Присяжный номер два
Сюжет. Ўз севгилисини ўлдирганликда ноҳақ айбланаётган эркакни судига маслаҳатчи қилиб аслида аёлни тасодифан ўлдириб қўйган эркак тайинланади.
Бу нарсалар спойлер эмас, чунки фильмнинг бошидаёқ ҳаммаси аниқ бўлади. Энди эса келинг озгина мулохаза қиламиз.
Жиноий фаолият билан шуғулланувчи банданинг аъзоси севгилисини ўлдирганликда айбланмоқда. У ҳақиқатдан ҳам жиноятчи лекин, фақатгина бу ҳолатда эмас. У доимий жиноят билан шуғулланиб келади лекин севгилисини ўлдирмагани рост.
Уйим-жойим дейдиган туппа-тузук оилали эркак тасодифан аёлни машинада уриб юборган ва буни ўзи ҳам билмаган. Тушиб қараб ҳеч нарсани топа олмагач бирор ҳайвонни цриб юбордим деб бу воқеани унутиб ҳам юборган. Орадан бир неча ой ўтгач эса у ўзи ўлдириб қўйган аёлни ўлдирганликда айбланаётган эркакни устидан ҳукм чиқариши керак. Зўр-а?
Округ прокурори лавозимига сайланишга жуда ажойиб вазият топилганидан хурсанд бўлган прокурор бу ишни ўз бўйнига олади ва деярли барча фактлар айбланувчига қарши ишни ютишига юз фоиз ишонади. Лекин ишни якунламасдан унда ҳам шубҳалар пайдо бўла бошлайди ўз ишини адолатлиги борасида.
Адолатнинг қарор топиши бу ҳолатда ўзи нима? Доимий жиноят билан шуғулланган ва яна шуғулланадиган одамнинг ўзи қилмаган ишда айбланиб қамалишими? Ёки пашшага ҳам озор бермаган, жамиятдаги зиёли қатлам вакилининг ўзи ҳам билмаган жинояти учун қамалиши? Қайси бири адолатли?
Юридик жиҳатдан суд маслаҳатчиси айбдор, тўғри. Лекин уни қамалиши жамиятга зарар келтирса келтирадики фойдаси йўқ. Чунки у қамалганлиги сабабли озодликда қолган жиноятчи ўз ишини давом этади. Виждонга қулоқ тутсак эса, жамиятнинг зиёли вакилини ўзи билмаган жинояти учун қамоққа тиққандан кўра жамиятга зарари тегаётган жиноятчини қамаш тўғрироқ бўлса керак?
Клинт Иствуд мана шу мулохазаларни томошабин ёнига қўяди. Сен қаҳрамонларни ўрнида бўлганингда қандай йўл тутардинг? Прокурор бўлганингда ўзингни карьеранг учун ҳам жамият учун ҳам фойдали қарорни қабул қилармидинг ёки иккисига ҳам тескари бориб адолатни қарор топишига эришармидинг? Бош қаҳрамон бўлганингдачи? Билмаган жиноятингни тан олиб оилангни ташлаб узоқ йилга қамоққа кетармидинг ёки шунчаки бунга кўз юмиб хомиладор хотинингни ёнига кетиб ҳаётингни давом эттирармидинг?
94 ёшли Клинт Иствуднинг бу борадаги қарашини фильм якунида билиб оламиз. Унгача ва ундан кейин эса биз ўз мулохазаларимиз билан қоламиз, уларни ўзимизча ҳимоя қиламиз.
Ҳар қандай ҳолатда ҳам фильмни кўриб бир нарсага амин бўласан - адолат бу ҳақиқат дегани эмас. Олий ҳакам эса - виждон.
Сюжет. Ўз севгилисини ўлдирганликда ноҳақ айбланаётган эркакни судига маслаҳатчи қилиб аслида аёлни тасодифан ўлдириб қўйган эркак тайинланади.
Бу нарсалар спойлер эмас, чунки фильмнинг бошидаёқ ҳаммаси аниқ бўлади. Энди эса келинг озгина мулохаза қиламиз.
Жиноий фаолият билан шуғулланувчи банданинг аъзоси севгилисини ўлдирганликда айбланмоқда. У ҳақиқатдан ҳам жиноятчи лекин, фақатгина бу ҳолатда эмас. У доимий жиноят билан шуғулланиб келади лекин севгилисини ўлдирмагани рост.
Уйим-жойим дейдиган туппа-тузук оилали эркак тасодифан аёлни машинада уриб юборган ва буни ўзи ҳам билмаган. Тушиб қараб ҳеч нарсани топа олмагач бирор ҳайвонни цриб юбордим деб бу воқеани унутиб ҳам юборган. Орадан бир неча ой ўтгач эса у ўзи ўлдириб қўйган аёлни ўлдирганликда айбланаётган эркакни устидан ҳукм чиқариши керак. Зўр-а?
Округ прокурори лавозимига сайланишга жуда ажойиб вазият топилганидан хурсанд бўлган прокурор бу ишни ўз бўйнига олади ва деярли барча фактлар айбланувчига қарши ишни ютишига юз фоиз ишонади. Лекин ишни якунламасдан унда ҳам шубҳалар пайдо бўла бошлайди ўз ишини адолатлиги борасида.
Адолатнинг қарор топиши бу ҳолатда ўзи нима? Доимий жиноят билан шуғулланган ва яна шуғулланадиган одамнинг ўзи қилмаган ишда айбланиб қамалишими? Ёки пашшага ҳам озор бермаган, жамиятдаги зиёли қатлам вакилининг ўзи ҳам билмаган жинояти учун қамалиши? Қайси бири адолатли?
Юридик жиҳатдан суд маслаҳатчиси айбдор, тўғри. Лекин уни қамалиши жамиятга зарар келтирса келтирадики фойдаси йўқ. Чунки у қамалганлиги сабабли озодликда қолган жиноятчи ўз ишини давом этади. Виждонга қулоқ тутсак эса, жамиятнинг зиёли вакилини ўзи билмаган жинояти учун қамоққа тиққандан кўра жамиятга зарари тегаётган жиноятчини қамаш тўғрироқ бўлса керак?
Клинт Иствуд мана шу мулохазаларни томошабин ёнига қўяди. Сен қаҳрамонларни ўрнида бўлганингда қандай йўл тутардинг? Прокурор бўлганингда ўзингни карьеранг учун ҳам жамият учун ҳам фойдали қарорни қабул қилармидинг ёки иккисига ҳам тескари бориб адолатни қарор топишига эришармидинг? Бош қаҳрамон бўлганингдачи? Билмаган жиноятингни тан олиб оилангни ташлаб узоқ йилга қамоққа кетармидинг ёки шунчаки бунга кўз юмиб хомиладор хотинингни ёнига кетиб ҳаётингни давом эттирармидинг?
94 ёшли Клинт Иствуднинг бу борадаги қарашини фильм якунида билиб оламиз. Унгача ва ундан кейин эса биз ўз мулохазаларимиз билан қоламиз, уларни ўзимизча ҳимоя қиламиз.
Ҳар қандай ҳолатда ҳам фильмни кўриб бир нарсага амин бўласан - адолат бу ҳақиқат дегани эмас. Олий ҳакам эса - виждон.