Abdulloh ibn Muborak mohir jangchi boʻlgan(mi)?

Turkistonlik ilk muhaddislardan boʻlgan Abdulloh ibn Muborak (taxminan 736-798) Islom olamidagi mashhur qomusiy olim sanaladilar. Asli xorazmlik turkiylardan boʻlgan bu kishi jang sanʼatida ham juda mohir boʻlganlar. Hayotlari davomida bu bobomiz musulmonlarning Rumdagi gʻazotlarida qatnashib bir qancha dushmanni magʻlub etganlar. Bu toʻgʻrida Abdulloh ibn Sinon otli kishi quyidagi rivoyatni aytgan ekanlar:

“Ibn Muborak va Muʼtamir ibn Sulaymon bilan Tarasusda edim. Birdan jarchi: “Dushman...” - deb jar soldi. Ibn Muborak odamlar bilan chiqdilar. Ikki tomon saflanganida, bir rumlik chiqib, yakkama-yakka olishuvga odam chorladi. Bir kishi chiqdi, rumlik qattiq kurashib, uni oʻldirdi. Shu alpozda olti musulmon shahid boʻldi. Soʻngra u ikki saf oʻrtasida gerdayib yurib, oʻziga yana raqib talab qila boshladi, yuragi dov berib, hech kim unga raqib boʻlib chiqavermadi. Ibn Muborak menga yuzlanib: “Ey falonchi, mabodo men oʻldirilsam, u-bu ishlarni qilasiz“, dedilar. Soʻngra ulovlarini tez harakatlantirib, oʻrtaga chiqdilar va oʻsha rumlik bilan olishib ketdilar. Chamasi bir soatcha olishib, rumlikni oʻldirdilar va boshqa raqib talab qildilar. Ikkinchi kishi chiqdi, uni ham oʻldirdilar. Shu tariqa olti yogʻiyni oʻldirdilar va yana raqib talab qildilar. Raqiblardan hech kimning yuragi dov bermadi. Ibn Muborak ulovlarini yugurtirib, ikki saf orasidan oʻtdilar-da, koʻzdan gʻoyib boʻldilar. Biz nima boʻlganini sezmay qoldik. Qarasam, u kishi oʻz joylariga kelib turgan ekanlar. Menga qarab: “Ey Abdulloh (ibn Sinon), agar mening tirikligimda bu voqea toʻgʻrisida biror kimsaga ogʻiz ochsang...” deb, baʼzi soʻzlarni aytdilar”.

Manba: Imom Shamsiddin Zahabiyning
“Mashhur daholar siyrati” (“Siyaru aʼlom an-nubalo”) kitobi,
Azizxoʻja Inoyatov tarjimasi.

https://t.me/ufq_horizon