✑ Қара сөзбен

Бүгінгі таңда бала тәрбиесімен қоса баланы дамыту білімі де маңызды. Баланың бәрі балабақшаға бара бермейді. Кейбір балалар балабақшаның орнына түзету-дамыту орталықтарында жүр. Олар аз емес. Сондықтан отбасылық өмір жас жұбайлардың сүйем-күйем деуімен шектелмейді. Нағыз отбасылық өмір дүниеге бала келген соң немесе бала болмаған соң басталады.

Жеке шекара деген ұғымды үйрендік. Бірақ әлеуметтік желіде ажырасқанымызды, басқа да проблемаларымызды жазып, жарияға жар салып, сол жеке шекарамызды өзіміз бұзып жатқан жоқпыз ба?! Әркімнің айыбын ашып, олардың да жеке шекарасын қиратып жатқан жоқпыз ба?!

Отыздан асқан соң жаңа ортаға сіңісу, сыйысу қиын. Сол үшін кітап оқу, жазумен шұғылдану, оқшаулану ең дұрыс шешім болмақ.

Қазір балаларды екі түрлі дерт мазалайды. Аурудың бір түрі дәрі-дәрмекпен, дәруменмен жойылса, енді бірін уақыт жояды.

Баланың қызуы көтеріліп, салқын тиіп, болмаса белгілі бір дене мүшесіне зақым келсе, ем-дом арқылы бірнеше аптада қалыпты жағдайға түсері сөзсіз.

Ал егер баланың жүйкесі қысылып, дамуы кешігіп, сөйлемейтін болса, тіпті, қарапайым түсінігі қалыптаспаса, оған қанша ем шара жасасаң да, нәтижесін уақыт көрсетеді.

Демек, баланың қай дертке шалдығарын таңдай да, болжай да алмайсың. Ал отбасын құрып, дүниеге шыр етіп келген перзенті бар әрбір шаңырақ осы екі дерттің біріне міндетті түрде жолығады.

Біреудің өміріне қызығып, қызғанышқа салынба. Сен қызыққан өмірдің де қиындығы болады. Сен қызғанған адам да сынаққа ұшырайды. Өмір қалыпты, тұрақты, қауіпсіз емес.

«Махаббат, қызық мол жылдар» кітабын оқымағам. Оқыған сізден сұрасам, тәптіштеп айтып берерсіз. Бірақ мен оқымаған соң бар сөзіңізге сенемін. Сіз кейбір тұсын ойдан құрастыра саласыз. Сізді тек сол кітапты оқыған адам әшкерелей алады.

Аллаға шүкір, мұсылманбыз. Дін ұстанамыз. Сіз намаз оқисыз. Құран оқуды үйрендіңіз. Дінді де шама-шарқынша үйренесіз. Бірақ ертең үйрендім деген дініңіз, дін үкімдері басқаша болса ше?!

Психолог, коучтар сіздің орныңызға жауап береді деп ойлайсыз ба? Сіз үйренген «дін» психолог, коучтардың сандырағы болса ше?!

Шүкір-шүкір! Мен PDF кітап сатсам, бар-жоғы бір-екі адам сатып алады. Бір ай ішінде жүзден астам адам сатып алса, тіпті, тағы екі ай бойы солай болса, құритын едім. Кәсіп болмаса да, салық не айыппұл төлеуге мәжбүр болар едім. Шүкір-шүкір!

ИСЛАМ ДІНІН ЕРТЕГІ САНАЙТЫН ҚАУЫМҒА АРНАЛҒАН САУАЛ!

Ғаламның қалай пайда болғанын, өмірдің мәнін және адамның жаратылыс себебін ғылым толықтай түсіндірмейді. Егер діннің ұсыныстары «ертегі» болса, жаратылыстың себебін объективті және толық дәлелдермен қалай түсіндіресіз?

ИСЛАМ ДІНІН ЕРТЕГІ САНАЙТЫН ҚАУЫМҒА АРНАЛҒАН САУАЛ!

Егер дін болмаса, қоғамда моральдық, этикалық және рухани бағыттарды қандай негізде анықтайсыз? Адамдардың жақсы мен жаманды айыруына, әділеттілік пен тәртіпті сақтауға не бағыт береді?

ИСЛАМ ДІНІН ЕРТЕГІ САНАЙТЫН ҚАУЫМҒА АРНАЛҒАН САУАЛ!

Орта ғасырларда Ислам әлемі ғылым, медицина, математика, философия салаларында үлкен жаңалықтар ашты. Егер дін тек «ертегі» болса, бұл ғалымдар қалайша осындай маңызды ғылыми жетістіктерге жетті?

ИСЛАМ ДІНІН ЕРТЕГІ САНАЙТЫН ҚАУЫМҒА АРНАЛҒАН САУАЛ!

Егер дін тек «ертегі» болса, неге адамзат тарихының барлық кезеңінде, әртүрлі мәдениеттер мен өркениеттерде діннің рөлі маңызды болды? Неге миллиондаған адам діннің рухани және моральдық құндылықтарына сүйеніп өмір сүреді?

Философияда діни уағыздарды «ертегі» деп қабылдау құбылысы скептицизм мен нигилизмге жатады.

Скептицизм — барлық ақпаратқа күмәнмен қарау болса, нигилизм — өмірдің мәнін, құндылықтарды және діннің рөлін жоққа шығару.

Мұндай көзқарасқа ие адамдар дүниенің метафизикалық тұжырымдарына сенбейді, олар позитивизм принципін ұстанып, тек эмпирикалық дәлелдерге негізделген ақиқатты ғана қабылдайды.

Бұл тұрғыда діннің ұсынған моральдық құндылықтары олар үшін субъективті және ғылыми әдістермен дәлелденбейтіндей болып көрінеді.

Эпистемология және онтология тұрғысынан мұндай адамдардың дінді қабылдамауының себебі олардың білімнің шындыққа қатынасы мен болмысты танудың басқа тәсілдерін түсінбеуінде жатыр.

ИСЛАМ ДІНІН ЕРТЕГІ САНАЙТЫН ҚАУЫМҒА АРНАЛҒАН САУАЛ!

Құранда адамның эмбриондық дамуы, су айналымы, жұлдыздар мен ғаламның пайда болуы туралы мәліметтер қазіргі ғылыммен дәлелденіп отыр. Бұл мәліметтер 1400 жыл бұрын қалай айтылды? Егер дін тек «ертегі» болса, ғылыммен сәйкестікті қалай түсіндіресіз?

О-о-оу! Қымбаттап
кетіпті бәрі масқара!
Ақша жоқ, жыртық қалта да.

О-о-оу! Сынбапты
кесе, ішіне шай құйып
іштім ұмытып қайғымды.

2024 ЖЫЛ ҚАЛАЙ ӨТТІ?

Есеп жүргізетін әдетім жоқ. Еске түскенін жазайын. Жылдың басында мешіт қызметіне қайта оралдым. Байқоңырда басқа жұмыстың реті келмеді. Азанғы сағат 8:00-ден бастап деген график маған өте ауыр. Жеті жарым жылдай мешітте жұмыс істеген соң басқа салаға бара алмадым.

Жазда Санат бауырым ұйымдастырған табиғат аясындағы рухани сапарға бардым. Алматыда студент болсам да, тауға шығып көрмеген едім. Тауға бару маған ұнамайды екен. Қатты шаршап қалдым. Қыр баласы қол созады аспанға деп жүре бергенді жөн көрдім.

Өміржан бауырым iPhone 15 Pro Max сыйлады. Тегін! Он жылда бір-екі рет сыйлық бұйыратын болған соң ерекшелеп жаздым. Жалпы, тегін дүниеге көп ұмтыла бермеймін. Өз уақытында өз орнымен болады. Көбіне өз ақшама сатып алармын деп көрінген ұтысқа қатыса бермеймін. Бірақ сатып та алмаймын. Тегін дүниеден көп бұйыратыны — шәй ішу, тамақтану. Шүкір, арасында қонақ қылатын мұсылман бауырлар бар.

Қызылордаға көштік. Орталық мешіттен бір-ақ шықтық. Қалаға үйренісу қиын болмады. Бірақ шаршатқаны бар. Қаланың өзі екі-үш көшеден тұрады екен ғой. Автобуспен жүруді үйрендім. Яндексті де арасында байытып қоямыз. Әлі қаланың біраз жерін аралаған жоқпын. Аса қызық та емес. Қаражат та жоқ.

Қаражат демекші, Mihrab жобасынан кеттім. О баста сондағы айлыққа да үміт артып келген едік. Нәтижесі біз ойлағандай болмады. Десе де, қайырлы шешім болған секілді. Екі жылдай жұмыс істеген екем. Жастарға да жол беру керек.

Көші-қон кезінде қарызға да кіріп үлгердік. Жаңа жылға да сол қарыздармен кіріп кеттік. Қосымша табыс жоқ, бір ғана айлық болған соң қарыз құдығынан шығу оңай емес екен. Шүкір, миллиондаған қарызымыз жоқ. Қазіргі қосымша табыс тек Мұзаффарға берілетін жәрдемақы.

Мәтін саласына кіре алмадым. Жаңа жылда бір реті болар деп үміттенемін. Мәтін арқылы табыс табу үшін орта да қажет екен. Нетворкинг те нөл болды. Адам баласымен араласпайтын «жақсы» қасиетім бар. Мәтінде мықты емеспін. Бірақ азды-үкөпті тіл ережесін білемін. Бір жағынан Құдайдың берген қабілеті де осы. Монетизация қыла алмай жүрмін ғой жалпы. Жаңа жылда түрлі тақырыпта электронды кітапты көбейтемін деп ойлаймын. Көше жазушысы болсақ та жарар. Ең бастысы, электронды кітапты өзім істей беремін. Дизайнын да, басқасын да. Жаңа жылда бір мәні болар.

Анау айтқандай нетворкинг болмаса да, бірнеше бауырмен таныстым, жақын араласа бастадым. Енді жаңа жылда кіммен танысып, кіммен рухымыз үндесетіні беймәлім. Ең қызығы, көпке ұнайтын, аудиториясы баршылық аккаунттардан шығып кеттім. Бізді бала кезде фанатизмге үйретпеген еді. Ол тұлғаларсыз да өмір сүруге әбден болады екен.

Әзірге осы. Келесі жазбада менің есебімнен қандай пайда алуға болатынын жазармын.

Көтер иманды аспанға!
Маңызды қияметіміз.
Шайтан «шуағын» шашқанда
Түсінем: Құдай емес қинаған бізді.

Иманды болу —
Су тасқындай,
Біздің күйіміз —
Адасқандаймыз.

Төкпе көз жасты,
Адаспа!
Өтіп кетеді бұл дүние шақ…

Қысқасы, қыз деген өз өміріне, тағдырына, болашағына өзі ие болуы тиіс. Оған әркез зинаның зардабын айта беретін адам табыла бермейді. Үйіндегі ата-анасы, бауырлары, ағайын-туысы іздемейтін болса, айдаладағы адамның жаны қайдан ашысын?!

Тағдырға балта шабу деген сол зинаға апаратын жолдан басталады. Мектепте не колледжде оқисың. Тиктоктан басқа дым көрмегенсің ғой әлі. Подъезде жігіттің мойнына асылып, сүйісіп тұру абырой ма?! Сол ма еді өмірдің қызығы?! Жастық шақты сондай мастыққа сарп ету бақыт па?!

Ертең өкінгеннен пайда жоқ. Себебі ертеңгі күніңді бүгінгі таңдауыңмен белгілеп қойғансың. Жігітпен кездесіп, жасырыну — ол сенің өзің таңдаған қорлығың.

Адамның өзін-өзі тануы және өз бойындағы кемшіліктерді анықтауы – мінезді жетілдірудің ең алғашқы қадамы. Өзін тану арқылы адам өз бойындағы жаман қасиеттерді түсініп, оларды жоюға талпынады. Өзін-өзі сынға алып, өзін дамытқысы келетін адам өз қателіктерін түзетуге ұмтылады.

🔖 Ибн Құдама әл-Мақдиси. Discipline: The Path to Spiritual Growth