Founder

"Cash is the king" deganda nimani tushunasiz?

Fikringizni izohda qoldiring!

Elevator pitch!

Men 1.5 yil AQSH da mashhur bo'lgan "truck" sohasida ishlaganman. O'zbekistonda bu soha logistika/dispatching deyiladi va katta pul topish imkoniyati borligi uchun ko'pchilik ishlashni xohlaydi.

Bu biznesning eng katta og'riqlaridan biri bu kuchli va barqaror (consistent) dispetcher topishning qiyinligi. Chunki biznesning muvaffaqiyati 60-70% kuchli operation teamga (dispetcherlar) bog'liq .

Shu muammoni hal qilish uchun KEVIN nomli "AI dispatch" loyihasi ustida ish boshlagan edik. (hozirda loyiha pauzada).

Shu loyihani qanday qilib investorlaga liftda 1 chi etajdan 10 chi etajga ko'tarilguncha 30 soniya ichida aytib berish mumkin? (elevator pitch)!

Misol:
Bir yilda brokerlar tomonidan 'carrier" larga (yuk tashuvchi truck korxonalar) $200 milliard pul to'lab beriladi.
Bu sohaning eng katta og'riqlaridan biri bu yaxshi dispetcher topish qiyin va yildan yilga qiyinlashib boradi. Biz shu muammoni AI dispatcherlar orqali hal qilmoqchimiz. Founding team 2 kishidan iborat: birimiz "Trucking" sohasida 12 yildan ortiq tajribaga ega (hozirda 400+ trucki bor) va ikkinchimiz 7 ta texnologik loyihalarni ishga tushirgan.

1. Bozor hajmi - $200 mlrd.
2. Muammo - Yaxshi dispatcher topish qiyinligi
3. Yechim - AI dispatcher
4. Nima uchun biz - Soha vakili va texnologiyaga javob beradigan asoschi.

Katta ehtimol shu "elevator pitch"dan keyin investor kofe ichishga chaqiradi:)

In house sales team vs Partnership/vendors!

Biz "Sales Doctor" loyihamizni faqatgina o'zimizni kuchimizga asoslanib, ya'ni ichki sotuv bo'limi bilan o'stirganmiz. Hech qachon hech kim bilan hamkorlik yoki vendorlar orqali sotib ko'rmaganmiz. Ko'p marta maslahat qilganmiz lekin hafsala qilib shu sotuv modelini sinab ko'rmaganmiz.

Sababi biz uchun bu topayotgan pulimizni birov bilan bo'lshishdek tuyulgan.

So'ngi 3 oy davomida "AmoCRM", "Bitrix24", "Moysklad" va shu kabi katta loyihalarni sotuv modellarini o'rganib chiqqanimizda ular partnerlar va reseller/vendorlar orqali juda katta sotuv qismini amalga oshirishar ekan. Ya'ni daromadini bir qismini (35-50%) hamkorlar bilan bo'lishar ekan va shuning hisobiga katta bozor ulushi va 'scale'ga ega.

Biz uchun har doim topayotgan daromadimizning 50 foizini boshqaga bervorishdek tuyulgan, lekin aslida boshqa inson sizga 50 foiz qo'shimcha daromad olib kelayapti degan tomondan ham qarab ko'rsa bo'ladi.

In house sales team yoki partnerlar orqali sotish modellarida eng to'g'ri tanlov yo'q bo'lsa kerak. Hammasi sizning maqsadlaringizga va o'sish tempingizga bog'liq.

"Partnership costs margin but saves significant overhead/time!" (c) Jeff Wallace.

Yosh vs tajribali founder.

Yosh asoschining yoshi katta va tajribali asoschidan ustun tomonlaridan biri bu - Energiya (quvvat) manbai.
Katta bo'lganiz sari energiya kamayib borar ekan va uni to'g'ri taqsimlash kerak bo'ladi.

Shu nuqtai nazardan yosh startaperlarda "competitive advantage" paydo bo'ladi va ular ko'p narsalarga vaqt ajrata oladi: pitch qilish, tadbirlarda qatnashish, ko'p va uzoq muddat ishlay olish, yangi g'oyalarni sinab ko'rish va hokazo.

Yana bir farqli tomoni shundaki yosh founderlarning "tili hali kuymagan" bo'ladi va shuning hisobiga ko'p yangi g'oyalarni amalga oshirishdan qaytishmaydi va bu ideyalarni ishlash ehtimolini oshiradi. Tajribali tadbirkor esa ko'p analiz qiladi va o'ylashni boshlaydi va g'oyalar amalga oshishi sekinlashadi.

Energiya manbaini boshqarishni o'rganing.

Product vs Sales!

Startap qilganda ko'p holatda uchraydigan dilemmalardan biri bu yaxshi produkt yaratish kerakmi yoki savdo bilan shug'ullanish kerakmi?
(Dasturchilar yaxshi produkt degan javobni berishadi, chunki sotish va odamlar bilan gaplashishni yomon ko'rishadi 😁)

Tajribadan kelib chiqqan holatdagi hulosam shundan iborat:

Boshlang'ich etapda eng muhimi sotuv (sales)!
SIzda yomon (crappy) yoki yetarli funktsionalga ega bo'lmagan produkt bo'lsa ham sizning asosiy vazifangiz "Product market fit"ni topish. Ya'ni siz yaratgan mahsulot mijozlarga kerak bo'lishi va ular sizning yechimingiz uchun pul to'lashga tayyor bo'lishi kerak.

PMF topilgandan keyingi kompaniya qurish jarajoynidia esa Produkt/Mahsulotning qiymati oshib boradi.

Ya'ni sizda sotuv va boshqa bo'limlar paydo bo'ganda "yomon produkt" sizni tez o'sishizga to'sqinlik qiladi va oyog'ingizga bolta urishni boshlaydi.

Shuning uchun kompaniyaning tez o'sish jarayoni va bosqichida mahsulotingizni qayta yozib chiqishdan qo'rqmang. Bir necha marotaba yozisga to'g'ri kelsa ham!

🇺🇿 Asoschilar sotishni bilishlari kerak!

-Siz birinchi sotuvlar bilan o’zingiz shug’ullanishingiz shart, chunki siz mijozingizni bilishingiz kerak;

-Bu vaziyatni to’liq boshqarishingizga imkoniyat yaratadi;

-O’zingiz sotishni to’liq o’rganmaganingizgacha ko’p savdo xodimlarini yollamang;

-Sotishni bilmasangiz xavotir olmang, o’rganishning ilojisi bor;

-Muammoni, produktingizni va bozorni bilishingiz sizni ‘expert’ darajasiga olib chiqad, bu ‘trusted adviser’ degani;

-Sizning birinchi mijozlaringiz eng oson mijozlardan(sotish oson) biri bo’lishi kerak;

-Muammosi aniq va sotib olish imkoni bor mijozlar bilan birinchi o’rinda shug’ullaning, qiyin mijozlarni keyinga qoldiring;

-95% insonlar sizning birinchi mijozlaringiz (early adopters) emas. Ularni ko’ndirish harakatida vaqtingizni sarflamang!

🇷🇺 Основатели должны уметь продавать!

- Основатели должны заниматься продажами, потому что вам нужно знать своих клиентов;

- Это дает вам контроль над своей судьбой;

- Не нанимайте отдел продаж, пока не научитесь, как самому продавать;

- Не волнуйтесь, если вы не умеете продавать, вы можете научиться;

- Знание проблемы, вашего продукта и рынка делает вас экспертом (trusted adviser);

- Ваши первые клиенты должны быть самыми простыми;

- Отдавайте предпочтение тем, кто может купить сразу, избегайте тех, кто движется медленно;

- 95% человек не являются первопроходцами(early adopters), избегайте таких людей, вы не можете убедить их стать первопроходцами!

@founderdotio
#ycombinator

🇺🇿 Startap g’oyangiz bo’yicha beriladigan savollar:

1. Siz (founder, jamoa) bu g’oya ustida ishlash uchun mosmisiz?

2. Bu go’ya uchun bugungi kunda bozor qanchalik katta ?

3. Bu g’oya bir necha yil ichida qanchalik katta bo’lishi mumkin ?

4. Sizning yechimingiz qanday muammoni hal qiladi deb o’ylaysiz? Bu muammo bilan tanishmisiz? Bu haqiqatan ham muammo ekanligiga ishonchingiz komilmi? Sizning foydalanuvchilaringiz uchun muammo qanchalik keskin va tez-tez uchraydi?

5. Bozorda kuchli raqobat bormi? Agar shunday bo’lsa, ularni qanay yengasiz?

6. Bu siz shaxsan xohlagan narsami?

7. Agar yo'q bo'lsa, siz ushbu produktni xohlaydigan foydalanuvchilarni shaxsan bilasizmi?

8. Bu g’oyani amalga oshishi uchun yaqinda imkon (texnologik) paydo bo’ldimi yoki yaqinda paydo bo’lgan muammomi?

9. Agar yo'q bo'lsa, nega buni oldin hech kim hal qilmagan?

10. Siz yechim bermoqchi bo’lgan muammoga yirik va muvaffaqiyatli kompaniyalar yechim berishadimi?

11. Bu shaxsan sizni qiziqtiradigan muammomi? Siz uzoq vaqt ishlashga tayyor bo'lgan produktmi?

12. Sizning yechimingiz/produktingiz katta masshtabga ega bo’lishi mumkinmi? Yoki konsalting biznes bo’lib qoladimi?

13. Sizning g’oyangiz yaxshi go’yalar sirasiga kiradimi?

14. Bu g’oyaga qanday keldingiz? Muammodan boshladingizmi yoki yechimdan?

15. Bu g’oya haqida sizda boshqalar ko’ra olmaydigan yangi insaytlar bormi?

16. Sizning produktingiz o'rniga hozir mijozlar nima alternativalar ishlatishadi? Nima uchun odamlar sizning mahsulotingizga o'tishi kerak? Ularni hozirgi yechimdan sizning yechimingizga o’tishga majbur qilish qanchalik qiyin bo'ladi?

17. Bu yechim/g’oya orqali qanday pul ishlaysiz?

18. Agar bu “jo’ja va tuxum” muammosi bo'lgan biznes turi bo'lsa (ya'ni, marketpleys, ijtimoiy tarmoq), uni qanday hal qilasiz?


original: https://docs.google.com/document/d/1sjrHswZvqHS0ydXRQHmvLCVJzYYyGtYjty6OdQpzupA/edit#

@founderdotio

Assalomu aleykum.
2 ta startap jamoani ‘Akseleratsiya’ dasturiga qabul qilamiz.

Akseleratsiya dasturining asosiy maqsadi startaplarga sotuvni yo’lga qo’yishga, jamoa shakllantirishga, global bozorga chiqishga va investitsiya jalb qilishga yordam berish.

Dasturda ishtirok etish shartlari:

1. Jamoa 2 va undan ortiq asoschilardan tashkil topgan bo’lishi kerak (Hacker & Hustler);
2. Tractionga ega bo’lishi kerak (kichkina bo’lsa ham birinchi sotuvlar);
3. Loyiha global bozorga mo’ljallangan bo’lishi kerak;
4. “Pitchdeck” bo’lishi kerak.

Dasturda qatnashish BEPUL!

Loyiha va jamoangiz haqida qisqa ma’lumotni (pitchdeck) @osuvonov ga jo’nating.

P.S. Ko’proq startaplarga ulashishga yordam bering.

@founderdotio

🇺🇿
'Unicorn'lar soni yuzdan ziyod. Mingdan ortiq muvaffaqiyatli startatplar bor. O’n mingdan ortiq muvaffaqiyatsizlikga uchragan startaplar bo’lgan. Ishga tushmagan startaplar soni esa milliondan oshadi.

Ko’pgina asoschilar startapini ishga tushirish uchun yetarli jasoratga ega bo’lishmagan. Ular har bir shaharda bor, ular bizning atrofimizda.


🇷🇺
Единорогов сотни. Просто успешных стартапов - тысячи. Провалившихся - десятки тысяч. Не запущенных - миллионы. И этот тот рынок, который мы не видим, а он есть. Множество основателей стартапов так и не рискнули, так и не начали. Они живут в каждом городе, они ходят вокруг нас.
"Александр Горный"

@founderdotio

🇺🇿 Katta texnologik/IT kompaniayalarni asoschilar quradi, ta’sischilar emas.

🇷🇺 Большие технологические компании строятся основателями, а не учредителями.

@founderdotio