Buyrakning ajoyib surati .
Buyraklar – bu tananing eng muhim organlaridan biri bo'lib, ular organizmda qon tozalash, suyuqlik va elektrolit balansini saqlash, va chiqindi moddalardan xalos qilish vazifalarini bajaradi. Inson tanasida ikkita buyrak mavjud bo'lib, ular belning orqa tomonida, umurtqa pog'onasining har ikki tomonida joylashgan. Quyida buyraklarning tuzilishi, funksiyalari va sog'ligi haqida batafsil ma'lumot berilgan:
### Tuzilishi:
Buyraklar fasulyaga o'xshash shaklda bo'lib, har biri taxminan 10-12 sm uzunlikda va 5-7 sm kenglikda. Buyraklarning asosiy qismlari quyidagilardan iborat:
1. Buyrak kapsulasi: Buyraklarni o'rab turgan himoya qobig'i.
2. Buyrak korteksi: Buyrakning tashqi qismi bo'lib, bu yerda nefronlarning glomerulalari joylashgan.
3. Buyrak medullasi: Buyrakning ichki qismi bo'lib, bu yerda nefronlarning tubulalari va to'plovchi kanallari joylashgan.
4. Nefronlar: Buyrakning asosiy funksional birligi bo'lib, har bir buyrakda taxminan 1 million nefron mavjud. Nefronlar qonning filtrlash, qayta so'rish va chiqindi moddalardan tozalash vazifasini bajaradi.
5. Buyrak qopi: Bu yerda filtrlangan suyuqlik (siydik) to'planadi va siydik pufagiga o'tkaziladi.
### Funksiyalari:
Buyraklarning asosiy funksiyalari quyidagilardan iborat:
1. Qonni filtrlash: Buyraklar qonning filtrlash vazifasini bajaradi. Qon buyrak
glomerulalaridan o'tib, chiqindi moddalar, ortiqcha suyuqlik va toksinlar ajratiladi.
2. Suyuqlik va elektrolit balansini saqlash: Buyraklar tananing suyuqlik va elektrolit balansini saqlashda muhim rol o'ynaydi. Buyraklar natriy, kaliy, kalsiy va boshqa elektrolitlarning miqdorini nazorat qiladi.
3. Chiqindi moddalardan xalos qilish: Buyraklar chiqindi moddalardan (masalan, urea, kreatinin) xalos qilish vazifasini bajaradi. Bu chiqindi moddalar siydik shaklida tanadan chiqariladi.
4. Gormonlar ishlab chiqarish: Buyraklar eritropoetin, renin va kalsitriol kabi gormonlarni ishlab chiqaradi. Bu gormonlar qizil qon hujayralar ishlab chiqarishni, qon bosimini va kalsiy balansini nazorat qiladi.
5. Kislota-baz balansini saqlash: Buyraklar tananing kislota-baz balansini saqlashda ishtirok etadi. Buyraklar ortiqcha kislotalarni yoki bazalarni chiqarib, organizmning pH darajasini nazorat qiladi.
### Sog'liq va buyraklar:
Buyrak sog'lig'ini saqlash uchun quyidagi choralar ko'rilishi kerak:
1. Sog'lom ovqatlanish: Sog'lom va balansli ovqatlanish buyrak sog'lig'ini saqlashda muhim rol o'ynaydi. Tuz va oqsil miqdorini nazorat qilish zarur.
2. Ko'p suyuqlik ichish: Yetarli miqdorda suyuqlik ichish buyraklarning optimal ishlashini ta'minlaydi.
3. Qon bosimini nazorat qilish: Yuqori qon bosimi buyraklarga zarar yetkazishi mumkin, shuning uchun qon bosimini muntazam nazorat qilish zarur.
4. Chekishdan voz kechish: Chekish buyrak kasalliklari xavfini oshiradi, shuning uchun chekishdan voz kechish zarur.
5. Dori-darmonlarni ehtiyotkorlik bilan qabul qilish: Ba'zi dorilar buyraklarga zarar yetkazishi mumkin, shuning uchun dori-darmonlarni shifokor tavsiyasiga muvofiq qabul qilish zarur.
Do'stlaringizga ulashing 👇
🔞 Bizning kanal:
📝Kommentga fikringizni yozing...