THE DAILY.UZ | BIZNES VA SIYOSAT

⚡️200 minglik banknotalar miqdori qancha?

Markaziy bank O‘zbekistonda muomalada bo‘lib turgan so‘mdagi pullar soni 152 mln dona ekanini ma'lum qildi.

Berilgan ma'lumotlarga qaraydigan bo‘lsak, odamlar qo‘lidagi har 5 ta puldan 2 tasi (40,9 foizi) 100 000 so‘mlik banknotadir.

Yil davomida 200 000 so‘mlik banknota 50 000 so‘mlikni quvib o‘tdi va ikkinchi o‘ringa ko‘tarilib oldi.

Ayni paytda barcha pullarning 23,4 foizi 200 000 so‘mlik hisoblanadi. Ushbu banknota muomalaga chiqarilgan ilk yilda bu ko‘rsatkich 11 foizdan biroz yuqori edi.

Buyog‘iga inflyasiya va aholining daromadlari oshib borishi natijasida 200 000 so‘mlik pullar ommalashishda davom etadi.

Hozirda eng yirik banknota — 200 000 so‘mlik bo‘lib turibdi. Yaqin yillarda Markaziy bank kattaroq pullarni ham muomalaga chiqarishi haqiqatga yaqin.

Manbaa - bankir

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

🇳🇱 Niderlandiya davlatida oylik maoshlar qancha?

1. Maktab oʻqituvchisi – $ 2480
2. Dasturchilar – $1 870 - $4 500
3. Dizaynerlar – $2 220 - $2 920
4. Marketolog – $1 340 - $2 090
5. Auditor – $2 900
6. Sudya – $13 130 gacha
7. Notarius xodimi – $6 110
8. Bosh shifokor – $4 240
9. Tish shifokori – $2 750
10. Rieltor – $3 430
11. Logoped – $1 960
12. Universitet oʻqituvchisi – $ 3 110
13. Tarjimon – $1 820

— Niderlandiyada 2025-yil, 1-yanvardan buyon oʻrtacha maosh $2 440 boʻlishi, eng kam maosh $1 460, odatiy yuqori maosh esa $3 940 etib belgilanishi mumkin.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

O'zbekistonda 2024-yilda inflyatsiya miqdori qancha bo‘ldi?

O‘zbekistonda 2024-yil davomida narxlar oshishi miqdori 9,8 foizni tashkil qildi. Dekabr' oyida oylik inflyasiya 1 foiz bo‘ldi.

2016 yildan boshlab yillik inflyasiya mamlakatda quyidagicha bo‘lgan:

• 2016 yil — 9,7 foiz;
• 2017 yil — 18,8 foiz;
• 2018 yil — 14,3 foiz;
• 2019 yil — 15,2 foiz;
• 2020 yil — 11,1 foiz;
• 2021 yil — 10 foiz;
• 2022 yil — 12,3 foiz;
• 2023 yil — 8,8 foiz.

2024 yildagi inflyasiya bu davr uchun uchinchi eng past ko‘rsatkich bo‘ldi. Markaziy bank uchun inflyasion target 5 foiz hisoblanadi.

Kirib kelgan yil oxirida inflyasiya rekord darajada pasayib, 7 foiz atrofida bo‘lishi kutilmoqda.

Manbaa - bankir

@Thedailyuz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Dunyodagi eng kuchli valyutalar

- Ushbu valyutalar qiymati 1 AQSh dollariga nisbatan hisoblangan.

🇰🇼 1 Quvayt dinori: $3,24
🇧🇭 Bahrayn dinori: $2,65
🇴🇲 Ummon riali: $2.60
🇯🇴 Iordaniya dinori: $1,41
🇬🇮 Gibraltar funti: $1,23
🇬🇧 Britaniya funti: $1,23
🇰🇾 Kayman orollari dollari: $1.20
🇨🇭 Shveysariya franki: $1,09
🇪🇺 Evro: $1,03
🇺🇸 AQSh dollari: $1.00.

Manbaa: GeoPolitico

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

🖥 Kriptovalyutalar 2025-yilni o‘sish bilan boshladi: Bitcoin yana $97k dan yuqorida 📈

2025-yil kriptoindustriyasi investorlarning optimizmi qaytishi sababli yo‘qotishlardan keyin tiklanish bilan boshlandi.

1️⃣ Asosiy faktlar:

✅ Bitcoin: Narxi 3% ga oshib, $97,234.80 ga yetdi, yil boshidan buyon umumiy o‘sish deyarli 4% ni tashkil etdi.
✅ CoinDesk 20 indeksi: Kriptovalyuta bozori 3% dan ortiq ko‘tarildi.
✅ Solana: Altkoinlar orasida yetakchi bo‘lib, deyarli 7% o‘sish qayd etdi.
✅ Kriptoaksiyalar: Coinbase va MicroStrategy aksiyalari har biri 3,5% ga ko‘tarildi.

2️⃣ O‘sish sabablari:

✅ Regulyativ o‘zgarishlar: Prezidentlikka saylangan Donald Tramp tomonidan va'da qilingan qulayroq regulyatsiyalar kriptovalyutalar uchun ijobiy sharoit yaratmoqda.

✅ Qonunchilik: Investorlar Kongress tomonidan steyblkoinlar yoki bozor tuzilmasiga tegishli bo‘lgan birinchi kriptoga yo‘naltirilgan qonunchilik tashabbusi qabul qilinishiga umid qilishmoqda.

✅ IPO va rezervlar: Kripto ommaviy bozorlarining ochilishi va milliy strategik Bitcoin zahirasini yaratishdagi yutuqlar kutilmoqda.

3️⃣ 2024-yil yakunlari:

✅ Kriptoaktivlar yilni 120% dan ortiq o‘sish bilan yakunladi.

✅ Uzoq muddatli saqlovchilar foydani qayd etdi, ba'zilari esa Federal Rezerv foiz stavkalaridagi o‘zgarishlar tufayli 2025-yilda noaniqlikdan kelib chiqib aktivlarini sotdi.

4️⃣ 2025-yilda nimani kutish mumkin:

Kriptovalyuta bozori regulyativ tashabbuslar va institutsional investitsiyalarning ortishi ta'sirida rivojlanishda davom etadi. Investorlar volatillikka tayyor bo‘lishlari va portfellarini o‘stirish uchun yuzaga keladigan imkoniyatlardan foydalanishlari kerak.

⚡️Uorren Baffet xoldingi “Apple“ning katta ulushini sotdi

Uorren Baffetning “Berkshire Hathaway“ moliyaviy konglomerati 2024-yilning III choragidagi savdolar bo‘yicha ma’lumotlarni oshkor qildi. Kompaniya “Apple“ va “Bank of America“ aksiyalarini sotishda davom etdi. Natijada kompaniyaning naqd puli $325,2 mlrdgacha ko'paydi.

Konglomerat egalik qiladigan “Apple“ aksiyalarining qiymati III chorakda deyarli 17% ga kamayib, $69,9 mlrdga yetdi. Iyun oyi oxiriga kelib “Berkshire Hathaway“ portfelidagi “Apple“ paketi $84,2 mlrdga baholangan.

“Berkshire Hathaway“ 2023 yilning IV choragidan boshlab “Apple“dagi ulushini kamaytirmoqda. May oyida boʻlib oʻtgan aksiyadorlarning yillik yigʻilishida Baffet buni soliq sabablari bilan izohladi — hozirda investitsiya foydasiga 21% stavkada soliq solinadi, ammo AQSh hukumati kelajakda oʻsib borayotgan budjet taqchilligini moliyalashtirish uchun uni oshirishi mumkin.

Manbaa - Kapdepo

@Thedailyuz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Inflyasiya keyingi yillarda qanday bo‘ladi?

Markaziy bank “Pul-kredit siyosatining 2025 yil va 2026-2027 yillar davriga mo‘ljallangan asosiy yo‘nalishlari”ning konseptual loyihasini ma'qulladi.

Unda 5 foizlik inflyasiya qachon sodir bo‘lishi haqida 3 xil ssenariy ham keltirib o‘tilgan.

Asosiy ssenariy:
• 2025 yil — 6-7 foiz;
• 2026 yil — 5 foiz.

Muqobil ssenariy:
• 2025 yil — 7-8 foiz;
• 2026 yil — 5-6 foiz;
• 2027 yil birinchi yarmida 5 foiz.

Xatarli ssenariy:
• 2025 yil — 8-9 foiz;
• 2026 yil — 7-8 foiz;
• 2027 yil — 5 foiz.

Iqtisodiyot va moliya vazirligi tomonida e'lon qilingan Byudjetnomada 5 foizlik inflyasiyaga to‘liq 2027 yilda erishish kutilayotgan edi.

Ayni paytda yillik inflyasiya 10,5 foiz bo‘lib turibdi.

Manbaa - bankir

@Thedailyuz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

Olmaotadagi Non-Food Asia Expo-2024
⠀
Non-Food Asia Expo-2024, 21-23 noyabr, Vk Atakent (Almati) savdo tarmoqlari va marketplaslar uchun xalqaro mahsulotlar ko'rgazmasiga taklif qilamiz.
⠀
300 dan ortiq brendlar, yangi mahsulotlar va eng yaxshi ishlab chiqaruvchilarning premeralari.
⠀
Ulgurji va chakana xaridorlar uchun barcha FMCG toifalarida - idishlar, kosmetika, uy-ro'zg'or buyumlari va boshqalarda yangi mahsulotlar taqdim etiladi.
⠀
Chipta oling

⚡️Ko‘chmas mulk bozorida narxlar qanaqa?

Sentabr oyida O‘zbekiston ko‘chmas mulk bozorida 21,2 mingta uy sotildi. Bu avgustga nisbatan 4,2 foizga kamroq.

Yillik hisobda uy-joy savdosi sezilarli pasayib, o‘tgan yilga nisbatan 9 foizga qisqargan.

Sentyabr oyida uylar savdosining eng katta pasayishi Jizzax, Toshkent va Samarqand viloyatlarida kuzatildi — mos ravishda 20 foiz, 14 foiz va 13 foizga.

Sotuvlar kamayganiga qaramay, O‘zbekiston bo‘yicha ikkilamchi uylar narxi biroz o‘sdi — 0,1 foizga.

Toshkent sharhida narxlar tushishda davom etmoqda va o‘tgan oy 1 foizga pasaydi.  O‘rtacha narxlar 1 kv m uchun 1117 dollarni tashkil qilmoqda va bu tumanlarga qarab o‘zgaradi.

Ijara narxlari

Bu yerda narxlar yangi o‘quv yili boshlanganiga qaramasdan keskin o‘zgarmadi.

Mirobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida ijara narxi nisbatan yuqori bo‘lib, ijara narxi 10 dollar atrofida.

Bektemir va Sergeli tumanlarida ijara narxlari nisbatan arzon shakllanib, kv m uchun o‘rtacha 6 dollarni tashkil etdi.

@Thedailyuz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Zahiralar 40 mlrd dollardan oshdi

O‘zbekiston zahiralari sentyabr oyida 2 mlrd dollar ko‘paydi va 41,1 mlrd dollarga yetdi.

Shunday qilib oltin-valyuta zahiralari ketma-ket uchinchi oy rekord ko‘rsatkichni qayd etdi. Bunga asosiy sabab — oltinning narxining keskin oshishi bo‘ldi.

Ayni paytda xorijiy valyutadagi zahiralar 8,7 mlrd dollarni tashkil qilmoqda. Oltin zahiralari esa 31,9 mlrd dollarga baholanmoqda.

Oltin zahiralari qiymati qariyb 1,5 mlrd dollarga oshgan bo‘lsada, oltinning fizik hajmi o‘zgarmadi — 12 mln troya unsiya.

AQSh qimmatli qog‘ozlar bozoriga kiritilgan 35 mln dollarlik investisiya esa 4 oyda O‘zbekiston uchun 700 ming dollar foyda olib kelgan.

O‘zbekiston oltin narxi qimmat payti uni sotish o‘rniga uni saqlab qolishga harakat qilmoqda. Biroq yil oxiriga kelib, oltin sotuvi yana boshlanishi mumkin.

Manbaa - Bankir

@Thedailyuz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Sun'iy intellekt (SI) mavzusiga oid muhim xabarlar

1. AQSHʼlik 17 yoshli maktab oʻquvchisi tana SIʼga taomdagi kaloriyani online aniqlovchi dastur orqali $1,1 mln ishlagan. Ilova hozirda Play market va AppStore orqali 110 000 dan ortiq sotilgan. Dasturda Androidʼlar uchun bir oyga $11,20 boʻlsa, bir yilga $56 dan sotilmoqda!

2. Shuningdek, yana bir AQSHʼlik fuqaro oʻtgan 7 yil davomida Sun'iy Intellekt tizimlaridan foydalanib, soxta musiqalar orqali internetda $10 mln ishlab topgan. Ammo, u bu harakati uchun 60 yilga qamalishi mumkin.

3. Xitoy yaqin oʻtkan 10 yillikdan berib AI tizimlariga jiddiy eʼtibor qaratmoqda. U 2024-yil hozirgacha Sun'iy intellekt tizimlari uchun $12,8 mlrd ajratgan va bu budjet keyingi yilda kamida $16 mlrd boʻlishi kutilmoqda. 2019-yilda esa atiga $2,9 mlrd byudjet edi.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️ iPhone 16 narxlari qanday boʻladi?

— Sotuvlar rasman 20-sentabrdan boshlanadi. Narxlar esa kompaniya saytida narxlar boshlanishi eʼlon qilindi:
• iPhone 16 – $799 dan
• iPhone 16 Plus – $899 dan
• iPhone 16 Pro – $999 dan
• iPhone 16 Pro Max – $1 199 dan

— iPhone 16 Pro sotib olish uchun esa davlatlarda quyidacha ishlash kifoya:
1. Shvetsiya – 4 kun (kunlik $249,75)
2. AQSH, Avstraliya, Singapur – 5 kun (kunlik $198,9)
3. Turkiya – 72 kun (kunlik $13,875)
4. Oʻzbekiston – 90 kun (kunlik $11,1)

— iPhone 16 Proʼning baʼzi davlatlarda qancha boʻlishi haqida maʼlumot:
• AQSH – $999
• BAA – $1 101
• Yaponiya – $1 125
• Britaniya – $1 309

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️2024 yil 1 sentyabrdan boshlab pensiyalar va nafaqalar miqdori 15 foizga oshiriladi.

Bunda:

pensiyani hisoblashning bazaviy miqdori – oyiga 428 000 so‘m;

- yoshga doir eng kam pensiya miqdori – oyiga 834 000 so‘m etib belgilandi.

1 oktyabrdan esa:

- mehnatga haq to‘lashning eng kam miqdori – oyiga 1 155 000 so‘m;

- bazaviy hisoblash miqdori – 375 000 so‘m bo‘ladi.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️ “Onix” avtomobili qaysi oyda eng ko‘p ishlab chiqarilgan?

Statistika agentligi ma'lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda 2024 yilning yanvar'-may oylarida 14 905 ta “Onix”  avtomobili ishlab chiqarilgan.

2024 yilning 5 oyida oylar kesimida ishlab chiqarilgan “Onix” avtomobillari soni:

• Yanvarda – 836 dona

• Fevralda – 4 521 dona

• Martda  – 2 981 dona 

• Aprelda – 3 242 dona

• Mayda – 3 325 dona

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️Toshkentda ijara narxlari qanchaga pasaydi?

Poytaxt ijara bozorida ham may oyida biroz tiklanishdan so‘ng, yana pasayish boshlangan — 1,2 foizga pasayib, bir kvadrat metr uchun 8,3 dollar bo‘ldi.

Mirobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida ijara haqi hamon yuqori bo‘lib, har kvadrat metr uchun o‘rtacha 10,2 dollarga teng bo‘lib turibdi.

Nisbatan arzon uy ijarasi Olmazor, Sergeli va Bektemir tumanlarida saqlanib qolmoqda — 6,4 dollar.

Shu bilan birga, yil boshidan beri ijara narxining 9,8 foizga kamaygani qayd etildi, o‘tgan yilning iyuniga nisbatan esa ijara haqi 5,5 foizga pasaygan.

O‘tgan yilning iyuniga nisbatan ijara haqining eng sezilarli — 12 foizdan ko‘proq pasayishi Yashnobod va Mirzo-Ulug‘bek tumanlarida qayd etilgan bo‘lsa, Yunusobod va Yakkasaroy tumanlarida 8,3 foizlik pasayish kuzatildi.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️5 oy ichida qancha O‘zbekistonliklar chet elga sayohatga chiqqan?

Statistika agentligi ma'lumotlariga ko‘ra, 2024 yilning yanvar-may oylarida qariyb 2,2 mln nafar o‘zbekistonliklar turistik maqsadlarda chet elga borgan.

Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davri bilan solishtirilganda 569,2 ming nafarga yoki 35,5 % ga oshgan.

Joriy yilning 5 oyida turistik maqsadlarda chet elga ketgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining mamlakatlar kesimida soni:

• Qirg‘iz Respublikasi – 995,3 ming nafar;

• Tojikiston – 449,8 ming nafar;

• Qozog‘iston – 322,5 ming nafar;

• Saudiya Arabistoni – 100,2 ming nafar;

• Rossiya – 86,5 ming nafar;

• Turkiya – 63,9 ming nafar;

• BAA – 55,7 ming nafar;

• Quvayt – 16,5 ming nafar;

• Misr – 13,5 ming nafar;

• Janubiy Koreya – 8,3 ming nafar;

• Boshqa davlatlar – 59,5 ming nafar.

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️O'zbekiston eng yirik soliq to'lovchisi daromadi qancha?

Eng yirik soliq toʻlovchi Navoiy kon metallurgiya kombinati ning 2023-yildagi foydasi $1.5 mlrdga yetdi.

“Navoiy KMK” AJ ning 2023-yildagi sof foydasi qariyb $1.5 mlrdni tashkil etdi, bu undan oldingi yilga nisbatan 46.6% ga ko'pdir. Shu bilan birga, sof tushum ham kombinat kutganidan oshib, $5.7 mlrddan oshdi.

Qayd etilishicha, hisobot tasdiqlangan sanadan oldin #NGMK belgilangan foiz stavkasi va muddati 2025-yilda tugaydigan yangi imzolangan kredit liniyalaridan $8 mln va €127 mln olgan. Mablag'lar operatsion va investitsiya faoliyatiga sarflangan. Undan oldingi $183 mln va €34 mln miqdoridagi kredit liniyalari to'liq yopilgan.

2022-yil natijalari bo'yicha #NGMK davlatga dividendlar sifatida salkam 15.4 trln so'm yo'naltirgan edi, bu 2022-yilda olingan foydaning 100% ni tashkil etgan.

Manbaa - Kapdepo

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️O'zbekistonda bank kartalari soni 50 mln donaga yetdi

So‘nggi paytlarda O‘zbekistonda muomaladagi bank kartalari soni katta tezlikda ko‘paymoqda. Ayni paytda bu ko‘rsatkich qariyb 50 mln donaga yetib ulgurdi.

Bank kartalari soni bo‘yicha “Xalq banki” boshqa banklarga nisbatan katta farq bilan yetakchi — 11,3 mln dona. Keyingi o‘rinlarda “Agrobank” (4,8 mln) va “Ipoteka bank” (4,3 mln) bo‘lib turibdi.

Bankomatlar soni bo‘yicha esa quyidagi banklar yetakchi:

“Xalq banki” — 3 132
“Agrobank” — 2 158
“Kapitalbank” — 1 644
“Ipak yo‘li banki” — 850
“MKBank” — 835
“Milliy bank” — 774

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️O‘zbekneftegaz moliyaviy holatiga nazar solamiz

2023 yil yakunlari bo‘yicha O‘zbekneftegazning alohida va konsolidatsiyalashgan moliyaviy hisobotlari tubga inayotgan monopolistning ahvoli yanada og‘irlashganini ko‘rsatadi.

Likvidlik keskin kamaygan. Pul mablag‘lari qoldig‘i 2 487 mlrd.so‘mdan 960 mlrd.so‘mgacha qisqargan.

Debitor qarzlar ortgan. Debitorlar jami 3 905 mlrd.so‘mdan 5 265 mlrd.so‘mgacha yetgan. Debitorlar ortganiga qaramay, yo‘qotishlar uchun zaxiralar kamaygan.

Affillangan tomonlarning O‘zbekneftegazga qarzi (yana Uz−Kor Gas Chemical, Natural Gas Stream, O‘ztransgaz bilan bog‘liq) 707 mlrd.so‘mdan 7 558 mlrd.so‘mga yetgan.

Sotiladigan aktivlar qiymati 1 811 mlrd.so‘mdan 4 887 mlrd.so‘mga yetgan. Ushbu keskin oshish yana o‘sha shonli Saneg uchun sovg‘a qilingan Sho‘rtan 2 loyihasi bilan bog‘liq. Qanday qilib 1,8 trln.so‘mlik aktiv 4,9 trln.so‘mgacha ko'tarilib qolgani bo‘yicha auditor tafsilotlarni keltirmagan.

Qisqa va uzoq muddatli qarzlar keskin oshgan. Uzoq muddatli 32 627 mlrd.so‘mlik qarzning 8 661 mlrd.so‘mlik qismi joriy yilda so‘ndirilishi kerak. Bu kreditorlarni xavotirga tushiradigan ko'rsatgichdir.

O‘zbekneftegaz so‘mda 26%dan, valyutada 13%gacha qarz olishga o‘tgan (odatda qarz botqog‘iga botganning ko‘ziga foiz ko‘rinmaydi). Monopolistning shu holatiga 2024 yilning may oyida O‘zSQB, Hamkorbank va KDB banklar 57 mln.dollar kredit berishgan.

O‘zbekneftegazning sof foydasi 4,5 barobardan ziyod 2 853 mlrd.so‘mdan 628 mlrd.so‘mgacha kamaygan.

Moliyaviy natijalarning keskin yomonlashuvi kurs farqidagi ulkan yo‘qotishlar (1 193 mlrd.so‘mdan 4 217 mlrd.so‘mngacha) va foiz to‘lovlarini o‘z ichiga oladigan moliyaviy xarajatlar (2 694 mlrd.so‘mdan 4 430 mlrd.so‘mgacha) oshgani fonida yuz bergan.

Manbaa - Bakiroo

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!

⚡️ AQSHʼda migrantlar eng koʻp ishlaydigan “Truck” ishida qancha topishadi?

• Trak (truck) orqali yuk tashish ishida juda koʻp oʻzbeklar va migrantlar ishlashadi. Ular bu ishda oʻrtacha:
• Soatiga – $34,24
• Kuniga – $391
• Haftasiga – $1 884
• Oyiga – $7 292
• Yiliga – $102 988

— Yuqoridagi maoshlar oydan-oyga, ish turiga va buyurtmalar soniga qarab farq qiladi va bu koʻrsatkichlar taxminan aniq maoshlar yaqin hisoblangan.

— Boshqa shtatlarda eng yuqori maoshlar quyidagicha boʻlishi mumkin: (1 yillik)
• Yuta – $72 786
• Delaver – $72 200
• Rod-Aylend – $70 000
• Gʻarbiy Virjiniya – $70 000
• Vayoming – $69 994
• Konnektikut – $69 702
• Nevada – $69 360

@TheDailyUz - Biznes & Siyosiy Jurnal!