Ибратли хикоялар ✍


Kanal geosi va tili: O‘zbekiston, O‘zbekcha
Toifa: Kitoblar


Эга @Azimnur
• Энг сара ҳикоялар ✨
• Қизиқарли асарлар💥
• Дедиктив 🔥
• Реал воқеаларга асосланган ҳикоялар фақат бизда ⚡️
Энг яхшлари фақат сизлар учун 💥🫡

Связанные каналы

Kanal geosi va tili
O‘zbekiston, O‘zbekcha
Statistika
Postlar filtri


ташлаб, шошиб кирди. Ранги оппоқ оқариб, азобдан юзи буришиб йиғлаётган қизи дардини сўйлашгада қодир эмасди.

– Ҳой, дадаси! Бу ёққа қаранг, Муни кўричак бўлганга ўхшайди,–деди у эшик томонга. Машинада бензин борми?..Ҳой, бензин борми деяпман?! Гаранг-паранг эмасмисиз?

Шим ва майкадаги қориндор киши кириб, хотинини жеркиб берди:

– Э, ваҳима қилма! Қорни оғриса кўричак бўлаверадими?! Балки
ошқозонидир.

– Кеча бензин йўқ, деб
юрувдингиз...

– Бидирламасанг-чи, ахир, машина газга юради-ку. Қани, қизим, қаеринг оғрияпти? Санчяптими?

Эр-хотин яккаю ягона
дилбандларини ҳовлига суяб олиб чиқишди. Дарров машина юргизилди.

– Соат неча бўлдийкин? – минғиллади Мунисанинг дадаси ҳувиллаб ётган кўчага чиқишганда.

– Икки, – деди Янглиш хола.

Орқа ўриндиқда онасининг бағрига бош қўйиб кетаётган Мунисанинг дардига бехосият туши ҳам дард бўлиб қўшилди. Умрида бундайин совуқ туш кўрмаган қиз не-не
хаёлларга бормади, дейсиз...

Касалхона кўчасига бурилганда, кўнгли хийла таскин топди. Дорихоналар, лабороториялар, шифо бўлимлари биноларига
қараркан, «биқиним оғриши алаҳсиратди», деган хаёлга борди.

- Мени ким ўғирлайди? – гапирди ўзига хаёлан. – Ҳеч бир душманим бўлмаса!.. Балки эримнинг душманлари... Йўқ-йўқ, қачонлардир эрга тегмоқчи бўлсам,
фақат оддий йигитнинг совчиларига розилик билдираман. Майли,
унгача йигирма бешга, ўттизга кирай..

«Жигули» дарвозага
етиб, сигнал берди. Қоровул:

– Машинага мумкин эмас, беморни тушириб чапдаги эшикка олиб бораверингизлар, «тез ёрдам» ўша ерга кўчган, – деди.

Муниса қоровулнинг гапларини илғамади, аммо дадасининг секингина гапиргани юрагини ўқ мисоли тешиб ўтди.

– Янглиш, – деди у, – қизимиз кутилмаганда оғриб қолди. Эртага
совчилар келмоқчи эди, розилик билдирамиз дегандинг.

– Гиламфуруш эркакданам мард,-пичирлади Янглиш хола. Бирон ҳафта кутади... Улар лафзидан қайтиб бошқа келин ахтармайди, дадаси.

Бу гапни эшитиб Муниса ҳушидан айрилаёзди.

Уларни биринчи кирган хонага қайтаришди. Навбатчи шифокорнинг бош қашишга вақти йўқ эди. Афтидан, сал аввал ҳалокатга учраган «Дамас»йўловчиларини келтиришган, жароҳатланганларга ёрдам кўрсатилмоқда эди.

– Ака, қизингизни шу ерга ётқизинг, мен ҳозир..– деди шифокор Мунисанинг дадасига.

Бир ҳамшира қизни текширган бўлди-да, сўнгра:

– Ҳечқиси йўқ, кўричакни операция қиладиган врачимизнинг қўли жуда енгил, амаки, – деб юпатди.

Атиги икки дақиқа кутишди. Қизининг
бошини силаб ўтирган Янглиш хола хонадан шошиб чиқаркан:

– Бу ер «скорий»ми ё
каптархонами?! – дея бобиллаб берди. – Қани шифокор? Ҳув, ука!.. Бу ёққа қаранг!..

Йўлакда вағир-вуғур авжига чиққач, аввал дадаси, кейин стулига
ўтириб эндигина ёзишни бошлаган ҳамшира қиз эшикка шошилишди.

Йўлакдан ўтаётган кимдир эшикни ёпиб қўйди. Муниса атрофга аланглаб, ёлғиз ётганини кўрди. Бироқ қаршисидаги кўзгу орқали қўшни хонадаги беморни кузатиш мумкин эди.

Икки хона ўртасида не важдандир ойна-девор
ўрнатилган бўлиб, парда бир оз очиб қўйилганди.
Муниса ўзи билан овора
эмасми, даставвал қўшни хонадаги беморга шунчаки кўз ташлади. Лекин жувоннинг ўликдек ётиши ва бир эркакнинг ғам-андуҳга ботиб ўтириши эътиборини жалб этди.

Эркак чопиб чиқиб кетди, йўлакдаги шовқин-сурон янада кучайди. Шу он Муниса бемор томонга, яна бир нигоҳ ташладию, кўзларига ишонмади.
Аллақаердан пайдо бўлган бошқа бир эркак беморнинг кўксига пичоқ санчиб, бир муддат тикилиб турди,
лаҳзалар ичра икки нигоҳ тўқнашди: қотил ва гувоҳ.

Балки қотил ойнани синдириб Муниса ётган хонага ҳам кирармиди? Қизнинг бахтига, Янглиш хола қайтдию қотил ойна ортидан кўздан йўқолди, ичкаридаги иккинчи эшик унсиз ёпилди.

Йўлакдаги шовқин бирдан тинди. Қўшни хонада эркак кишининг бўзлаб йиғлаши Мунисани ҳам, бошқаларни ҳам васвасага солиб қўйди.
Бўлимдаги ваҳшиёна қотиллик натижасида ўзларини йўқотган
шифокорлар Мунисани олиб кетишни яна бир оз кечиктиришди.

Давоми бор

@ibratlii_xikoyalar


📝 Чимилдиқда ёнган қиз.

1 -қисм.

Қандай ўғирлашди, келинчакнинг ўзи ҳам билмай қолди. Кўзини очса, бутунлай бошқа чимилдиқда ётибди. Аслида чимилдиқ ҳам эмас, улкан бир залнинг бурчагига солинган кўрпа-тўшак устига тортилган тўр парда. Қўл-оёғини қимирлатмоқчи эди, қисиб боғланган чилвир имкон бермади. Қичқириш учун эса оғзидаги латтани чиқариб ташлаш лозим эди.

Зал бурчагидан эшитилган инграш каламушларни чўчитиб юборди. Улар одамни сескантирувчи питирлаш ва чий-чий овозлар ила нари қочишди. Девордан қум-сувоқ бўлаклари кўчиб тушиб, зал янада ваҳимали маконга айланди.

Муниса яна ингради, кўзларидан дув-дув ёш тўкилди.

- Мени ким ўғирлаб келди? – деб ўйлади у. –Қандай душманимиз бор эди? Дадам оддий таксичи, аям бировнинг дўконида сотувчи. Ўзим оддий қиз бўлсам. На дадам, на аям биров билан жанжаллашганини эслолмайман. Ё ортиқча пулимиз борми? Эл қатори яшаётган ўртаҳол оила бўлсак. Оддий ҳовлимиз, эски «Жигули»миз – бор бисотимиз... Балки одам ўғриси мендан ўч
олмоқчидир? Кимга ёмонлик қилибман? Мактабни тамомлаб,
олти йил уйда ўтирдим, тикувчилик қилдим. Дугоналарим тўй бўлиб
кетишди: фарзандлари тўрт-бешга киришган. Мени эрка дейишдими ёки чап оёғи сал оқсоқланармиш, деб ёқтиришмадими, билмайман, ишқимда куйиб-ёнган йигитни
учратмадим. Ниҳоят, куёв топилди. Холамларнинг ўзлари топишди. Оқ фата кийиб, сармаст бўлдим, бахтимга ишонмадим. Шундай кунга етказганига шукр, деб атрофга боқдим: ёшу қари қарсак чалган,
юзларида қувонч балқиган. Мана, аям, дадам! Улар ҳам, албатта, чексиз бахтиёр!Шундай кунда мени чимилдиқдан ўғирлаб кетишди. Ким?.Кимлар?.. Менга қоронғи Худойим, қайси гуноҳим учун бу ерда ётибман? Энди қандай яшайман?!

Оғзига тиқилган латта оддий латта эмас эди: атрофига тангачалар
қадалган куёвлик дастрўмоли. Муниса бошини силкиган эди,
тангачалар шиқирлади.

Шу пайт залнинг нариги
томонидаги эски эшик ғийқиллаб очилди. Ғира-ширада бир шарпа
яқинлаша бошлади. У жуда баҳайбат кимса, шекилли, пол гурсиллаб, деворларда акс-садо берарди. Муниса кўзлари қинидан чиққудек ҳолда қилт этмай ётар, назарида, юраги уришдан тўхтаб, ўлиб қоладигандай эди.

Хирагина қизил чироқ ёнди. Либослару кўрпа ёстиқлар, тўр пардаю нотаниш кимса–барчаси қизил тусга кирди. Тутқунликка тушиб қолган қуш ўзини чор атрофга қанчалик урмасин, панжара мустаҳкам бўлса, қанотлари қайрилиб, нафаси бўғзига тиқилади, аммо барибир қочиб қутулолмайди.

Баайни нотаниш кимса ҳам Мунисага қушчани кузатган каби беписанд қараб турди. Кейин пардани суриб, келинчакка яқинлашди ва қўйнидан ялтироқ ханжар олиб:

– Сен унга турмушга
чиқмаслигинг керак эди, –деди. У биздан шунчалик кўп нарса қарздорки, ўн марта уйланса, ўнта хотининиям ўғирлаб, шу ерга опкелиб сўямиз. Бошқа иложимиз йўқ, бизни кечир...

Шундай деб ҳалиги кимса ханжарни бегуноҳ ва ҳимоясиз, нозикниҳол келинчакнинг биқинига
санчди. Муниса оғриқ бунчалар даҳшатли бўлишини кутмаган эди,
ҳатто, овози чиқмай оғзини катта очган кўйи қалтирай бошлади.

Иккинчи зарба нақ елкасидан тешиб чиқаёзди. Бироқ оғриқ фақат биқинидагина сезиларди. Қонхўр кимса учинчи гал ханжар кўтарганда, сўради:

– Энди сен ўласан, бу дунёда сўнгги тилагинг борми?

– Ҳм-м..– деди Муниса
инграниб.Мен беайбман. Айтинг, кимга турмушга
чиқаётгандим?..Куёвни
танимасам...

– Нима? – баҳайбат кимсанинг серсоқол юзида кўзлари йилт-йилт этди. – Сен ҳали эрингни танимайсанми? Уни танимай ўлиб кетишинг ачинарли, синглим...

Шундан сўнг Мунисанинг кўзлар юмилди. Ҳартугул учинчи ханжар урилмади. Бечора келинчак биқинидаги оғриққа асти чидаёлмас, оғриқдан бошқа ҳеч нарса хаёлига келмасди.

У йиғлай бошлади. Оғзидаги дастрўмол ғойиб бўлди, қўл-оёғи ҳам чилвирдан халос этилди. Кўзини очиб, хира ёритилган ўз ётоғининг шифтини кўрди.

– Менинг ҳеч қанақа тўйим бўлгани йўқ, – деди ўзига-ўзи. Уйимда, ётоғимда ётибман. Пичоқ ҳам санчилмаган. Соппа-соғман! У азоб бераётган биқинини пайпаслаб, ҳеч қанақа қон изини сезмади.


– Худога шукр, тушим экан, – деб пичирлади у. Тушим экан...тушим... Ая! Ая..!

Янглиш хола қизининг нидосини эшитиб, эгнига халатини


Чимилдиқда ёнган қиз ҳикоясини ўқиганлар борми
So‘rovnoma
  •   йўқ
  •   Ха
4 ta ovoz


Чимилдиқда ёнган қиз — ушбу ҳикоя 5 кундан кейин каналга жойланади.

@ibratlii_xikoyalar


170-ҚИСМ

ОХИРИ

Шунақа қалтироқ тутдики, мени. Худди совқотаётгандек иякларим шақиллаб кетди...
—Опа-а-а-а, айтинг, ўлдиришмасин! — Шаҳлонинг ўқдек овози қулоғимдан кириб миямни парчалаб юборди гўё.
Гарчи кўзларим боғлиқлиги сабаб, атроф қоронғидек бўлиб турган бўлса-да, энди ростмана зулмат ичида қолдим...

* * *

Муҳаббат турлича бўларкан. Оилангга муҳаббат, турмуш ўртоғингга, дилбандларингга, жигарларингга, Ватанингга... Уларнинг ўзагидан униб чиқадиган мева — бахт. Бахт бу — хотиржамлик, хуррамлик, омонлик, яъниким барча яхшиликларни ўз ичига олган тўкислик.
Мен ўзим билмаган ҳолда бирма-бирма мана шу муҳаббат ҳудудларини тарк этдим. Аввал турмуш ўртоғимни, кейин фарзандларимни, яқинларимни, оиламни, сўнг юртимни ҳам. Бу билан бирга барча яхшиликларни ҳам. Барча нарсада чегара бўлгани каби мен муҳаббат ҳудудининг чегарасидан чиқиб кетдим. Оқибат, топганим мана шу кўргилик бўлди.
Мен ўша мусаффо ҳудудга қайтишни истайман. Майли, ҳеч бўлмаганда жонсиз жасадим ватаним ҳудудига — меҳр-оқибат қўрғонига кирса эди...

СЎНГГИ ХАБАР

Алишерни қайнонаси яна чақирди. Кампир ўзгариб қолгандек эди. Юзи совуқ, мурдадек ҳиссиз. Сал ўтмай, хонага Ўғилой кириб келди.
“Хитойдан қайтибди-да!” деб қўйди Алишер ичида.
У ҳам дастурхон бошига ўтиргач, кампир иккита паспортни хонтахта устига қўйди:
—Ўғилойга шуни чиқариб беришибди... Уларни кўрсатишмабди ҳам...

МУАЛЛИФ: НАРГИЗА УСАНБОЕВА

ТАМОМ

Қимматли вақтингизни аямай ўқиганингиз учун ташаккур!


https://t.me/ibratlii_xikoyalar


169-ҚИСМ

—Уни Худо асрабди-да, а? — Жамилага ҳавасим келди.
Худди шуни кутиб тургандек, Шаҳло қўшиб кетди:
—Ҳа, поклиги, соддалиги, Худо дегани учун ҳам уни асради Аллоҳ.
—Қанақа пок? Биз билан олиб ўтарди-ку, дори, — энсам қотди.
—Мажбурликдан олиб ўтди, — Шаҳло феълига мос тарзда гапира бошлади. — Ана, уй қуришга етарли пул тўплагач, кетди ҳам. Ўшанга қаноат қилди. Бизга юборилган фаришта эди у. Миллион марта айтди, “Кетдик, кетдик”, деб. Сиз қулоқ солмадингиз. Мен ҳам кетгани қўймадингиз...
—Бўлди қил! — шивирладим унга.
Мен қўрққан нарса юз бераётганди. Таънадан қўрқаётгандим мен.

* * *

Орадан қанча вақт ўтди, билмайман. Мен айтган ноз-неъматларни ҳам
Олиб келишди. Афсус, ундан иккимиз ҳам таътиб кўрмадик. Иккаламиз икки бурчакда жимгина ўтирардик. Кейин ҳалиги овқат олиб келиб турадиган ходим кийим олиб келди. Бири қора рангда, бири қизил рангда. Танлашимиз керак экан.
—Фарқи йўқ, — дедим мен.
Синглим ҳам худди шу гапни айтди.

* * *

Тонгни қандай оттирганимизни билмайман. Ухладикми, ўтириб чиқдикми?
Ўзи шу хонада эдимми, мен?
Тонгда бизга ҳалиги кийимларни кийдиришди ва кўзларимизни бошлашди.
Икки қўлтиғимдан икки полициячи аёл етаклади.
Ҳаво ва салгина эсиб турган шамолдан билдимки, кенг ҳовлига чиқдик. Кейин бир жойда тўхтатиб, чўкаллатишди.


168-ҚИСМ

Унга ҳали кўп бўлмади-ку.
Ё кеча ўқишди, ё олдин куними?
Икки кун ичида шу қадар озиш мумкинми?

* * *

Ўрнимдан секин қўзғалдим.
Шаҳло худди ёш қизалоқ каби оғзини катта очганча йиғлаб бағримга отилди.
Қучоқлай десам, қўлларим кишанда.
Бироз довдирадим ва шарт қўлларимни баланд кўтариб, Шаҳлонинг бошидан ошириб, маҳкам қучдим.
Менинг ҳам йиғлагим келди.
—Опа-а-а! Опа-а-а! — хўнграрди Шаҳло. — Ростдан бизни ўлдиришадими? Энди нима қиламиз?
Уни ҳеч нима деб овута олмадим.
Яна ўша азоб қайтиб ичимга кирди. Ўзимни гуноҳкор санаб, виждон азобида жизғанак бўла бошладим.
Кўзларимдан милт-милт ёш оқди.
Синглимга жуда-жуда гапиргим келди. Лекин миямда айтишга арзигулик гап-сўз йўқ. Тилим айланмайди. Жимгина қучганча йиғлаб туравердим.

* * *

Миямга бирдан “Шаҳлони охирги марта қачон қучгандим?” деган савол келиб қолди.
Ўйга толдим. Қачон бағримга босгандим, ўзи?
Эслай олмадим. Тавба, сира уни меҳр билан қучоқламаган эканман.
Нега?
Болалигимизда-ку, уришганимиз уришган эди. Кейин турмуш қуриб, оилали бўлганимизда ҳам, кўришиб қолсак, қўл беришиб, бир-биримизнинг юзимиздан ўпиб қўйган эканмиз, холос.
Бироқ сира меҳр тортиб қучоқлашган эмасмиз...
—Шунақа озибсиз. Бир бурда бўлиб қолибсиз, — деди Шаҳло елкамдан бошини кўтаргач.
Мен эса кишандаги қўлларимни яна унинг бошидан ошириб, қайтариб олдим.
—Сенга шундай туюлгандир? — дедим ерга қараб. Бирдан Жамила эсимга тушди: —Жамилани кўрмадингми? Битта камерада эмасмидинглар?
—Қанақа Жамила? Жамила уйига кетган-ку! — Шаҳло ажабланди.
—Қачон? Уни қўйиб юборишдими?
—Опа, биз қўлга тушишимиздан аввал Жамила уйига кетганди.
—Мен ҳали, Жамила ақлдан озгандир, деб ўтирибман-а? Қанақасига ўйига кетади, у?
Шаҳло ҳаммасини ёдимга солди. Унга туҳмат қилганим, унинг хафа бўлгани, кетгани, Арсен топиб берган хитой йигит, у орқали қўлга тушганимиз...
Нега мен бу воқеаларни эслай олмадим. Шунчалар кирди-чиқди бўлиб қолдимми?


167-ҚИСМ

Афсус, айби борнинг оёғи қалтирайди, деганларидек мен ҳам шошиб ўзимни сездириб қўйдим. Янги шеригимизни эшикдан чиқмай туриб қўлга олишганини кўргач, мени саросима босди. Дарҳол уларнинг диққатини тортдим. Хитойликнинг ҳам, менинг ҳам ушланганимни кўриб, Шаҳло бақириб юборди:
—Опа, энди нима бўлади?
Балки мен индамай, уни танимагандек, билмагандек беэътибор турсам, ҳеч ким аҳамият бермасди. Мен ҳам қўрққанимдан унга қараб “Қоч!” деб бақирибман. Қарабсизки, беш дақиқа ичида учаламиз ҳам қўлга тушдик...

ДИЙДОР

Озғин, титроқ қўлларим билан хатни очдим.
“Опа, нега кўришмайман, дедингиз? Мен жуда қўрқаяпман. Илтимос, ёнингизда борай...”
Мактуб бор-йўғи шундан иборат эди.
Кулгим қистади.
Тавба, одамзод дегани ўзгармас эканда. Шаҳло болалигида ҳам худбин эди. Сўнгги дақиқаларда ҳам мана, ўзини ўйлабди. Қўрқувдан ҳалос бўлиш учунгина мен билан учрашмоқчи.
Мен бўлсам, ўзимни еб ўтирибман, унинг кўзларига қандай қарайман, деб.
Бирдан менга азоб бераётган ҳалиги қўрқув тутун мисол тарқади-кетди.
Кула бошладим. Ҳалиги сўнгги тилагимни кутиб турган, мактуб олиб келган ходим ҳайрат билан юзимга боқиб турарди.
—Олиб келинг, синглимни, — дедим кулгидан тўхтаб.
—Сўнгги тилагингиз... — деди аёл кўзларини олиб қочиб.
—Айтдим-ку, синглим келсин!
—У синглингизнинг тилаги. Ўзингизникини айтинг, — хитойча талаффуз билан деди аёл.
—Палов! — дедим ўйлаб ҳам ўтирмай. — Атрофдаги Россия ресторанларидан суриштирсангиз, “плов” бордир? Шундан икки “порция”, салат... Хуллас, синглимнинг келишига базм уютирамиз...
Аёл боши ирғаганча чиқиб кетди...

* * *

Менда энди ҳеч қандай ҳис қолмади. Ҳадик ҳам, азоб ҳам. Бепарво, лоқайд бўлиб қолдим. Миямда ҳеч нарса йўқдек, бўм-бўш эди.
Қанча вақтни шу аҳволда ўтказдим, экан.
Бир пайт қадам товушлари кела бошлади. Кейин эшик шарақлаб очилди.
Ўзимга таниш занжирнинг шиқирлашидан бошимни кўтариб қарадим. Занжирбанд оёқларини зўрға судраб босганча Шаҳло кириб келди.
Бир қарашда у Шаҳлога ўхшамасди.
Кўзлари чақчайган, яноғи бўртиб чиққан, елкаси букилган, сочлари тўзғиган...
Озиб кетибди. Жуда озибди. Уни охирги марта қачон кўргандим?
Ҳукм ўқилган куними?


166-ҚИСМ

“Бўлмаса, эртага бирга овқатланамиз, нима дединг?” хиёл ўтмай ундан шу жавоб келди.
“Хўп”, дедим қисқагина қилиб.
У эса ўпични билдирувчи “смайлик” юборибди.
“Ёш болага ўхшамай, ўл!” дедим телефонимни сумкамга соларканман.
Арсеннинг ёнида ўтирган, бўйи паст, кўзлари қисиқ эркакни кўриб тўғриси, кайфиятим тушди.
—Эркак киши-ку, бу! — Шаҳлога шивирладим.
—Нима бўпти? Сизга “мол”ни ўтказиб берса бўлди-да! Яна нима керак? Эр-хотинга ўхшаб олсангиз, ҳеч ким шубҳа ҳам қилмайди, — ҳиринглади Шаҳло.
Тўғриси, янги шеригимиз негадир менга умуман ёқмади. Шундай бўлса-да, ўзимни хурсанд кўрсатиб ўтирдим. Кечки овқат зўр бўлди. Арсеннинг ўткир дидли йигит эканлиги сезилди. Овқатланиб бўлгач, улар билан эртага вокзалда учрашишга келишиб хайрлашдик. Ҳалиги эркак кетди. Арсен эса бизни меҳмонхонагача кузатиб қўйди. Хонага киргач, хотиржам тўшакка чўзилдим.
Эрта тонгдан эса йўл ҳозирлигини кўрдик. Вокзалга борсак, ҳалиги эркак бизни кутиб турган экан. Унга ўзи олиб ўтиши лозим бўлган “улуш”ни тутқаздим.
Хуллас, учаламиз теплоход орқали Хэйхэ томон сузиб кетдик. Божхона ходимлари томон юрарканмиз, янги шеригимиз улар томонга қараб, кимгадир қўл силкиди. Сўнг бизга “Бемалол келаверинглар”, дегандек имо қилди. Текширув ходими унинг таниши эканлигидан кўнглим кўтарилганди. Бироқ у қадар яқин таниш эмаслиги сал ўтмай аён бўлди. Чунки у қўл силкиган ходим унинг сумкасини обдон текшира бошлади. Кейин бирдан тиржайиб, шеригимизга нимадир деди-ю, шоколаддан бир дона олди. Юрагим “шув” этди.
“Эй, Худо, илоҳим қоғоз ичида шоколад бўлсин!, Эй Худо, шоколад чиқсин!”
Ходим шоколад қоғозини очгунича, шу сўзларини ким билсин, минг маротаба қайтардим-ов!
Оҳларим Худога етди. Ходим шоколадни бор бўйича оғзига солди-ю, мазза қилиб чайнай бошлади. Шеригимиз эса пайтдан фойдаланиб, ўтиб кетиш ўрнига нималардир деб гапира бошлади. Хитойликлар бунақа шоколадларни яхши кўришини билганим учун шеригимнинг ортидан ниқтадим. У мени тушунди ва сумкаларини кўтариб, кетиш ҳаракатига тушганида божхоначи тағин тўхтатди. Иккаласи бир нималар деб “ҳо-ҳо”лади ва ўйлаганимдек ходим тағин сумкага қўл чўзди.
Қолган воқеалар яшин тезлигида юз берди. Мен илтижо қилишга ҳам улгурмай қолдим. Ходим шоколад қоғозини очди-ю, ранги ўзгарди. Янги шеригимиз эса нарсаларини ташлаб ура қочди. Мен ҳам шунчалар қўрқиб кетдимки, типирчилаб қолдим. Эҳтимол, ўзимни босиб турганимда, ҳамма янги шеригимиз билан овора вақтида тинчгина ўтиб олармидик?!


165-ҚИСМ


—Шаҳло, Жамиланинг ўрнига одам гаплашдингми? — кун бўйи мени қийнаган саволни бердим.
—Гаплашдим, хавотир олманг, — кийимини алмаштира туриб деди Шаҳло. — Ишончли одам экан. “Асли миллати ҳам хитой”, деди. Кўп “мол” олиб ўтиб тураркан. Ҳатто божхонадагилар ҳам таниб қолганмиш уни...
—Ишончли бўлса, бўлгани. Унда Таняга Жамиланинг кетганини айтмаймиз. Унга “мол”ни ким олиб ўтгани эмас, олиб ўтилгани муҳим.
—Шуда. Менам шуни айтдим. У эртага келадиган бўлди...
Шаҳлонинг бу гапидан кейин бехавотир уйқуга кетдим.
Эрта тонгдан ўрнимдан туриб, Хэйхэга ўтиш чоралари билан югурдим. Чиптага бордим. Ниҳоят, тушлик вақтидан кейин Таня ҳам қўнғироқ қилиб, кечки пайт келишим лозимлигини айтди. Мен “Фақат ўзим борсам бўладими?” деб сўрадим. У бу жуда маъқуллигини, “мол” тайёрлигини, хонамизгача олиб бориб берувчи одам ҳам борлигини, фақат мен ёнида бирга келсам бўлгани эканлигини айтди. Худо ишимни ўнглаганидан бирам енгил тортдим. Агар келинглар деса, Жамиланинг ўрнига бошқа одам олганимни кўриб, пича хуноб қиларди-да!
Таня тайинлаганидек, ўзим бориб “мол”ни олиб келдим. “Мол” ўтган сафаргидек конфетлардан иборат эди. Орасида қимматбаҳо шоколадлар ҳам бор. Бундан кўнглим тўлди. Чунки хитойликлар Россияда ишлаб чиқарилган конфетларини ҳам, шоколадларини ҳам яхши кўради. Чегарадан ўтувчиларнинг деярли ҳаммасида бу ширинликлар бўлиши тайин. Шунинг учун текширувчиларнинг ҳам эътиборини кам тортади. Хонага димоғим чоғ бўлиб келдим. Шаҳло менга Арсен бизни кечки овқатга таклиф қилаётганини айтди.
—Жуда ўралашиб қолмадингми, шу йигит билан? — дедим ҳеч ким билан учрашишни истамаганим учун.
—Опа, дарров кесатманг. Ҳалиги шеригимиз билан таништиради, ҳозир. Эртага йўлга чиқамиз-ку! Хоҳламасангиз, борманг. Шериксиз ҳам қоласиз!
—Шундай демайсанми? Унда бораман!
Шаҳло иккимиз ясан-тусан қилиб кечки овқат егани ва шу баҳонда учинчи шеригимиз билан танишгани йўлга чиқдик. Ресторанга кирар чоғимизда Жаҳонгирдан хабар келди:
“Кечаги хабаримга ҳалиям жавоб кутяпман. Балки аниғини бугун кўзларимга қараб айтарсан. Ёнингга боряпман...”
Очиғи, энсам қотди. Ўзини ўн саккиз яшар йигит деб ўйлаяпти, шекилли. Дарров жавоб ёздим:
“Мен хонада эмасман. Эрталаб иш билан чиқиб кетгандим. Бугун қайтолмайман. Ўзим хабар юбораман, борсам...”


164-ҚИСМ

—Майли бўлмасам, ишқилиб, Маратга айтиб қўйманг...
—Нималар деяпсиз? Биласиз-ку, оғзимга маҳкамман...
Шу билан Алишер уйига қайтди.

КОНФЕТЛАР

Мен энтикиб қўйдим. Ўша заҳоти хабар юборгим келди. Лекин индамадим.
Хонага кирсам, Шаҳло ҳамон йўқ. Бироз тутақдим-у, лекин бугунги учрашувнинг таъсири ҳали кетмагани учун дарров овуна қолдим. Кароватимга чўзиларканман, яна ҳалиги хабарни очим: “Сени севаман, Лайло!”
Кулгим қистади. Қизиқ шу эркак зоти. Тақдир унданда қизиқ. Ўзбекистонда шунча йиллар давомида учратмаган одамимни шу ерда кўриб қолсам-а?
Жаҳонгирга яна хабар юборгим келди. Бу кўпроқ муҳаббатдан эмас, дилимдаги ўч олиш истаги уйғонганидан далолат эди. Ҳа, ундан ўч олишни жуда кўп ўйлаганман. Биринчи ўчим, Алишерга турмушга чиқиш бўлди. Ўзимга зиён қилдим. Мана, бирибир у билан яшамадим. Аммо Алишер жуда ёмон одаммас. Кўнглим йўқлигини айтмаса, ундан жуда норози ҳам эмасман. Ахир ширин-ширин болаларимнинг отаси у.
Лекин мен бир пайтлар Жаҳонгир билан шундай яшашни истардим. Болаларим билан чуғурлашиб, унинг атрофида юришни. Афсус, у бу орзуларимни паймол қилди. Мени алдади. Шартта бошқасига уйланиб кетди. Энди мана алдаш навбати менга. Сувнинг ёнига олиб бориб, суғормай қайтариб келаман. Бунинг учун эса ҳозирдан қармоқ ташлашим керак. Аслида-ку, қармоқ ташламасам ҳам, илиниб турибди. Бироқ бироз ишончли чиқиши учун ҳалиги хабарга жавоб ёзишим зарур...
“Қўйсангиз-чи? Қирққа қараб кетяпмиз, севги қолибдими?” — атай унинг гап халтасини очадиган жавоб ёздим.
Ўйлаганимдек, ўша заҳоти жавоб келди:
“Лайло, сен ишонмаслигинг мумкин. Лекин мен сени ҳеч қачон унутмаганман. Ўша ўтли муҳаббат юрагимда шу ҳолича турибди...”
Яна жавоб ёзмоқчи бўлдим-у, ҳафсалам етмади. Шундан билдимки, боя юрагимда гўё уйғонгандек бўлган нарса муҳаббат эмас, оддий қизиқиш бўлган экан. Мана, ўша қизиқиш ҳам сўнди. У билан валақлагандан кўра, ухлаганим маъқул. Эртага Таня билан учрашишимиз лозим. Шаҳло қаерларда юрган экан?
Кундузи ухлаганим учунми, уйқум ҳам келмаётганди. Ярим соатларча у ёқдан, бу ёққа ағнаб ётдим. Ниҳоят, синглим ҳам кириб келди. Унга Жаҳонгир ҳақида айтмоқчи бўлдим. Яна ўзимни тийдим. Биламан, Шаҳло дарҳол мени субутсизликда айблаб кетади.


163-ҚИСМ

Ўғилой эса кўтариб келган чойини қайтара бошлади. То у юмушини тугатиб, чойни бир ма-бир узатмагунча ҳеч ким оғиз очмади. Қайно чойни хўриллатиб хўплаган кампир ниҳоят Алишерга юзланди:
—Ҳалигилар, жим-жит. Лекин тез-тез пул сўраб туришибди. Сўраганларини вақтида бериб турибман. Куни кеча бир одам юборишибди. Унга анча-мунча пул бердим. Очиғи, ўртача ҳисоблаганда учта уйнинг пулини олиб бўлишди улар. “Иш яхши кетяпти”, дейишди. Барибир кўнглим тинчмас. Кечалари алламбало туш кўраман. Ўғилой ҳам шунақа алағда бўлиб юрган экан. Шунга бир ҳафта аввал элчихонага бориб гаплашибди. Улар учраштиришга ваъда берибди. Сиз нима дейсиз? Бораверсинмикан?
—Ундан қилиш керакмас, — Алишер ҳалиги одамнинг гапини тўтиқушдек қайтарди. — Гумондор деб шартта ушлаб олишлари мумкин. Чунки синглиси экани аниқ. Ҳамтовоқ булар деб буниям қамоққа тиқиб қўйса, қаёққа борасиз?
—Тергов-суриштирув ишлари бўлиб ўтди-ку! Текширишди-ку! — ўқрайди Ўғилой. — Ҳеч қанақа гумондор бўлиб чиққаним йўқ. Шаҳар бедарвозами, сизга? Дуч келган одамни ушлаб тиқиб қўядиган. Мен қонун йўли билан бориб кўриб, гаплашиб келмоқчиман опамлар билан. Ҳеч бўлмаганда қаерда эканлигин билиб олсам, хабар олиб турардик, то чиққунларича...
—Булар нима бўлади? — Алишер Марат акани назарда тутди.
—Улар қутқариш йўлларини қидираверади. Қутқаргунларича мен бориб кўриб келай, — деди Ўғилой.
Алишер қайнсинглисининг жасурлигига, чўрткесарлигига ичида тан берди.
“Юрак ҳам бор экан. Нима бўлмасин, боради бу барибир... Пул ҳам бор экан-да! Ўн-ўн беш кун ичида учта уйнинг пулини бериб юборишибди. Қойил!”
Чиндан ҳам Ўғилой ўз сўзида туриб олди. Алишер ўзининг не мақсадда чақирилганини тушунолмади. Ўғилойнинг бориши аниқ бўлибди, она рози. Алишер нима учун керак? Қўшилиб бориб кел, дейишмаса эди. Йўқ ундай бўлмади. У хайрлашиб, дарвозадан чиққанида кампир асл ниятини ошкор қилди:
—Менга қаранг, Ўғилойнинг боришини Марат нотўғри тушуниши мумкин. Мабодо, қўнғироқ қилиб қолса, бу ҳақда гпириб ўтирманг, унга. “Бизга ишонмабди” деб ҳафсаласизлик қилишмасин, деб қўрқаман-да!
—Нимаям дейман? — ер чизди Алишер. — Аввало, менга энди қўнғироқ қилмаса ҳам керак. Вақти бор дейсизми, унинг бунга? Сомон ичидан игна қидиргандек бўлиб, хитойликлар орасидан ёрдам берадиган одам қидириб юрибди...
—Қидириб юрибди? — қошлари чимирилди кампирнинг. —А-а-а... у-у-у... одамим бор деган эди-ку!
—Одами билан мен гаплашдим-ку, — керилди Алишер. — У элчихона орқали ишлашдан қўрқди. Чап йўл билан иш қилишни маъқул кўраркан, у. Сизга нима фарқи бор, қандай йўл билан ишлашининг, Лайлони чиқариб келса, бўлди-да, тўғрими?
—Шаҳлони ҳам... — қўшимча қилди кампир.
—Ҳа, иккаласини ҳам...


Муҳаббат худуди

МУАЛЛИФ: НАРГИЗА УСАНБОЕВА


162-ҚИСМ

Алишер кейинги бир ҳафтасини чақалоқ ва Зебога бағишлади. Бешик тўйи учун бир-икки сўм жамғарай деб елиб-югурди. У-бу қилиб бешик тўйини ҳам ўтказишди. Ана шу ширин ташвишларга ўралашиб юрган кунларида тағин Лайлонинг онаси қўнғироқ қилди.
—Бизникига келиб-кетинг. Маслаҳатли иш бор, — деди кампир тушкун кайфиятда.
Алишернинг ҳам дили хиралашди. Ҳафта-ўн кунни янги оиласининг югур-югури билан ўтказиб, Лайло ҳақида сўрамабди ҳам. Ишнинг ижобий ҳал бўлишига ишонгани учун кўнгли тўқ-да!
“Нима бўлса ҳам тинчлик бўлсин? Нечук қайнонам тағин йўқлаб қолибди. Марат ака чақиртирдимикан, ё? Ёки Лайлони қутқариб олиб келишдимикан? Ҳа-а-а, менимча шундай. Лайлолар келаётган бўлса, садақа-падақа чиқарай дегандир, онаси. Бошидан ташвишлари аригани рост бўлсин”, деб мулла-пулла чақирган бўлса, болаларининг ёнида турсин, деб мени ҳам чақирганми? Лекин кайфиятсиз, эди-ку...”
Алишер қайнонасининг уйига етгунча минг хил хаёлга борди. Дарвозанинг қўнғироғини босганди, Лайлонинг кичик синглиси Ўғилой очди:
—Келинг, Алишер... — бир нафас танаффус қилиб гапини давом эттирди у. — Ака... Киринг...
Алишер Лайлонинг қайтганига чиппа-чин ишонди. Ўғилой бекорга келмаган. Демак, Лайло ва Шаҳлонинг бошидаги қора булутлар тарқабди.
Унинг дилига ёруғлик киргандек бўлди. Сониялар ичида ширин хаёлларга берилишга ҳам улгурди. Хаёлида энди Лайло унга қайишадигандек эди.
“Шу ташвиш баҳона ярашиб кетсаг-а? Қизиқ бўларди, лекин... Зеболарни ҳам ташлаб қўймасдим. Зебо йиғлайди-ю, лекин бу ердаги тўрт боламга ҳам бефарқ бўлолмайман-ку! Айниқса, Лайло ярашамиз деса, нима ҳам дея оламан. Тағин ҳали расман ажрашмаганмиз ҳам. Қонуний эр-хотин бўлсак... Зебо тақдирга тан беради-да, энди...
Алишер ширин хаёлларга шу қадар берилдики, меҳмонхонага мийиғида кулиб кирди. Ҳашамат ва тўкислик акс этиб турган, бир томонида стол-стул, бир томонига хонтахта қўйилган катта, кенг меҳмонхонага кириб, бироз довдиради. Чунки бу ер кимсасиз эди. Ўғилой ҳам негадир ортига қайтиб кетди.
“Лайло ва Шаҳло келган бўлса, нега ҳеч ким йўқ. Қариндошлар келган бўлиши керак-ку! Ёки энг биринчи мени чақиришдимикан? Лайло сюрприз қилмоқчи бўлгандир? Мен билан ҳалиги кинодагига ўхшаб учрашишни ният қилдимикан? “Ўтган кунларда” Отабек ва Кумуш шу тарзда учрашишади-ку! Отабекнинг бир ўзини бир хонага киритишади. Кумуш олдиндан кириб бекиниб олган бўлади. Лайло ҳам бекиниб олдимикан, а?..”
Унинг юраги ҳапиқиб янги куёвлардек уялганча бош кўтарди. Кейин секинлик билан атрофга аланглади. Хонада беркинадиган жойнинг ўзи йўқ. Стол-стул ва хонтахта бор. Парданинг ортига бекинмаган бўлса агар...
Алишер яна пича ёлғиз турса, “Лайло қанисан?” деган бўларди. Афсус, хонада Лайло эмас, қайнонаси пайдо бўлди. Унинг ортидан қайнсинглиси кириб келди.
—Ўтиринг, — деди қайнонаси тил учида сўрашиб олгач.

МУАЛЛИФ: НАРГИЗА УСАНБОЕВА

ДАВОМИ БОР....
https://t.me/ibratlii_xikoyalar


161-ҚИСМ

—Эшитдингми? — деди Жаҳонгир мени бағридан қўймай.
—Нега? Нималар бўляпти? — йиғлаб юбордим.
—Ойим... Ойим мендан сўраб ҳам ўтирмай борган. Қиз томон ҳам ўлиб турган экан, бир боришгандаёқ рози бўлишибди.
—Энди нима бўлади? Айтмадингизми? — дедим хавотир билан.
—Айтдим... — узоқ сукутдан кейин Жаҳонгир “уҳ” тортди. — Ойим... сени келин қилишни истамаяпти. “Дўмқизи” деди, “Отасиз ўсган” деди, “Оиласи тўкис бўлмаганлар оилани қадрламайди”, деди. Хуллас, у десам бу деди, бу десам, у деди... Лекин мен сенсиз яшолмайман!
—Демак... — дунё кўзимга тор кўринаётган бўлса-да, сўрадим: — Унга уйланаркансиз-да!
Жаҳонгир индамади. Оғир хўрсинди. Кейин мени қаттиқ бағрига босди:
—Сени севаман, Лайло!
—Лекин бошқага уйланяпсиз, — итариб юбордим уни.
У куч билан лабларимга лабини босди ва деди:
—Нега сен бунақа оилада туғилгансан? Отанг нега ташлаб кетган? Учрашиб юраверайлик, Лайло!
Унинг юзига тарсаки тортдим. Ўрнимдан отилиб турдим-у, уйга югурдим. Бу менинг Жаҳонгир билан сўнгги учрашувим бўлди. Ўша куни туни билан йиғлаб чиқдим. Кўз ёшларимга қўшилиб, юрагимдаги эркакларга бўлган ишонч, ҳурмат, қадр туйғулари ҳам сизиб чиқиб кетди гўё.
Отам кетиб қолганида шунақа ҳолга тушгандим. Жаҳонгир ҳам мени худди шу аҳволга солди. Демак, эркак зоти ўзи шунақа! Аёлларни пастга уришдан, хўрлашдан бошқасини билмайди, улар! Уларга ҳам ўзларидек муносабатда бўлиш керак!
Мен ана шундай хулоса чиқардим...

ҚАДР

Алишер чўчиб уйғонди. Юраги ғаш эди.
—Туш-ку, бу, — тўнғиллаб қўйди ўзича. — Лайло қамоқда бўлса. Жаҳонгир қай гўрда юрган Худо билади...
У ўзича ўзини овутган бўлди. Барибир кўксидаги муштдек тугун ечилмади.
“Нега дунёга сиғмай кетяпман? Ҳамма ишни ҳал қилган бўлсам. Россияларга бориб келдим, ими-жимида. Зебони ҳам тинчлантирдим. Яна нега бунча зиқ бўламан?”
У яна кўзларини юмиб ухлашга уринди. Лекин шу пайт телефони жиринглаб қолди. Лайлонинг онаси қўнғироқ қилаётганини кўриб таажжубга тушмади. Ишнинг қандай кечганини сўрамоқчидир?
У яшил тугмани босиб, қайнонасига салом берди, болаларини сўради. Қайнонаси эса ўз ўрнида унинг сафари билан қизиқди.
—Ҳаммасини ўзлари ҳал қиладиган бўлишди. Сизга айтишди-ку! — тушунтирди Алишер. — Менимча, ҳал қилиб беришади. Кўпни кўрган одам экан. Мен ҳалал берарканман холос. Ташвиш орттиришим ҳам мумкин экан. Шунга қайтариб юборишди. Лайлоларнинг ўзига ҳам ташвиш бўлмай деб келавердим...
Қайнонасининг кўнгли тўлди шекилли, бошқа сўроқ қилмай, дарҳол хайрлашди.


160-ҚИСМ

Гарчи катталар бу ҳақда билишмаса-да, ёшлар бизнинг оила қуришмизга шубҳа қилмасди. Чунки Жаҳонгир ҳеч қачон менинг ҳурматимни тўкадиган иш қилмас, доим унинг учун дил ардоғидаги қиз эдим. Афсус, ҳаммаси кутилмаганда бўлди.
Мен Жаҳонгирнинг бошқа қизга совчи юборгани ҳақида маҳалла қизларидан эшитиб қолдим. Бу пайтда мен мактабни битирган, ўқишга кира олмай уй юмушлари билан ўралашиб қолган дамларим эди. Бўй етган қиз бўлганим боис, илгаригидек ҳадеб кўчага ҳам чиқавермасдим. Қизларни эса унда-бунда бирор нима баҳона тўпланганда кўриб, суҳбатлашиб қолардим. Ўшанда маҳалладаги бир қизнинг фотиҳа тўйи бўлиб ўтганди. Биз унга келга сарпони кўргани бордик. Мен унинг нарсаларини ҳавас билан силарканман, “Бизга ҳам насиб қилсин”, деб қўйдим.
—Лайло, Жаҳонгир билан уришиб қолдиларингми? — деди шунда қизлардан бири.
—Йў-ў-ўқ, — дедим бепарво.
—Унда нега мактабдан наридаги маҳаллада яшайдиган қизга совчи юборибди? — ҳайрат билан деди ҳалиги қиз.
—Нима? — дедим мен ундан баттароқ лол бўлиб.
—Менам шуни сўрай олмай ўтиргандим. Ростдан ҳам Жаҳонгир билан уришганинг йўқми? — қўшилди бошқа бир қиз.
Шу билан уларнинг ҳаммаси менга ишончсизлик, ачиниш ва ҳайронлик билан қарашди.
—Совчи юборибдими? — ишонмадим, мен. — Адашгандирсизлар?
Қизларнинг барчаси маъқуллади.
Мен ғалати аҳволга тушиб қолдим. Чунки бир кун аввал Жаҳонгир билан учрашган, орамизда совуқчилик бўлмаганди. Энг қизиғи, у менга бу ҳақда бир оғиз ҳам айтмаганди. Мен эса кўчага кам чиққаним боис, табиийки, эшитмаганман.
—Кимга совчи юборибди? Қайси қиз? — юрагим рашк ва аламдан ёнаётганди.
—Э-э-э, кўргансан. Сап-сариқ, сипо қиз бўларди-ку! Бошини эгибгина юрарди, — эслатишди менга қизлар.
Энди кулгим кела бошлади. Чунки қизлар айтаётган қиз чиндан ҳам хунукроқ, Жаҳонгирнинг дидига мос эмасди. Мени ўша қизга алмашишига ишонмаганим учун кулиб юбордим:
—Унга ҳаётда уйланмайди, Жаҳонгир. Бирор қариндошига сўратишгандир?
—Йўқ, ҳамма айтяпти, Жаҳонгирга. Аллақачон, “Берамиз-оламиз”, ҳам бўлиб бўлган...
Мен қулоқларимга ишонмадим.
—Аслида бир боришгандан Жаҳонгирга “хўп” дейишган. Кўп совчи бормаган, — деди қизлардан яна бири.
Ўша куним қандай ўтганини билмадим. Учрашув кунимизни интиқлик билан кута бошладим. Ниҳоят, биз учрашадиган кун ҳам келди.
—Соғиниб кетдим, — деди у мени бағрига тортиб, юзимга лаб босаркан.
—Келин бола билан ҳам учрашиб турибсизми? Унинг ёнига ҳам соғиниб-соғиниб бораётгандирсиз? — дедим ўзимни тутолмай.

Меҳрингизни реакцияда акс эттиринг.


159-ҚИСМ

Эшик қўнғироғига қўл чўздим, сукут. Табиийки, қўнғироқни боса олмайман. Ўзимни худди ёдига бир нима тушгандек қилиб кўрсатиб, шошиб қўлимдаги китобни очдим. Тез-тез варақладим. Бу орада шарпа сассиз қадамлар билан ёнимга келиб, қўлимдан тутганча, Подъезд эшиги ёнига етаклади.
—Қўйворинг, — шивирладим унга.
У қўлимни қўйвормай тўғри ташқарига олиб чиқди. Тез-тез қадам ташлаганча, майдон томон судраб кетарди. Мен ҳам жимгина унга эргашдим. Кўчалардаги чироқлар аллақачон синиб йўқ бўлгани боис, атроф зимистон эди. Бизни бироқ пайқаши мушкул.
Жаҳонгир мени кундузи ўзи йигитлар билан ўтирадиган ўриндиққа олиб келди.
—Жиннимисиз? Нега мени бу ерга олиб келдингиз? — дедим овозимни жаҳли чиққан одамникига ўхшатиб.
—Жим. Кечаси жим-жит бўлгани учун овозинг ҳамма жойга аниқ эшитилади. Шарманда бўлмай деманг, жим ўтир!
—Мен дарс қилгани тушгандим. Юрагимни ёрдингиз! Ойим ўлдиради!
—Бу ерга келмасак, мен ўлиб қолардим... — деди Жаҳонгир қўлимни юзига босиб.
Уялганимдан қўлимни тортишга уриндим.
—Сени соғиндим, Лайло! Тинмай соғинаман. Шу ерга ҳар куни сени кўрармиканман, деб келаман, — деди у иккинчи қўлимни ҳам олиб, иккинчи юзига босганча.
Қўйнимдаги китоб ерга тап этиб тушди.
—Нима у? — сўради Жаҳонгир таажжуб билан.
—Китобим...
У эгилиб китобни олди-ю, тиззасига қўйди. Кейин менинг қўлларимни ўзига куч билан тортиб, бағрига босди.
—Қўйворинг, — дедим уят ва қўрқувдан титраб.
—Сени шунчалар яхши кўраманки... — унинг муздек юзлари юзимга тегди.
Сўнг у бошимни авайлаб тутганча, кўксига қўйди. Мен унинг кўкрагига бош қўйганча, қучоғида жим ўтириб қолдим. “Дук-дук” ураётган юрагининг овозидан бошқа ҳеч нарса қулоғимга кирмас, шу ҳолда бир умр жим ўтиришга тайёр эдим. Бу менинг муҳаббатимга иқрорим белгиси эди.
—Севара айтдими, сенга? — қулоғимга шивирлади у.
Мен бош ирғадим.
—Энди унга айтмайман. Ҳар кўришганимизда келаси учрашувимизни ўзимиз келишиб оламиз.
—Мен Севарага “Учрашувга чиқмайман”, дегандим. Сиз тутиб олдингиз... — дедим унинг Севарани ўртамиздан чиқариб ташлаётганига қувониб.
Шу билан биз ана шу тарзда учраша бошладик. Бўлажак учрашувларни мен ўзим ҳам сабрсизлик билан кутар, Жаҳонгирни жуда соғинар, иккаламиз турмуш қуришимизга, бахтли бўлишимизга жуда ишонардим. Орадан бир-икки йил ўтиб, бизнинг муҳаббатимиз маҳалладаги ёшлар орасида сир бўлмай қолди.


158-ҚИСМ

Уруш даврида эридан қора хат олган аёл ҳам мендан журъатлироқ бўлгандир?
Мендан тезроқ мактубни очишга куч топгандир?
Мен эса, гўё қоғозни очсам, Шаҳлонинг ўзи чиқиб келадигандек юрак ҳовучлаб ўтирибман.
Ҳалиги аёл туйнукдан қараб кўзлари билан имо қилиб кетди. Худди “Мен сен биланман, қўрқма” дегандек.
Мен ўзим билан кураша кураша охири номани очишга куч топдим.

ВАФОСИЗЛИК

Ич-ичимдан Жаҳонгир билан учрашгим келаётганди. Албатта, буни Севарага билдиришга ғурурим йўл қўймайди. Мен унга сиримни бой беришни ҳам, учрашувдан қуруқ қолишни ҳам истамасдим. Шунинг учун ўша оннинг ўзида айёрлик билан бунинг йўлини қилдим.
—У билан учрашадиган аҳмоқ йўқ, — дедим Севарага қатъий. Кейин синглимга қарадим. — Юр Ўғилой, уйга чиқайлик, ойим кутиб қолгандир?
—Ярим соат қолди, сабр қил, — деди Севара шивирлаб.
—Айтдим-ку, сенга...
—Синглинг борда, а? — деди кейин у умидсизланиб.
—Синглим бўлмаганда ҳам чиқмасдим, — дедим унга яна.
—Бечора... — жуда ҳам Жаҳонгирга ачинди Севара. — Кутиб-кутиб кетаркан-да!
Мен сингдимни етаклаб уйга чиқдим. Синглим дарҳол ойимнинг бағрига ўзини отди ва иккаласи ухлашга киришишди. Мен эса дафтар, китобимни ёйиб, уй вазифаси кўп одамдек бош кўтармай ўтиравердим. Лекин бор эътиборим соатда. Мана соат миллари учрашув вақтига қараб югуряпти. Шунчалар ҳам чопқиллайдими? Ойимга нима дейишни Севараларнинг уйидаёқ режа қилиб қўйганман. Лекин гапиришга журъат топа олмаяпман. Худди ойим ҳаммасини биладигандек, “Нега ёлғон гапиряпсан?” дейдигандек юрагим пукиллайди. Айтилган вақтдан ўн дақиқа ўтди ҳам мен ҳамон уйдаман.
Негадир Жаҳонгирнинг кутишига ишонаётгандим.
Охири битта китобимни кўксимга босдим-да, қўлимга ручкани тутганча, ойимга дедим:
—Ойи, мен Севараларникига тушиб келай. Битта вазифани тушунмаяпман...
—Ухлаб қолмадими? — бахтимга кўзларини очмай деди ойим.
Бўлмаса дув қизарганимдан ёлғонимни сезиб қоларди.
—Йўқ, уям боши қотиб ўтирганди, — шундай дедим-у, остона ҳатладим.
Бу вақтда бирорта қўшни ташқарига чиқмаслигига ишончим комил. Севара ҳам аллақачон ухлагандир? Мен эса дир-дир қалтираётган оёқларимни зинага оҳиста қўйганча, учрашувга чиқяпман...
Юзимга қаттиқ бош қотиргандек тус бериб, иккинчи қават зиналаридан ўтдим. Ҳаяжоним кучлилигидан ортга қайтишни ҳам истадим. Лекин учрашувга бўлган қизиқиш бу истакдан устун келди. Биринчи қаватга тушганимдаёқ, подъезд эшиги олдида турган шарпани ҳис қилдим. Энг қизиғи, мен айнан мана шу вазиятни ўйлаб кўрмагандим. Агар ҳозир Жаҳонгир мени чақирмаса, нима қиламан? Севараларникига кира олмайманам-ку! Мен Севараларнинг эшиги рўпарасига келдим. Шарпа жим.


157-ҚИСМ

Мен ким учун югуриб-елдим ўзи?
Ундан кўра, болаларимни уйда, бағримда олиб ўтирсам, бир кун кўзларига кўринмай қолганимда жон-жаҳдлари билан излашарди.
Меҳримни, тафтимни соғиниб қидиришарди.
Ҳозир-чи?
Уларни ўзимдан йироқлаштириб бўлдим. Менсизликка кўникиб бўлишди.
Етишмовчилик эса бўлмайди. Чунки бутун умрларига етгулик бойликни тўплаб бердим.
Эҳ, ҳар битта топган пулим ўзимни йўқотиш эвазига бўлган экан!
Ҳар бир келган бойлик менинг — Лайлонинг қадри, номи, мавқеини емириб бораётганини сезмай қолибман.
Бор-йўқлигим сезилмайдиган даражада бегоналаштирибман ўзимдан ҳаммани.
Мен ҳозир шунчалар азобдаман. Жондан азиз деб билганларим эса мени ўйлашяптими, ё йўқми Худога аён.
Ўзимга раҳмим келди.
Шунча бойлик тўплаган бўлсам-да, жуда кераксиз, ҳаётда ҳеч бир ўрни бўлмаган, беқадр одамлигимни ҳис қилдим.
Оддий кўча супурувчиси кўринмай қолса, одамлар унинг йўқлигини сезишади, “Кўринмай қолдими?” деб эслашади. Мени-чи?
Дунёларга сиғмай кетяпман-ей...

* * *

Эндигина Шаҳлони унутиб, қадримга йиғлай бошлаганимда, ҳалиги аёл келиб қолди.
Тилагимни ўзгартирмасам бўлмасмиш...
Одамга ўхшаб, тузукроқ тилак айтишим керак эмиш...
—Музқаймоқ айтайми, менам? — жаҳлим чиқиб кетди. — Кеча ҳалиги аёл музқамоқ ейман деганда индамадинг-ку!
Уни нега сенлаб гапираётганимни ўзим ҳам билмасдим. У эса бунга эътибор ҳам қилмай, синглим учун бирор сюрприз тайёрлашимни таклиф қилди.
Унутилмас совға бўлармиш...
“Қанақа унутилмас? Ёдида турса бир кун туради-да”, дейишимга сал қолди.
Жимиб қолганимдан фойдаланиб у синглимга менинг кўришишни истамаётганимни етказганини, синглимнинг эса мактуб ёзиб берганини айтди. Сўнг кўк либосининг чўнтагидан тўрт букланган қоғоз чиқариб, узатди...

* * *

Қачондан бери қўлимда буклоғлиқ қоғозни тутганча ёлғиз ўтирибман.
Балки бир соатдан буён ўтиргандирман?
Эҳтимол, бир асрдан буён...


Муҳаббат худуди

МУАЛЛИФ: НАРГИЗА УСАНБОЕВА

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.