Yaqinda Toshkentdagi o‘rtacha ish haqi 9 million so‘mni tashkil etgani haqidagi xabarni ko‘rgan bo‘lishingiz mumkin.
Tabiiyki, ko‘pchilik bunga ishonmadi va Statistika agentligini aldashda ayblashga shoshildi.
Aslida esa, hamma gap metodikada.
Birinchidan, bu qo‘lga oladigan emas, balki hisoblangan ish haqi. U soliqlarni o‘z ichiga oladi.
Ya’ni, xodim qo‘liga 5 million olsa, statistikada bu 6 millionga aylanadi.
Ikkinchidan, bu mehnat daftarchasi bor bo‘lgan barcha xodimlar uchun o‘rtacha ish haqi.
Oddiy misol: bitta odam 20 mln, ikkinchisi — 15 mln, uchinchisi — 10 mln va yana to‘rt kishi 5 milliondan oladigan kompaniya bor.
Ushbu kompaniyada o‘rtacha hisoblangan ish haqi 10 milliondan oshiq bo’ladi, garchi xodimlarning aksariyati bundan ikki baravar kam olsa ham.
Bundan tashqari, agentlik fuqarolik-huquqiy shartnoma asosida ishlaydigan odamlarni, butun kichik biznesni va qishloq xo‘jaligi sohasini hisobga olmaydi.
Natijada 2024-yil o‘rtacha oylik ish haqini hisoblashda 3,1 mln nafar xodim ma’lumotlaridan foydalanilgan. Bu mamlakat aholisining 10 foizi ham emas.
"Unday bo‘lsa, bu ma’lumotning o’zi nima keragi bor?"
Chunki statistika umumiy tasavvurga ega bo‘lish va o‘zgarishlarni ko‘rish imkonini beradi.
Masalan, yuqori va past haq to‘lanadigan sohalar o‘rtasidagi farq tez sur’atda oshayotganini ko‘rish mumkin — agar 2021-yilda u 4,4 million bo‘lgan bo‘lsa, 2024-yil yakuniga kelib 11,8 millionga yetdi.
Bu jamiyatning tabaqalanishi kuchayib borayotganidan dalolat berishi mumkin.
Yana bir misol — eng past ish haqi ta’lim, sog‘liqni saqlash va ijtimoiy sohalarda (asosan ayollar ishlaydigan joylar), eng yuqori esa bank, sug‘urta va IT sohalarida (asosan erkaklar ishlaydigan joylar).
Bu gender tengsizligi tobora ortib borayotganidan dalolat berishi mumkin.
Mana shunday tendensiyalarni ko‘rish uchun ish haqi statistikasi kerak bo‘ladi.
O‘zbekistondagi haqiqiy ish haqlarini bilish kerak bo’lsa, vakansiya e’lonlariga qarash kerak. Va u yerda, albatta, hech qanaqa 9 mln yoq.
@beshtorr
#vaziyat #pul
Tabiiyki, ko‘pchilik bunga ishonmadi va Statistika agentligini aldashda ayblashga shoshildi.
Aslida esa, hamma gap metodikada.
Birinchidan, bu qo‘lga oladigan emas, balki hisoblangan ish haqi. U soliqlarni o‘z ichiga oladi.
Ya’ni, xodim qo‘liga 5 million olsa, statistikada bu 6 millionga aylanadi.
Ikkinchidan, bu mehnat daftarchasi bor bo‘lgan barcha xodimlar uchun o‘rtacha ish haqi.
Oddiy misol: bitta odam 20 mln, ikkinchisi — 15 mln, uchinchisi — 10 mln va yana to‘rt kishi 5 milliondan oladigan kompaniya bor.
Ushbu kompaniyada o‘rtacha hisoblangan ish haqi 10 milliondan oshiq bo’ladi, garchi xodimlarning aksariyati bundan ikki baravar kam olsa ham.
Bundan tashqari, agentlik fuqarolik-huquqiy shartnoma asosida ishlaydigan odamlarni, butun kichik biznesni va qishloq xo‘jaligi sohasini hisobga olmaydi.
Natijada 2024-yil o‘rtacha oylik ish haqini hisoblashda 3,1 mln nafar xodim ma’lumotlaridan foydalanilgan. Bu mamlakat aholisining 10 foizi ham emas.
"Unday bo‘lsa, bu ma’lumotning o’zi nima keragi bor?"
Chunki statistika umumiy tasavvurga ega bo‘lish va o‘zgarishlarni ko‘rish imkonini beradi.
Masalan, yuqori va past haq to‘lanadigan sohalar o‘rtasidagi farq tez sur’atda oshayotganini ko‘rish mumkin — agar 2021-yilda u 4,4 million bo‘lgan bo‘lsa, 2024-yil yakuniga kelib 11,8 millionga yetdi.
Bu jamiyatning tabaqalanishi kuchayib borayotganidan dalolat berishi mumkin.
Yana bir misol — eng past ish haqi ta’lim, sog‘liqni saqlash va ijtimoiy sohalarda (asosan ayollar ishlaydigan joylar), eng yuqori esa bank, sug‘urta va IT sohalarida (asosan erkaklar ishlaydigan joylar).
Bu gender tengsizligi tobora ortib borayotganidan dalolat berishi mumkin.
Mana shunday tendensiyalarni ko‘rish uchun ish haqi statistikasi kerak bo‘ladi.
O‘zbekistondagi haqiqiy ish haqlarini bilish kerak bo’lsa, vakansiya e’lonlariga qarash kerak. Va u yerda, albatta, hech qanaqa 9 mln yoq.
@beshtorr
#vaziyat #pul