SOTSIOLOGIYA (18+)


Kanal geosi va tili: O‘zbekiston, O‘zbekcha


Bu yerda Sotsiologiya, Ijtimoiy/ Antropologiya, Etnografiya, Tarix, Ijtimoiy/ Psixologiya, Iqtisodiyot, Xalqaro munosabatlar boʻyicha eng kerakli maʼlumotlarni topishingiz mumkin.

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Kanal geosi va tili
O‘zbekiston, O‘zbekcha
Statistika
Postlar filtri


Alimoff dan repost
Чат-ботлар ва виртуал муҳаббат ҳақида

Ҳар тўртинчи интернет фойдаланувчиси чат-ботлар билан флирт қилар экан. Бу айримлар учун қизиқарли ўйин, бошқалар учун эса ҳатто онгсиз тарзда юз бераётган жараён. Кимдир иш пайтида чат-бот билан ҳазиллашса, яна кимдир сунъий онгдан виртуал шерик сифатида фойдаланади. Масалан, Replika каби платформаларда одамлар ботлар билан кунига ўртача 2 соат вақт ўтказади.

Муаммо шундаки, бу виртуал муҳаббат ҳамма вақт безарар кечмайди. Дейтинг платформаларидаги 60% фойдаланувчи ўзи билмаган ҳолда ботлар билан мулоқот қилади. Улар романтик муносабатга киришдим, деб ўйлайди, лекин “шерик” улар билан учрашишни эмас, фақатгина пул талаб қилишни хоҳлайди.

Технология тараққиёти шиддат билан олдинга кетяпти. Ботлар инсон нутқига шунчалик аниқ тақлид қиладики, ҳақиқий одам билан мулоқот қилаётгандек ҳис қилиш мумкин. Бу айниқса ёлғизликдан азият чекаётганлар учун хавфли: улар ботлар билан руҳий яқинлик ҳис қилади, уларга ишонади. Натижада, виртуал “севишиш” баъзан ҳақиқий алданиш ва молиявий йўқотишларга олиб келади.

Ҳар қандай онлайн мулоқотда диққатни йўқотмаслик ва суҳбатдошнинг ҳақиқий эканини текшириб кўриш муҳим. Ботлар билан ҳазиллашиш мумкин, лекин уларга ишониш хавфсиз эмас.

🧠@nurbekalimov


Laziz Hamidov dan repost
Financial Times qiziq hisobot e’lon qilibdi.

Hisobotda yozilishicha, Rossiya o‘zining Markaziy Osiyodagi ta’sirini yo‘qotishdan xavotirda ekan.

Shu bilan birga maqolada Markaziy Osiyo davlatlari “o‘z dunyoqarashini o‘zgartirib, umumiy tarixini qayta ko‘rib chiqdi”, rus tili o‘rniga ingliz tilini targ‘ib qilib, G‘arb ta’lim standartlariga o‘tdi va o‘z elitasini G‘arbga o‘qishga yubormoqda deb yozilgan.

@lazizhamidov


Uzbekistanofficial | Расмий канал Тезкор Xабарлар ва Янгиликлар dan repost
🇺🇸 Time журналининг янги муқовасида Илон Маск АҚШ президенти креслосида тасвирланди

Нашр томонидан чоп этилган мақолада Маск жамоаси феврал ойи бошида USAID офисига кириб, ҳужжатларга кириш ҳуқуқини талаб қилгани ва шундан сўнг агентликнинг ёпилиши бошланганини ҳикоя қилади.

Шунингдек, АҚШ Ҳукумат самарадорлиги департаменти (DOGE) раҳбари қанчалик узоққа бориши мумкинлиги ҳақида фикр юритилади. Манбаларга кўра, Қўшма Штатларнинг кўплаб идоралари аллақачон DOGE вакиллари ташрифини кутмоқда.

"Ҳозирча Маск Трампдан бошқа ҳеч ким олдида жавобгар эмасдек кўринади. Президент ўз сайлов кампаниясидаги ҳомийсига ҳукумат фаолиятини ўз кун тартибига мослаштириш учун кенг ваколат берган. Ҳозирда миллионлаб давлат хизматчилари Маскнинг ихтиёрида", — деб ёзади Тime.

👉https://t.me/+4dzCB39t2RgyYjQy


Zafarbek Solijonov dan repost
Минимал истеъмол харажатлари – бу сизга таъсир қиладими?

📊 МИХ нима?

Минимал истеъмол харажатлари (МИХ) — бу инсоннинг асосий эҳтиёжларини, масалан, озиқ-овқат, маиший, транспорт каби хизматларини қоплаш учун керак бўлган минимал пул миқдори. МИХни билиш, одамларга минимал даражада ҳаёт кечириш учун қанча пул кераклигини тушунишга ёрдам беради. 2025 йилда МИХ 648 минг сўмдан 669 минг сўмга оширилди, бу нархлар ва инфляция ўзгаришларини ҳам акс эттиради.

🔍 МИХни янгилашнинг аҳамияти

МИХни доимий равишда янгилаш, иқтисодиёт ва одамларнинг ҳаёт даражасидаги ўзгаришларни ҳисобга олишга имкон беради. Масалан, агар маҳсулотлар ва хизматлар нархи ошса, МИХ ҳам ошиши керак, бу эса, ўз навбатида, одамларнинг асосий эҳтиёжларини қоплашга ёрдам беради. Бу давлатга самарали ижтимоий дастурлар ва аҳолини қўллаб-қувватлашни ривожлантиришга ёрдам беради.

📈Бу сизга қандай таъсир қилиши мумкин?

МИХ миқдорининг ошиши, одамларга ҳаёт сифати яхшиланиши учун кўпроқ имкониятлар беради. Бу, айниқса, камбағаллик чегарасида яшовчи оилалар учун муҳим. Ҳар биримиз МИХ — бу фақат рақам эмас, балки миллионлаб одамларга ҳақиқий ёрдам эканлигини тушунишимиз керак.

👉 @Zafarbek_Solijonov


Hamjamiyatlarni mustahkamlash markazi dan repost
Global miqyosda ijtimoiy ish

Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) ma’lumotlariga ko‘ra, dunyoda har yili qariyb 700 million kishi psixologik va ijtimoiy yordamga ehtiyoj sezadi.

UNICEF ma’lumotlariga ko‘ra, ijtimoiy xizmatlar tufayli har yili 10 million bola oilaviy muhitda qolish imkoniga ega bo‘ladi.

📈 Statistik ko‘rsatkichlar bo‘yicha muhim yo‘nalishlar:

Mental salomatlik: Dunyo bo‘ylab ijtimoiy ish xodimlarining 30% ruhiy salomatlik bilan bog‘liq muammolar bo‘yicha ishlaydi. Har yili bu yo‘nalishda 45 millionga yaqin insonlar yordam oladi.
Bolalar huquqlarini himoya qilish: 25% ijtimoiy ish xodimlari bolalar va oila muammolari bilan shug‘ullanadi. Bu yo‘nalishda har yili kamida 12 million bolaga yordam ko‘rsatiladi.
Nogironligi bo’lgan shaxslar va keksa fuqarolarga xizmat: Ijtimoiy ish xodimlari nogironligi bo’lgan shaxslar va keksalarga yordam ko‘rsatishda muhim rol o‘ynaydi. Har yili ushbu xizmatlardan qariyb 20 million fuqaro foydalanadi.
Iqtisodiy qiyinchiliklar: Ijtimoiy ish xodimlari kambag‘allikka qarshi kurashda muhim o‘ringa ega. Ijtimoiy ish xodimlar yordami bilan qariyb 50% qashshoqlik xavfida bo‘lgan fuqarolar o‘z hayotini barqarorlashtirish imkoniga ega bo‘ladi.

Ijtimoiy ishning ijtimoiy ahamiyati:

Tadqiqotlarga ko‘ra, ijtimoiy xizmatlar yordamida oilaviy muammolar hal etilgan oilalarning 75% hayotida ijobiy o‘zgarishlar kuzatiladi.

🤩 Telegram 🤩 Facebook
🤩 Instagram 🤩 Youtube


Allaev Uz dan repost
Kecha elektromobillar uchun utilizatsiya yig‘imi stavkalari (oddiy tilda soliq) oshirilgani ancha bahslarga sabab bo‘ldi. Xabari yo‘qlar uchun tushuntirib o‘taman, endi elektromobil import qilganda, ishlab chiqarilganligiga uch yildan oshmagan elektromobillarga 120 BHM, 3 yildan oshganlarga 210 BHM utilizatsiya uchun yig‘im yig‘iladi.

Raqamda fikrlasak, oldin elektromobil importida kamida 11 250 000 so‘m yig‘im to‘langan bo‘lsa, endi shu kamida 45 million so‘m bo‘ladi. Yanada anig‘ini aytsak, chetdan import qilinadigan elektromobillar narxi kamida 33 750 000 So‘mga oshadi degani. Shu vaqtgacha 180 millionga kirib kelgan mashina endi 213 750 000 so‘m bo‘ladi kamida.

Qarorni qanchalik chiroyli rasmiy so‘zlar bilan aytishmasin, amalda bu soliq mahalliy mashina ishlab chiqaruvchilaridan undirilmas ekan, hamma maqsadni o‘sha tomonda ko‘raveradi.

Mahalliy ishlab chiqarishni qo‘llab-quvvatlash, ichkarida ko‘proq iqtisodiy qiymat va ish o‘rinlari yaratish muhim. Lekin, bu mahalliy iste’molchini jazolash evaziga bo‘lishi kerak emas.

Shu uchun ham o‘zi mamlakatda soliq yuki qanchalik bo‘lishi kerak degan o‘ta falsafiy va iqtisodiy savol tug‘iladi. O‘z qarashimni aytaman, mamlakatda nimadir rivojlanishi uchun uni qo‘llab-quvvatlashning eng yaxshi yo‘li raqobatbardoshligini oshirishdir. Faqat, raqobatbardoshlik subsidiya yoki proteksionizm evaziga bo‘lsa, bu vakuumda yaratilgan o‘sish bo‘ladi va vakuumdan tashqarida, real raqobatda yutqazib qo‘yadi. Amalda, eski davrda birma-bir shu narsalardan o‘tib keldik. O‘shanda ham milliy avtomobilsozlik yoki monopoliya bo‘lgan biror soha rivojlanmadi, aksincha korrupsiya ko‘payib ortga ketdi. Proteksionizm ichki sanoatni rivojlantirishga yechim emas. Shu uchun ham mamlakatda soliqlar eng yaqin 10ta savdo hamkoriga nisbatan pastroq bo‘lishiga erishish to‘g‘riroq yechim bo‘ladi. Shunda import bo‘ladigan mahsulotga sun’iy tarzda soliq oshirilib, iste’molchi jazolanmaydi. Kamroq soliq to‘lagani evaziga yoki boshqa kamroq xarajat qilgani evaziga, mahalliy ishlab chiqaruvchi ichki bozorda ham, xalqaro bozorda ham raqobatbardoshroq bo‘lib boradi.

Undan tashqari xalqaro bozorda raqobatbardosh bo‘lishga ta’sir qiladigan yana ko‘plab faktorlar bo‘lishi mumkin. Bu byurokratiya, og‘ir regulyatsiya, logistika va boshqalar. Bularni ham raqobatda ustun bo‘lish uchun eng yaqin 10ta savdo hamkor bilan solishtirib, ulardan qulayroq qilishga harakat qilish kerak. Hammasini bozor qonunlari asosida, butun soha rivojidan kelib chiqib amalga oshirish zarur.

Yana bir marta aytaman, proteksionizm, monopoliya, alohida sevimlilarlarga subsidiya yoki lgotalar yechim emas. Har holda man shunaqa deb o‘ylayman.

#iqtisodiyot
@allaevuzb


AQSh elchixonasi maʼlumotiga kora, 2019-2023 yillarda USAID O’zbekiston ta’lim tizimi rivoji uchun 40 million dollar sarflagan. Qo'shni davlatlarda ham sohama-soha shunga o'xshash ko'mak yetkazilgan.

USAID hisobotlariga ko'ra, 1993-2013 yillar orasida agentlik Markaziy Osiyoning besh respublikasidagi turli dasturlar uchun 2 milliard dollardan oshiq grant bergan.

1991-2018 yillarda USAID tomonidan Qirg'iziston va Tojikiston taraqqiyoti uchun 1,7 milliard dollardan oshiq mablag' ajratilgan.

2023-2024 yillarda agentlik mintaqada aynan qancha sarflagani haqida aniq ma'lumotlar yo'q, biroq 2020-2025 yillarda xususan mintaqaviy elektr tarmoqlarini yaxshilash uchun 39 million dollar ko'zlangani ayon.

© @voauzbek
#Facebookdan_olindi

Kanalga ulanish:
                 
@sotsiologiyaa 👈


Psixoz va nevroz

Aqlsizlik xastalik sifatida qarala boshlagandan keyin, uning tabiatini tushunishga urinishlar boshlandi.

Bugungi kunda psixiatrlarning koʻpchiligi ruhiy kasalliklarning hech boʻlmaganda baʼzi turlari moddiy sabablar tufayli vujudga keladi, deb hisoblashmoqda.

Ruhiy ogʻishlar asosan ikki toifaga boʻlinadi: psixoz va nevroz . Psixoz juda jiddiy kasallik hisoblanadi, chunki u voqelikni idrok qilish tuygʻusining yoʻqolishini ham qamrab oladi.

Psixozning eng koʻp uchraydigan shakllaridan biri - shizofreniya hisoblanadi. Bunday tashxisga ega boʻlgan odamlar ruhiy shifoxonalarning asosiy mijozlari boʻlishadi.

Shizofreniyani tavsiflovchi alomatlar bogʻlanmagan va mantiqsiz soʻzlashuv, tinglash va koʻrish gallyutsinatsiyalari, buyuklik yoki taʼqib maniyasi, atrofidagi voqea va hodisalarni qabul qilmaslik kabilarni qamrab oladi.

Nevrotik oʻzgarishlar koʻp hollarda hayotning odatiy oqimiga halaqit bermaydi. Nevrotikning asosiy xususiyati - boshqalar eʼtibor bermaydigan mayda - chuyda narsalar sababli chuqur tashvishga tushishidir.

Masalan, nevrotiklar notanish odam bilan uchrashuv oldidan, avtobus, avtomobil yoki samalyotdagi sayohat oldidan qattiq bezovtalik sezishi mumkin.

Individning yengib boʻlmas ehtiyoji boʻlgan konvulsiv harakatlari ham nevrozning alomati boʻlishi mumkin.

Masalan, odam ertalab koʻrpa toʻshakni 30 martadan yigʻishtirishi va qaytadan solishi mumkin, shundan keyingina u qoniqish his qiladi va boshqa uy ishlarini bajarishga oʻtadi.

Kanalga ulanish:
                 
@sotsiologiyaa 👈


#Sotsiologik_Atamalar

Bilish — tassavur, tushuntirish va eslab qolishni qamrab oladigan tafakkur jarayoni.


Taʼlim — individning jamiyat hayotining turli sohalariga jamiyatda mavjud madaniyatga tayyorlash va moslashtirish vazifasini bajaruvchi ijtimoiy institut.

Oliy taʼlim — maktabdan keyin kollej yoki universitetlarda davom etadigan taʼlim.

Qonun — sotsiologiyada: siyosiy hokimiyat tomonidan belgilangan va davlat qudrati bilan qoʻllab-quvvatlanadigan xulq-atvor qoidalari.

Quyi sinf — sinfiy piramidaning eng quyi qismida joylashgan individlar sinfi. Odatda u etnik ozchiliklardan tashkil topadi.

Oʻrta sinf — asosan «oq yoqalilardan» va quyi boʻgʻin boshqaruvchilaridan tuzilgan ijtimoiy sinf.

Oligarxiya — tashkilot yoki jamiyatda juda ozchilikning idora qilishi.

Hayot tarzi — odamlarning maʼlum ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy sharoitlarida shakllangan hayotiy faoliyat uslubi boʻlib, ularning muomosi, xulq-atvori va tafakkur tarzida namoyon boʻladi.


Kanalga ulanish:
                 
@sotsiologiyaa 👈


AQSh Xitoy tovarlariga belgilagan boj to'lovlari 4-fevral sanasidan kuchga kirmoqda.

Shu kungacha Xitoy importiga 10 foizdan 25 foizgacha tariflar amalda edi. Prezident Donald Tramp AQShga o'ta xavfli va arzon narkotik sanalgan fentanil kirib kelishining oldini olish maqsadida Xitoy tovarlariga qo'shimcha 10 foizlik tarif joriy qildi.

O'z navbatida, Xitoy ham javob choralarini qo'llashga tayyor ekanini ma'lum qildi. Pekin, xususan, AQSh ko'miri va suyultirilgan gaziga 15 foizlik, neft, qishloq xo'jaligi mahsulotlari va ayrim avtomobillarga 10 foizlik boj to'lovlarini joriy qilishga tayyor.

Ekspertlar nazdida, tariflar urushida g'olib bo'lmaydi. Bu ikki qarama-qarshi tomon iqtisodiga ham, global iqtisodga ham salbiy ta'sir ko'rsatadi.

Tramp saylovoldi uchrashuvlarida Xitoy tovarlariga 60 foizgacha tarif qo'llashi mumkinligi haqida bot-bot gapirgan edi.

© @voauzbek
#Facebookdan_olindi

Kanalga ulanish:
                 
@sotsiologiyaa 👈


YURISTKADR dan repost
Менинг ҳуқуқларим, сизнинг ҳуқуқларингиз билан кесишган нуқтада тўхтайди.

Бекордан-бекорга Конституциямизнинг 21-моддасида “инсон ўз ҳуқуқ ва эркинликларини амалга оширишда бошқа шахсларнинг, жамият ҳамда давлатнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларига путур етказмаслиги шарт” дейилмаган.

Яъни, менинг ҳуқуқларим, сизнинг қонуний ҳуқуқларингиз билан тўқнаш келган нуқтада тўхтайди.

Бу дегани, мен сўз ва фикр эркинлиги ҳуқуқимдан фойдаланган ҳолда сизни холис танқид қилишим мумкин, лекин сизга туҳмат қила олмайман, ёки сизни ҳақорат қила олмайман. Ё бўлмасам, сизнинг оилавий ва шахсий сирингизга оид маълумотлар ва фотосуръатларни асоссиз равишда интернетда тарқата олмайман.

Мана, мана шу нарса Конституциямизнинг 21-моддасида кўрсатилган чегарадир.

👉@yuristkadr


📊 Bugun - 3-fevral sanasida AQSh rahbari Donald Trampning Xitoy, Meksika va Kanada importiga yirik boj to'lovlarini joriy qilish qarori ta'sirida Osiyo va Yevropada fond birjalarida narxlar tushib ketgan.

Tushish ko'rsatkichlari Britaniyada (FTSE) 1,25 foiz, Germaniya (DAX) va Fransiyada (CAC40) 1,7 foiz, Yaponiyada (Nikkei) 2,66 foiz, Janubiy Koreyada (KOSPI) 2,5 foizni tashkil etmoqda.

Gonkongda 2 foiz tushish bilan boshlangan indeks kun davomida ko'tarilib, 0,07 foizda to'xtagan.

Tramp 1-fevral kuni Meksika va Kanada mahsulotlariga 25 foizlik, Xitoy tovarlariga esa qo'shimcha 10 foizlik tariflar belgilagan.

Meksika rahbari bilan muloqotdan keyin Tramp 3-fevral kuni bu mamlakatga bojlarni bir oyga to'xtatib turishga qaror qilgan. Vashington Kanada hukumati bilan ham muloqot qilishi kutilmoqda.

© @voauzbek
#Facebookdan_olindi

Kanalga ulanish:
                 
@sotsiologiyaa 👈


Ijtimoiy himoyani rivojlantirish instituti dan repost
🔎 So'rov natijalarining tahlillariga ko'ra Surxondaryo viloyatida bolalarni tarbiyalashda qattiqroq usullardan foydalaniladi. Andijonda esa bunday choralar qolgan hududlarga qaraganda kamroq qo'llanadi.

❗ Bular ota-onalarning o'zlaridan olingan so'rov natijalari xolos. Bolalarga nisbatan zo'ravonlik holatlari batafsil o'rganishni talab etadi. Hududlar o'rtasidagi tafovutlarning sabab va oqibatlari hamda o'ziga xosliklarini o'rganishda davom etamiz.

Onlayn tarmoqlarda: IHRI


Uzbekonomics dan repost
​​Bugundan boshlab Tramp AQShga Meksika va Kanadadan keladigan barcha tovarlarga 25% import bojini o'rnatmoqda. Har doimgidek, sudgacha.

O'zbek tiliga tarjima qiladigan bo'lsak, Tramp do'stona mamlakatlarni fiktiv sabablarni deb qo'rqitish va ularni nimadir qilishga majbur qilish uchun amerikalik iste'molchilarni jazolayapti. Pomidor, avokado, konditsioner, yuk mashinalari, neft, avtomobil qismlari, o'yinchoqlar va vhkz minglab tovarlarning katta qismi aynan shu mamlakatlardan keladi.

Bugun uning yuziga qarab menimcha birinchi marta "janob, tariflarni biz AQShlik iste'molchilar to'laymizku, bu esa siz va'da qilgan iste'mol xarajatlarni tushirish emas, aksincha oshiradiku" deb so'rashibdi. Javobini yarimidan ko'pi ingliz tilida aytiladigandek "word salad", lekin narxlar oshishini o'zi ham tan olib turibdi.

Xullas, aql bovar qilmaydigan darajada ahmoqlik. Bu esa prezidentlikning bor yo'g'i 11-kuni...

@uzbekonomics


💵💰💸 Prezident Donald Tramp AQSh dollari global miqyosda eng qudratli valyuta ekanini ta'kidlar ekan, BRIKS mamlakatlari xalqaro savdoda undan voz kecha olmasligini da'vo qilmoqda. AQSh rahbari bu haqda "TruthSocial" ijtimoiy tarmog'ida yozib qoldirdi.

👉 Biz BRIKS mamlakatlaridan AQSh dollariga muqobil umumiy valyuta joriy qilmaslikni qat'iy talab qilamiz, dollardan voz kechilsa, bu mamlakatlarga 100 foizlik boj to'lovlarini qo'llaymiz, deydi Tramp.

👉 Dunyo bo'ylab dollarni muomaladan chiqarish imkonsiz, agar biror mamlakat bunga urinsa, Amerika bilan xayrlashib, bojlar bilan do'stlashadi, deb yozdi prezident.

👉 2001-yil qudratli iqtisodga ega Braziliya, Rossiya, Hindiston va Xitoy o'rtasida tuzilgan ittifoq 2010-yil Janubiy Afrika Respublikasi, 2024-yil Misr, Eron, Birlashgan Arab Amirliklari, Efiopiya va Indoneziya hisobidan kengaygan edi.

👉 O'zbekiston BRIKSga hamkor davlatlar ro'yxatida.

👉 Ittifoq bir necha yillardan beri dollarga muqobil umumiy valyutani joriy qilish masalasini muhokama qilib keladi. Biroq hanuz biror kelishuvga erishmagan.

© @voauzbek
#Facebookdan_olindi

Kanalga ulanish:
                 
@sotsiologiyaa 👈


© @voauzbek
#Facebookdan_olindi


Laziz Hamidov dan repost
O‘tgan yilning sentyabr oyi holatiga ko‘ra, Markaziy Osiyodagi o‘rtacha nominal ish haqi quyidagicha ekan:

- Qozog‘iston – 817,2 dollar;
- O‘zbekiston – 437,8 dollar;
- Qirg‘iziston – 411,2 dollar;
- Tojikiston – 242,8 dollar;

Eng kam ish haqi bo‘yicha ham Qozog‘iston yetakchilik qilmoqda — bu yerda minimal maosh 181,1 dollarga teng. Qolgan davlatlarda esa bu raqam quyidagicha:

- O‘zbekiston – 89,4 dollar;
- Tojikiston – 54,9 dollar;
- Qirg‘iziston – 28,3 dollar.

@lazizhamidov


🇺🇿🇹🇷🇦🇿 Anqarada Turkiya-Ozarbayjon-O‘zbekiston formatidagi tashqi ishlar, savdo va transport vazirlarining uch tomonlama uchrashuvi bo‘lib o‘tdi va Anqara deklaratsiyasi imzolandi.

Tadbirda so'zlar ekan, Turkiya tashqi ishlar vaziri Hakan Fidan ayni damda Osiyo va Yevropa o'rtasidagi eng ishonchli marshrut bu - Markaziy Osiyo - Kaspiy dengizi - Janubiy Kavkaz - Turkiya yo'nalishi ekaniga urg'u berdi.

Uch mamlakatdan jami to'qqiz nafar vazir ishtirok etgan navbatdan tashqari sammitda Fidan ta'minot zanjirlarida COVID-19 pandemiyasi, Ukraina va Yaqin Sharqdagi urushlar tufayli uzilishlar qayd etilganiga to'xtaldi. Yevropa va Osiyo o'rtasida tovar almashinuvi marshrutida turkiy mamlakatlar sanalgan Turkiya, Ozarbayjon va O'zbekiston muhim bo'g'in ekanini ta'kidladi. Bu marshrut global iqtisod uchun ham, ishtirokchi mamlakatlar uchun ham iqtisodiy jihatdan manfaatli ekanini aytdi.

Anqara deklaratsiyasini imzolash jarayonida tomonlar infrastrukturaga oid masalalar, bojxona amaliyoti, qonunchilik mutanosibligi, elektron xizmatlarni kengaytirish, savdo yo'nalishidagi to'siqlarni bartaraf qilish hamda hamkorlikdagi loyihalar yuzasidan kelishib oldi.

Tomonlar global jarayonlar bo'yicha ham fikr almashdi.

Fidanning aytishicha, turk dunyosi Ukrainada urushni to'xtatish, Suriyani tiklash, Yaqin Sharqda muqim barqarorlikni kafolatlash uchun 1967-yilgi chegaralar asosida poytaxti Sharqiy Quddus bo'lgan mustaqil Falastin davlatini tuzish, Afg'onistonni yakkalab qo'ymaslik tarafdori.

© @voauzbek
#Facebookdan_olindi

Kanalga ulanish:
                 
@sotsiologiyaa 👈


© @voauzbek
#Facebookdan_olindi


Vashington kundaligi dan repost
Xitoyliklar "DeepSeek" deb nomlangan sun'iy inellekt modelini ommaga oshkor qildi. Bu yangilik Amerikaning shu sohada non topib yurgan kompaniyalari va jamoatchiligi orasida katta shov-shuv va vahimalarga sabab bo'ldi.

Boisi - "OpenAI" kabi kompaniyalar milliardlab dollar va yillar sarflab yaratgan LLMni (Large Language Model) Xitoy kompaniyasi sanoqli oylar ichida va bor-yo'g'i 6 million dollar bilan qura olgan.

Modelning qudrati benchmarklarda "OpenAI"ning eng so'nggi "o1" modeli bilan deyarli teng, hatto ba'zi yo'nalishlarda ustun.

Bu ham yetmaganidek, model "Open source" sifatida taqdim etildi, ya'ni omma va boshqa kompaniyalar undan bepul foydalanishi mumkin.

Yangilik AQSh fond bozorini ostin-ustun qilmoqda. Ayni daqiqalarda "NVIDIA" kompaniyasi aksiyasi 17 foizga tushib ketdi. Sun'iy intellekt bilan ishlayotgan boshqa kompaniyalarda ham shu ahvol.

Ko'pchilikning boshini qotirayotgan eng katta savol shu: Xitoyliklar bunaqa modelni 5-6 million bilan yarata olsa, biz milliardlab dollar sarflashimiz qanchalik o'zini oqlaydi?

Xitoy sun'iy intellekt sohasida AQShga yetib olmasin deb, Vashington "NVIDIA"ning eng kuchli chiplarini Xitoyga eksport qilishni taqiqlagan edi. Ammo bu ish bermagani yaqqol ko'zga tashlanmoqda.

Xitoyliklar nafaqat bu taqiqlardan omon chiqa oldi, balki sun'iy intellekt sohasidagi kashfiyotlarda Amerikadan endi hatto o'zib ketishi ham mumkin.

@bmamadiev

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.