Hikoyalar (G&M)

Azizning hayotiga bir oy kirib keldi... U menda yurak yoʻq deya oʻylar edi... Lekin bir hodisa boʻldiki, uning yuragi oʻzining bor ekanligini bildirdi... Allaqanday yoqimli hislar uni oʻrab oldi. U sevib qolgan edi! Ha, ha... Chindan ham sevib qolgan edi! Bu voqea shunday sodir boʻldi...
                  *       *      *
Aziz doʻstlari bilan kafeda oʻtirib suhbatlasha boshlashdi. Ovqatlanish uchun u-bu narsa buyurdilar... Biroz piva ham ichib olishdi. Yigitlar qattiq-qattiq gapirishar, hiringlab yoqimsiz tovushlar chiqarib kulishar edi. Bu atrofdagi kishilarning anchayam halovatini buzgan edi. Aziz qoʻlidagi piva toʻla stakanini sochib yubordi. U behosdan shu yerdan oʻtib ketayotgan bir qizning yuziga sachrab ketdi.
   - Heeey! Jinnimisan sen?! Bu nima qilganing?!
Aziz unga gʻazab bilan qarab turgan qizni koʻrdi. Qiz achchiqlanganicha choʻntagidan roʻmolchasini oldi. Yuzini va kiyimlarini arta boshladi.
  - Esi past! Axmoq! Befarosat! Ust-boshimni qara... Rasvo qilding!
Qiz hamon asabiylashar, lablari tinimsiz titrar, Azizni soʻkishdan sira toʻxtamas edi.
  - Uuuufff buni hidini! Kiyimga oʻrnashib qoldi-ku?! Bugun birinchi ish kunim edi! Endi nima qilaman?!
Qizning gʻazabdan chaqchaygan koʻzlari birdan yoshga toʻldi. Aziz qizning yigʻlayotganini koʻrib unga rahmi keldi... Birinchi marta! Umrida birinchi marta qilgan ishidan uyaldi!
  - Meni kechiring... Atay sochmadim...
Qiz koʻz yoshlarini artdi... Unga termulib turgan Azizga bir qarab oldida yana roʻmolchasi bilan kiyimini arta boshladi.
   - Boʻlar ish boʻldi... Mayli, shunaqa boʻlishi peshonamga yozilgan ekan.
  - Xohlasangiz kiyimizni pulini toʻlayman...
  - Kerakmas puliz!
Qiz shunday deganicha kafedan chiqib ketayotgandi hamki kimdir uni ismini aytib chaqirib qoldi.
   - Mohinur! Mohinur!
Qiz qayrilib qaradi. Dugonasi yugurgilab uning oldiga bordi. Mehr bilan quchoqladi.
  - Voy Mohi... Dugonajon yaxshimisan? Bormisan? Koʻrinmay ketding!
  - Haa... Yaxshiman rahmat. Oʻzing tuzukmisan?
  - Rahmat shukr...
Dugonasi nimanidir sezgandek yuzini burishtirdi.
  - Voyvoo Mohi... Nimani xidi kelyapti sendan!?
  - Qoʻy... Soʻrama. Bitta axmoq piva sochvordi...
  - Ustidan shikoyat qilmadingmi? Kim ekan u? Befarosat!
Aziz qizlarning suhbatini jimgina oʻtirganicha eshitib oʻtirar edi. Hijolat boʻldi. Qandaydir qizlarga qaray olmadi... Yuzini yerga tutib oldi.
  - Mayli qoʻyaver... Bunaqalarga gap uvol, soʻz uvol... Uyga borib kiyimimni almashtirib kelaman endi... Ishga kirgandim bugun Birinchi ish kunim!
   - Ooo tabriklayman asalim!
  - Ha. Rahmat... Qara... Birinchi kundan shu koʻyga tushib oʻtiribman.
  - Mayli... Hali vaxliku... Tezgina borib kiyimingni alishtirib kelasanda endi.
Qizlar kafedan suhbatlashishganicha chiqib ketdilar... Azizning hayoli oʻsha qizda qolib ketgandek edi... Oʻrtoqlariga eshittirmay asta pichirladi.
   - Mohinur... Buncha chiroyli ism ekan. Mohi...

1-QISM TUGADI

✍ Usmonaliyeva Munira
⏰06.02.2025
     16:06

@Gaplarim_Sahifalar

Aziz parvo ham qilmadi. Piyolasiga yana toʻldirib ichkilik quydida, bir koʻtarishda ichib yubordi.
- Men sizni hiyonatlarizdan charchab ketdim! Ablaxligizdan toʻydim!
Aziz xotiniga koʻzlarini ola-zarak qilib qaradi.
- Charchadingmi?! Toʻyib kettingmi?! Unday boʻlsa ket! Ruxsat! 4 tomoning qibla!
Mohinur yoshli koʻzlarini asta artdi. Ovozida gʻazab, adsus, alam mujassamlandi...
- Jon deb ketardim... 3 ta bolamni oʻylayman. Uyimga qaytay desam ota-onan oʻzi zoʻrgʻa kun kechirib yashashyapti...
- Diydiyoyingni yigʻishtir! Undan koʻra kechka tuzukroq ovqat qil!
Mohinur eriga tikilib qarab qoldi. Odam bolasi shunchalik ham tuban boʻladimi?! Na vijdon bor?! Odamgarchilik degan hislat bu insonda yoʻqmikin ajab?!
Mohinur yoshligini, umrini shu odamga boshlamadimi? Yedi! Aziz uning umrini yedi! Aziz uning yoshligini yedi! Zavq-shavqini, quvonchini yedi! Ularning yoshlikdagi hotiralari ham ogʻriqli va koʻz yoshlarga toʻla boʻlmadimi?
* * *
Aziz kichkinaligidan qoʻli egriroq edi. Odamlarni aldab pul topishni yaxshi koʻrardi. Bir safar qoʻshnisining tovugʻi Azizlarning hovlisiga kirib qolgandi. Uni shart ushladiyu boʻgʻziga pichoq tortib yubordi. Patini yuldi, tozaladi... Mahalla boshidagi magazinga olib bordida, sotib yubordi... Oʻshanda Aziz endigina 14 yoshga kirgan edi.
Otasi uchiga chiqqan alkash odam boʻlgan. Ichib kelib onasi bechorani ayovsiz kaltaklardi. Ona shoʻrlik uyda turli pishiriqlar, manti, xonimlar pishirib bozorlarga, doʻkonlarga tik oyoqda yurib sotib kelar edi. Azizning dadasi esa, uyda yotar, bir tiyn pul topmas, ichib olib uyda janjal qilishgagina yarar edi. Aziz ota tarbiyasisiz ulgʻaydi. Koʻcha koʻyda bezoriliklar qildi, odamlarni aldadi, bozorda ishlagan mahali tarozidan urib qoldi... Uning bu ishlari na oʻziga, na oilasiga foyda olib keldi, balki faqat laʼnat va nafratgagina sabab boʻldi xolos. Onasi qoʻlidan kelganicha oʻgʻliga tanbeh berar edi. Notoʻgʻri ish qilganini eshitgan zahoti oʻgʻliga bu ishi xato, gunoh ekanini aytib charchamasdi. Lekin bu tanbehlar, bu tushuntirishlar Azizning oʻng qulogʻidan kirib chap qulogʻidan chiqib ketardi. Aziz onasining gaplariga pisand qilmas, faqat oʻzinigina oʻylaydigan xudbinga aylanib qolgan edi.
Shunday kunlar oʻtaverdi. Azizning bu egri ishlari hammayoqqa yoyilib ketdi. Qishloqda uni koʻrishgan zahoti qpllarini bigiz qilib, ana Aziz oʻgʻri deb koʻrsata boshlashdi. Aziz odamlarni malomatlaridan zerikib 18 yoshida shaharga ketdi. Oʻziga oʻxshagan bir toʻda bezori yigitlarga qoʻshilishib noqonuniy yoʻllar orqali pul topa boshladilar. Qilmish-qidirmish! Azizning sheriklari bir kishiga tajovuz qilib, pullarini zoʻrlik bilan tortib olayotgan mahali qoʻlga tushib qoldi. Aziz esa, qochib qutuldi. Toʻgʻri qishloqqa qaytib keldi. Uni shaharda qidiruvga berishganini eshitgach, oylab uyidan koʻchaga chiqmay oʻtirdi. Nimadir boʻldiki, yuqoridagilar bu ishni bosti-bosti qilib yuborishdi. Sababi bezori yigitlardan biri shahar hokimining jiyani boʻlib chiqqanligi edi. Aziz ancha vaqt shaharga qaytmadi. Bu yerda bir muncha ishladi... Amallab yashay boshladi. Lekin oʻrgangan koʻngil, oʻrtansa qoʻymas deyishganlaridek onda-sonda mayda o'gʻirliklar qilib turdi. Oradan yana bir yil oʻtib ketdi...
Azizning dadasi jigari qurib ketgani oqibatida vafot etdi. Onasi erining zulmlaridan qutuldi. Hayoti bir muncha yaxshilandi. Lekin endi oʻgʻlining qilayotgan ishlari bechora onani ezardi, uning kelajagidan havotirga tushardi. Lekin Aziz oʻzining ertasini umuman oʻylamas, faqat hozirgi kunim oʻtsa boʻldi deya yashaydiganlardan edi! Dadasining vafoti unga hech qanday tasir oʻtqazmadi. U uchun dadasi tirik boʻlsa ham bir, oʻlgani ham bir edi! Bu yigit otasi boʻla turib ota mehrini koʻrmadi... Bir ogʻiz otasidan tanbeh eshitmadi... Uning tarbiyasini olmadi! Bu ota na farzandiga mehr berdi, na unga qattiq turib yomon yoʻllardan qaytarmadi.

Samira eshikni asta yoqti. Devorga suyanib o'tirganicha ancha yig'ladi. Endi nima qiladi?! Shuncha pulni bir kunda qayerdan topadi?! Nomard eri tashlab ketgan bo'lsa?! "Ablax! Qizini ham o'ylamadi-ya! Sen ham erkakmisan?! Sen ham odammisan!" Samira anchadan keyin o'rnidan turdi. Qo'liga telefonini olib yana eriga qo'ng'iroq qildi. Qayta-qayta... 5-martasida qo'ng'irog'iga javob bo'ldi.
- Alo, Aziz aka!
- Tushunmadim, kim bu?
Azizning telefonini uning qishloqdagi ayoli - Mohinur ko'targan edi.
- Men Aziz akamning ayollari bo'laman.
- Qaysi ayollari?! Men Aziz akamning qonuniy xotiniman.
Samira esankirab qoldi. "Bu ayol nima deyapti?! Axir menman-ku Aziz akamni xotini?!"
- Men shahardan Samiraman.
Mohinur uni endi esladi. Bu o'sha erini qo'yniga kirib olgan ilonvachcha kundoshi edi. Har holda Mohinur Samirani shunday tasavvur qilardi. Bilmaydiki Samirani hech qanday aybi yoʻq, erini boshini aylantirmagan balki Azizning o'zi qabih maqsadlari yo'lida Samiradan shu tarzda foydalanganligini. Lekin ayol baribir ayolda... Mohinur ham kundoshini ayolligiga borib jahl ustida achchiq-achchiq gaplar bilan uzib oldi.
- Senga o'xshagan xotini, oilasi bor erkaklarga osiladigan manjalaqilarni deb, qanchadan-qancha oilalar buzilyapti, bolalar yetim qolyapti. Senga oxirgi gapim erim aslo seni oldinga qaytib bormaydi! Uqdingmi?! Erimni tinch qoʻy!
Samira yalinchoq ovozda Mohinurga gap ochdi.
- Opa... To'g'risi siz haqizda bilmasdim. Aziz aka uylanmaganman degandilar. Qishloqda onam og'ir kasal, qarindoshlarimiz bilan uncha aloqa qilmaymiz deb hech kimni to'yimizga aytmaganlar. Zagsdan keyinroq o'tamiz onam tuzalvosinlar, degandilar. Opa hali 2 ga ham kirmagan go'dak qizchamiz bor... Ijarada turardik. Bizni tashlab ketdilar. Men hech qayerda ishlolmasam bolam hali kichkina. Uy egasi bir kun muhlat berdi. Pulni to'lamasak bolam bilan meni ko'chaga quvib soladi. Menga rahmiz kelmasa ham shu norasta qizimga rahmiz kelsin. Meni Aziz akadan boshqa hech kimim yoʻq. Ota-onam ham, qarindoshlarim ham yoʻq. Yetimxonada o'sganman. Yosh bolam bilan qayerga boraman?
Samira yig'lab yubordi. Mohinur Samiradan bunaqa muomila kutmagandi ochig'i. Bobillab javrasa kerak, shallaqilik qilib er talashsa kerak deb o'ylagandi.Hayron qoldi. Samirani gaplari juda samimiy edi. Qanday javob berishni ham bilmay qoldi. Samira hamon telefon qulog'ida piq-piq yig'lardi.
- Opa, jon opa! Men kimnidir baxtsiz qilib baxtli bo'lolmayman. Faqat hozir juda chorasizman.
Mohinur astoydil Samiraga achindi. Erining yomon insonligini biladi. Koʻpchilikni qon qaqshatgan. Qanchadan-qancha odamlarni pulini harom yoʻl bilan o'zlashtirib olardi. Mohinur bunga qarshi uzoq, juda uzoq kurashdi. Erini to'g'ri yo'lga solishga rossa urindi. "Bolalarimizga harom luqma yedirmaylik, dadasi. Birovning haqqi buyurmaydi baribir", "Aziz aka, bu ishlarizni yig'ishtiring, qachongacha odamlarni aldaysiz?!" Shunga o'xshash gaplar bilan Azizni insofga chaqirishga urindi. Bari befoyda bo'ldi. Aytishdiku "Bukrini go'r tuzatadi" deb. Aziz hech yaxshi tomonga o'zgarmadi. Mohinur eriga 3 ta qorako'z bolalar haqqi chidab yashab yuribdi. Shu bolalarim yetim bo'lib qolmasin, deb. Lekin bunisi... Bir bechora, yetim qizni aldab nikohlanib, so'ng bor budini sottirib, so'ng pulsiz, chorasiz tashlab ketgani... Ochigʻi g'irt ablaxlik edi. Mohinur erining qilmishlaridan, hiyonatlaridan juda to'ygandi.
- Samira, men erim bilan gaplashib ko'raman.
- Rahmat...
Telefon o'chdi. Mohinur yosh to'la ko'zlarini artdi. Ichkari uyda Aziz bir shisha aroqni yoniga qo'yvolib ichib o'tirardi. Mohinurga eri xuddiki bir balo-qazoday ko'rinib ketdi.
- Siz ham odammisiz?! Bu yoqda meni xo'rlaysiz, u yoqda hech kimi yoʻq bir yetim qizni... Bu dunyoda har narsaning javobi bor!

- Samira, jonim yaqinda toʻyimiz boʻladi-ku, Xudo xohlasa mana koʻrasan seni hech qachon xafa qilmayman, koʻzingdan bir tomchi yosh oqizdirmeman, yigitlik soʻzim!
- Aziz aka, ishonaman sizga...
Aziz quvlik bilan Samiraga koʻz qirini tashladi. Uni dardi Samira emas, umuman boshqa edi...
- Bilasanmi... Onam qattiq betob boʻlib qoldilar. Qishloqda qolganlar ancha ahvollari ogʻirmish.
- Voy, Alloh saqlasin! Shifosini bersin!
- Ilohim. Ishlarim ham yurishmayapti. Mashinamni ham sotdim. Dori-darmonlariga ancha ketib qoldi-da...
Samiraning Azizga chin dilidan rahmi keldi. "Bechora! Qanday yaxshi insonlar... Onasini judayam yaxshi koʻrarkanlar! Meni onam yoʻq, shu ayol Xudo xohlasa mening ham onam boʻladi. Shu inson bir umrlik yoʻldoshim boʻladi-ku, yordam qilsammikin" oʻyladi Samira.
- Aziz aka... Agar xohlasangiz 2 xonali uyim bor, davlat tomonidan berilgan, oʻshani sotamiz. Onangizga... Haligi Xudo xohlasa tuzalib ketsalar juda xursand boʻlardim.
Aziz xuddi shuni kutib turgan edi. Lekin sezdirmaslikka harakat qildi.
- Yoʻgʻe, kerakmas jonim. U seni haqqing. Qoʻyaver bir amallab pul qilarman. Sen oʻylama!
- Bu nima deganiz? Men sizga begonamasmanku. Mayli uy topiladi, Aziz aka, ona topilmaydi! Ijara yashab turarmiz, ikkalamiz ham baravar ishlasak, uzogʻi 2-3 yilda yangi uy olamiz.
Aziz Samiraning sof muhabbatidan, sodda qalbliligidan rossa foydalandi. Aslida uning onasi kasal emasdi. Azizning qishloqda xotini, bola-chaqalari bor edi. Lekin bu narsalarni u Samiraga aytmadi. Iloji boricha bildirmaslikka tirishdi. Onam qattiq kasal toʻyimizga kelolmaydi,deb bironta qarindosh urugʻini aytmasdan shaharda kichkinagina qilib toʻy qildi. Avval onam tuzalvosinlar, zagsdan keyin ham oʻtaveramiz, nikohimiz bor-ku, deya bechora qizni aldadi... Mana endi bolali boʻlganlarida, Azizning qishloqdagi xotini bilib qolib, Azizga yo biz yo oʻsha shaharlik xotiniz, deb shart qoʻydi, onasi ham agar hoziroq qishloqqa qaytmasang, meni senday oʻgʻlim yoʻq! deb ohu-voh qildi. Aziz tabiiyki oʻzing 1-ayolini va 3 nafar qorakoʻz farzandlarini tanladi. Nega ketayotganini aytmay shart kiyimlarini yigʻishtirdi-yu Samirani qon yigʻlatib tashlab ketdi!Samira hali 2 ga ham kirmagan qizchasi bilan bir o'zi yolg'iz qoldi. Birdan eshik qattiq taqilladi. Keyin esa do'q ovozi:
- Eshikni och! 3 oydan beri ijara pulini bermaysan! Meni ahmoq deb o'ylayapsanmi?!
Samira qattiq qo'rqib ketdi. Bu uy egasi Karima xola edi. Samira yugurib borib eshikni ochdi. Karima xola nafratdan chaqchaygan ko'zlarini olaytirganicha Samirani bir dunyo gap bilan ko'mib tashladi:
- Senlar ham odammisan a?! 3 oydan oshib ketti-ku! Qachongacha aldaysanlar?! Bor! Eringni chaqir!
Samira nima deyarini bilmay dovdirab qoldi. Ko'ziga jiqqa yosh to'lganicha bazoʻr gap boshladi.
- Xolajon... Iltimos, faqat to'g'ri tushuning, erim bir haftadan oshdi chiqib ketganlaricha qaytib kelganlari yoʻq. Uyda ishonsangiz bir so'm ham pulimiz qolmadi. Go'dak bolam bor. Erim kelsalar albatta bir amallab topib beramiz.
Samiraning ko'z yoshlari oqdi. Lablari muttasil titrar edi. Lekin Karima xola unga zarracha achinmadi. Vajohat bilan qo'lini siltab-siltab gapirdi:
- Oooov, men ahmoqmasman! Ertagacha muhlat senlarga, yo pulni tayyorlab qo'yasan, yo uyimdan yo'qolib chiqib ketasan!
- Ertagacha? Jon Xolajon, ertagacha qayerdan pul topaman yolg'iz boshim bilan?
Karima xola Samirani siltab tashladi.
- Bilmadim, kerak bo'lsa o'zingni sot! Lekin menga ertagacha pulni taxt qilib qo'y!
Karima xola shunday deganicha shaxt bilan ortiga burilib zina bo'ylab pastga tushib ketdi. U tushib ketarkan tinmay Samirani va uni erini haqorat qilardi.
- Olarda kirar jonim, berarda chiqar jonim ekanda! Yaxshilik yoqmagan bandalar! Erim yoʻqmish?! Kelsa topib berarmish?! Ertagingni boshqasiga aytasanlar! Mengamas...

Dastxat

(Qismli Hikoya)

1-QISM

"Quyosh botib, olamni qorongʻu zulmat qoplasa, aslo mahzun bo'lma! Unutmaginki, har botayotgan quyosh ortidan yangi kun, yangi hayot, yangi bir imkon keladi..." (M.f)

- Dadasi shoshmang! Qayerga ketyapsiz bizni tashlab?!
Samira yosh toʻla koʻzlari bilan erining ortidan yurardi. Aziz shkafdan kiyimlarini oldi, barcha zaruriy narsalarini yigʻishtirdi. U ancha asabiy, koʻzlari ham xorgʻin koʻrinar, Samiraning yigʻlab siqtashlariga umuman parvo qilmas, shoshilganicha narsalarini olib eshik tomon yurdi.
- Qayerga ketyapsiz deyapman!
- Bas!!!
Aziz vajohat bilan Samiraga shunday baqirdiki, uy ichi bir qalqib ketgandek boʻldi.
- Boʻldi qilasanmi yoʻqmi?! Meni oʻz holimga qoʻyasanmi yoʻqmi?! Sendan koʻnglim qolgan, nega tushunmaysan shuni?
Samira erining qarshisiga yigʻlagan koʻyi tiz choʻkib oʻtirib qoldi.
- Jon Aziz aka! Mayli meni oʻylamsayiz ham, qizimizni oʻylang. U hali goʻdak-ku! Qizimiz uchun bunday qilmang, bizni tashlab ketmang!
Aziz ayoliga qaramaygina asta gapirdi.
- Samira! Bilaman yaxshi ayolsan, yaxshi onasan, lekin yaxshi turmush oʻrtoq boʻlolmading, men orzu qilgandek ayol boʻlolmading. Xayr. Qizimizga yaxshi qara.
Aziz shunday dedi-yu eshikni qarsillatib yopib chiqib ketdi. Samira oʻtirgan joyida anchagacha yigʻlab qoldi. Aziz juda oʻzgarib ketdi. Ular ilk bor tanishganlarida qanday yigit edi?! Shirinsoʻz, mehribon, juda eʼtiborli... Endichi?! Erkak kishining koʻnglini bilib boʻlmas ekan. Birdan Shirina yigʻlab qoldi. Samira koʻz yoshlarini artib qizalogʻini yoniga bordi, uni ovutib yana uxlatib qoʻydi. "Mayli aylanib-aylanib qaytib keladilar" oʻyladi Samira. Hech narsa boʻlmagandek uylarni yigʻishtirdi, kir yuvdi, kechga eri yaxshi koʻrgan mantini pishirdi. Kechgi ovqat payti keldi hamki Azizdan darak yoʻq. Bir soat, ikki soat, toʻrt soat... Oxiri boʻlmadi eriga qoʻngʻiroq qildi. "Tuuuut-tuuuuut!" Ketma-ket chalingan uzun gudoklar... Aziz telefonini koʻtaray demasdi.Samiraning yuragi siqildi. Erining bu qadar befarq boʻlib ketgani uni hayron qoldirar, oralariga qanday qilib sovuqchilik tushganiga hech aqli bovar qilmasdi. Biroz vaqt oʻtib yana qoʻngʻiroq qilishga tushdi. Yana 2 ta chaqiruv va nihoyat eri javob berdi
- Alooo, ha nima deysan?!
- Juda kech boʻlib ketti-ku, uyga kelasizmi degandim.
- Men senga uyga boraman deb aytdimmi?! Qaytib qoʻngʻiroq qilma!
Samiraning koʻzidan achchiq yosh chiqdi. Nahotki u sevgan inson shunchalar oʻzgardi? Juda qoʻpol, qoʻrs odamga aylanib ketdi... Axir turmush qurganlariga endi 3 yil boʻladi, hozir hayotlarining eng shirin davri boʻlsa!
* * *
Oradan 4 kun oʻtdi. Azizdan haligacha darak yoʻq. Samira nima qilarini bilmay qoldi. Bu yoqda oy tugayapti... Ijaraga, gazga, suvga, svetga pul toʻlash kerak. Roʻzgʻorning ham tagi koʻrinib qoldi. Qizi Shirina hali kichkina. Unga ham taglik, kiyim-kechaklar zarur. Eriga ming marta qoʻngʻiroq qildi, qani javob bersa! Sms lar yozdi, barcha tanish-bilishlaridan erini surishtirdi... Qiziq, erini kimdan soʻrasa " Bilmayman... Xabarim yoʻq" degan javobni oldi.
- Nomard! Noinsof! Meni goʻdak bolam bir yolgʻiz tashlab ketdi-ya!
Samira oʻksinib-oʻksinib yigʻlar, yetim boshiga shuncha koʻrgilik kelganidan qattiq siqilardi. "Qani endi ota-onam boʻlganida, ularnikiga borardim. Bolam bilan kimni uyiga sigʻaman? Hali yoshiga toʻlmagan qizim boʻlsa, bu holimda meni kim ham ishga olardi?!" Samira yetimxonada oʻsgan. Na ota-onasi, na qarindosh urugʻi bor. Yoshligidan mehr koʻrmagan Samira Azizni uchratganida "Shu inson meni baxtli qiladi" deb qattiq ishongandi. Oʻqishni tamomlagach yaxshi bir maktabda oʻqituvchilik qildi. Davlat tomonidan unga 2 xonali uy berildi. Oʻzini ancha yoʻlga qoʻyib olgandi hamki Azizni uchratdi. Uchrardi-yu bor budidan ayrildi. Yosh, sodda Samira Azizning barcha yolgʻonlariga chippa-chin ishondi.

• Одам учта нарсанинг қадрини доим кечикиб билади. Ёшлик. Соғлиқ. Тинчлик.
• Дўстни хўрлаш – гуноҳ. Умр йўлдошини хўрлаш – юз ҳисса гуноҳ. Ота-онани хўрлаш – минг ҳисса гуноҳ. Гўдакни хўрлаш – чексиз гуноҳ...
• Иш кўплиги-ю, вақт йўқлигидан нолиманг. Вақт кўплиги-ю, иш йўқлигидан қўрқинг. Одамни абгор қиладиган нарса – бекорчилик.
• Ҳатто, булбул ҳам бола очганидан кейин сайрашни бас қилиб, полапонларига емиш ташийди.
• Эрталаб турганингда, кундузи юрганингда, кечаси ухлаганингда ҳеч қаеринг оғримаса шунинг ўзи бахт!
• Ақл билан мансабга эришиш мумкин. Мансаб билан ақлга эришиб бўлмайди.
• Дунёда мукаммал нарса йўқ. Ҳатто Муҳаббат деб аталмиш олий туйғуда ҳам адолатсизлик бор. Ким қаттиқроқ севса, ўша кўпроқ изтироб чекади.
• Инсоннинг баҳоси бу дунёда ўзи олгани билан эмас, ўзидан қолгани билан белгиланади.

©Ўткир Ҳошимов

- Aloo, Assalomu alaykum, bu ehsonchi akani telefonlarimi?
- Vaaleykum assalomu, labbay singlim, nima xizmat?
- Shu nomerni berishuvdi...
- Juda yaxshida, nima muammo bor, aytavering.!?
- Shu desangiz uchta yosh bolam 4 kundan beri faqatgina non bilan choy ichishayapti xolos...
- Ha, tushunaman, xo‘jayiniz ham ishsiz qolgandirlarda a?
- Bir yil bo‘ldi, xo‘jayinim avtoxalokat sabab vafot etdilar...
- Tushindim, Alloh rahmatiga olgan bo‘lsin singlim, bugun kech bo‘lib qoldi, manzilingizni ayting, yozib olaman, ertaga inshaalloh peshin vaqtigacha imkon qilishga harakat qilaman.

- Xo‘p bo‘ladi, ammo yana bir bor bezovta qilganim uchun uzr aka.( shu oxirgi so‘zlar yig‘i aralash arang gapirilgan edi)...

Ey Alloh o‘zing guvohsan, ehson kartamda 28 so‘m pulim bor xolos. O‘zing boylik bergan bandalaringni qalbiga solgin, ertaga meni shu mushtipar onaning oldida yolg‘onchi qilib qo‘ymagin.

Xuftonni shu duolar bilan ado etib ertani kutdim.

Bomdod.

Kartaga qaragani yuragim chopmadi,

Soat 10 larda ne ko‘z bilan qarayki, kartada 490 mingdan oshiqroq pul bo‘libdi.

Alxamdulillax, Allohu Akbar.

Tezda qo‘ng‘iroq qildim.

Telefondan yosh bolaning shirin ovozi keldi:
- Onajon , ehsonchi aka telefon qilayaptilar, urreye, bizga bugun tuxum qovurib berasiz a, urreye...

Shu holatda gapira olmasligini o‘zim sezdimda, besh minutda telefon qilaman deb telefonni qo‘ydim.

Manzilga yetib borib omonatni topshirish uchun telefon qildim
Uchta go‘dak onasini to‘xta deyishiga qaramay men tomonga o‘qday uchib yugurishardi, qo‘limdagi pulni ko‘rib o‘rtanchasi shoshib, "amaki bu pullarni bizga dadam berib yubordilarmi, o‘zlari qachon kelarkanlar, aytb qo‘ying, biz ularni juda sog‘indik"- dedi...

Besh qadamcha narida onaizorni ko‘zlari jiqqa yosh bilan daraxtga suyanib qolganini ko‘rdimu... bolajonga pulni berib, bolajonim men dadangga aytaman, tez kunlarda keladi, faqatgina sizlar onajonizni qiynamay o‘tiringlar, dedimda ko‘z yoshlarimni yashirish uchun tezda ortga qaytdim...

Eh bolajonlar, sizning otangiz bir yil avval avtohalokat sabab Robbimning xuzuriga ketganini qanday aytaman...

Sizda shunday holatlar bo'lganmi? Yordam bera olganmisiz?

Отаси қўй гўштидан тайёрланган кабобни жуда яхши кўрарди. Буни билган ўғил у кишини яхши бир ошхонага олиб борибди. Аввалига ота кабобини ўзи ейишга ҳаракат қилибди. Ҳар сафар овқатини оғзига олиб борганида қарилиги сабаб қўллари титраб таоми соқолию атрофига тўкилибди.

Ошхонада ўтирганларнинг назари уларга қаратилди. Пастназар қарашлар, масхаромуз жилмайишлар ва кайфияти бузилган чеҳралар.  Ўғил эса сабр билан отасига таомини едиришни бошлади.

Ниҳоят таом тугади, ўғил отасини сув олдига етаклади, оғиз-қўлларини, ёғ томган соқолини ювиб қўйди, кўзойнагини артиб тақиб қўйди. Кейин эса отасини қўлтиқлаб чиқиш эшиги томон юрди. Норози назарларга қарамай ўғил хурсанд эди, чунки отасини хурсанд қилган эди у.

Овқат пулини тўлаб чиқиб кетаётган ўғил ортидан бир амакининг овози эшитилди:
— Ҳой ўғлим, бу ерда бир нарса қолдирдинг унутма.

Яна назарлар улар тарафга бурилди. Бир оз ўйланган йигит:
— Ҳеч нарса қолдирмадим, амаки, – деб жавоб берди
— Болам, сен бу ерда жуда қимматбаҳо нарса қолдирдинг!
— Нима қолдирибман, амаки?!
— Сен бу ерда ҳар бир фарзанд учун дарс, ҳар бир ота учун умид қолдириб кетяпсан!

Бир муддат ошхонани сукунат қоплади, ҳамма қилган ишидан, фикрларидан уялиб қолди. Бу кишилар унутишган эди бир пайлар оталаридан нажот топганларини... Аммо, бирор марта айтишмаган эдики:
— Ёнимда эканлигингиз мен учун ҳар нарсадан афзалдир, ота!!!
— Сиз ҳам мендан ўзингиз учун бирор нарса сўранг, отажон!

Отангиз ғанимат. Уларни асраб-авайланг!

Сиз отангизни охирги марта қачон кабоб олиб беришга оборганингизни эслай оласизми?

Бошланғич синфда ўқирдим. Бўйим бироз чўзилиб қолган бўлса керак, биринчи синфда кийган кийимларим тўғри келмай қолди. Бу ҳам етмаганидек, онам шимимнинг қаеригадир ямоқ солиб берса, икки кун ўтмай, бошқа жойидан ситилиб кетаверди. Қишда катта опамнинг қизил пальтосини кийгандим. Акамнинг эски оёқ кийими билан синфни зўрға тугатдим. Хуллас, ота-онам янги кийим олиб берадиган бўлишди. Бозорга отландик...
Бозор. Улуғлар айтганидек, қорни оч одам бозорга борса, тўяди. Емасаям тўяди. Жиллақурса, бозор кўриб юрган одамнинг кўзи тўқ бўлади. Отам билан кийим-кечак сотиладиган томонни қарийб ярим кун айландик. Ҳар бир харидор ёнидан узоқлашарканмиз, отам таассуф билан бош чайқарди. Кўзимга қарамасликка уринарди. Хуллас, менга “тўғри келадиган” кийим топилди. Қизиғи, отам олиб берган шим ва кўйлак, оёқ кийим ҳам анча катта келди. Отам “Икки-уч йил бемалол киясан”, деб қўйди. Ўзимда йўқ хурсанд бўлдим. Эрта-индин мактабга бориб, синфдошларимга мақтанишни дилимга тугиб қўйдим.
Кийим бозоридан чиқарканмиз, димоғимга “гуп” этиб таомларнинг ҳиди урилди. Айниқса, кабоб кўзимга оловдек кўринди.
– “Шашлик” олиб беринг,– отамнинг нигоҳини қўра томонга бурмоқчи бўлдим.
– ...
Қаранг, ота, менгаям олиб беринг, оч қолдим.
Бу сўзни ҳеч бир ота “кўтара олмайди” назаримда, жуда оғир гап қилгандим. Отамнинг бир қўлида менинг янги кийимларим, иккинчи қўли эса чўнтагида эди... Нималарнидир чамалади, шекилли, беихтиёр тамаддихона томон бурилди.
– Юр ўғлим, бир сени “шашлик”ка тўйдирай,– балки кенжа фарзанд бўлганим учундир отам бирор марта илтимосимни ерда қолдирмаган. Ошпаз амаки битта шапати нон ва икки дона сихда кабоб олиб келди. Ликопчада пиёз ҳам қўйди. Мен дастлаб ҳеч нарсага эътибор қилмай, олдимга қўйилган таомни шошилганча еб бошладим. Битта сихини тугатгач, бироз нафсим қонди, шекилли, отамга юзландим:
– Сиз емайсизми?
– Сен еявер, ўғлим, менинг қорним тўқ, – отам шапати нон билан пиёз чайнаб ўтирарди.
Кабобни охиригача тугатдим, отам эса аччиқ пиёзни нонга қўшиб едилар...
Йиллар ўтса-да, бу воқеани негадир эсимдан чиқара олмадим. Отам билан боғлиқ ўша вовеани юрагим эзилиб эслайман. Чунки у пайтларда отамнинг менга ҳар йили янги кийим олишга пули йўқ эди.
Бугун болаларимни истаганча кабобга  тўйдира оламан. Хоҳлаган кийимларини кийишади. Чўнтагимда пулим тугайди, деган хавотирим йўқ. Отам ҳам тирик. Яқинда ўша болалик изтиробларимни эслаб, отамга кабоб олиб бермоқчи бўлдим. Ўйламанг, бу билан менинг қарзим узилади, деган фикрдан мутлақо йироқман. Аммо инсонда шундай хислар бўладики, уларга изоҳ бериб бўлмайди. Шунчаки, юрак буни амр этади.
Замонавий ресторанда отам иккимиз ўтирдик. Дастурхонни уч-тўрт хил кабоб билан тўлдирдим. Энг ноёб таомларга буюртма бердим. Отам битта сихини қўлига олди-да, анча вақт тикилиб қолди. Бир чимдим еган бўлди.
Ўзимча ўйладим, отам ҳам ўша воқеани эслаётганмикан?
– Олинг, ота.
– Болам, буларингни ейишга тишим йўқ-да, ундан кўра аччиққина кўк чой айтсанг-чи...

Юрагим узилиб кетди. Отам ўшандаям аччиққина пиёз билан қорин тўйғазганди!

Endi uning hamma narsasi bor! Jondan aziz onasi, sevimli uyi, yoqtirgan mashinasi, tayinli ishi va albatta juda chiroyli mehribon ayoli, Muhammad Rizodek asaltoy o'g'ilchasi...
   Maftuna ham baxtdan sarmast yashab kelmoqda. Bu vaqt oralig'ida Mustafo ikkisining 2 nafar farzandi dunyoga keldi. 1 qiz va 1 o'g'il...
   Behzodning qilgan duosini Alloh ijobat etdi. U Maftunani umri mobaynida qaytib ko'rmadi... Ularning yoʻllari aslo kesishmadi!

TAMOM.

M.f : Allohning izni bilan yana bir hikoyam yakunlandi. Bu hikoyadan ibrat olsa arzirli biror narsa olgan bo'lsangiz men bundan nihoyatda xursand bo'laman☺️ Hikoyadagi asosiy mavzu ikki sevishganning tarixi emas, balki bir hisobda shundaydir. Lekin bu yerdagi asosiy mavzu har qanday vaziyatda ham Allohni sevish va Undan aslo umidni uzmaslik kerakligidir. Qiyinchiliklarga isyon qilmay sabr qilgan kishiga Alloh baxtni to'kis qilib berishi Behzod misolida yaqqol namoyon bo'ladi.
  Maftuna... Uning qahvarang ko'zlari... Shirin tabassumi... Undagi oliyjanoblik va oqko'ngillik... Bularning bariga Allohning mukofoti o'laroq berilgan umr yo'ldoshi - Mustafo!
   Hikoya yoqdi degan umiddaman. O'qigan ko'zlaringiz dard ko'rmasin! Doim nurga to'lsin! Hikoyamni o'qigan, like bosgan va komment yozgan barcha-barchadan minnatdorman! Sizlardan Allohim rozi bo'lsin.
  Tez orada Inshaalloh ko'pchilikning tanloviga binoan "Dastxat"nomli yangi qismli hikoyamni yozishni boshlayman. Meni qo'llab-quvvatlab turasizlar degan umiddaman😇

✍ Usmonaliyeva Munira
⏰ 03.02.2025

@Gaplarim_Sahifalar

https://t.me/hikoyalar

* * *
Behzod Toshkent shahrida bir-necha yil qattiq ishladi. Turli xil yo'nalishlarda o'zini sinab ko'rdi. Yigit kishini omadi bilan hazillashib bo'lmaydi deyishadi. Behzodga ham Allohim omad berdi. Shunday omad berdi-ki, bir umriga tatigulik bo'ldi! U Toshkent Xalqaro Airaportiga ishga kirdi. Bu yerda juda koʻp tadbirkor kishilar bilan tanishdi. Bir yaxshi inson bilan ish boshladi. Tez orada ishlari yurishib ketdi. U do'konma do'kon yurib o'zlari ishlab chiqarayotgan mahsulotlarini tarqatish bilan shugʻullana boshladi. Allohimni mehribonligi va rahmatidan 3 yil deganda oyoqqa turib oldi. Yaxshi bir uy sotib oldi, mashina oldi. Lekin hamon yolg'iz edi... Yoshi ham 33 ga yetdi. Onasi Soliha xola o'g'li uchun juda koʻp qizlarni ko'rsatdi. Lekin Behzod barchasini rad etardi. U kimnidir chindan sevib qolishni xohlardi. Oradan yana oqar suvdek 2 yil o'tib ketdi. Behzod yaxshi bir tadbirkorga aylandi. O'zining shaxsiy shirinlik firmasini ochdi.
Bir kuni tayyorlagan shirinliklarini ko'zdan kechirayotgan payti bir bolakay yugurib kelib unga urilib ketdi. Yerga yiqilib o'tirib qoldi. Chamasi 4-5 yoshlardagi yuzlari do'mboqqina, shiringina bolakay yiqilganini alamidan chinqirib yig'lab yubordi. Behzod darrov bolani turg'izni ust-boshini qoqti. Yuzlaridan oʻpdi. Opichlab ko'tarib oldi.
- Voy bu bolani shirinligini! Ismiz nima o'g'lim?!
Bolakay erkalanib javob berdi.
- Muqammad Rizo!
Behzod kuldi. Yana bolaning yuzidan o'pdi. Shu payt bir ayolning hayajonli ovozi eshitildi.
- Muhammad Rizo! O'g'lim!
Ayol yugurib kelib qarasa bola Behzodning qolida jilmayib turardi.
- Qayoqqa qochib ketding shumtaka?!
Ayol Behzodga yaqinlashib bolasini oldi. Minnatdorchilik yuzasidan shiringina jilmaydi. Behzod uning yuziga qaradi-yu, yuragi allanechuk qalqib ketdi. Bu ayol juda yoqimtoy edi. Ko'zlari... Uning ko'zlari odamni sehrlab olar darajada sirli...
- Rahmat... Juda qo'rqib ketdim! Bugun bog'chasidan dam ekan, shunga ishga olib kelishga majbur bo'lgandim...
Ayol hijolatli jilmaydi... Behzod bu qizni oldin sira ham ko'rmagan ekan! Nigohini uzolmay tikilib qarab qoldi.
- Hechqisi yoʻq singlim... Siz shu yerda ishlaysizmi, oldin ko'rmagan ekanman...
- Haa... Endi bir oy bo'ldi ishga kirganimga. Qadoqlashda ishlayapman... Aksiga olib bugun bog'chasi ishlamaskan... Uyda bir oʻzi qolmasin deb, olib kelgandim...
- Mayli... Mayli. Hech narsa qilmaydi. Bemalol ishlarizi qilavering.
- Xoʻp rahmat.
Qiz bolasini koʻtarganicha Behzoddan uzoqlashdi. Keyinchalik bilishicha bu qiz erining hiyonati sabab 2 yil oldin ajrashgan ekan. O'zi bolaligida ota mehriga zor bo'lib o'sgan, erdan ajragandan keyin onasidan ham ayrilgan emish. Ismi Zilola, yoshi 29 da... Behzod u haqidagi maʼlumotlar bilgach yuragidagi joʻshib borayotgan to'lqinlarni jilovlashga kuch topolmadi. Bu qiz uning yuragiga qip qizil cho'g' solib qo'ydi. U cho'g' borgan sari qizir, alanga olib vujudni yoqar edi! Alloh Behzodga shuncha yildan soʻng muhabbat hadya etgan edi...
Onasini sovchilikka yubordi. O'zi ham Zilolaning ko'nglini olishga tirishdi. Muhammad Rizoni o'z farzandidek qabul qilishga vaʼda berdi.
- Zilolaxon! Menga ishoning sizni baxtli qilish uchun men hamma narsa qilaman, o'g'lizni o'z bolamdek koʻraman... Faqat yoʻq demang. Men sizni chindan sevib qoldim.
Zilola indamadi. Boshini ko'tarib Behzodga qarab chiroyli jilmaydi.
- Rozimisiz?!
- Men bir bor sevib kuyganman. Erim boshqa ayol bilan yurib ketgach, bunga chidolmadim... Ajrashdim. Endi yana shunday hiyonatni ko'tarolmayman!
- Men sizga tushlarimda ham hiyonat qilmayman! Doim yonizda bo'laman... Hamisha... Har doim!
Zilola boshqa soʻz topolmadi. Noiloj roziligini bildirdi. Uning Chiroyli barmoqlariga uzuk taqildi...
* * *
Behzod shuncha qiyinchiliklardan so'ng, Vataniga qaytgach yana 5 yil o'tib o'zi orzu qilgan hayotga erishdi. Allohim uning 10 yillik sabriga, matonatiga, iymoniga javoban, unga tariflab boʻlmas bir shiringina baxt hadya etdi.

Behzod ham, Maftuna ham bir og'iz gapirishga o'zlarida kuch topa olishmadi. Ularning o'rniga ko'zlari suhbatlashishar, qalblari so'zlashar edi... Shu payt Soliha xola ichkari uydan shoshilib chiqdi.
- Ichkariga kiring qizim... Keling.
- Yoʻq xolajon... Shu yerda o'tiraqolaman... Sizni ovora qilgim yoʻq.
Maftuna hovli chetidagi so'riga borib omonatgina o'tirdi. Lekin ko'zlari hamon Behzodda edi. Soliha xola mayli degancha Maftunaning oldiga kelib o'tirdi. Uzundan uzoq duo qildi.
- Men choy qo'ygandim, shunga qarab kelay qizim...
- Xolajon hecham ovora bo'lmang iltimos...
- Ovorasi yoʻq qizim. Men hozir...
Soliha xola oshxonaga kirib ketgach, Behzod asta Maftunaning oldiga yaqinlashdi. Ro'parasiga kelib o'tirdi.
- Yaxshimisiz Maftunaxon?
- Shukr... Eson-omon kelibsiz...
- Haa... Alhamdulillah. Keldim.
- Meni kechiring...
Maftunaning ovozi titrab ketdi. Lablarini asta tishladi... Ko'zlarini Behzoddan uzdi... Yig'lab yubormaslik uchun olis-olislardagi bulutlarga qaradi.
- Kutaman deb... Kutolmadim. Ahdimizga vafo qilolmadim...
Behzod asta jilmaydi. U jilmayardi-yu lekin yuragidan qon sizib oqayotgandek vujudi azoblanayotgandi. Maftuna undan atigi 2 qadamcha narida, ro'parasida o'tiribdi! Uzatsa qo'li yetadi! Lekin endi unga barmog'ining uchini ham tekkizolmaydi. Yuzlarini, yanoqlarini silab erkalolmaydi. Bag'riga bosolmaydi... U endi unga butkul begona, u endi boshqasining yori... U uchun endi Maftuna bir nomahram ayol xolos...
- Sizdan xafamasman... Alloh sizdan hamisha rozi boʻlsin. Onamga o'z onangizdek g'amxorlik qilibsiz. Men uchun bundan ortiq baxt yoʻq...
- Nega ketyapsiz? Men tufaylimi?!
- Shunday qilish kerak... Men bu yerda ortiq yasholmayman, nafaqat bu uyda, balki bu joylarda, bu shaharda yasholmayman! Endi ko'rishmasligimizni Allohdan so'rayman. Ilohim yo'llarimiz boshqa kesishmasin...
Maftuna Behzodning ancha o'zgarganini sezdi. U oldingi Behzod emasdi. Hayot zarbalari unga ancha tasir qilgan, uni ancha mulohazali kishiga aylantirib qo'ygan edi.
- Qayerga ketmoqchisiz?
- Bilmadim... Balki Toshkentga, balki Samarqandga...
- Haa...
Oshxona eshigi ochilib qo'lida choynak ko'targanicha Soliha xola yetib keldilar.
- Qizim sog'-omonmisiz? Uydagilar hammalari yaxshimi?
- Shukr... Yaxshilar. Salom aytishdi.
- Salomat bo'lishsin!
Maftuna endi ketishi kerak edi. Mana Behzod bilan ko'rishdi. Qiziq... Juda ajib holat! Behzodga nisbatan hech narsani his qilmadi! Oldin uni ko'rsa yuragi juda tez urar, qalbida yoqimli tuyg'ular uyg'onar edi. Yoʻq! Bu safar unday bo'lmadi! Maftuna tushundi. Allaqachon Behzoddan ko'ngli sovib bo'lgan ekan!
- Endi men boray... Safarga chiqyapsizlar ekan onajon... Safarlaring bexatar bo'lsin. O'g'lizni ham ishlari yurishib ketsin, yaxshi kelin oling...
Maftuna turdi. Soliha xola bilan quyuq xayrlashdi. Biroz yig'i-sig'i qilib oldilar.
- Sizga ham xayr... Duo qilaman, yaxshi qiz topib uylaning. Baxtli bo'ling...
- Siz ham... Ilohim.
Maftuna darvoza hatlab tashqariga chiqdi. Telefonini olib eriga qo'ng'iroq qildi.
- Alooo, eshitaman!
- Jonim!
- Labbay gulim... Gapiravering!
- Meni olib ketasizmi, yoki o'zim ketaveraymi?
- Iyii, darrov qaytyapsizmi, hali 1 soat ham bo'lmadi-ku?!
- Bo'ldi. Ko'rdim, gaplashdim... Yaxshikanlar. Olib ketasizmi dedim?
- Jonim... Hozir kecha aytgan bolani operatsiyaga tayyorlashyapti. Uzog'i 2 soatda bo'shasam kerak. O'ziz ketavering.
- Allohim shifosini bersin! Xoʻp hayotim, biroz do'kon aylanmoqchiydim...
- Xoʻp bemalol... Unaqa uzoq ko'chada yurmang, kerakli narsalarni olingda uyga boring... Puliz bormi? Yo tashlab qo'yaymi?
- Bor jonim... Bemalol ishizni qilavering!
- Xoʻp...
Maftuna ancha yengil tortdi. Shahar markaziga kelib biroz do'kon aylandi. O'zida bir nechta ro'mol sotib oldi. Kosmetikalar oldi. Kitob oldi...

Erining ishdan kelishini intizorlik bilan kuta boshladi. Va nihoyat Mustafo kelib mashinasining signalini chaldi. Maftuna yugurib hovliga tushdi va darvozani ochdi.
- Assalomu alaykum, yaxshi kevoldizmi? Charchamadizmi?
- Rahmat asalim... Charchamadim. Faqat...
- Nima faqat?
- Sizni juda sog'indim...
Mustafo entikdi. Maftunaning bo'yniga lablarini tekkizdi. Maftuna nozik qo'llari bilan Mustafoning ko'ksidan asta, ehtiyotkorlik bilan itardi. Yoqimli zarda bilan gapirdi.
- Shilqim!
Mustafo kuldi.
- Nima gaplar? Tuzukmisiz gulim? Zerikmadizmi?
- Zerikdim. Meni to'rt devor ichiga qamadiz! Ishimni sog'indim Mustafo aka...
- Xoʻp... Ishlaysiz. Lekin hozirmas...
- Qachon?
- Jonim... Nima yetishmayapti sizga? Hamma sharoitizni qilib qo'ygan bo'lsam, qancha pul kerak bo'lsa beryapman... Nega tushunmaysiz, sizni judayam judayam qizg'onaman...
Maftuna sekin kelib Mustafoning yuzida o'pdi. So'ng boshini erining yelkasiga qo'ydi.
- Jonim...
- Labbay gulim?
- Bir iltimosim bor edi...
- Qanday iltimos ekan?
- Bir xolam borlar, Solihaxon ismlari... Anchadan beri hollaridan xabar ololmadim... Shularni ko'rib kelsakmikin degandim...
- Mayli... Lekin adashmasam sizni xolangiz yoʻq edi.
- Qarindosh emasmiz... Halegi... Tutingan xolam bo'ladilar.
- Qachon ko'rib kelaylik deysiz?
- Iloji bo'lsa ertaga!
- Meni ertaga ishim bor. Bir og'ir bemorimni operatsiya qilishim kerak... Yoshgina bolani mashina urib ketibdi. O'sha bolakay hozir ranimatisyada yotibdi. Biroz ertagacha kuch yigʻib olsa, operatsiya qilamiz...
- Voy... Alloh saqlasin! Ishqilib tuzalib ketsin-da!
- Ilohim, aytganiz kelsin...
- Unda meni tashlab qo'yib, o'ziz ishizga ketaverasiz, maylimi?
Mustafo Maftunaning yalinchoq nigohiga dosh berolmadi.
- Mayli asalim... Faqat koʻp qolib ketmaysiz... Uzog'i 2 soat. O'zim telefon qilib, sizni olib ketaman...
- Xoʻp jonim! Siz nima desangiz shu...
* * *
Maftuna shuncha payt Behzod bilan uchrashishni xohlamagandi. U bilan ko'rishib qolsam, ko'ziga qanday qilib qarayman derdi. Lekin uni bir umrga ketishi eshitgan, so'nggi bor ko'rib qolishni, biroz bo'lsada suhbatlashishni xohladi. Bu qilmoqchi bo'lgan ishi, vijdoni oldida gunohligini bilsada o'zini tiyib ololmadi. Mustafo erta bilan uni Soliha xolalarnikiga tashlab qo'ydida oʻzi ishiga jo'nab ketdi. Maftuna o'zi sotib olgan hovlining darvozasi tagida biroz ikkilanib turib qoldi. Bir ko'ngli "ortingga qayt! Bu yerda senga nima bor Maftuna?! Behzodni battar qiynaysan-ku?!"desa, bir ko'ngli "Ichkariga kir... Uni so'nggi bor ko'rib qol. Ovozini eshit... O'sha tim qora ko'zlariga bir muddat bo'lsada temul"deya qo'ymasdi. Oxiri bo'lmadi, darvoza yaqiniga kelib qo'ng'iroqni bosdi. Sal oʻtmay Soliha xolaning ovozi keldi. Xola darvoza zinjilini sharq etib tushurdi.
- Voy?! Asal qizim, keldizmi?
- Onajon! Assalomu alaykum...
Soliha xola salomga alik olgach, Maftunani ichkariga taklif qildi.
- Keling bolam... Kiravering.
Maftuna darvozaxona bo'ylab asta hovli o'rtasigacha yurib bordi. Gulzor oldida turgan Behzodni ko'rdi-yu, yuragi shig' etib ketdi. Qadamlari yerga mixlanib qolgandek joyida qotib qoldi. Yuray desa, oyoqlarida majol yoʻq... Chiroyli ko'zlarini uzmasdan Behzodga termuldi. Behzod qayrilib ortiga qaradi. U ham Maftunani ko'rdi, lekin ko'zlariga ishonmadi. Ancha vaqt shu xolda termulishib qoldilar.

- Va alaykum assalom...
Nodir aka Behzodni bag'riga bosdi. Beixtiyor ko'zlariga yosh keldi.
- Qani, kiring ichkariga.
Birgalashib hammalari ichkariga kirdilar. Behzod anchagacha gapni nimadan boshlashni bilolmay qoldi. Nodir aka ham, Nargiza opa ham, Malika ham jim edilar. Hamma o'z ko'nglicha nimalarnidir o'ylay ketdi. Nargiza opa "Hozir Maftunani so'rasa, nima deb javob beramiz...?"deya o'ylar, qandaydur ichki hijolatchilik yuzida namoyon bo'lar edi. Nihoyat uzoq choʻzilgan sukutni Malika buzdi.
- Aka... Ancha qiyinchilik ko'ribsiz... Vatanga qaytishingiz ham oson bo'lmagandir?
- Haa... Yaratgan bizni tashlab qo'ymadi, alhamdulillah... Biz ham hech vaqt undan umidimizni uzmadik. Qilgan sabrlarimiz, Allohga xush keldi... Uning sinovi og'ir bo'ldi, biz shu 5 yil ichi juda koʻp qadrli narsalarimizni yoʻqotdik... Sog'ligimizni, yoshligimizni, orzularimizni... Lekin bu bilan hayot to'xtab qolmadi. Biz Allohning izni va karami ila qaytdik! Onamizning diydoriga to'ydik! Yaqinlarimiz bag'rini to'ldirdik!
Behzodning gaplari hammani yig'latdi. Behzod bir oz nafas rostlagach yana gapida davom etdi.
- Eshitdim.... Maftuna... Yo'g'ee, Maftunaxonni turmushga beribsizlar, ilohim baxtli bo'lsin... Tanlagan insoni bilan uzoq yil shod xurramlikda yashasin!
Nargiza xola ham, Nodir aka ham biroz o'ng'aysizlandi.
- O'g'lim... Sizni qaytishizni rossa kutdik. Shaxsan o'zim nechta joydan izladim... Keyin... Keyin odamlarning gap so'zlari urchib ketdi. Shunga majbur bo'ldik.
- Mayli... Alloh peshonamizga yozmagan narsa bizniki bo'lmaydi hech qachon. Maftunaxon menga, men esa unga nasib qilmagan ekanmiz, na chora?! Taqdirga tan berishdan boshqa iloj yoʻq. O'zingizni ayblamang, iltimos. Axir aytiahadi-yu Bandasini ming yugurgani - Allohni bir buyurgani deb. Biz qancha harakat qilmaylik, baribir Allohimning aytgani bo'ladi.
- To'g'ri aytasiz o'g'lim. Sizdek aqlli, tushungan yigitni tarbiya qilgan onangizga rahmat!
Behzod jilmaydi. Uning lablari jilmayardi-yu, lekin ko'zlari kulmasdi. Ko'zlaridagi iztirob yaqqol ko'rinib turar edi.
- Onajon...
Behzod Nargiza opaga yuzlandi. So'mkasidan uy hujjatlarini oldi.
- Bu qizingiz oyimga sovgʻa qilgan uyni hujjatlari. Olib qo'ying...
Nargiza opa keskin bosh chayqadi. Nodir aka ham Behzodning bu ishidan ranjidi.
- Nimalar qilyapsiz o'g'lim?! Axir bu hadya-ku?! U qaytarib olinmaydi!
- Onajon... Iltimos oling... Men bu uyda yasholmayman... Bu uy menga azobli sevgimni doim eslatib turadi... Qizingiz, Alloh undan rozi bo'lsin! Onamni hecham yolg'izlatib qo'ymabdi. Doim hollaridan xabar olibdi. Oylab ishlab pul yigʻib olgan uyini onamga beribdi.
Behzod shu gapni gapirib yig'lab yubordi. Nodir aka va Nargiza opadan uyalganidan yuzini yerga qaratdi. Lekin ko'z yoshlarini hech ham to'xtatolmadi.
- Maftunadan ham, sizlardan ham xafamasman. Barchalaring samimiy, ochiqkoʻngil insonsizlar... Lekin bu uyni qabul qilolmayman. Men va onam boshqa joyga ko'chib ketmoqchimiz, bu yerlardan uzoqroqqa ketamiz...
- Lekin qiynalib qolasizlarda o'g'lim...
- Alloh suygan bandasiga qiyinchilik beradi... Mayli qiynalsak ham, bir amallaymiz. Inshalloh qiyinchilikni bergan Alloh, yengillikni ham beradi!
Nargiza opa bazo'r uy hujjatlarini oldi. Behzod ketish uchun asta o'rnidan qo'zg'aldi.
- Men endi boray... Uyda qilinadigan bir qancha ishlar bor. Narsalarimizni hozirlayapmiz... Erta-indin ketamiz. Ketayotib uy kalitini albatta tashlab ketaman!
- Xoʻp o'g'lim. Qayerda bo'lsangiz ham Allohimni panohida boʻling.
- Rahmat ilohim...
* * *
Maftuna Behzodning uyni qaytarib berganini va tez kunda bu yerlardan uzoqqa bir umrga ketishini eshitib yuragini changallab qoldi. Xuddiki kimdir o'tkir tig'li pichoqni ko'ksiga qayta-qayta zarb bilan botirib olayotgandek joni azoblandi. So'nggi bor bo'lsada uni yaqindan ko'rsaydi! So'nggi bor ovozini eshitsaydi! Lekin... Qanday boradi?! Qanday u bilan gaplashadi?! "Bir yoʻlini topishim kerak... U bilan gaplashib olishim shart!" Maftuna o'ylay-o'ylay bir ilojini topgandek bo'ldi.

- Ona... Men Maftunani unutishni xohlayman... Uning kulishlari, nigohlari, tabassumi hayolimdan chiqib ketmayapti... Bu uy esa takror-takror uni yodimga solib turibdi! Menga uni eslatyapti... Maftunani xuddi bu hovlining har bir burchagida turgandek his qilyapman ona! Bu uyni Nodir akaga qaytarib beraylikda, uzoqroqqa ketaylik onajon... Toshkentga ketamiz! Rizqimizni Alloh beradi, inshaalloh...
Behzodning alamni so'zlaridan Soliha xola ham bir oz o'ziga kelib, bir hisobda o'g'lining haq ekanligini his qildi... U haqiqatda azoblaanayotgan edi. Maftunaning erga tekkanini aytgan kunidan buyon o'g'li xomush yuribdi... Hech qovog'i ochilmaydi, hech kim yoʻq xonaga kirvolib indamay devorga tik qarab o'tiraveradi... Balki bu yerlardan ketishsa, o'g'li ham o'zini yaxshi his qilarmidi... Axir xalqda gap bor-ku: "Koʻzdan yiroq - Ko'ngildan yiroq" degan. Bu gap bejiz aytilmagandir.
- Mayli bolam... Shunga qaror qilibsan men sen bilanman...
- Onajonim... Meni tushunganingiz uchun rahmat! Siz hech ham o'ylanmang ona... Hali hammasi yaxshi bo'ladi!
- Inshaalloh o'g'lim... Inshalloh!
* * *
Mana Behzod Maftunaning mahallasida turibdi! Oldin bu ko'chalardan sevikligini, Maftunasini ko'rish uchungina o'tar edi... Lekin bugun unday emas! Behzod Maftuna olib bergan uy hujjatlarini so'mkasiga solib olgan, uni Nodir akaga topshirib o'zi ertasi kuni onasi bilan Toshkentga jo'nab ketmoqchi. Behzod yura-yura nihoyat Maftunalarning hashamdor uyiga yetib keldi. Uy 2 qavatli, anchayin kech hovli, ko'cha tarafga qarab turgan derazalar panjaralar bilan o'ralgan, Darvozaning yon tomonida chiroyli gulzor bor. Bir xil qilib kesilgan archalar uyning ko'rkiga ko'rk qo'shib turar edi. Darvoza oldida Nodir akaning o'sha mashhur qora BMW mashinasi turibdi. Demak ishdan vaqtliroq qaytgan yoki ishga bormagan. Behzod darvoza yaqiniga kelib qo'ng'iroqni bosdi. Uzoq chalingan qo'ng'iroq ovozidan soʻng ichkaridan kimningdir qadam tovushlari eshitildi. Soʻng mayin, yoqimli ovoz yangradi.
- Kim u?
Behzod bu ovoz egasini darrov tanidi. "Malika!"
- Kimsiz?
- Menman Malika!
Malika darvozani asta ochdi. Hayratdan ko'zlarini katta-katta ochganicha darvoza ostonasida qotib qoldi.
- Siz...
- Haa... Men. Yaxshimisiz Malikaxon?
- Behzod aka! Rostan o'zizmisiz?! Ko'zlarimga ishonmayapman!
Behzod yoqimli jilmaydi...
- Menman... Qaytib keldim...
Malika o'zini boshqarolmay qoldi. Opasinikiga o'xshash chiroyli ko'zlaridan yosh oqib ketdi.
- Hayriyat! Sog'-omon ekansiz!
Nima qilib turibsiz,aka... Kiring ichkariga... Dadam ham uydaydilar...
- Xoʻp...
Behzod asta uy ichiga kirdi. Malika ham uning ortidan bordi. Hovli o'rtasiga kelishganda hayajondan baqirdi.
- Dadajon! Oyijon! Qarang... Behzod aka kelibdilar!
Ichkaridan Nargiza opa chiqdi. Uning ortidan Nodir aka ham hovliga chiqdilar.
- Behzodjon? O'zizmisiz o'g'lim...?
- Assalomu alaykum... Yaxshimisizlar?

Singan yuraklar (Hikoya)

9-QISM. FINAL

Elas-elas esayotgan shabboda Behzod yotgan xonaga kirdi. Derazalar ochib qo'yilgan, mayin shabboda og'ushida uy ichidagi yupqa pardalar asta raqs tushayotgandek hilpiradi. Behzod yostiqdan boshini ko'tardi. Soat 10 ga yaqinlashib qolibdi. Hovlida onasi nimadurlar qilib kuymalanib yuribdi. Behzod keng yelkalarini ochib kerishdi. Yotgan o'rniga, xona ichiga sinchiklab qaradi. Biroz shu holatda o'tirdi. So'ng uyqusi biroz ochilgach, hovliga tushdi... Hovlini kuzatdi. Ichida qandaydur g'alayon uyg'ondi. O'zini ojiz va juda faqir his qildi. Maftuna qiz bola boshi bilan ishlab uy olibdi, Behzodchi?! Shuncha yil yashab nimaga erishdi o'zi?! Na uyi bor, na mashinasi, na bir tayinli ishi...
Behzoddagi kuchli oriyat yana qo'zg'aldi. Bu hovlida yashay olmasligini tushundi. "Men erkakman! Onamni o'zim taʼminlashim kerak... O'zim ishlab uy olishim, o'zimni o'zim eplashim kerak! Qalban Maftunadan minnatdorman, shuncha yil umid qilib kutibdi-ku?! Onamga ham g'amxo'rlik qilibdi... Allohim baxtini butun qilsin! Lekin u olib bergan bu hovlida yasholmayman! Erkak bo'la turib ayol kishini uy-joyida yashashga or qilaman! Keyin... Bu hovli menga uni eslatadi..." Behzod shu xil o'y-hayollar bilan hovlida ancha vaqtgacha turib qoldi. Onasi Soliha xola oshxonadan chiqib o'g'lini chaqirdi.
- O'g'lim! Behzodjon...
- Labbay ona!
- Kelaqol bolam, ovqat tayyor! Suzyapman...
- Xoʻp ona hozir boraman...
Behzod asta uyga kirdi. Onasi allaqachon dasturxonni tayyorlab qo'ygan ekan.
- Kel bolam...
Behzod kelib stulga o'tirdi. Onasi choy quyib uzatdi.
- Ona... Ovqatlanib bo'lgach menga uyni hujjatlarini olib chiqib bersangiz...
Soliha xola o'g'lining gapidan hayron qoldi. "Nima qilmoqchi o'zi bu bola? Uyni sotib yubormoqchimikin?!"
- Nimaga o'g'lim...?
- Onajonim... Faqat meni to'g'ri tushuning, bu hovlida yasholmaymiz.
- Tushunmadim bolam... Nega unday deyapsan?!
- Ona. Bu hovlini Maftuna bergan dediz. Meni bu hovlida yashashga oriyatim yoʻl qo'ymayapti... Axir erkakman, ayol kishini uyida qanday yashayman?!
Soliha xolaga o'g'lining mana shu qaysarligi sira yoqmaydi. Mana shu qaysar feʼli, g'ururi sabab Maftunaning taklifiga ko'nmay chetga chiqib ketgan edi. O'shanda qaynotasini yordamini qabul qilganida edi, hozir Maftuna bilan birga bo'lmasmidi?! Qo'sha-qo'sha farzandlar ko'rmasmidi?! Bu bolaning oriyati shuncha qiyinchilikka uchrasada sinmagan edi.
- Bu sovg'a o'g'lim... Keyin bu uyni Maftunaxon senga emas, menga hadya qilgan bolam! Hozir bu uyni qaytarsang, biz qayerda yashaymiz... Yana uy olaman deb chetga chiqib ketasanmi?!
- Onajon tushunmayapsiz meni... Men o'zim ishlab olaman inshaalloh! Ungacha ijarada turib turamiz...
- Nima?! Sen bola esingni yeb qo'yibsan! Mana shu g'ururliliging bir kun boshingga yetadi bilib qo'y! Axir shuncha azob yutib kelding-ku bolam... Yoshing ham 30 ga yaqinlashib qoldi. Sen uy olaman deb ishlasang yana umring o'tadi-ku?! Seni uylantirib baxtingni ko'ramanmikin degandim...
Soliha xola yig'ladi. Ro'molining cheti bilan ko'z yoshlarini artdi.
- Bu ketishda qachon uylanasan? Qachon men ham nabiralarimni jajji qo'lchalaridan tutib o'ynatarkinman...?
- Onajon... Xafa bo'lmang iltimos. Mana ko'rasiz hammasi bo'ladi Xudo xohlasa. Uylanaman ham, bir shiringina oilamiz bo'ladi. O'zimizning uyimiz bo'ladi! Hammamiz baxtli yashaymiz... Yigit kishining omadi yo'lda bo'ladi deyishadi. Menga ham Allohimni atab qo'ygan ajrlari bordir. Inshalloh albatta yorugʻ kunlarimiz keladi. Faqat... Faqat avval shu uyni o'z egalariga topshirishimiz kerak ona... Meni tushunishga harakat qiling, iltimos...
Behzod ipriklarini tez-tez pirpiratganicha yonib-kuyib gapirar edi. Keyin biroz gapirishdan to'xtadida, boshini quyi soldi. Hasta, siniq va judayam og'ir bir dard bilan gapirdi.

Mahalladagi va boshqa joylardagi sahovatpesha insonlar yordami bilan Maxliyo xola barcha qarzlardan qutildilar. Bazi qarz bergan kishilar bergan pullaridan kechib yuborishdi. 5 yil deganda mana endi-endi Maxliyo xola erkin yashay boshlagan payti qo'qqisdan yolgʻizgina o'g'lining vafoti xabari uni butkul ezib tashladi. Endigina qarzlardan qutilib tiklangan gavdasi yana pastga egildi. Farzand dog'i juda yomon bo'larkan! Shuncha ta'ziq, shuncha tahdid, poʻpisa va haqoratlarga chidagan ayol, o'g'lining o'limiga chiday olmadi. U shuncha qiynalsada qalbida o'g'lim bir kun albatta qaytib keladi degan umid bor edi. Endi esa o'sha umid ham yoʻq! Inson umidini yoʻqotdimi tamom u uchun hayot go'yoki tugaydi. Hech narsa ahamiyatsiz, hech narsa qiziqarsiz va qadrsiz bo'lib qolgandek tuyuladi. Maxliyo xola 2 ta qizi uchungina oyoqda turibdi. Ularning kelajagi uchun ba'zor bu hayotda yashamoqda! Ular uchun kurashmoqda. Ichidan tugab o'chib borayotgan shamdek erib yoʻq boʻlib ketsada, shu bolalari sabab oxirgi uchquni qolgunicha umr o'tqazmoqda...
   Bir insonning taqdiri, unga yaqin boshqa insonlar taqdiriga ham bevosita bog'liqdir. Inson yashar ekan, faqat o'zi uchun emas, balki atrofidagi insonlari uchun ham yashaydi. Bir kimsaning qaysidir yomon ishi butun oilaga taʼsir qilgani kabi, yaxshi ishi ham yaqin insonlariga o'z ta'sini o'tqazadi. Bu yigitlarning hayot yo'llari ham tevarak atrofidagi yaqinlariga ta'sir qildi. Balki hayotning sirliligi va o'ziga xosligi shundadir...
    Behzodning hayollari alg'ov-dalg'ov bo'lib chalkashib ketdi. Hayolida balki erga tekkan bo'lsa-chi?! degan o'yi bo'lsa-da, agar rostdan shunday bo'lsa men qanday yashayman degan havotiri ham yoʻq emas edi. Behzodning bu hayotda ikki yaqin insoni bor edi xolos! Biri onasi, ikkinchisi Maftuna. Bu ikkisi u uchun Oy va Quyoshdek edilar. U o'zining go'zal oyini yoʻqotdi... Endi u o'zgasining tunini yoritar... O'zgasining yoʻllarini nurga to'ldirar edi.
                       *     *     *
    Maftuna Behzodning qaytganini bilgan, lekin borib ko'rishga jur'at qila olmadi. Qanday ham bora olsin?! Uni ko'rib yana o'sha eski hissiyoti qo'zg'alsa-chi?! Axir u endi oldingi Maftuna emas, u endi erli ayol! Airaportda Behzodning ko'zlariga tik qarab "Albatta kutaman!"degan lablari nikoh o'qiyotgan mahal Mustafo uchun "Bag'ishladim..."jumlasi bilan hiyonat qilmadimi?! Uning bu sirli, o'ychan ko'zlari bir paytlar faqat Behzodni ko'rmasmidi?! Endi esa har kuni Mustafoga qaraydi... Yuragi allaqachon uni sotib yubordi. Yoʻq! Yoʻq! Sotmadi! Balki uloqtirib tashladi! Endi qay yuz bilan uning qarshisidan chiqadi? Qay vijdon bilan unga namoyon bo'ladi?
   Maftuna to'yidan keyin ishlamadi. Bunga Mustafo ko'nmadi. "Oyligim koʻp... Sizni bemalol taminlay olaman! Ko'cha ko'yda, ayniqsa nomahramlar bor joyda ishlashizni xohlamayman..."dedi. Maftuna ham tabiiyki bunga rozi boʻldi. Mana 4 oydirki uyda o'tiribdi... Uyda deyarli ish yoʻq... Kechagi kuni uyiga borganida onasi Malikani unashtirishganini aytdi. Bundan Maftuna juda quvondi. Singlisini to'yini ko'rishdan ham ortiq baxt bormi opa uchun?! Uydan qaytayotgan edi... Behos Behzodni ko'rib qoldi... Avvaliga tanimadi! Yaqinroq kelgach tanidi! Tanidiyu o'zini yashirishga urindi. Devor ortidan mo'ralab qarab qoldi. Behzod juda o'zgarib ketibdi. Oldingi kelishgan yigitdan asar ham qolmabdi. Lekin uning kulishi va ko'z qarashlari o'sha-o'sha edi. Maftuna unga qarab achinib ketdi... "Bechora rossa ezilgani shundoq bilinib turibdi!" Uni Behzod ko'rib qolmasidan oldin Tezgina bu yerdan ketdi...
   Behzod Nodir akaning uyiga keldi. Darvoza oldida ancha vaqt qarab turib qoldi. Bir paytlar bu darvoza ortida u uchun juda qadrli biri yashar edi! Har kuni uning qahvarang ko'zlarini ko'rish uchun kelgan paytlari yodiga tushdi. Bir entikib ketdi. Yuragi qamdaydir orzuqdi... Lekin bu safar u Maftunaning ko'zlariga termulish uchun kelmadi. Bu safar uning maqsadi umuman boshqa edi...

8-QISM TUGADI.

✍ Usmonaliyeva Munira
⏰01.02.2025

9 qism  bu kanalga qo'yilgan👇
https://t.me/Gaplarim_Sahifalar

https://t.me/hikoyalar

Malikaning ota-onasi bu safar kelgan sovchilarni quruq qaytarishmadi. Bir haftadan keyin unashtiruv bo'lishi ma'lum qilindi.
* * *
Sotilgan yigitlarning barchalari oilasining bag'riga qaytdilar. Bahodirning sevgan qizi allaqachon oila qurib 2 nafar farzandning onasiga aylanibdi. Bahodir Sevaraning uni kutolmasligini allaqachon taxmin qilib bunday zarbaga avvaldan o'zini tayyorlagani uchunmi uncha hayron bo'lmadi. Toʻgʻri bir hisobda xafa bo'ldi lekin tushkunlikka tushmadi. Behzod esa Maftunaning turmush qurganini eshitgan kunidan beri o'zini yo'qotib qoʻydi. Anchayin odamovi bo'lib qoldi. Birov bilan gaplashgisi ham kelmaydi... Temur uyiga kelsa kelinoyisi va jiyanlari uni yig'lab qarshilashdi. Akasi bundan uch yilcha oldin vafot etib ketganini eshitgan Temur qabristonga borib akasining qabri ustida dod solib yig'ladi.
- Jonim akam! Meni kechiring! Kechiring akajon! Men ahmoq aldanib qolmaganimda edi, siz uchun pul joʻnatolganimda edi, siz o'lmagan bo'lardiz aka!
Uni kuzatib turgan kelinoyisi asta yaqinlashdi. Tiz choʻkib o'zini ayblagan ko'yi yig'lab o'tirgan Temurning yelkasini ushladi.
- Temurbek... Akangizni o'limida sizni aybingiz yoʻq... Bu Xudoyimni ishida! Nima ham qila olardik! O'zizni ayblab ich-etizni yeganiz bilan akangiz qaytib kelarmidi?!
- Kennoyi! Akam men uchun ham ota, ham ona bo'ldilar! Ularni qanday yaxshi koʻrardim! Men agar kallamni ishlatib ishonchli yoʻl bilan ishlagani ketganimda edi, bunday bo'lmasdi-ku?!
- Bo'ldi qiling... Bu Allohning taqdiri axir! Unga isyon qilmang. Baribir vaqtni orqaga qaytarolmaymiz. Bunaqa yig'lab akangizni ruhini chirqiratmang! Undan koʻra haqlariga duo qiling...
Temur biroz o'zini o'nglab olgach, Mulk surasini o'qidi. So'ng qo'llarini duoga ochdim.
- Allohim akamni yotgan qabrlarini nurga to'ldirgin. Borgan joylarini Jannatdan qilgin. Qiyomatda diydor ko'rishishni nasib etgin!
Alisher kelib huvillab yotgan uy birdan to'lib qolgandek bo'ldi. Advakatlikni orzu qilgan bu yigit salkam 30 yoshga kirdi. Ota-onasi, qon-qarindoshlari uni ko'rib suyunishdi. Alisher ko'rgan kechirganlarini yaqinlariga aytib berdi. Uning begona yurtda kechgan qullikdagi hayoti hammani yig'latdi. Endigi masala unga yaxshi bir qiz topish va uylantirib qo'yish edi...
Faqatgina bir xonadondagi ona farzandini diydoriga yetmadi, hatto murdasini ham ko'rmadi. Maxliyo xola o'g'li Sarvar uchun aza ochgan, egniga qora libos kiyib o'g'lining haqqiga yigʻlab duolar qildi. Sarvar ketgan payti endigina 19 ga kirgan edi. Hali hayotdan umidlari juda koʻp edi. "Onajon bir yaxshilab ishlab kelay, dadamning barcha qarzlaridan qutulamiz, keyin kelib tinmay o'qiyman... Keyin singillarimni ham o'qitaman!"degandi. Dadasi ichkilikka berilib ketdi. Juda koʻpchilikda shu zaqqumni ichaman deya qarzlar oldi. Oxiri bu zahar boshiga yetdi. Jigari butkul ishdan chiqib qiynalib-qiynalib jon berdi. Bu odam tirikligida ichib kelib janjallar qilib oilasini kuydirgan boʻlsa, o'lganidan keyin qarz bergan odamlar kelib bu oilani qon qaqshatishdi. Keyinchalik bilishsa, bu odam ichkilikdan tashqari qimor ham o'ynar ekan. Qimor uchun ham bir katta sutxordan qarz olgan va yutqazib qo'ygan... Xullas tarbiyasiz, loqayd bir otaning qilmishlari sabab Mahliyo opa va farzandlari azobda qoldilar. Dadasi o'lganida Sarvar 17 yoshda edi. Avvalgi bir yilga yaqin qarz bergan kishilar kelishmadi. Keyingi yildan ketma-ket pullarini so'rab kelaverib Maxliyo xolaning halovati buzdilar. Oxiri Sarvar chetda ishlab dadasining qarzlarini yoqmoqchi bo'lgan edi... Aldanib qoldi. U yoʻq payti Maxliyo xolaga kuchli taziqlar qilishdi. Qarz bergan kishilar nima qilib bo'lmasin pul undirish maqsadida Maxliyo xolaga tahdidlar qildilar. Oxiri Maxliyo xola politsiya hodimlariga oʻzining ahvoli haqida ma'lumot berib, yordam ko'rsatishlarini so'radi. Mana shu 5 yil Maxliyo xola uchun nihoyatda sinovli va azobli kechdi. Bechora ayol beva boshi bilan tong sahardan mardikorlikka qilgani chiqib ketar, shomga yaqin belida bel qolmay, qo'l oyoqlari qaqshab og'riganicha uyga kirib kelar edi...