Qay darajada va nima sababdan O‘zbekistonda uy-joy daromadliligi pasaydi
Chap tomonda "qay darajada", o‘ng tomonda esa "nima sababdan", savollarga javob berilgan.
Birinchisidan boshlaymiz.
Mana bu ikki chiziq so‘m indeksini aks ettiradi (qizil – butun O‘zbekiston, ko‘k – Toshkent).
Bu yildan-yilga narxlar darajasining taqqoslashidir. Foizlarda.
Ko‘rinib turibdiki, 2024-yil sentyabr oyi yakunlariga ko‘ra, Toshkent shahrida uy-joy ijarasi narxlari 2023-yilning sentyabr oyiga nisbatan 10,8 foizga pasaygan.
Respublika bo‘yicha pasayish kamroq bo‘ldi, ammo 2023-yil ko‘rsatkichlaridan ancha kam.
Nima bo‘lgani aniq, endi buning sababini tushunib olishimiz kerak.
Buning uchun ikkinchi grafikka qaraymiz.
Bu o‘zbekistonliklarning qidiruv so‘rovlari (qizil – ipoteka, ko‘k – ijara).
2021-yilda so‘rovlar keskin oshganini, 2023-yilda esa keskin tushib ketganini yaqqol ko‘rish mumkin.
Agar juda soddalashtirib aytadigan bo‘lsak, uy-joyni ijaraga olish/sotib olishni xohlovchilar soni kamaydi, uy-joyni ijaraga berish/sotishni xohlovchilar esa ko‘paydi.
Natijada uy-joy narxi tez ko‘tarilmay qo‘ydi, ijara narxlari esa umuman pasaydi.
Har ikkisi ham uy-joy daromadliligining sezilarli darajada pasayishiga olib keldi.
Bu normal holat, bu bozor
Shuni tushunish kerakki, bularning hammasi o‘z-o‘zidan sodir bo‘lgani yo‘q. Narxlarni yuqoriga yoki pastga tushiradigan sehrli tugma mavjud emas.
Bu yerda juda ko‘p omillar bor – ipoteka berish qoidalari o‘zgardi, relokantlar oqimi kamaydi, Toshkentda "propiskani bekor qilish" ta’siri o‘tdi, yangi uylar soni ko‘paydi, uy-joylarning xarid qobiliyati pasaydi va boshqa ko‘plab sabablar.
Umuman olganda, hamma narsa, hatto mehnat muhojirlari ertaga qancha pul topishi ham bunga ta’sir qiladi.
Bozordagi yakuniy vaziyat 25-30 ta yirik omillar asosida shakllanadi.
Agar ularni kuzatib borilsa, ertaga nima bo’lishni taxminan bashorat qilish mumkin.
Hozircha bir narsa aniq — bu yil uy-joy orqali ko‘p daromad olish qiyin bo‘ladi.
Grafiklar – Markaziy bankning Pul-kredit siyosati departamenti.
@beshtorr
#uylar #bozor
Chap tomonda "qay darajada", o‘ng tomonda esa "nima sababdan", savollarga javob berilgan.
Birinchisidan boshlaymiz.
Mana bu ikki chiziq so‘m indeksini aks ettiradi (qizil – butun O‘zbekiston, ko‘k – Toshkent).
Bu yildan-yilga narxlar darajasining taqqoslashidir. Foizlarda.
Ko‘rinib turibdiki, 2024-yil sentyabr oyi yakunlariga ko‘ra, Toshkent shahrida uy-joy ijarasi narxlari 2023-yilning sentyabr oyiga nisbatan 10,8 foizga pasaygan.
Respublika bo‘yicha pasayish kamroq bo‘ldi, ammo 2023-yil ko‘rsatkichlaridan ancha kam.
Nima bo‘lgani aniq, endi buning sababini tushunib olishimiz kerak.
Buning uchun ikkinchi grafikka qaraymiz.
Bu o‘zbekistonliklarning qidiruv so‘rovlari (qizil – ipoteka, ko‘k – ijara).
2021-yilda so‘rovlar keskin oshganini, 2023-yilda esa keskin tushib ketganini yaqqol ko‘rish mumkin.
Agar juda soddalashtirib aytadigan bo‘lsak, uy-joyni ijaraga olish/sotib olishni xohlovchilar soni kamaydi, uy-joyni ijaraga berish/sotishni xohlovchilar esa ko‘paydi.
Natijada uy-joy narxi tez ko‘tarilmay qo‘ydi, ijara narxlari esa umuman pasaydi.
Har ikkisi ham uy-joy daromadliligining sezilarli darajada pasayishiga olib keldi.
Bu normal holat, bu bozor
Shuni tushunish kerakki, bularning hammasi o‘z-o‘zidan sodir bo‘lgani yo‘q. Narxlarni yuqoriga yoki pastga tushiradigan sehrli tugma mavjud emas.
Bu yerda juda ko‘p omillar bor – ipoteka berish qoidalari o‘zgardi, relokantlar oqimi kamaydi, Toshkentda "propiskani bekor qilish" ta’siri o‘tdi, yangi uylar soni ko‘paydi, uy-joylarning xarid qobiliyati pasaydi va boshqa ko‘plab sabablar.
Umuman olganda, hamma narsa, hatto mehnat muhojirlari ertaga qancha pul topishi ham bunga ta’sir qiladi.
Bozordagi yakuniy vaziyat 25-30 ta yirik omillar asosida shakllanadi.
Agar ularni kuzatib borilsa, ertaga nima bo’lishni taxminan bashorat qilish mumkin.
Hozircha bir narsa aniq — bu yil uy-joy orqali ko‘p daromad olish qiyin bo‘ladi.
Grafiklar – Markaziy bankning Pul-kredit siyosati departamenti.
@beshtorr
#uylar #bozor