"Узр сабаб маҳбуслар"
Рamazonда узр сабаб рўза ва намозлардан маҳбус (касаллар, узрли, ҳомила, эмизикли аёллар) бор.
Улар баъзилари бу ҳолатни айланиб ўтиб ибодат қилишга ҳарис бўлса, баъзилари бу ҳолатни "Ибодатлардан озодлик" санаб ажрдан маҳрум бўлади.
Асли тўғри йўл эса, "узрсизлик ибодат" бўлгани каби, "узр ҳам ибодат" эканини тушуниш.
Чунки ибодатнинг асли намоз, рўза эмас, қалб ибодатидир.
Инсоннинг жасади руку сажда қилгани каби қалби ҳам (розилик, шукр, ният орқали) руку сажда қилади !
Жасад узрлар сабаб руку-сажда, рўзага қодир бўлмай қолиши мумкин, лекин қалб ҳеч қачон бу ибодатлардан ман қилинмайди.
Агар узр сабаб маҳбус киши , узридан безорликни изҳор қилмай, Аллоҳнинг қадарига рози бўлса, қалбида ибодатни яхши кўрса, албатта унга ўша ибодатлар ажри ёзилаверади.
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам табук жангидан қайтишда Мадинага яқинлашгач дедилар:
"Мадинада шундай кишилар борки, сизлар қаерга юриш қилсанглар, қандай водийни кесиб ўтсанглар ҳам улар сизлар билан (ажрда) биргадир!"
Одамлар айтишди:
"Улар Мадинада ўтирган ҳолатдами Я Росулуллоҳ?!"
У зот айтдилар:
"Улар Мадинада ўтирган ҳолатда! Чунки уларни узр маҳбус қилди"
(Бухорий ривояти)
Ибн Баттол роҳимаҳуллоҳ айтадилар:
"Ким бир тоатни қилиб сўнг касаллик ёки бошқа сабаб билан ундан маҳбус бўлиб қолса, унга соғлом ҳолатида қиладиган ажри ёзилаверади. Шунингдек ўзининг вирдидан (қуръон вазифасидан) мажбурий ухлаб қолган кишига ҳам ўқиган ажри ёзилаверади. Уйқуси эса унга Аллоҳдан садақа бўлади"
Қуртубий айтадилар:
"Чунки содиқ ният амальнинг аслидир. Агар бирор тоатни қилишда ният содиқ бўлса, сўнгра соҳиби ундан ожиз қолса, албатта унга қодир кишининг ажри ёзилади"
Ибодат фақат расм-русумлар эмас, ҳар қандай ҳолатда Аллоҳга таслим бўлишдир.
Қанча тўшакда михланиб ётган кишилар борки, кечаси билан қиёмда турган кишилардан кўра қалби Аллоҳга боғланган!
Қанча (чарчаб) ухлаб қолганлар борки, бедор ғийбатчи, шаҳватпарастлардан кўра рўзаси саломат қолган !
Қанча узри сабаб жисми нопок бўлиб намоз рўзадан қолиб кетган аёллар борки, "узри" унда пайдо қилган синиқлик қалбини поклаган.
Қанча жисми поклар борки, намоз, рўза ўқиса-да, қалб амалларидан ғафлатда қолган, натижада "ужби" (ўзига бино қўйиши) уни ҳалок қилган !
Аллоҳ таоло айтади:
"..Лекин у сизларни қалбларингиз касб қилган нарса билан тутади.."
(Бақара.225)
🟠
@oxirathovlisi