TRM Metodik yordam

O‘quvchi diqqatni darsga jalb qilish usullari: “Xatolar oroli”

Eng to’polonchi deb bilgan sinflarimizni ham krassvordlar, boshqotirmalar va mantiqiy savollar orqali tinchlantira olishimiz mumkin. E’tiboringizga shunday usullardan birini taqdim etamiz.

"Xatolar oroli" — bu o'quvchilarning mantiqiy fikrlashini, diqqatini va xatolarni tuzatish ko'nikmalarini rivojlantirishga yo'naltirilgan o'yinga asoslangan mashq turidir.

Afzalliklari:

➖ O‘quvchilar faqatgina ma'lumotni yodlab qolishmaydi, balki materialni chuqurroq tushunishadi.
➖ Mantiqiy fikrlash va diqqatni rivojlantirishga yordam beradi.
➖ Xatolarni tuzatish jarayoni o'quvchilarning analitik fikrlash ko'nikmalarini oshiradi.

O‘tkazilishi:

Mavzu va materialni tanlash: O‘qituvchi o'quvchilarga o'qilgan yoki o'rgatilgan material asosida xatoliklar tayyorlaydi.

Bu material har qanday fan bo'yicha bo'lishi mumkin: matematika, adabiyot, tillarni o’qitish, tarix, kimyo, geografiya va hokazo.

Xatolarni tayyorlash: O'qituvchi o'quvchilarga topshiriq berishda xatoliklarni kiritadi.

Masalan, matematikada noto'g'ri hisob-kitoblar, tillarda grammatik xatolar yoki tarixda noto'g'ri tarixiy faktlar bo'lishi mumkin. Xatolar aniq, ammo bir oz murakkab bo'lishi kerak, shunda o'quvchilar ular bilan ishlashga qiziqishadi.

Xatolarni taqdim etish: O'qituvchi o'quvchilarga xatoliklarni taqdim etadi.

Bu xatoliklar yozma shaklda bo'lishi mumkin (masalan, matn yoki misollar), yoki o'qituvchi xatolarni doskada yoki ekranda ko'rsatishi mumkin.

Xatolarni topish: O'quvchilar berilgan materialda xatolarni topishga harakat qilishadi.

Bu jarayon o'z-o'zini tekshirishni o'z ichiga oladi, ya'ni o'quvchilar o'zlarining bilimlari va tushunchalarini qo'llashadi.

Tuzatish: O'quvchilar topgan xatolarni to'g'rilashlari kerak.

Bu bosqichda ular o'z fikrlarini dalillashlari va xatoliklarni qanday qilib to'g'rilaganliklarini tushuntirishlari mumkin. Bu jarayon muhokama va fikr almashish orqali amalga oshiriladi.

➖ Natijalarni muhokama qilish: Dars yakunida o'qituvchi va o'quvchilar xatolarni tahlil qilib, to'g'rilangan javoblar va tushunchalarni ko'rib chiqishadi.

Bu bosqichda o'qituvchi o'quvchilarga xatoliklarning sabablari va ulardan qanday o'rganish mumkinligini tushuntiradi.

Refleksiya va baholash: O'quvchilarga o'z ishlari haqida fikr bildirish va natijalarni baholash imkoniyati beriladi.

Bu bosqichda o'qituvchi o'quvchilarning qanchalik yaxshi ishlaganini baholaydi va ularga qo'shimcha tushuntirishlar berishi mumkin.

Masalan, matematika darsida:

➖ O'qituvchi bir nechta matematik misollarni taqdim etadi, lekin ularda hisoblash xatoliklari bor.
➖ O'quvchilar misollarni tekshirib, xatoliklarni topishadi va ularni tuzatishadi.

Masalan, adabiyot darsida:

➖O'qituvchi adabiy asardan bir parcha olib, undagi mazmun va stilistika xatolarini topishni so'raydi.

➖O'quvchilar xatolarni aniqlab, to'g'ri variantni taklif qilishadi.

✍️ Muallif: Gulnoz Xodjayeva

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika

🎡"U kim, bu nima? '' o'yini

O‘quvchilarning tahliliy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish, mantiqiy zanjirlarni bog‘lashni o‘rgatishga yordam beruvchi o'yin faoliyat turi.

Kerakli materiallar:

Savollar yozilgan kartochkalar yoki doska.

O'tkazilishi:

O‘quvchilarga mantiqiy masalalar yechish haqida qisqacha tushuncha beriladi.

Ushbu faoliyatda ular savollarga javob berish orqali yashirin shaxsni (yoki narsani) topishlari kerak bo‘ladi.

Masalan, quyidagi savollar yordamida yashirin shaxsni topish kerak bo‘ladi.

Har bir savolga faqat "ha" yoki "yo‘q" deb javob beriladi:

➖ Bu shaxs mashhurmi?
➖ U sport bilan shug‘ullanadimi?
➖ Bu shaxs kitob yozganmi?
➖ U tarixiy shaxsmi?
➖ U san’at sohasida faoliyat yuritganmi?
➖ Uni qayerdan taniysiz?

🔹 O‘qituvchi bitta yashirin shaxsni (masalan, bobolarimizdan biri yoki biror taniqli shaxsni) tanlaydi va savollarni yo'llaydi.

🔹 Yashirin shaxsni topish uchun mantiqiy savollarni tanlashga harakat qilish kerak.

Bu jarayonda faoliyatni mavzularga ajratish mumkin.

Masalan,

➖ Hayvonlar (qaysi turkumga oid: mushuksimonlar, ayiqsimonlar va hk?)

➖ Kasblar (muallimmi, shifokormi yoki quruvchi?)

➖ Barcha uchun tanish buyumlar (qalammi, daftar yoki velosipedmi?)

Faoliyat oxirida o‘quvchilarni o‘z savollarini tahlil qilishga undash maqsadga muvofiq.

✍️ Muallif: Gulnoz Xodjayeva

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika

"Yashirin o'quvchi" usuli

Bu usul dars davomida o‘quvchilarning diqqat-e’tiborini oshirish va intizomni mustahkamlashga qaratilgan qiziqarli usul hisoblanadi.

Boshlanishi: Yashirin o‘quvchini tanlash

Dars boshlanishidan oldin sinfdagi bir o‘quvchini o'qituvchi sifati da maxfiy ravishda tanlaysiz. Bu o‘quvchining kimligini faqat siz bilasiz.

Tanlangan o‘quvchi dars davomida o‘zini yaxshi tutishi, faol bo‘lishi, dars qoidalariga rioya qilishi kerak bo‘ladi.

E’lon qilish: Hammaga qoidalarni tushuntirish

Dars boshida barcha o‘quvchilarga "Bugun bir yashirin o‘quvchi tanladim. U o‘zini dars davomida yaxshi tutsa va barcha qoidalarga amal qilsa, dars oxirida mukofot oladi," deb e’lon qilasiz.

Lekin tanlangan o‘quvchining ismini aytmaysiz, bu hammaga sir bo‘lib qoladi.

Kuzatish: O‘quvchilarni baholash

Dars davomida o‘quvchilarning faoliyati va intizomini kuzatasiz. Yashirin o‘quvchini tanlab, uning o‘zini qanday tutayotganini baholaysiz. Agar tanlangan o‘quvchi o‘zini yaxshi tutmasa, unga mukofot bermaslik haqida qaror qilishingiz mumkin. (Bu holda buni odob bilan tushuntirish kerak.)

Yakun: Natijani e’lon qilish

Dars oxirida "Bugungi yashirin o‘quvchi falonchi edi!" deb tanlagan o‘quvchingizning ismini e’lon qilasiz.

Agar o‘quvchi qoidalarga rioya qilgan bo‘lsa, unga kichik sovg‘a yoki rag‘batlantirish (ball, yulduzcha, qarsaklar, maxsus maqtab yozilgan sticker) berasiz.

Qoidalar:

Yashirin o‘quvchini tanlash har safar adolatli va barcha o‘quvchilar ishtirok etadigan tarzda bo‘lishi kerak.

Mukofot kichik, lekin motivatsion bo‘lishi kerak (masalan, shirinlik, rag‘bat yozuvi yoki maxsus ruxsatnoma).

O‘quvchilarni tanlashda bir necha marta bitta o‘quvchini qayta-qayta tanlamaslik muhim.

Bu usul bolalarning intizomini saqlash va darsga faol qatnashishlarini oshirishda samarali yordam beradi.

O‘quvchi qoidalarga rioya qilmasa

Agar tanlangan o‘quvchi qoidalarga rioya qilmagan bo‘lsa, o‘quvchilarga bu haqida yumshoq qilib aytasiz. Masalan: "Bugungi yashirin o‘quvchi intizom qoidalariga to‘liq rioya qilmadi, keyingi safar yaxshiroq harakat qilamiz!"

✍️ Muallif: Gulnoz Xodjayeva

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika

O‘qishga bo‘lgan qiziqish yo‘qolganda nima qilish kerak?

Munisa va teatr mo‘jizasi

Munisa rasm chizish va komikslar o‘qishga qiziqadi, ammo so‘nggi paytlarda o‘qishga bo‘lgan qiziqishini yo‘qotmoqda.

Yechim: Qiziqishlarni o‘quv jarayoniga integratsiya qilish. Ota-onasi Munisaga pyesa yozishni va uni maktab teatrida sahnalashtirishni taklif qildi. Ushbu faoliyat nafaqat Munisaga adabiyot bo‘yicha bilimlarini mustahkamlashga yordam berdi, balki unda o‘ziga bo‘lgan ishonchni oshirdi.

Azizning qo‘rquvni yengish yo‘li

Aziz qo‘lyozmasi chiroyli emasligi tufayli matn yozishdan qo‘rqadi.

Yechim: Ota-onasi va o‘qituvchilarning yordami bilan o‘yin va ijodiy mashg‘ulotlarni joriy qilish (propislar bilan ishlash, loydan narsalar yasash, kaligrafiya mashg‘ulotlari). Bosqichma-bosqich ishlash orqali Aziz o‘ziga bo‘lgan ishonchini qaytarib, o‘qishga bo‘lgan qiziqishini oshirdi.

Amaliy tavsiyalar
➖ Bolaning muvaffaqiyatlarini tan oling. Hatto kichik natijalar ham e’tiborsiz qolmasin, u o‘z yutuqlarini qadrlanishini his qilsin.
➖ Qiziqishlardan foydalaning. Bolaning sevimli mashg‘ulotlarini o‘quv jarayoniga qo‘shing, bu o‘qishni yanada qiziqarli qiladi.
➖ Jamoaviy faoliyatga jalb qiling. Bola o‘zini jamoaning bir qismi sifatida his qilsin, bu uning ijtimoiy ko‘nikmalarini va o‘ziga bo‘lgan ishonchini mustahkamlaydi.


Batafsil: https://telegra.ph/Shaxsiy-misollar-va-yechimlar-01-14

✍️ Muallif: Mohinabonu Agzamova

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika

Что делать, если пропал интерес к учебе?

Пример Мунисы

Муниса увлекается рисованием и чтением комиксов, но теряет интерес к учебе.

Решение: интеграция увлечений в учебный процесс. Родители предложили Мунисе написать пьесу и поставить ее в школьном театре. Это помогло Мунисе не только подтянуть знания по литературе, но и обрести уверенность.

Пример Азиза

Азиз испытывает страх перед написанием текстов из-за плохого почерка.

Решение: поддержка родителей и учителей через игровые и творческие задания (работа с прописями, лепка, каллиграфия). Постепенная работа вернула Азиз уверенность и желание учиться.

Практические рекомендации:
➖ Помогайте школьнику видеть свои успехи.
➖ Используйте увлечения школьника для повышения интереса к учебе.
➖ Вовлекайте школьника в коллективную деятельность, чтобы он чувствовал себя частью команды.

Подробно: https://telegra.ph/Individualnye-primery-i-resheniya-01-08

✍️ Автор: Мохинабону Агзамова

Подписаться на канал:👇
https://t.me/trm_metodika

Hissiyotlar va ularning ta’limdagi o‘rni

Motivatsiyaga ta’sir qiluvchi hissiyotlar

Hissiyotlar ta’lim jarayonida muhim rol o‘ynaydi. Ular ijobiy (“quvonch”, “qiziqish”) yoki salbiy (“qo‘rquv”, “jirkanish”) bo‘lishi mumkin.

Har bir hissiyotning o‘ziga xos ta’siri bor, va ularning ta’sirini to‘g‘ri tushunish ta’limni yanada samarali qilishga yordam beradi.

Asosiy hissiyotlar va ularning ta’siri

1. Quvonch

➖ Quvonch o‘quvchilarning salohiyatini to‘liq ochib beradi.
➖ O‘quv jarayoni quvonchli bo‘lganda, o‘quvchi jarayondan zavqlanadi va bilimlarni samarali o‘zlashtiradi.

2. Zerikish

➖ Zerikish oson yoki juda qiyin topshiriqlar natijasida paydo bo‘ladi.
➖ Agar zerikish vaqtida aniqlanmasa, u asta-sekin jirkanishga aylanib, ta’limdan butkul voz kechishga olib kelishi mumkin.

3. Qo‘rquv va g‘amginlik

➖ Qo‘rquv tanqid yoki jazodan kelib chiqadi, bu esa o‘quvchining o‘ziga bo‘lgan ishonchini yo‘qotadi.
➖ G‘amginlik muvaffaqiyatsizliklardan kelib chiqib, motivatsiyani pasaytiradi va bilim olishga bo‘lgan qiziqishni so‘ndiradi.

Ijobiy hissiy muhitni qanday yaratish mumkin?

➖ Ishonchni mustahkamlang. O‘quvchini o‘z kuchiga ishonishga undang. Uning kichik yutuqlarini ham e’tibordan chetda qoldirmang.

➖ Qiziqishni rivojlantiring. Dars jarayoniga o‘yin elementlari va ijodkorlikni qo‘shing.

➖ “Hissiyotlar kundaligi”ni joriy qiling. Kun davomida o‘quvchining his-tuyg‘ularini yozib borib, ular bilan birgalikda tahlil qiling. Bu bolaga o‘z his-tuyg‘ularini tushunishda yordam beradi.

Batafsil: https://telegra.ph/Hissiyotlar-va-ularning-talimdagi-orni-01-14

✍️ Muallif: Mohinabonu Agzamova

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika

Эмоции и их роль в обучении

Эмоции, влияющие на мотивацию

Эмоции играют ключевую роль в обучении. Они могут быть как положительными (“радость”, “интерес”), так и отрицательными (“страх”, “отвращение”).

Основные эмоции и их влияние:

1. Радость — помогает раскрыть потенциал школьников. Обучение становится более продуктивным, когда школьник испытывает удовольствие от процесса.

2. Скука — возникает из-за слишком простых или сложных задач. Важно вовремя заметить эту эмоцию и предотвратить ее развитие в отвращение.

3. Страх и печаль — снижают мотивацию и могут привести к отказу от обучения.

Как создать положительный эмоциональный фон?

➖ Помогите школьнику почувствовать себя уверенно в своих силах.

➖ Развивайте интерес через игровые элементы и творчество.

➖ Ведите со школьником“Дневник эмоций”, обсуждая его впечатления от дня.

Подробно: https://telegra.ph/EHmocii-i-ih-rol-v-obuchenii-01-08

✍️ Автор: Мохинабону Агзамова

Подписаться на канал:👇
https://t.me/trm_metodika

"Buzuq telefon'' o'yini

Buzuq telefon — bu kommunikatsion o‘yin bo‘lib, odatda guruh bo‘lib o‘ynaladi va ma’lumotning qanday qilib o‘zgarib ketishini ko‘rsatish uchun ishlatiladi.

Ushbu o‘yin mashhur hisoblanib, bir vaqtning o‘zida odamlar o‘rtasidagi aloqa muammolari haqida tushunchani o‘rgatadi.

O'tkazilishi:

➖ Guruhdagi odamlar aylana yoki navbatma-navbat turib olishadi.

➖ Birinchi ishtirokchi boshqa ishtirokchiga shivirlab (juda past ovozda) bir xabarni aytadi.

➖ Xabar ketma-ket shivirlagan holda bir ishtirokchidan boshqasiga o‘tadi.

➖ So‘nggi ishtirokchi eshitgan xabarini baland ovozda aytadi.

➖ Oxirgi xabar birinchi xabar bilan solishtiriladi. Odatda xabar noto‘g‘ri yoki qiziqarli o‘zgarishlarga ega bo‘ladi.

O'yin maqsadi:

Ma’lumot uzatishda inson xatosi qanchalik tez yuzaga kelishi va original xabar qanday o‘zgarishi haqida tushuncha berish.

Qiziqarli va kulgili tarzda muloqotning muhimligini ko‘rsatish.

Amaliy foydasi:

Kommunikatsion ko‘nikmalarni o‘rganish: xabarni to‘g‘ri uzatish muhimligini o‘rgatadi.

E’tibor va xotira: Eshitgan narsani eslab qolish va aniq yetkazish mashqi uchun foydali.

✍️ Muallif: Gulnoz Xodjayeva

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika

🎡"U kim, bu nima? '' o'yini

O‘quvchilarning tahliliy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish, mantiqiy zanjirlarni bog‘lashni o‘rgatishga yordam beruvchi o'yin faoliyat turi.

Kerakli materiallar:

Savollar yozilgan kartochkalar yoki doska.

O'tkazilishi:

O‘quvchilarga mantiqiy masalalar yechish haqida qisqacha tushuncha beriladi.

Ushbu faoliyatda ular savollarga javob berish orqali yashirin shaxsni (yoki narsani) topishlari kerak bo‘ladi.

Masalan, quyidagi savollar yordamida yashirin shaxsni topish kerak bo‘ladi.

Har bir savolga faqat "ha" yoki "yo‘q" deb javob beriladi:

➖ Bu shaxs mashhurmi?
➖ U sport bilan shug‘ullanadimi?
➖ Bu shaxs kitob yozganmi?
➖ U tarixiy shaxsmi?
➖ U san’at sohasida faoliyat yuritganmi?
➖ Uni qayerdan taniysiz?

🔹 O‘qituvchi bitta yashirin shaxsni (masalan, bobolarimizdan biri yoki biror taniqli shaxsni) tanlaydi va savollarni yo'llaydi.

🔹 Yashirin shaxsni topish uchun mantiqiy savollarni tanlashga harakat qilish kerak.

Bu jarayonda faoliyatni mavzularga ajratish mumkin.

Masalan,

➖ Hayvonlar (qaysi turkumga oid: mushuksimonlar, ayiqsimonlar va hk?)

➖ Kasblar (muallimmi, shifokormi yoki quruvchi?)

➖ Barcha uchun tanish buyumlar (qalammi, daftar yoki velosipedmi?)

Faoliyat oxirida o‘quvchilarni o‘z savollarini tahlil qilishga undash maqsadga muvofiq.

✍️ Muallif: Gulnoz Xodjayeva

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika

Что влияет на мотивацию школьников?

Причины потери интереса и мотивации к учебе

Многие родители и учителя сталкиваются с ситуацией, когда ребенок говорит: “Мне неинтересно” или “Я не хочу учиться”. За этими словами часто скрываются не просто капризы, а реальные трудности.

Очень важно понимать, что стремление к познанию мира — природная черта ребенка. Но оно может угаснуть под воздействием ряда факторов.

Два типа мотивации

1. Внешняя мотивация
• Формируется через одобрение, похвалу, оценки или другие внешние стимулы.
• Положительная внешняя мотивация — это похвала, награды, поддержка.
• Отрицательная внешняя мотивация возникает из-за наказаний, критики и унижений. Она снижает интерес ребенка к учебе.
2. Внутренняя мотивация
• Основана на интересе и желании самого ребенка. Например, рисование для удовольствия.
• Важность развития внутренней мотивации — ребенок должен видеть ценность и удовольствие в обучении, а не только ориентироваться на награды.

Как поддерживать мотивацию?

• Уважайте интересы ребенка и поощряйте его стремление узнавать новое.
• Избегайте наказаний и критики, вместо этого предлагайте помощь и поддержку.

Подробно: https://telegra.ph/CHto-vliyaet-na-motivaciyu-shkolnikov-01-08

✍️ Автор: Мохинабону Агзамова

Подписаться на канал:👇
https://t.me/trm_metodika

📚 Tez yozish (Quick Write) ✍️

Tez yozish — bu o'quvchilarga yozuv tezligini oshirish va fikrlarni tezda ifodalash ko'nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan samarali strategiya.

Bu metodda o‘qituvchi o'quvchilarga qisqa vaqt (2–10 daqiqa) ichida berilgan savol yoki topshiriqqa javob yozishni so'raydi.

O‘quvchilar o‘z fikrlarini shunchaki yozishga e'tibor qaratishadi, jumlalarni to‘g‘ri tuzish yoki imlo xatolarini tuzatishga ham ahamiyat beriladi.

Foydali jihatlari:

➖ Yozish tezligini oshiradi: O‘quvchilarni tez va o‘z fikrlarini erkin ifodalashga o‘rgatadi.

➖ Ijodkorlik qobiliyatini rivojlantiradi: Fikrlarni tezda va qiyinchiliksiz ifodalash bolalarda ijodiy yondashuvni oshiradi.

➖ Tuzatish va baholash: O‘qituvchi o‘quvchilarni yozgan materiallarini qisqa vaqt ichida o‘qib, ularning fikrini norasmiy baholash imkoniyatiga ega bo‘ladi.

O'tkazilishi:

➖ Savolni o‘quvchilarga berishdan oldin, ularni tez yozishga tayyorlash (masalan, "O‘ylang va tez yozing!");

➖ O‘quvchilarga noaniq yoki aniq mavzularni taqdim etish;

Masalan, "Bugungi darsni qanday tasvirlaysiz?" yoki "Kelgusi haftada nimalar qilishni rejalashtirasiz?".

➖ Yozilgan matnlarni guruhda muhokama qilish va o‘quvchilarning fikrini kengaytirish.

Qaysi sinflarda o'tkaziladi?

➖ Boshlang‘ich sinflar (1–4-sinf):

Bu metod bolalar uchun oddiy va qiziqarli mavzular asosida ishlatilishi mumkin.

Masalan, "Bugun o‘qigan kitobingizni qanday tasvirlaysiz?" yoki "Eng yaxshi do‘stingizni tavsiflab yozing".

Bu yoshdagi o‘quvchilarga o‘z fikrlarini tezda yozib chiqishga yordam beradi va yozuv tezligini oshiradi.

➖ O‘rta sinflar (5–7-sinf): 

Bu yoshdagi o‘quvchilar uchun murakkabroq mavzularni tanlash mumkin.

Masalan, "O‘zingizning eng katta muvaffaqiyatlaringiz haqida yozing" yoki "Tabiatni qanday asrash mumkin?".

Bu ularga fikrlarini ifodalash va tahlil qilishda yordam beradi. 


➖ Yuqori sinflar (8–11-sinf): 

O‘rganilayotgan mavzuga bog‘liq holda murakkab savollarni qo‘yish mumkin.

Masalan, "Ilmiy-texnik taraqqiyot insoniyatga qanday ta'sir ko‘rsatadi?" yoki "Shaxsiy va jamoaviy muvaffaqiyatlar o‘rtasidagi farqni muhokama qiling".

Bu o‘quvchilar uchun yozuv tezligini oshirish va kritik fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirish uchun samarali bo‘ladi.

✍️ Muallif: Gulnoz Xodjayeva

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika

✋ Qo‘l signallari (Hand signals)

O‘quvchilar bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri va samarali muloqot qilish imkoniyatini beradi.

Bu metodni qo‘llash, shuningdek, o‘qituvchilarga darsda ishtirok etish darajasini kuzatish va bilim oluvchilarning ehtiyojlariga mos javoblar berish imkoniyatini taqdim etadi.

Qo‘l signallari o‘qituvchiga o'quvchilar darsni qanday tushunayotganini yoki ularga qo‘shimcha tushuntirish kerakligini tezda bilish imkoniyatini beradi.

Foydali jihatlari:

➖ Tezkor muloqot: Talabalar dars jarayonida o‘qituvchiga javob bera olishlari uchun uzoq vaqt kutmasdan tezkor muloqot qilishadi.

➖ Interaktivlik: O‘quvchilar dars davomida o‘z fikrlarini jismoniy ko‘rsatmalar orqali ifodalashadi, bu esa ularning faol ishtirokini oshiradi.

➖ Darsda tarmoqlarni taqsimlash: O‘qituvchi o'quvchilar tomonidan berilgan signalni darhol ko‘rib, darsni mos ravishda to‘g‘rilash yoki qayta tushuntirish imkoniyatiga ega bo‘ladi.

O'tkazilishi:

➖ O'quvchilarga qo‘l signalini qanday ishlatish kerakligini tushuntirish (masalan, "Agar tushunmayotgan bo‘lsangiz, qo‘lingizni ko‘tarishingiz mumkin");

➖ Qo‘l signallarining ma'nolarini o'quvchilar bilan birga aniqlash.

Masalan:

➖ "Ko‘proq tushuntirish kerak" — o‘quvchi o‘zi tushunmayotgan biror narsani ko‘rsatmoqchi.
➖ "Tanaffus qilish kerak" — darsda charchagan o‘quvchi tanaffus so‘raydi.
➖ "Rozi emasman" — o‘quvchi o‘qituvchining fikriga rozi emasligini bildiradi.

O‘quvchilarni qo‘l signalini berish orqali o‘z fikrlarini ifodalashga undash.

Qo‘l signallari (Hand Signals) quyidagi sinflar uchun:

➖ Boshlang‘ich sinflar (1–4-sinf):

Bu yoshdagi o‘quvchilar uchun qo‘l signallari o‘rgatish juda foydali. O'quvchilar tezda qo‘l orqali darsni tushunish darajasini yoki yordamga ehtiyojlarini bildirishi mumkin.

Masalan, qo‘lni ko‘tarib, "Tushunmadim" yoki ikki barmoqni ko'rsatib, "Tanaffus qilishni so‘rayman" kabi signallarni ishlatish juda samarali.

➖ O‘rta sinflar (5–7-sinf):

O‘rta sinf o‘quvchilari ko‘proq murakkab signalar orqali o‘z fikrlarini ifodalashlari mumkin.

Masalan, "Menga qo‘shimcha tushuntirish kerak" yoki "O‘qigan matnimni yanada aniqroq qilishni xohlayman" kabi signallarni ishlatish samarali bo‘ladi.

➖ Yuqori sinflar (8–11-sinf):

Qo‘l signallarini ishlatish yuqori sinflarda ham samarali bo‘ladi, chunki ular tez va samarali muloqot qilishni o‘rganishi kerak.

Masalan, "Savolni boshqacha tarzda so‘rash" yoki "Darsni davom ettirish" kabi signalar orqali o‘quvchilar o‘z talablarini oson bildirishi mumkin.

📌 Tavsiya: Boshlang‘ich sinflarda ko‘proq sodda va qisqa savollar, o‘rta va katta sinflarda esa murakkabroq mavzularni tanlash tavsiya etiladi.

✍️ Muallif: Gulnoz Xodjayeva

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika

Maktab o‘quvchilari motivatsiyasiga nima ta’sir qiladi?

Ko‘plab ota-onalar va o‘qituvchilar o‘quvchilardan “Menga qiziq emas” yoki “Men o‘qishni xohlamayman” kabi so‘zlarni eshitgan bo‘lishlari mumkin. Bu so‘zlar ko‘pincha oddiy injiqlik emas, balki haqiqiy qiyinchiliklarni anglatadi.

Muhim jihati shundaki, dunyoni o‘rganishga bo‘lgan qiziqish bolalarning tabiiy fazilati hisoblanadi. Ammo turli omillar ta’sirida bu qiziqish susayishi mumkin.

Batafsil: https://bit.ly/4jfo1jh

✍️ Muallif: Mohinabonu Agzamova

Kanalga ulanish:👇
https://t.me/trm_metodika