LABORATORIYA

Har bir laboratoriyada avariyalarni qayd qilish jurnali boʻlishi kerak va sodir boʻlgan barcha avariyalar tavsilotlari ushbu jurnalga qayd qilib borilishi kerak!!!

Laboratoriyada sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan tibbiy avariyalar ko‘pincha xavfli kimyoviy moddalar, infektsion materiallar, kesish yoki pichoqlanish kabi jarohatlar bilan bog‘liq bo‘ladi. Bu avariyalar sog‘liq uchun jiddiy xavf tug‘dirishi mumkin, shuning uchun shoshilinch yordam ko‘rsatish qoidalari va choralariga rioya qilish muhim.

1. Kimyoviy modda bilan kuyish 
   - Sodir bo‘lish sababi: Kislota, gidroksid, organik erituvchilar kabi kuchli kimyoviy moddalarning teriga, ko‘zga yoki shilliq qavatga tegishi.
   - Belgilari: Qizarish, kuyish, og‘riq, suv toshishi yoki nekroz.
   - Shoshilinch yordam:
     - Kuygan joyni darhol suv bilan kamida 15-20 daqiqa davomida yaxshilab yuvish kerak.
     - Agar ko‘zga kimyoviy modda tushgan bo‘lsa, ko‘zni ochiq holda saqlab, toza suv bilan yuvish kerak.
     - Kuygan joyni steril doka bilan yopib, zarur bo‘lsa, tibbiy yordam ko‘rsatish muassasasiga murojaat qilish.

2. Infektsion material bilan ifloslanish 
   - Sodir bo‘lish sababi: Bakteriyalar, viruslar yoki boshqa patogen moddalar bilan ifloslanish, qon yoki tana suyuqliklari bilan aloqa.
   - Belgilari: Infeksiya xavfi yuqori, ayniqsa qon orqali o‘tadigan kasalliklar.
   - Shoshilinch yordam:
     - Ifloslangan joyni darhol antiseptik yoki sovun bilan yaxshilab yuvish.
     - Ko‘z yoki og‘iz orqali ifloslanish sodir bo‘lsa, bu joylarni suv bilan yuvish.
     - Zudlik bilan tibbiy muassasaga borib, zaruriy profilaktika yoki tahlil o‘tkazish.

3. Singan probirka yoki o'tkir asbob bilan tana jaroxatlanishi yoki kesilish 
   - Sodir bo‘lish sababi: Sinib ketgan probirkalar, shprits ignalari yoki boshqa o'tkir asboblar.
   - Belgilari: Qon ketishi, infeksiya xavfi, shish.
   - Shoshilinch yordam:
     - Jarohatlangan joyni darhol antiseptik bilan tozalash.
     - Qon ketishini to‘xtatish uchun steril doka yoki bint bilan bosib ushlab turish.
     - Katta jarohat yoki infeksiyaga shubha bo‘lsa, tibbiy yordamga murojaat qilish.

4. Kimyoviy moddalarni yutish yoki nafas olish orqali zaharlanish 
   - Sodir bo‘lish sababi: Kimyoviy moddalarni tasodifan yutish yoki bug‘larini nafas olish.
   - Belgilari: Bosh aylanishi, ko‘ngil aynishi, holsizlik, yo‘tal, nafas olish qiyinlashishi.
   - Shoshilinch yordam:
     - Zaharlangan kishini darhol toza havo bilan ta’minlash.
     - Moddani yutgan bo‘lsa, qayt qilishga urinmaslik (ba'zi moddalarda).
     - Zudlik bilan zaharlanishga qarshi markazga yoki shoshilinch tibbiy yordamga murojaat qilish.

5. Elektr toki urishi 
   - Sodir bo‘lish sababi: Laboratoriya jihozlari bilan noto‘g‘ri ishlash yoki nam muhitda elektr jihozlaridan foydalanish.
   - Belgilari: Terining kuyishi, hushdan ketish, yurak ritmining buzilishi.
   - Shoshilinch yordam:
 - Avvalo tokni o‘chirish, jabrlanuvchiga elektrdan ajratilgan holda yordam ko‘rsatish.
     - Agar hushini yo‘qotgan bo‘lsa, nafas yo‘llarini ochish va kerak bo‘lsa, sun’iy nafas va yurakni siqish bilan reanimatsiya qilish.
     - Tibbiy yordam chaqirish va jabrlanuvchini tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish.
6. Yong‘in va portlashlar 
   - Sodir bo‘lish sababi: Yonuvchi kimyoviy moddalar bilan ehtiyotsizlik yoki havfsizlik qoidalariga rioya qilmaslik.
   - Belgilari: Portlash ovozi, yonish, kuyish.
   - Shoshilinch yordam:
     - Zudlik bilan yong‘inga qarshi vositalarni (o‘t o‘chirgich) qo‘llash.
     - Laboratoriyani tark etish va jabrlanganlarga yordam ko‘rsatish.
     - Jabrlanganlar kuygan bo‘lsa, ularni kuyish bosqichiga qarab davolash va zudlik bilan shifoxonaga yuborish.

Profilaktik chora-tadbirlar:
- Laboratoriya qoidalariga rioya qilish, shaxsiy himoya vositalarini (qo‘lqop, ko‘zoynak) taqish.
- Xodimlarni xavfsizlik qoidalari va birinchi yordam ko‘rsatish bo‘yicha muntazam o‘qitish.
- Kimyoviy moddalar bilan ishlashda ehtiyot choralarini ko‘rish va yong‘in o‘chirgich, birinchi yordam qutisi kabi vositalarning mavjudligini ta'minlash.
Bu chora-tadbirlar laboratoriyada sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan avariyalarni kamaytirishga va jarohat olganlarga zudlik bilan yordam ko‘rsatishga yordam beradi.

Sanepidqo'm laboratoriyalari laboranti (Bakteriologik)   (148-sanepid-lab-bak-test-baza-uzb-499)