchli diplomat emas, Vensning “Biz Putin bilan diplomatiya qilayapmiz” degan gapini ko‘tara olmadi. Bu aytishuv Putinning tegirmoniga suv quyadi. Starmer o‘zgartirib kelgan Tramp yana Zelenskiyga teskari bo‘lib qoldi…

Ibrat Safo: Hali hech qachon diplomatiya bu kabi jirkanch va bozor tusini olmagandi. Dunyo siyosatida bu misli ko‘rilmagan voqea.

Said Komil Muhammad Karim: Tashkillashtirilgan protokolga ko‘ra AQSh Zelenskiyning bunday hunar ko‘rsatishini avvaldan kutgan va istagan ham ko‘rinadi… Aslida, bu uchrashuvda Zelenskiyni maqsadli xor qilishdi.

Nurbek G’ofurov: Haqiqat aytildi, ammo kuchli tomon qaysarligidan buni tan olmadi. Bu tortishuv Rossiya foydasiga oʻynaydi endi.

Yuriy Saruhanyan: AQSh prezidenti mamlakatning istalgan universitetidagi Ma’naviyat-ma’rifat bo‘yicha o‘rtacha prorektorini iqtibos keltirdi.

Ali Kahhorov: Aslida, bu kinoyali janjalda yutqazgan aynan Tramp bo‘ldi. Tramp, ishonchsiz va o‘ziga ortiqcha ishongan ahmoqdek ko‘rindi, Zelenskiy esa ancha yetuk va qahramonona chiqdi.

Maruf Boymurod: Masxaraboz deyishadi yana, aslida Zelenskiy oldida bu ikalasi haqiqiy masxaraboz ekanligi sezilib qoldi. Doim manfaatlar 1-boʻlgan, AQSH (va boshqa mamlakatlar ham) inson huquqlari deb jar solayaptimi, oʻsha ishda manfaat bor. Manfaat yoʻq joyda inson huquqlariga tupirib qoʻygani bor bularni.

G’arbiy alyans