BIOLOGIYA | GENETIKA

#maktub
.........., do‘stim!

Senga bu maktubni yozarkanman, insonning bilim olishdagi asosiy yo‘lboshchisi haqida fikr yuritmoqchiman. Biz hayot yo‘limizda ko‘p narsalarni kitoblardan, tajribadan yoki o‘z xatolarimizdan o‘rganamiz. Ammo, eng katta o‘rgatuvchi — bu ustoz, ya’ni bizga nafaqat bilim, balki to‘g‘ri yo‘ldan yurishni o‘rgatuvchi insondir.

Bilim olishning asl mohiyati nima? Hayotni anglash, balki yaxshi inson boʻlish yoki toʻgʻri qarorlar qabul qilishni oʻrganishdir. Bu yoʻlda ustoz faqat ma’lumot yetkazuvchi emas, balki shaxsiy namuna hamdir. Axir shogird kitobni eshitib emas, ustozining hayotini kuzatib o‘rganadi.

Yomon o‘qituvchi faqat gapiradi. Yaxshi o‘qituvchi tushuntiradi. Zo‘r o‘qituvchi esa amal bilan ko‘rsatadi. Axir shogirdning eng yaxshi tarbiyachisi — bu o‘qituvchining o‘zi. Agar ustoz adolatli bo‘lsa, shogird ham adolatni o‘rganadi. Agar ustoz samimiy bo‘lsa, shogird ham shunday bo‘ladi. Shuning uchun ham, biz faqat o‘rgatish emas, balki shogirdga qanday yashashni ko‘rsatishimiz lozim.

Ba’zan ustoz shogirdining xatolaridan ranjiydi, uning dangasaligidan hafsalasi pir bo‘ladi. Lekin, shuni unutmaslik kerakki, ular atayin qilishmaydi, toʻgʻri qaror qabul qila olishmaydi xolos. Shogirdni tanqid qilish oson, uni tushunish esa qiyin. Ammo, do‘stim, biz og‘ir yo‘lni tanlaganmiz. Biz sabr qilishni o‘rganishimiz kerak, chunki haqiqiy bilim hech qachon shoshilib kelmaydi.

Ustozning maqsadi shogirdni o‘zidan ham ustun qilishdir. Agar shogird bir kun kelib, ustozidan ham dono bo‘lsa, bu ustozning eng katta g‘alabasidir. Chunki haqiqiy ustoz o‘z shogirdlari orqali abadiy yashaydi.

Shuning uchun, doʻstim ....., agar sen kimningdir ustoziga aylansang, shuni unutma: sen shogirdga nafaqat bilim, balki o‘zingni ham o‘rgatasan. Sen qanday bo‘lsang, shogird ham shunday bo‘ladi. Shunday ekan, o‘zingni tarbiyalamay turib, boshqalarni tarbiyalashga intilish — bu ma’nosiz ishdir.

Men senga o‘zimning do‘stona maslahatlarimni berdim. Endi esa sening ustozing vaqt bo‘lsin. U senga haqiqatni o‘rgatadi.

(Senekaning Lutsiliyga yozgan xatlaridan ilhomlanib)

Abdumannon blog