Farkhod Kamilov

Nega «amalga oshirish» juda muhim?

✅ "Abadiy rejalashtirish"ni yengish. Hatto eng yaxshi g‘oyalar va qarashlar ham harakat qilinmasa, natija bermaydi.

✅ Gipotezalarni amaliyotda sinash. Faqat real joriy etish jarayonida nima haqiqatan ham ishlashini aniqlash mumkin.

✅ Mijozlar fikr-mulohazasini olish. Bozor va mijozlar faqat aniq qadamlar va harakatlarga javob beradi, fikr va suhbatlarga emas.

✅ Jamoa va biznes o‘sishi. Harakat – tajribani yaratadi, tajriba – kompetensiyani oshiradi, kompetensiya esa yangi imkoniyatlarga yo‘l ochadi.

Muallifning ruxsati bilan e’lon qilinmoqda. Davomi izohlarda.

📌 Keys: Onlayn-maktab
Qanday qilib noto‘g‘ri qurilgan savdo voronkasi tufayli 500+ lidni yo‘qotdik

🎯 Nima qilishni rejalashtirgandik?
Avtomatlashtirilgan savdo voronkasini ishga tushirishni rejalashtirdik, bu bizga qo‘shimcha sotuvchilar yollamasdan ko‘proq mijoz jalb qilish imkonini berishi kerak edi.

G‘oya oddiy edi:

1️⃣ LID reklama orqali voronkaga tushadi →
2️⃣ Xabarlar ketma-ketligini oladi →
3️⃣ Bepul konsultatsiyadan o‘tadi →
4️⃣ Mijozga aylanadi.

Hamma narsa mukammal ko‘rindi. Biz avtomatlashtirish doimiy mijoz oqimini ta’minlaydi, deb o‘yladik. 😂

🔥 Nima noto‘g‘ri ketdi?
Voronka ishga tushgach, haqiqatan ham ko‘proq arizalar ola boshladik. Ammo oradan bir oy o‘tib, jiddiy muammolar sezila boshladi.

1️⃣ Odamlar birinchi xabarlardan keyin obunani bekor qilardi
Biz mijozlarni juda tajovuzkor matnlar bilan siqib qo‘ydik:

❌ "Hozir ro‘yxatdan o‘ting, aks holda imkoniyatni boy berasiz!"
❌ "Siz ariza qoldirdingiz, lekin hali ham ro‘yxatdan o‘tmadingiz. Muammo nimada?"

Natija: Ikkinchi xabardan keyin 23% odam obunani bekor qildi. Ular bosim ostida qolishni xohlamasdi.

2️⃣ Odamlar qo‘ng‘iroqlarga javob bermasdi
Savdo bo‘limi lidlarni chaqirganida, 60% dan ortig‘i telefonni ko‘tarmadi. Nega?

📌 Biz ularni oldindan ogohlantirmadik.
📌 Ular bizni spam deb o‘ylashdi, chunki hali ishonch hosil qilmagan edi.
📌 Skript haddan tashqari shablon bo‘lib, shaxsiy yondashuv yetishmadi.

Natija: Telefon orqali 300 ta potentsial mijozni yo‘qotdik.

3️⃣ Sotuv skripti mijozlarni qo‘rqitib yubordi
Agar mijoz telefonni ko‘tarsa ham, ular quyidagicha suhbatni eshitardi:

👩 "Assalomu alaykum, siz ariza qoldirdingiz! Keling, sizni ro‘yxatga olamiz!"
👨 "Eee... Men shunchaki qiziqayotgan edim..."
👩 "Sizda muammo bor, biz esa uni hal qilamiz! To‘lov qiling!"

Nima xato edi?

🔻 Mijozga ehtiyojlari haqida so‘ralmadi, darrov sotishga o‘tilardi.
🔻 Moslashuv yetishmadi: agar mijoz "Men o‘ylab ko‘raman" desa, unga har kuni aynan shu skript bo‘yicha qo‘ng‘iroq qilishardi.

Natija: Qo‘ng‘iroqlardan sotuvga aylanish atigi 8% bo‘ldi (kutilgan 20% o‘rniga).

Ulkan miqdorda insaytlar va 16 tonna foydali ma’lumot oldindi! 🔥

Kecha darsda sotuv voronkasini nafaqat har bir bosqichning KPI nuqtayi nazaridan, balki har bir xodimning samaradorligi bo‘yicha ham tahlil qildik. 🚀

Bunday chuqur tahlillar biznesni rivojlantirishda qanchalik muhim ekanini yana bir bor isbotladik! 💡

😎 Uchinchi xalqaro “Tashkent Marketing Forum 2025” yangi formatda o'tkaziladi!

📆 15-16 fevral
📍 Hyatt Regency Toshkent

⚫️ 15-fevral kuni sizda marketingning 8 ta aktual yo‘nalishi bo‘yicha 70 nafar spiker chiqishlarini tinglash imkoniyati mavjud. Forum 7 ta zalda bir vaqtning o'zida, "Yil marketingi" ko'rgazmasi bilan o'tkaziladi.

⚫️ 16-fevral – Rossiyalik ekspertlar tomonidan uchta master-klass o’tkaziladi.

Forum yo‘nalishlari:
✓ International
✓ O‘zbek marketingi
✓ Marketing tadqiqotlari
✓ Digital marketing
✓ Strategiya, brending
✓ Kreativ, kommunikatsiya
✓ Marketing ta’limi & sun’iy intellekt
✓ SMM
✓ Tashqi reklama (Outdoor marketing)

🖥 Forum haqida batafsil ma’lumot – marketing.uz

Forumning bosh hamkori – KAPITALBANK

📞 Savollaringiz bo‘lsa, murojaat qiling:

+998 97 402 28 20


🎁🎁% Chegirmaga ega bo‘lish uchun @sabinamarketing bilan bog‘laning!

Qanday qilib vaqtni ortda qoldirish, lekin yutib chiqish

Meni har doim Shazam’ning ishlash prinsipi lol qoldirgan. U biz bilan juda uzoq vaqtdan beri birga bo‘lgandek tuyuladi, ammo har safar undan foydalanganimda baribir texnologik mo‘jizadek his qilaman.

🤯 Men yanada hayratda qolaman, qachonki Shazam 1999-yilda o‘ylab topilganini bilsam. O‘sha paytda bir nechta xizmatlar mavjud edi, ular ayni paytda radioda yangrayotgan musiqani aniqlashardi. To‘g‘ri, buning uchun foydalanuvchi qaysi stansiyani tinglayotganini ko‘rsatishi kerak edi.

Shazam asoschilaridan biri Kris Barton o‘shanda shunga o‘xshash servis yaratmoqchi bo‘lgan, ammo “chegaradan tashqarida” o‘ylab ko‘rishga qaror qilgan.

U o‘z jihozlarini butun mashhur radiostansiyalarga o‘rnatish uchun qancha harakat ketishini tasavvur qildi, keyin esa qandaydir raqobatchi paydo bo‘lib, odamlar radiostansiya chastotasini kiritmasdan, faqat o‘z telefonidan foydalanib, musiqani aniqlashi mumkin bo‘lishini o‘yladi.

Shunda Kris do‘stlariga murojaat qildi va ular algoritm ishlab chiqishdi, aslida u istalgan tovushlarni aniqlab beradigan darajada universal bo‘lib chiqdi, faqat musiqani emas. Ular o‘sha davrning texnologiyalari bilan cheklangan edilar — o‘shanda eng “zo‘r” telefon Nokia 8210 edi, qora-oq ekranga ega.👀

⚡️Shazam o‘z davridan qay darajada oldinda bo‘lganini tushunishingiz uchun: u iTunes’dan 3 yil oldin, iPhone’dan 7 yil oldin va App Store’dan 8 yil oldin paydo bo‘lgan. O‘sha paytda hech qanday raqamli do‘konlar mavjud emasdi, shuning uchun Shazam o‘shanda 2580 deb nomlangan.

Bu qisqa raqam bo‘lib, unga qo‘ng‘iroq qilish kerak edi, shunda 30 soniyalik ovoz yozib olingandan keyin, SMS orqali musiqaning nomi va ijrochisi yuborilardi.

Shu holat 2008-yilda App Store paydo bo‘lgunicha davom etdi. O‘shanda Shazam haqiqatan ham gullab-yashnadi. Ilova doim eng ko‘p yuklab olinganlar safida turardi. Shu bilan birga Apple va ushbu servisning yaqinlashuvi boshlandi ☀️

Dastlab, 2014-yilda Siri’da Shazam bilan integratsiya paydo bo‘ldi, keyin esa 2017-yil oxirida Apple butun servisni butkul sotib oldi.

Aniqki, bu Apple’ga shunchaki chuqurroq integratsiya uchun emas, balki ikki yildan beri faoliyat yuritayotgan Apple Music’ni targ‘ib qilish kanali sifatida ham kerak edi.

Hozir ham Shazam’da topib berilgan qo‘shiqni odatda to‘g‘ridan-to‘g‘ri Apple Music’da tinglashni taklif qilishadi.

Men ushbu maqolaning to‘liq matnini o‘qishni tavsiya qilaman, chunki u yerda Shazam tarixidan tashqari “mavjud bo‘lmagan dunyo uchun mahsulotni ishga tushirish va u paydo bo‘lguncha qanday yashab qolish” haqida ko‘proq gap bor.

Inson aynan qaysi ishga diqqatini qaratishini aniqlamaguncha, u biror muhim ishni bajarish imkoniyatiga deyarli ega emas.
⚡️Time-management qoidalari va vositalari bu muammoni hal qila olmaydi.

Mavra Tomas – amerikalik o‘z-o‘zini boshqarish va korporativ samaradorlik bo‘yicha mutaxassis, TEDx lektori va "E’tiborni boshqarish: Har kuni muvaffaqiyatli va samarali bo‘lish" kitobi muallifi (Attention Management: How to Create Success and Gain Productivity Every Day, 2019) shu haqida batafsil ma'lumot bergan.

4P — marketingning asosiy modeli bo‘lib, bugungi kunda ham dolzarbligini saqlab qolgan (ayniqsa, tovar sektorida).

Kengaytirilgan modellar (7P, 8P… 12P) bozorning murakkablashuvi, raqamli transformatsiya va xizmatlar ahamiyatining oshishi sababli paydo bo‘ldi. Xizmat sohasida odamlar, jarayonlar, muhit, hamkorliklar, mas’uliyat, shaxsiylashtirish kabi omillar muhim o‘rin egallaydi.

«12P» uchun yagona qabul qilingan standart mavjud emas — har bir kompaniya yoki muallif zamonaviy marketingning o‘ziga xos xususiyatlarini yaxshiroq hisobga olish uchun qaysi qo‘shimcha «P» larni kiritishni o‘zi hal qiladi.

Keys: Ishlab chiqarish kompaniyasi (B2B, quvur ishlab chiqarish)

📍 Faoliyat yo‘nalishi:
Qurilish va sanoat sohalari uchun quvurlar ishlab chiqarish.

⭐️ Maqsad:

A nuqta: Hozirgi daromad — $1,1 mln oylik.
B nuqta: $1,4 mln oylik daromad (5 oy ichida erishish maqsadi).

⚡️ Mijoz muammolari:

Past takroriy buyurtmalar ulushi. Mijozlar xizmat ko‘rsatishning yetarli emasligi sababli raqobatchilarga ketib qolgan.
Avtomatlashtirish yo‘qligi. Savdo va buyurtmalar qo‘lda boshqarilgan, bu esa xatolar va kechikishlarga olib kelgan.
Zaif raqobatbardosh pozitsiya. Narxga urg‘u berilgan, sifat yoki o‘ziga xos afzalliklar e’tibordan chetda qolgan.

📊 Audit natijalari:

Savdo, marketing va logistika bo‘limlari bir-biri bilan bog‘lanmagan.
Liddan shartnomagacha bo‘lgan o‘rtacha muddat 19 kundan oshgan, bu esa aniq algoritm yo‘qligini ko‘rsatgan.
Mijozlarning sodiqligini oshirish va yangi mijozlarni jalb qilish uchun strategiyalar yo‘q.

📈 Raqobatchilar tahlili:

Raqobatchilar segmentlar bo'yicha takliflar va sifatli kontentdan foydalanadi.
Raqobatchilar takroriy buyurtmalarga chegirmalar va texnik yordamni o‘z ichiga olgan rivojlangan dasturlarni taklif qiladi.
Raqobatchilarning brendlari ishonchlilik va yuqori sifat bilan bog‘lanadi, mijoz kompaniyasi esa faqat narx bo‘yicha raqobatlashadi.

🔥 Natijalar (5 oy ichida):

Oylik daromad $1,37 mln ga yetkazildi.
Savdo tsikli o‘rtacha 19 kundan 8 kunga qisqardi.
Takroriy buyurtmalar ulushi 18% dan 31% ga oshdi.
Sodiqlik tizimi yaratildi.

🔑 4 asosiy xulosa:

1. Savdolarni avtomatlashtirish. CRM-tizimi va buyurtmalarni avtomatlashtirish jarayonlari xatolarni bartaraf etdi va ishni tezlashtirdi.
2. Mijozlarni segmentatsiya qilish. Mijozlarni ehtiyojlariga qarab bo‘lish va har bir segment uchun alohida takliflar ishlab chiqish konversiyani oshirdi.
3. Brend taniqligi. PR-kampaniyalarni boshlash va mahsulotning noyob afzalliklariga (masalan, quvurlar umr davomiyligi) urg‘u berish ishonchni oshirdi.
4. Bo‘limlararo samarali muloqot. Bo‘limlar orasidagi ichki kommunikatsiya tizimi samarali yo‘lga qo‘yildi va vazifalarni muvofiqlashtirishga ketadigan vaqt qisqardi.

2024-yildagi keys: IT kompaniyasi

📍Faoliyat yo‘nalishlari:
CRM tizimlarini va IP-telefoniya o‘rnatish hamda veb-saytlarni ishlab chiqish.

⭐️ Maqsadlar:
A nuqta: 11,700 dollar oylik daromad.
B nuqta: 4 oydan keyin — 16,000 dollar oylik daromad.
C nuqta: 12 oydan keyin — 22,000 dollar oylik daromad.

⚡️Mijozning muammolari:
Masshtablashtirish va yangi auditoriyani jalb qilishda qiyinchiliklar.
Kompaniya 3 yil bozorga chiqqan bo‘lsa-da, mijoz bazasi sust o‘sgan.

Audit natijalari:
1. Ko‘plab operatsiyalar qo‘lda bajarilardi, bu esa xatolar, kechikishlar va vaqt yo‘qotishga olib kelardi.
2. Loyihalar, mijozlar va moliyani boshqarish uchun turli platformalar ishlatilgan, lekin ular integratsiya qilinmagan edi. 3. Savdoni yakunlash bosqichida past konversiya. Bu aniq savdo vороnkasi yo‘qligi, sotuvchilarning e’tirozlar bilan ishlashda yetarli malakaga ega emasligi va personalizatsiya qilingan takliflarning yo‘qligi sababli sodir bo‘lgan.

CusDev natijalari:
- CRM yoki boshqa tizimlar joriy etilgandan so‘ng, mijozlar texnik yordamning samaradorligi haqida xavotirlanadi.
- Mijozlar faqat yetkazib beruvchilarni emas, balki uzoq muddatli hamkorlarni izlashadi.
- Joriy etilgan tizimlardan foydalanishni maksimal darajada samarali qilish uchun o‘quv materiallari, videodarslar va vebinarlarga bo‘lgan ehtiyoj yuqori.

Raqobatchilar tahlili:
- Raqobatchilar o‘z auditoriyasining o‘ziga xos ehtiyojlarini inobatga olmaydilar. - CRM tizimlarini joriy etganda, turli sohalarning biznes talablari chuqur o‘rganilmaydi. Individual yondashuv yetishmaydi.
- Raqobatchilar mijozlarni jalb qilish uchun cheklangan kanallardan foydalanadilar (kontent marketing va SEO yetarli darajada qo‘llanilmaydi).

inMarketing tomonidan qilingan ishlar:
1. Kastomizatsiya -Customise. Mijozning maxsus jarayonlariga moslashtirilgan tizimlar joriy etildi, bu ish samaradorligini oshirdi.
2. Rutin operatsiyalar uchun avtomatlashtirilgan ish jarayonlari joriy etildi (buyurtmalarni qayta ishlash, to‘lovlarni hisoblash, hisobotlar tayyorlash). Bu vaqt tejash va xatolarni kamaytirishga yordam berdi.
3.Texnik yordam. Tezkor javob qaytarish va muammolarni real vaqt rejimida kuzatish imkoniyati bilan texnik yordamni takomillashtirdik.
4.O‘quv platformasi. Video darslar, vebinarlar va qadam-baqadam ko‘rsatmalar bilan o‘quv platformasi yaratildi.
5. Hamkorlik dasturi. Uzoq muddatli hamkorlikni ta’minlaydigan dastur asoslari yaratildi.
6. Maqsadli auditoriyaga qaratilgan reklama kampaniyalari va SEO takomillashtirildi.

🔥Natijalar (3 oy ichida):
1. Liddan sotuvga konversiya 9% dan 24% ga oshirildi.
2. Mijozlarga moslashtirilgan yechimlar orqali o‘rtacha chek 18% ga oshdi.
3. "Sarafan marketing" ishga tushdi.

Erishilmagan natijasi:
Hamkorlik tarmog‘ini kengaytirishda to‘liq muvaffaqiyatga erishilmadi, ya'ni kutilgancha yangi foydalanuvchilar soniga erishilmadi.