Ilyos Safarov

Anora Sodiqova bloger Mufasani sudga berdi

Jurnalist Anora Sodiqova “Mufasa” taxallusi bilan faoliyat yurituvchi bloger Mirsaid Haydarov ustidan mahkamaga murojaat qildi. Murojaatda Sodiqova bloger tomonidan ijtimoiy tarmoq, turli anonim kanallarda o‘z sha'ni, qadr-qimmati kamsitilgani va tuhmatga uchragani haqida bayon qiladi. O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksining 100-moddasi (Sha'n, qadr-qimmat va ishchanlik obro‘sini himoya qilish) asosidagi shikoyat fuqarolik sudiga yuborilgan.

O‘tgan yilning 9-fevralida 20 dan ortiq jamoat faollari o‘zbek mediasidagi trolling, sha'n va qadr-qimmatni kamsitishga doir faktlar yuzasidan O‘zbekiston Repsublikasi Bosh prokuraturasi, O‘zbekiston Repsublikasi Prezidenti Administrasiyasining Axborot xavfsizligi Departamentiga murojaat qilgandik. Murojaatlarimiz tegishliligi bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi IIVning Kiberxavfsizlik boshqarmasiga hal qilish uchun yo‘llangan.

Kiberxavfsizlik xodimlari biz jurnalist va faollar bilan uchrashdi, “Jo‘qqi jurnalistlar”, “Telegraf” telegram kanallari, shunningdek, Facebook ijtimoiy tarmog‘idagi o‘nlab anonim profillar bo‘yicha mulohazalarimizni eshitishdi, tergovoldi surishtiruvlar boshladi. 20 dan ortiq faollar Ichki ishlar vazirligiga chaqirilib, jabrlanuvchi sifatida ulardan ko‘rsatmalar olindi. Taxminlar, dastlabki versiyalar va bu qilmishlarni sodir etayotgan shaxslar bo‘yicha tergovchilar bilan fikr almashdik.

Ularning aytishicha, Bosh prokuratura, DXX organi Kiberxavfsizlikka mazkur trolling kampaniyalari, ularning qonunbuzarlik qilmishlari borasida chora ko‘rish yuzasidan rasmiy xat bergan, ya'ni bu qudratli idoralarning bunday “faoliyat”ga daxli yo‘q. Bundan quvondik, ish yengil ko‘chadi, deb o‘yladik. Bu jarayonda biz shikoyatimizda ko‘rsatgan anonim profillar va kanallar faoliyati deyarli to‘xtadi, biz o‘z ishimizga sho‘ng‘ib ketdik. Keyinchalik esa trollarning eski faoliyati yana jonlandi.

Biroq Administrasiya, Bosh prokuratura, Kiberxavfsizlik boshqarmalaridan rasmiy javoblar olmadik. Endilikda qonun ijrosi uchun mas'ul bo‘lgan bu mo‘'tabar idoralarning fuqarolarning murojaatlari borasidagi qonunchilikni buzgani yuzasidan ma'muriy sudlarga shikoyatlar tayyorlayapmiz, huquqiy jarayonlarni boshlaymiz. Anoraning sudlarida ko‘pchilik bo‘lib, uni qo‘llaymiz. Ehtimol, yetarli darajada natijalarga erisha olmasmiz, ammo nimalar bo‘layotganini maxsus xeshteg va chellenj orqali xalqqa imkonqadar ko‘rsatib boramiz.

Jurnalist va faollar bilan boshlayotgan bugungi chellenjimizni shartli ravishda #qoyalar_va_soyalar deb ataymiz. Faollardan mazkur jarayonda avvalo amaldagi qonunchilik talab va me'yorlariga amal qilish, milliy manfaatlarimizni inobatga olib, qadriyatlarimizga hurmat ruhida yondashishga chaqiraman. Zotan, qoyalar va soyalar kurashi abadiy jarayondir.

@haqiqatdaIlyos

Jurnalist ishi: nihoyat to‘g‘ri "rel's" ga tushilibdi

MY5 kanali muxbiri Ruxsora G‘ofurova Jizzaxdagi bank xodimasining qilmishlari haqida tayyorlagan ushbu material yuzasidan bank xodimasiga nisbatan Jinoyat kodeksining 168-moddasi 3-qismi "v" bandi, ya'ni xizmat maqeidan foydalangan holda firibgarlik alomatlari bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilibdi.

Dastlabki tergov Jizzax shahar IIB huzuridagi tergov bo‘limi tomonidan olib borilmoqda ekan.

Avvalroq Sudyalar oliy kengashi tomonidan bildirilgan rasmiy munosabatda tarqalgan xabar Kengash huzuridagi Sudyalar odob komissiyasida o‘rganib chiqilishi ma'lum qilingan edi.

Aytgancha, advokat A.Ahmedovning bildirishicha, jurnalist Ruxsora G‘ofurovaga nisbatan ma'muriy ish qo‘zg‘atilmagan.

Nihoyat, yo‘nalish to‘g‘ri olinibdi. Endi qolgani dastlabki tergov va balki sudda yuzaga chiqar.

Abdumalik Abdullayev, advokat.

@haqiqatdaIlyos

Shu kunlarda shaxsiyga kelgan murojaat yuqoridagi postga mazmunan bog'liqdek ko'rindi. U Fanlar akademiyasi olimlaridan biri tomonidan yozilgan.

— Fanlar akademiyasi qoshidagi aksar ilmiy tadqiqot institutlarining asosiy shtatdagi xodimlari o'rni qisqartirilmoqda. Sababi, Vazirlar mahkamasining 366-sonli qarori shu mazmunda ekan. Qaror sababi bizga aniq emas.

Qisqartirishlardan davlatga biror manfaat ko'rmayapman. Ularda bir iddao borki, olimlar ilmni pulga aylantirsin, o’zini-o’zi boqsin, deyishmoqda. Lekin bu jarayon yosh bolaga ilm, tarbiya bermay turib, bo'ldi, ko’chaga chiq, pul top, o’zingni o’zing boq, deyishga o'xshaydi.

Shuningdek, bizga oylik bo’lishi uchun loyiha olinglar deyishyapdi. Lekin loyiha olish uchun kamida bir yil vaqt kerak. Qizig’i, uning berilishi ham aniq emas. Pul ajratadigan agentlikda ilmni tushunadigan xodimlar yo’q.

Biz olimlarda shunday muammolar, Ilyosjon.

Murojaatda ko'rsatilgan muammolar qanchalik asosli yoki asossiz ekani menga ma'lum emas, ammo eng kamida hukumatning qisqartirishlar haqidagi qarori olimlarni bezovta qilmoqda, qiynamoqda.

@haqiqatdaIlyos

Ko'plab voizlar tomonidan aytilgan va Rosulullohga nisbat beriladigan hadis bor: "Ilmni Xitoyga borib bo'lsa ham o'rganinglar".

Ha, keyinchalik qilingan qator ilmiy izlanish, xususan, Imom Buxoriy tahlillari natijasida bu to'qima hadis ekani aniq bo'lgan, ammo bugun Xitoyda qilinayotgan ilmiy izlanishlar va bunga hukumat berayotgan e'tiborni chindan o'rganadigan payt keldi.

Xanchjouda joylashgan Xitoyning DeepSeek kompaniyasi o'zining innovatsion R1 tili modeli bilan global AI sanoatida katta shov-shuvga erishmoqda. Loyiha nafaqat texnologik yutuq, balki Amerikaning OpenAI, Google va Microsoft kabi sunʼiy intellekt gigantlari uchun jiddiy sinov boʻladi.

Hukumat milliy ta'lim tizimimiz kun tartibini butkul qayta ko'rgan holda, uni shaklbozlik illatidan qutqarishi va innovatsiyalarga yo'naltirishi kerak.

Kerak...

@haqiqatdaIlyos

Oxirgi vaqtlarda ovozi ozgina balandroq chiqayotgan jurnalist, bloger va tahlilchilar borki, g’amxo’rlari ko’payib qoldi. Bir necha kun avval siyosatshunos Hamid Sodiq “mahalla raisligi” uchun hujjatlari obdon o’rganilayotganidan xabar topganini yozgandi. Kecha Abdurahmon Tashanov o’ziga, oilasiga nisbatan kuchaygan trollar hujumi haqida ma’lum qildi. Bugun xabar keldiki, mening ham qishloqda nechta chorvam borligidan tortib, uyimizdan qancha chiqindi chiqishigacha surishtirishayotgan ekan. Odatda bunday surishtiruvlarga o’rganib ketganman. Sababi, jamiyatga otni qashqasidek ma’lum kasbim orqali imkon qadar oila tebratib yurgan oddaman. Chetdan pul olmayman, ikkinchi xotinim yo’q, orientatsiyam ham tog’ri, shukr. Ammo uydan chiqadigan kartoshka, piyozingizni chiqindisigacha surishtirisharkan, bu endi haddan oshish.

O’rtoqlar, qo’yinglar endi bunday sxemalarni. Agar sizlarga firibgar, odam og’risi, poraxo’r kerak bo’lsa, ana, OAVni kuzatmaysizmi, har kuni qanchasi haqida xabarlar beriladi-yu, qanchasi jazosiz qolyapti. Surishtiring piyoz po’chog’igacha o’shalarning.

Gaplashish, muhokama qilish mumkin emas ekan, nima qilasiz har xil dasturlarni muhokamaga qo’yib?!

@haqiqatdaIlyos

Islohotlarimiz yurmayotganining asosiy sababi sifatida Rossiya ta’siri ko’rsatilishiga ko’p guvoh bo’laman. Putin bo’lmaganda hammasi boshqacha bo’lardi, degan ritorika hatto hukumat ichidagi kishilar tilidan-da tez-tez (bevosita bo’lmasa ham) yangrab turadi.

Endi tasavvur qiling, Rossiya Ukraina bilan urushda yengildi va bir necha o’n yil o’z muammolariga o’ralashib qoldi. Markaziy Osiyodagi siyosatga jiddiy ta’sir etolmaydigan darajada kuchsizlandi. Xo’sh, sizningcha, siyosiy tizim keskin o’zgarib, yurmayotgan islohotlarimiz yura boshlaydimi?

Ha, Rossiya ta’siri inkor etib bo’lmas, ammo O’zbekiston davlatchiligining bugungi asosiy muammosi u emas. Rossiya va Putin omili bugun biz uchun ehtimol, “uchlikka” ham kirmaydi.

Fikrimcha, hamma gap ichkarida. Aynan ichkarida potensial bilan bog’liq jiddiy muammolar davom etmoqda va u ishlarni to’g’ri tizimlashtirishga yo’l bermayapti. Bu yerda islohotlarni xohlamaslik degan versiyaga ham unchalik qo’shilmayman. Xohish bor, bo’lmasligi mumkin emas, ammo uning realizatsiyasiga yetarli potensial mavjud emas. Shunaqasi bo’ladi-ku, a?

Bugun o’z-o’zidan miyamga bir fikr keldi: agar ta’limda hammasi o’sishga qarab ketayotganda edi, ehtimol, qolgan muammolarga ko’z yumish mumkin bo’lardi. Chunki, bilasiz, ta’lim o’ssa, qolgan masalalarning yechilishiga ham umid saqlanib qoladi. Oxiri plyus ekanini bilib turasiz. Ammo…

Menda odamlarning qanchasi qanday o’ylashi bo’yicha biror statistika yo’q, lekin jamiyatda ko’pchilik hech bo’lmasa, bittasi yaxshi bo’lsaydi, degan xulosaga ketayotgan bo’lsa, bu aniq potensialdagi muammo bo’ladi.

Ma’lumni e’lon qilib bo’lmaydi. Ehtimol, postdagi xulosaning yangiligi yo’qdir. Endi fikr-da buyam.

@haqiqatdaIlyos

Firdavs Abduxoliqov hali Kinematografiya agentligi rahbari ekan, Toshkentda Rossiya bilan hamkorlikda Kinematografiya instituti ochilgandi. Keyinchalik Abduxoliqovning bu lavozimdan ketishi sababmi yo ishlar boshidan “xalta” qilinganmi, institut faoliyatidagi jiddiy muammolar haqida chiqishlar ko’paydi.

Bugun menga ham institutning bir guruh talabalari nomidan yozilgan shunday murojaat yetib keldi. Unda institutning talabalar turar joyi, sport maydonchasi va o’quv paviloni yo’qligidan tortib, ta’lim olishga to’siq bo’ladigan yana o’nlab muammolar haqida yozilgan.

Talabalar shuningdek, O’zbekiston hukumatidagi turli vazirlik hamda shaxslarga qilingan arzlar natijasiz qolgani, shu sabab, endigi murojaat Putinga (ha aynan Rossiya prezidentiga) bo’lishini ma’lum qilgan.

Bilishimcha, Kinematografiya instituti Madaniyat vazirligi qaramog’iga berilgan muassasa. Lekin vazirlik qaramog’idagi institut talabalarini bugungi kabi qarovsiz qoldirarkan, aftidan, hali ko’p prezidentlarga qilingan murojaatlarni o’qiyveramiz.

P.S: Rossiya bilan hamkorlikda boshlangan qaysi loyiha borki, so’ngda doim muammo bo’ladi a?!

@haqiqatdaIlyos

Velosiped ixtiro qilinganiga 150 yilga yaqin vaqt o’tyapti. Davlat boshqaruvida adolatli sudlar bo’lsa, o’sha mamlakat gullab yashnashi ham insoniyatga yuz yillardan beri ma’lum. Ammo, O’zbekistonda bu haqiqatlar hamon anglanmagan yo anglanadi-yu, tor doira manfaatlariga mos emas.

“Dolzarb 40 kunlik”da ushlanib, sud qarori bilan qamalganlar ozodlikka chiqarila boshlanibdi. Ba’zilarining ishi qayta ko’rilishi mumkin. Kamiga ish boshida turganlardan ba’zilarning o’zi bugun ichkarida so’roq qilinmoqda.

Xulosa chiqadi-ki, 2024-yil fevral, mart oylarida o’tgan sudlar ishiga jiddiy kuchlarning jiddiy aralashuvlari bo’lgan.

Normal davlat, normal jamiyat uchun albatta adolatli sud yo’lidan o’tiladi. Va, nasib, biz ham bir kuni albatta durust jamiyatga aylanamiz hamda uning asosi adolatli, mustaqil sud orqali qo’yiladi.

@haqiqatdaIlyos

Nuqtalar: O'zbekistonda biznes: soliq siyosati, kreditlash tizimi, lobbizm, energetika muammolari va "xitoylashuv xavfi"

O‘zbekistonda biznes boshlash, uni yuritish osonmi yoki qiyin? Oson bo‘lsa, osonligi nimada-yu, qiyin bo‘lsa, qiyinchiliklar qaerda, qaysi nuqtalarda? Savol ko‘p, javoblar esa har xil. Nuqtalar dasturining navbatdagi sonida ana shu savolning tub mohiyatini ochishga harakat qildik.

Dastur mehmonlari soliq maslahatchisi, yurist Abdug‘ani Muhammedbayev va Iqtisodiyot fanlari doktori, professor Barnogul Sanoqulova bo'ldi.

📹👉 https://youtu.be/P9_teymcK8Y

@haqiqatdaIlyos

Futbol ishqibozlari 11-yanvar tongini katta xursandchilik bilan qarshiladi. Milliy terma jamoamiz himoyachisi Abduqodir Husanov Angliyaning “Machester City” klubi safiga o’tmoqda. Taniqli futbol insayderi Fabritsio Romano transfer haqida bugun yoki ertaga rasman e’lon qilinishini ma’lum qildi.

Ha, biz bu transfer ahamiyatini hali to’la anglab yetganimiz yo’q. Sababi, Husanovning yangi chempionatga moslashib olishi va o’yinini yaxshilab borishiga qarab voqelikning mohiyati yanada ortadi. Ammo naqdi shuki, hamyurtimiz dunyoning eng kuchli va tomoshabop ligasi - APLga, bo’lib ham chempionatning eng kuchli, chempionlikka asosiy davogar klublaridan biri safiga qo’shilmoqda. Shubhasiz, o’zbek futboli tarixidagi eng yorqin voqealardan biri bu.

Ba’zilar Husanov transferi atrofidagi voqealarni tahlil qilarkan, uning milliy chempionatimizda bir daqiqa ham o’ynamaganini gapirmoqda. Husanov o’z vaqtida chindan, “Bunyodkor”ning hatto o’rinbosarlari tarkibiga ham qabul qilinmagan. Bu huddi Kamerun terma jamoasida o’ynamoqchi bo’lganda, pul talab qilingani uchun Fransiyaga qaytgan va dunyoning eng yaxshi futbolchilaridan biriga aylangan Klian Mbappe tarixiga o’xshaydi. (Shu voqea orqali bugun Kamerunni korrupsiyaga botgan, qoloq davlat sifatida tasavvur qilaman.) Ha, balki, vaqt o’tib Husanov misolida o’zbek futbolidagi Kamerunnikiga o’xshash tizimsizlik muammolari yanada yaxshiroq ochilar, gapirilar, ammo, keling, bugun voqelikning o’zidan xursandchilik his qilib olaylik. Muammolar haqida ko’p gapiriladi, lekin har kuni ham Husanov chiqavermaydi, har kuni ham futbolchimiz APLga o’tavermaydi.

Naqadar shirin voqelik. Bugun faqat shu haqda o’ylagim kelyapti.

@haqiqatdaIlyos