🚨Tez yordam_103 va Terapiya 👨‍⚕

🦴 Ankilozli spondilit (Bexterev kasalligi) 🦴

📝 Ta’rif:
Ankilozli spondilit – bu surunkali yallig‘lanishli autoimmun kasallik bo‘lib, asosan umurtqa pog‘onasini zararlaydi va vaqt o‘tishi bilan harakatsiz qotib qolishiga olib keladi. Kasallik bo‘g‘imlar, ichki organlar va ko‘zlarga ham ta’sir qilishi mumkin.

⚙️ Patogenezi:
🔹 Genetik moyillik – HLA-B27 geni bilan bog‘liq 🧬
🔹 Autoimmun jarayon – organizm o‘z bog‘lamalariga nisbatan yallig‘lanishli hujum boshlaydi 🔥
🔹 Yallig‘lanish – sakroiliak bo‘g‘imlarda boshlanadi va umurtqa pog‘onasiga tarqaladi 🦴
🔹 Fibroz va ankiloz – yallig‘langan joylar asta-sekin suyak to‘qimasi bilan almashadi, harakatsizlik yuzaga keladi 🏥

📌 Tasnifi:
🔹 Markaziy shakl – faqat umurtqa pog‘onasi zararlanadi.
🔹 Periferik shakl – umurtqa bilan birga qo‘shma (bo‘g‘imlar)lar ham jarayonga tortiladi.
🔹 Visseral shakl – bo‘g‘imlar va umurtqadan tashqari ichki organlar (yurak, o‘pka, buyrak) ham zarar ko‘radi.

🩺 Kasallik boshlanishi variantlari:
1️⃣ Yashirin shakl – asta-sekin rivojlanadi, bemor uzoq vaqt e’tibor bermaydi.
2️⃣ O‘tkir shakl – to‘satdan yuqori harorat, bo‘g‘imlar va umurtqa og‘rig‘i bilan boshlanadi.
3️⃣ Periferik variant – dastlab yirik bo‘g‘imlarda (tizza, to‘piq) yallig‘lanish bilan kechadi.
4️⃣ Visseral variant – ichki organlar zararlanishi bilan boshlanadi (masalan, yurak yetishmovchiligi simptomlari).

🔬 Diagnostikasi:
✅ Rentgen – “bambuk tayoqchasi” belgisi 🏥
✅ MRI – erta bosqichda yallig‘lanishni aniqlaydi 🧲
✅ HLA-B27 testi – immunologik marker 🧬
✅ Qon tahlili – SOE, C-RB oshishi 🩸

⚡️ Eslatma: Bexterev kasalligi erta tashxis qo‘yilmasa, umurtqa butunlay qotib qolishi mumkin!

📢 Shifokorga o‘z vaqtida murojaat qiling! 🏥

🔹 Foydali ma’lumotlar uchun kanalimizga obuna bo‘ling! 📲

#MedPills_uz #BexterevKasalligi #AnkilozliSpondilit #Ortopediya #Revmatologiya #TezTibbiyYordam

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🔥 O‘TKIR REVMATIK ISITMA (ORI) VA YURAKNING REVMATIK KASALLIGI (YRK) 💔

📌 Ta’rif

O‘tkir revmatik isitma (ORI) – bu A guruhi β-gemolitik streptokokk infeksiyasidan keyin immun tizimining noto‘g‘ri javobi natijasida rivojlanadigan tizimli yallig‘lanish kasalligi. Kasallik yurak, bo‘g‘imlar, markaziy asab tizimi va terini zararlaydi. Agar ORI o‘z vaqtida to‘g‘ri davolanmasa, yurak klapanlarining qaytmas shikastlanishiga – yurakning revmatik kasalligiga (YRK) olib kelishi mumkin.

📌 Etiologiya va rivojlanish sabablari

🔹 A guruhi β-gemolitik streptokokk infeksiyasi (S. pyogenes) 🦠
🔹 Ko‘pincha 5-15 yoshli bolalar va o‘smirlarda uchraydi 👧👦
🔹 Streptokokk tomonidan chaqirilgan angina yoki faringitdan keyin 2-4 hafta ichida rivojlanadi

📌 Patogenez

🔸 Streptokokk antigenlari va yurak, bo‘g‘im, miya hamda teri to‘qimalari o‘rtasidagi antigenlik o‘xshashligi (molekulyar mimikriya) 🎯
🔸 Immun tizimi noto‘g‘ri yo‘nalishda o‘z to‘qimalariga hujum qiladi ❌🛡️
🔸 Autoimmun yallig‘lanish: yurak klapanlari, miokard, sinovial suyuqlik, asab tizimi va teriga zarar yetkazadi 🔥

📌 Klinik manzara

🫀 Revmatik kardit
🔹 Miokardit → yurak yetishmovchiligi rivojlanishi ⚠️
🔹 Endokardit → mitral va aortal klapanlarning fibrozi va stenozi
🔹 Perikardit → seroz yoki ekssudativ perikardit paydo bo‘lishi
🦵 Ko‘chib yuruvchi poliartrit
🔸 Katta bo‘g‘imlarning (tizza, boldir-to‘piq, tirsak) shishishi va og‘rishi 🔄
🔸 Bir bo‘g‘imda yallig‘lanish pasayishi bilan boshqasida namoyon bo‘ladi
🌀 Kichik Xorea (Sydenham xoreyasi)
🔹 Miyaga autoimmun hujum natijasida nazoratsiz chaqaloqsimon harakatlar (grimasa, titroq) 🤯
🔹 Nutq va mayda harakatlarning buzilishi ✋✖️

🌡 Teri simptomlari

🔸 Eritema marginatum – halqasimon, och pushti rangli toshmalar 🔵🔴
🔸 Revmatik tugunchalar – teri ostida, bo‘g‘imlar atrofida mayda, og‘riqsiz tugunchalar

📌 Tashxis mezonlari – Jones kriteriyalari (2021 yangilangan versiya) ✅

🔴 Asosiy mezonlar:

🔹 Kardit (klinik yoki subklinik) 🫀
🔹 Ko‘chib yuruvchi poliartrit 🦵
🔹 Xorea 🌀
🔹 Eritema marginatum 🔵🔴
🔹 Revmatik tugunchalar 🔘

🔵 Qo‘shimcha mezonlar:

🔹 Issiqlik ko‘tarilishi 🌡
🔹 O‘rta darajadagi poliartralgiyalar
🔹 EKGda PR intervalining uzayishi 📉
🔹 Laborator tahlillar:
◽ CRP↑, ESR↑ – yallig‘lanish belgisi 🧪
◽ ASLO↑ (antistreptolizin O titri) – streptokokk infeksiyasining kechki belgisi

📌 Tasdiqlash mezoni

✅ Streptokokk infeksiyasi mavjudligi (tomoqdan streptokokk ekilishi yoki ASLO titri)
✅ Kamida 2 asosiy yoki 1 asosiy + 2 qo‘shimcha mezon mavjudligi

🚑 Tez yordam va muolaja

💉 Davolash tamoyillari:
🔹 Penitsillin guruhi antibiotiklari (Benzatin penitsillin, Amoksitsillin) 💊
🔹 Yallig‘lanishga qarshi dorilar: NSAID (Ibuprofen, Naproksen) yoki og‘ir holatda kortikosteroidlar 🦠🔥
🔹 Xorea uchun – Valproat, Karbamazepin yoki Haloperidol 🧠💊
🔹 Yurak yetishmovchiligi rivojlangan bo‘lsa – diuretik va beta-blokatorlar 🫀

🛑 Kasallikning oldini olish – birlamchi profilaktika!

📌 Angina va faringitni o‘z vaqtida antibiotik bilan davolash muhim!

🩺 Revmatik isitma – yurak klapanlarining surunkali shikastlanishiga olib kelishi mumkin!
🚨 Shubhali simptomlar bo‘lsa, zudlik bilan shifokorga murojaat qiling!

#RevmatikIsitma #YurakKasalliklari #MedPills #Tibbiyot #TezTibbiyYordam #ShifokorMaslahati #Salomatlik

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🔬 Simptomatik arterial gipertenziya (endokrin shakllari) 🔬

📌 Arterial gipertenziyaning sababi har doim ham birlamchi gipertoniya bo‘lavermaydi. Ba’zan bu gormon buzilishlari bilan bog‘liq bo‘lib, simptomatik arterial gipertenziya (SAG) deb ataladi.

⚠️ Endokrin SAG turlari, klinikasi va diagnostikasi

1️⃣ Feoxromotsitoma (adrenal yoki ekstrarenal o‘simta)

📌 Patogenez: Buyrak usti bezining katexolamin (adrenalin, noradrenalin) ortiqcha ishlab chiqarishi.

💥 Klinikasi:
🔹 Paroksizmal gipertenziya (hujumlar shaklida)
🔹 Yurak urishi >100/min, haddan tashqari terlash
🔹 Bosh og‘rig‘i, titroq, qo‘rquv hissi
🔹 Xuruj 15-60 daqiqa davom etadi

🩺 Diagnostika:
✔️ Qonda va siydikda metanefrin va normetanefrin
✔️ MRT/KT (buyrak usti bezi o‘simtasi)
✔️ MIBG sintigrafiya (metaiodobenzilguanidin)

💊 Davolash:
🔹 Alfa-blokatorlar (doksazosin, prazosin)
🔹 Beta-blokatorlar (o‘simta olib tashlanishidan oldin ehtiyotkorlik bilan!)
🔹 Jarrohlik yo‘li bilan o‘simtani olib tashlash

2️⃣ Kuşing sindromi (giper kortizolizm)

📌 Patogenez: Buyrak usti bezining kortizol ishlab chiqarishi ortib ketishi.

💥 Klinikasi:
🔹 Yuqori qon bosimi + steroid semizlik
🔹 Oyoq-qo‘llar ingichka, qorin va bo‘yin sohasida yog‘ to‘planishi
🔹 Oy shaklidagi yuz (“moon face”)
🔹 Teri yupqalashishi, binafsha striyalar (cho‘zilish izlari)
🔹 Osteoporoz, qandli diabet, mushak zaifligi

🩺 Diagnostika:
✔️ Siydikda kortizolning sutkalik chiqarilishi
✔️ Deksametazon sinovlari
✔️ MRT (gipofiz adenomasini tekshirish uchun)

💊 Davolash:
🔹 Gormon ishlab chiqaradigan o‘simtani jarrohlik yo‘li bilan olib tashlash
🔹 Ketokonazol, mitotan (kortizol ishlab chiqarilishini bostirish uchun)
🔹 Aldosteron antagonistlari (spironolakton)

3️⃣ Giperal’dosteronizm (Konn sindromi)

📌 Patogenez: Buyrak usti bezining aldosteron ortiqcha ishlab chiqarishi → natriy va suyuqlik ushlanib qolishi → Qon bosimi oshishi.

💥 Klinikasi:
🔹 Doimiy gipertenziya + gipokalemiya
🔹 Mushak zaifligi, spazmlar
🔹 Poliuriya, polidipsiya
🔹 Yurak ritmining buzilishi

🩺 Diagnostika:
✔️ Qonda aldosteron va renin nisbati
✔️ Tuz yuklamasi testi
✔️ Buyrak usti bezining KT/MRT tekshiruvi

💊 Davolash:
🔹 Spironolakton, eplerenon (aldosteron antagonistlari)
🔹 Jarrohlik (agar o‘simta bo‘lsa)

4️⃣ Gipotireoz va tireotoksikoz bilan bog‘liq SAG

📌 Patogenez:

Gipotireoz → Yurak chiqarish fraksiyasi pasayadi, periferik qarshilik ortadi → diastolik gipertenziya

Tireotoksikoz → Katexolamin sezgirligi oshadi → sistolik gipertenziya

💥 Klinikasi:
🔹 Gipotireozda: Sovuqqonlik, bradikardiya, shishlar, sekin fikrlash
🔹 Tireotoksikozda: Tashvish, terlash, tachikardiya, vazn yo‘qotish

🩺 Diagnostika:
✔️ Qonda TSH, T3, T4 darajalari
✔️ Tireotropin-reseptor antitanachalari (TRAb) (Basedov kasalligida)

💊 Davolash:
🔹 Gipotireozda: Levotiroksin
🔹 Tireotoksikozda: Tiamazol, β-blokatorlar

📌 Xulosa

✅ Endokrin SAGning muhim belgilari:
🔹 Yosh bemorlarda (40 yoshgacha) to‘satdan yuzaga kelgan yuqori bosim
🔹 Oddiy gipertoniya dorilari samarasiz bo‘lsa
🔹 Gipokalemiya, taxikardiya, semizlik, terlash kabi qo‘shimcha belgilar kuzatilsa

❗️ Davolash simptomatik emas, balki sababga qarab olib boriladi!

👨‍⚕️ Gipertenziyangiz shubhali tuyulsa, endokrinologga murojaat qiling!

#Gipertenziya #Endokrinologiya #SAG #TezTibbiyYordam

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🫀 Gipertrofik kardiomiopatiya (GKM) 🩸

🧬 Patogenezi:
GKM – bu miokardning irsiy kasalligi bo‘lib, chap qorincha mushak qavatining qalinlashuvi bilan tavsiflanadi. MYH7 va MYBPC3 genlaridagi mutatsiyalar natijasida sarkomer oqsillari disfunksiyasi yuzaga keladi, bu esa miokard gipertrofiyasi va diastolik disfunksiya rivojlanishiga olib keladi.

⚡ Klinikasi:
🔹 Ko‘p hollarda simptomsiz kechadi
🔹 Jismoniy yuklamada hansirash, ko‘krak og‘rig‘i, bosh aylanishi
🔹 Sinkope (hushdan ketish)
🔹 Yurak yetishmovchiligi belgilarining rivojlanishi
🔹 Tashqi ko‘rinishda: Karotid puls kuchaygan, "to‘lqinli" urish
🔹 Asoratlar:
🔸 Qisqa muddatli yurak to‘xtashi ❌
🔸 Aritmiyalar (⚡ Ventrikulyar taxikardiya, fibrillyatsiya)
🔸 O‘tkir yurak yetishmovchiligi

🩺 Differensial diagnostika:
GKM quyidagi kasalliklar bilan farqlanadi:
🔹 Aortaning stenozi (🔍 EKGda solishtirish kerak)
🔹 Sport kardiomiopatiyasi (✅ Odatiy gipertrofiya)
🔹 Restriktiv kardiomiopatiya (⚖️ Differensial belgilar: diastolik disfunksiya va fibrosis)
🔹 Amiloidoz (🔬 Biopsiya va MRI yordamida aniqlanadi)

💊 Davolash taktikasi:
🔹 Beta-blokatorlar (🫀 Metoprolol, Bisoprolol) – yurakni yuklamadan saqlaydi
🔹 Kalsiy kanali blokerlari (Diltiazem, Verapamil) – miokard kislorod ehtiyojini kamaytiradi
🔹 Diuretiklar ❌ tavsiya etilmaydi (old tomondan chiqib turuvchi obstruktsiya kuchayishi mumkin!)
🔹 Antiaritmik vositalar (Amiodaron, Sotalol) – agar aritmiya rivojlansa
🔹 ICD (implantatsiya qilinadigan defibrillyator) – yuqori xavfli bemorlar uchun
🔹 Miyektomiya yoki alkogolli septal ablatsiya – jiddiy obstruktsiya holatlarida

‼️ Tayyorgarlik va profilaktika
✅ Sport yuklamalarini cheklash
✅ Oila a’zolarini genetik skrining qilish
✅ Elektrokardiografik monitoring

📌 Xulosa:
GKM – jiddiy irsiy yurak kasalligi bo‘lib, to‘satdan o‘lim xavfi yuqori. Erta diagnostika va to‘g‘ri davolash strategiyasi bemorning hayot sifatini oshiradi va og‘ir asoratlarning oldini oladi.

🆘 Shoshilinch yordam:
💉 Sinkope yoki og‘ir aritmiya – tez yordam chaqirish va reanimatsion choralar ko‘rish shart!

👨‍⚕️ Shifokor ko‘rigidan o‘tishni unutmang!

#GipertrofikKardiomiopatiya
#YurakKasalliklari
#ShoshilinchTibbiyot
#Kardiologiya
#EKG
#Tibbiyot
#MedPills_uz

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🫁 Bronxial obstruktsiya sindromi va tez yordam

🔎 Tarifi

Bronxial obstruktsiya sindromi – bu nafas yoʻllarining torayishi yoki toʻsilib qolishi natijasida yuzaga keladigan patologik holat boʻlib, ekspirator dispnoe, hushtak simon xirillashlar va alveolalarda havoning toʻplanishi bilan namoyon boʻladi.

🧬 Patogenez

🔸 Bronxial shilliq qavatning shishi – yalligʻlanish yoki allergik reaktsiyalar natijasida yuzaga keladi.
🔸 Mukus gipersekresiyasi – bronxlarda yopishqoq sekret yigʻilib, havo oqimini cheklaydi.
🔸 Bronxospazm – vagal nerv faollashishi bronxlarning mushak qismini qisqartiradi va obstruktsiyani kuchaytiradi.
🔸 Ekspirator kollaps – nafas chiqarishda bronxlarning berkilib qolishi havoning oson chiqishini oldini oladi.
🔸 Ventilyatsiya buzilishi – alveolalar hiperinflatsiyasi hipoksiya va giperkapniyaga olib keladi.

🔬 Auskultativ belgilar

✅ Nafas olish choʻzilishi (ekspirator dispnoe) ⏳
✅ Quruq hushtak simon xirillashlar 🎶🌀
✅ Ekspirator nafasda kuchayuvchi xirillashlar 🔄💨
✅ Ovozli tremorning pasayishi 🔇
✅ Baʼzan ho‘l xirillashlar (sekret toʻplanishi bilan) 💧🔊

📌 Bronxial obstruktsiyaning asosiy sabablari

🫁 Bronxial astma
🫁 Oʻpka surunkali obstruktiv kasalligi (XOPK)
🫁 Allergik reaktsiyalar (anafilaksiya, Kvinke shishi)
🫁 Nafas yoʻllari infeksiyalari (bronxit, pnevmoniya)
🫁 Chet jism bilan obstruktsiya (aspiratsiya)

🚑 Tez tibbiy yordam protokoli

1️⃣ Bemorni baholash va pozitsiya berish

✅ Sub’ektiv belgilar: nafas yetishmovchiligi, koʻkrak qafasida siqilish, koʻkarish (sianoz)
✅ Ob’ektiv tekshiruv: taxipnoe, nafas choʻzilishi, quruq hushtak simon xirillashlar
✅ Pozitsiya:
🔹 Bemorni oʻtirgan yoki yarim oʻtirgan holatda joylashtirish (ortopnoe pozitsiyasi)
🔹 Boshni orqaga engashtirish, kislorod olishni yengillashtirish

2️⃣ Kislorodoterapiya 🌬️

✅ SpO₂ < 92% bo‘lsa, 40–60% namlangan kislorod berish
✅ Ogʻir hipoksemiyada (SpO₂ < 88%) – niqob orqali 100% O₂

3️⃣ Bronxodilatatorlar (asosiy davo) 💊

🌡️ Nebulizatsiya terapiyasi:
🔹 Salbutamol 2.5 mg (0.5 ml 0.5% eritma yoki 2.5 ml 0.1% eritma)
🔹 Berodual 1 ml (20 tomchi) + 2-3 ml NaCl 0.9%
📌 Yengillik bermasa: 20 daqiqadan keyin takroriy doza

4️⃣ Gormonal terapiya (yalligʻlanishga qarshi davo) 💉

🔹 Prednizolon 60–90 mg IV yoki IM
🔹 Deksametazon 8–16 mg IV yoki IM
📌 Agar bemor ilgari steroid qabul qilgan boʻlsa, yuqori doza talab etiladi

5️⃣ Mukolitik va ekspektorantlar 🌫️

🔹 Sekret juda quyuq boʻlsa, Acetylcysteine 300 mg IV yoki nebulizatsiya
🔹 Bromhexin 8–16 mg PO yoki IV (mukolitik taʼsir uchun)

6️⃣ Sedativ terapiya (ogʻir holatlarda, faqat ehtiyotkorlik bilan!)

🔹 Ogʻir bronxospazm yoki anksiyoz holatda Diazepam 5 mg IV

7️⃣ Chet jism aspiratsiyasida (bo‘g‘ilish holatida)

🔹 Geymlich usuli yoki traxeyaning mexanik tozalash usullari
🔹 Zarurat tug‘ilsa, intubatsiya va sunʼiy nafas oldirish (IVL)

🛑 Ogʻir holatlarda

📌 Davoga qaramay SpO₂ < 85%, nafas tezligi > 35/min, hushyorlik pasayishi – reanimatsiya bo‘limiga yuborish
📌 Intubatsiya va sun’iy nafas oldirish (IVL) – agar bemor o‘ziga kelmasa

📌 Xulosa

🔹 Bronxial obstruktsiya sindromi tezkor yondashuvni talab qiladi!
🔹 Bronxodilatatorlar va steroid terapiya asosiy davo usuli hisoblanadi.
🔹 Kislorodoterapiya hayotiy muhim ahamiyatga ega!
🔹 Og‘ir holatlarda intubatsiya va sun’iy nafas oldirish talab etiladi.

#TezTibbiyYordam #BronxialObstruktsiya #Auskultatsiya

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

Hurmatli va aziz ayollar!
Sizlarni 8-mart – Xalqaro xotin-qizlar kuni bilan Tez tibbiy yordam kanali nomidan chin yurakdan muborakbod etamiz!

Siz – hayotga yorug‘lik olib kiruvchi, mehr va sabr timsoli bo‘lgan mo‘jizasiz. Yuragingiz doimo sog‘lom urib, quvonch ritmida harakat qilsin. Hayot yo‘lingizda hech qachon ruhiy charchoq va hissiy og‘riqlar bo‘lmasin. Har bir tongingiz salomatlik va baxt gormoni bilan to‘lsin.
Sizga mustahkam sog‘liq, tinchlik va yuragingiz kabi sokin, barqaror hayot tilaymiz!
Bayramingiz muborak bo‘lsin! 🌸🌿

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🟡 Gepatorenal sindrom

🔴 Tarifi:
— Gepatorenal sindrom – bu og'ir jigar yetishmovchiligi fonida rivojlanadigan, buyraklarning organik shikastlanishsiz funksional yetishmovchiligi bilan kechuvchi holat. Bu holat asosan portal gipertenziya va asit bilan bog'liq bo‘lib, buyraklarga qon oqimining kamayishi tufayli yuzaga keladi.

🔴 Klinika:
— Og'ir jigar yetishmovchiligi fonida rivojlanadi.
— Diurezning keskin kamayishi yoki anuriya.
— Asosiy belgilar: holsizlik, chanqoqlik, qorin dam bo‘lishi, oyoqlarda shish.
— Arterial gipotenziya va ta’sirchan puls.
— Asitning kuchayishi.

🔵 Diagnostika:
— Kreatinin darajasi oshadi (>1,5 mg/dL).
— Diurez

🍷➡️🦠 Alkogolli gepatit: sabablari, tashxisi va xavfi ⚠️

🔬 Alkogolli gepatit – bu jigar yallig‘lanishi bo‘lib, uzoq muddatli alkogol iste’moli natijasida rivojlanadi. Bu kasallik jigarning jiddiy shikastlanishiga, hatto jigar yetishmovchiligiga olib kelishi mumkin.

🛑 Asosiy sababi:
🔸 Uzoq muddatli va ko‘p miqdorda etanol iste’moli
🔸 Jigarning alkogolni parchalashda haddan tashqari yuklanishi
🔸 Genetik moyillik va oziqlanishning buzilishi

📌 Tashxislash mezonlari:
✅ Anamnez – uzoq muddatli alkogol iste’moli tarixi
✅ Klinik belgilari:
🔸 🍋 Sariqlik
🔸 🤢 Ko‘ngil aynishi, qusish
🔸 🤕 Qorinning yuqori o‘ng sohasida og‘riq
🔸 🔄 Umumiy holsizlik va ozish
✅ Laborator tahlillar:
🩸 ALT/AST – AST > ALT (odatda 2:1 nisbatda)
🩸 GGT va bilirubin oshishi
🩸 INR va albumin darajasi – og‘irlik darajasini baholash uchun
✅ Instrumental usullar:
📸 Ultratovush (UZI) – jigar hajmi va tuzilishidagi o‘zgarishlar
🔬 Biopsiya – aniq tashxis qo‘yish uchun

⚠️ Og‘ir holatlarda:
🚨 Jigar yetishmovchiligi, astsit, ensefalopatiya rivojlanishi mumkin.

💊 Davolash va profilaktika:
🔹 Alkogolni to‘liq tark etish 🚫🍺
🔹 Oziqlanishni yaxshilash 🥦🥩
🔹 Gepatoprotektorlar va simptomatik davo

#AlkogolliGepatit #JigarSalomatligi #Gepatit #TezTibbiyYordam #MedPills_uz #Tashxis #Gepatologiya

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🫀 Funktsional testlar bilan EKG o‘tkazish:

📌 Funktsional testlar bilan EKG nima?
Bu yurakning ishlashini turli sharoitlarda baholash usuli bo‘lib, yurak mushagining yuklamaga yoki turli stimullarga javobini aniqlashga yordam beradi. EKG oddiy tinch holatda yurak faoliyatini qayd etsa, funktsional testlar yurakning maksimal imkoniyatlarini baholash uchun qo‘llaniladi.

📌 Qachon o‘tkaziladi?
🔹 Koronar yurak kasalligi (KYuK) diagnostikasi 🏥
🔹 Yurak ritmi va o‘tkazuvchanlik buzilishlarini aniqlash ⏳
🔹 Yurak mushagi gipertrofiyasi va yetishmovchiligi belgilari 💔
🔹 Jismoniy yuklama va stressga bardoshlilikni baholash 🏃‍♂️💨

📌 EKG yordamida baholash mumkin bo‘lgan asosiy o‘zgarishlar:
⚡️ ST segmenti – Ishemiya yoki infarkt belgisi bo‘lishi mumkin
☄️ QRS kompleksi – O‘tkazuvchanlik va gipertrofiya buzilishi haqida ma’lumot beradi
💓 T tishchasi – Yurak mushagi patologiyalarini ko‘rsatishi mumkin
🔍 PQ intervali – O‘tkazuvchanlik tizimidagi muammolarni aniqlashga yordam beradi

📊 Asosiy funktsional testlar:
🏃‍♂️ Yuklama testi (veloergometriya, tredmil-test) – Yurakning jismoniy yuklamaga javobi baholanadi
🫁 Oshirilgan nafas olish testi – Nafas olish ta’sirida EKG o‘zgarishlari kuzatiladi
💊 Dori sinamalari (ATP, izoproterenol, nitroglitserin) – Yurak reaksiyasi baholanadi

‼️ MUHIM: Funktsional testlar faqat shifokor nazoratida, maxsus sharoitlarda o‘tkazilishi kerak!

📣 Ko‘proq foydali ma’lumotlar uchun bizni kuzatib boring! 🚑🇺🇿

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🟡 Сариқлик: Дифференциал
Диагностикаси

Сариқлик – тери ва шиллиқ қаватларнинг сарғайиши бўлиб, турли касалликларнинг белгиси сифатида намоён бўлади. Уни фарқлаш учун қуйидаги турларга эътибор беринг:

1. 🔴 Супраҳепатик (Гемолитик) сариқлик:
➖ Сабаби: Гемолиз (эритроцитларнинг кўп парчаланиши)
➖ Белгилари: Анемия, ўт пуфаги катталашмайди
➖ Тери ранги: Оч сариқ (лимон рангда)
➖ Сийдик: Оч сариқ рангда, уробилин кўпаяди, билирубин йўқ
➖ Аҳлат: Тўқ жигарранг (стеркобилин кўп)


2. 🟠 Ҳепатик (Жигар паренхиматоз) сариқлик:
➖ Сабаби: Жигар ҳужайраларининг шикастланиши (гепатит, сирроз)
➖ Белгилари: Жигар катталашади, умумий ҳолсизлик
➖ Тери ранги: Сариқ-тўқ сариқ (заъфарон рангда)
➖ Сийдик: Тўқ рангда (пиво рангда), билирубин мавжуд, уробилин камаяди
➖ Аҳлат: Очариб кетган ёки кулранг


3. 🟢 Субҳепатик (Обструктив) сариқлик:
➖ Сабаби: Ўт йўлларининг тўсилиши (ўт тоши, ўсма)
➖ Белгилари: Тўсатдан кучли оғриқ, қичишиш
➖ Тери ранги: Тўқ сариқ ёки яшил тусли (яшил-сариқ)
➖ Сийдик: Жуда тўқ пиво рангда, кўпикланади, билирубин мавжуд, уробилин йўқ
➖ Аҳлат: Очариб кетган (ачолик йўқ)

🩺 Қачон тез ёрдам чақириш керак?
🔻 Жиддий оғриқ, қусиш, онг бузилиши ёки тери кучли қичишса!

📌 Эслатма: Ўз-ўзини даволаш хавфли! Мутахассис билан маслаҳатлашинг.

#ТиббийБилимлар #ТезЁрдам #Сариқлик #ДифференциалДиагностика

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

💨🔥 Krupoz pnevmoniya – xavfli yallig‘lanish!

🔬 Tarifi:
Krupoz pnevmoniya – bu o‘pkaning bir yoki bir nechta bo‘laklarining diffuz yallig‘lanishi bo‘lib, ko‘pincha Streptococcus pneumoniae tomonidan chaqiriladi. Kasallik keskin boshlanib, intoksikatsiya va nafas yetishmovchiligi bilan kechadi.

🦠 Patogenezi:
1️⃣ Infeksiya tushishi – Streptococcus pneumoniae o‘pka alveolalariga tushadi.
2️⃣ Yallig‘lanish boshlanishi – bakteriyalar toksin ajratadi, alveolalardagi kapillyarlarda o'tkazuvchanlik oshadi.
3️⃣ Eksudativ bosqich – fibrin va plazma alveolalarga to‘planib, yallig‘lanish o‘chog‘ini hosil qiladi.
4️⃣ Qizil gepatizatsiya – eritrotsitlar eksudatga aralashib, o‘pka zichlashadi.
5️⃣ Kulrang gepatizatsiya – eritrotsitlar parchalanadi, leykotsitlar faollashadi.
6️⃣ Rezolyutsiya – yallig‘lanish o‘chog‘i asta-sekin so‘riladi yoki asoratlar yuzaga keladi.

⚠️ Klinik belgilar:
🔹 Toshqotgan yo‘tal – qizil zangga o‘xshash balg‘am bilan 🩸
🔹 Keskin boshlangan isitma – 39-40°C ga chiqishi 🌡
🔹 Ko‘krakda og‘riq – chuqur nafas olganda kuchayadi 💥
🔹 Holsizlik, bosh og‘rig‘i – intoksikatsiya belgilari 🤕
🔹 Nafas olish qiyinlashishi – hansirash, ko‘karmoq 💨💙

📌 Ko‘pincha – Streptococcus pneumoniae chaqiradi!
📌 Dard shoshilinch yordam talab qiladi!

📣 Sog‘lig‘ingizni asrang va tezkor chora ko‘ring! 🚑

🔗 #Tibbiyot #TezTibbiyYordam #Pnevmoniya #OpkaKasalliklari #Sogliq

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

Hurmatli obunachilar!

Kanalimiz tez tibbiy yordamga oid ishonchli va muhim ma’lumotlarni taqdim etib kelmoqda. Har bir post ortida katta mehnat bor: biz eng ishonchli manbalarni tahlil qilamiz, dolzarb mavzularni yoritamiz va sizga tezkor va aniq ma’lumot yetkazishga harakat qilamiz.

Kanal foydali bo'layotgan bo'lsa reaksiya bosinglar.

🫀 EKG Xolter Monitorlash: Muhim Asoslar

📌 EKG Xolter monitorlash – bu yurakning elektr faolligini 24-72 soat davomida doimiy ravishda kuzatish usuli bo‘lib, turli yurak ritmi buzilishlarini aniqlashga yordam beradi.

📍 Ko‘rsatmalar:

🔹 Tez-tez paydo bo‘ladigan yurak urishining bezovtalanishi (aritmiyalar)
🔹 Bosh aylanishi, hushdan ketish, yurak urishidagi o‘zgarishlar sabablari aniqlanmagan holatlar
🔹 Stenokardiya, ishemik kasallik va miokard infarktidan keyingi nazorat
🔹 Gipertoniya yoki boshqa yurak kasalliklarida qorinchalar gipertrofiyasi va ishemik o‘zgarishlarni baholash
🔹 Yurak ishida dorilarning samaradorligini tekshirish

🎯 Maqsadi:

✔️ Yashirin yoki vaqti-vaqti bilan sodir bo‘ladigan ritm va o‘tkazuvchanlik buzilishlarini aniqlash
✔️ Yurak ishemiya belgilari va ST segment o‘zgarishlarini baholash
✔️ Yurak faoliyatining kundalik faoliyat va stressga bog‘liq o‘zgarishlarini tahlil qilish
✔️ Tungi bradikardiya, QT intervali va RR intervali monitoringi

😀 Asosiy ko‘rsatkichlar:

🔹 O‘rtacha yurak urish tezligi (sutkalik vaqtda va kechasi)
🔹 Maksimal va minimal yurak urishi
🔹 Ekstrasistoliyalar (ventrikulyar va supraventrikulyar)
🔹 ST segment dinamikasi (ischemik o‘zgarishlar)
🔹 QT intervali va RR intervali tahlili
🔹 Blokadalar, PAUZALAR va boshqa o‘tkazuvchanlik buzilishlari

📌 EKG Xolter monitorlash yurak kasalliklarini erta bosqichda aniqlash va samarali davolash uchun muhim usul hisoblanadi. ✅

📣 Fikr-mulohazalaringizni izohlarda qoldiring! 🩺🔍

#EKG #XolterMonitoring #YurakSalomatligi #Aritmiya #Kardiologiya #TezTibbiyYordam

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

Hamma kasallikning eng og‘iri – bir vaqtda diareya 💩 va Alsgeymer 🧠 kasalligiga chalinish. Chunki tinmay yugurasan 🏃‍♂️, lekin qayerga va nima uchun yugurayotganingni eslay olmaysan 🤯. Eng yomoni – hojatxona 🚽 oldiga yetib borib ham, bu yerga nima sababdan kelganingni unutasan! 😵‍💫😂

#TibbiyHazil 🤣 #DoktorKulgi #ShifokorlarUchun

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

😖 Yuz nervi shamollashi (Nevrit) – yuz mushaklarining falajiga olib keluvchi jiddiy kasallik.

🧠 Yuz nervi (Nervus facialis) – mimika harakatlarini boshqaradigan muhim nerv. Uning yallig‘lanishi natijasida yuz asimmetriyasi va harakatlar buzilishi kuzatiladi.

⚙️ Patogenez (rivojlanish mexanizmi):
1️⃣ Sovuq, virus yoki qon aylanishi buzilishi → yuz nervining shikastlanishi
2️⃣ Yallig‘lanish → nervda shish va o‘tuvchanlikning pasayishi
3️⃣ Nerv impulslarining bloklanishi → yuz mushaklarida falaj, sezuvchanlik buzilishi
4️⃣ Dastlabki bosqichda – mushaklar kuchsizligi, quloqda og‘riq
5️⃣ Keyinchalik – asimmetriya, harakatning yo‘qolishi, reflekslarning susayishi

🔍 Sabablari:
❄️ Sovuqda qolish, konditsioner shamoli
🦠 Virusli infeksiyalar (gerpes, gripp)
🤕 Bosh miya shikastlanishi
🧬 Autoimmun kasalliklar
🩸 Qon aylanishining buzilishi

⚠️ Belgilar:
😵 Yuzning bir tomonida harakatsizlik
😦 Og‘iz burchagining tushib qolishi
🥄 Ovqatlanish va gapirishda qiyinchilik
👂 Quloqda og‘riq, shovqin yoki eshitish sezgirligining oshishi
💧 Ko‘z va og‘iz qurishi yoki aksincha, ko‘p yoshlanishi

🩺 DAVOLASH

✅ 1. Yallig‘lanishni kamaytirish
💉 GKS (Prednizolon, Deksametazon) – nerv shishishini pasaytiradi
💊 Nosteroid yallig‘lanishga qarshi dorilar (Nimesulid, Ibuprofen) – yallig‘lanishni va og‘riqni kamaytiradi
💊 Diuretiklar (Furosemid, Torasemid) – shishni kamaytirish uchun

✅ 2. Virusga qarshi terapiya (gerpes bilan bog‘liq bo‘lsa)
💊 Atsiklovir, Valatsiklovir – gerpes virusini bostiradi

✅ 3. Qon aylanishini yaxshilash
💊 Pentoksifillin, Kavinton (Vinpocetin) – kapillyar qon aylanishini yaxshilaydi
💊 B vitaminlari (Milgamma, Neyromultivit) – nerv hujayralarini oziqlantiradi

✅ 4. Mushak faoliyatini tiklash
🩹 Fizioterapiya (elektroforez, UHF, ultratovush terapiya) – nerv impulslarini tiklaydi
🤲 Massaj va akupunktura – yuz mushaklarini stimulyatsiya qiladi
🎭 Yuz gimnastikasi – mushaklarni kuchaytirish va asimmetriyani oldini olish uchun

✅ 5. Qo‘shimcha muolajalar
🌿 Xalq tabobati – asal, propolis, iliq kompresslar, igna terapiya
🚫 Og‘ir jismoniy zo‘riqishdan qochish – tiklanish jarayonini tezlashtiradi

🚫 OLDINI OLISH
✅ Sovuqda shamollashdan himoyalanish
✅ Immunitetni mustahkamlash
✅ Stress va ortiqcha zo‘riqishdan qochish
✅ Virusli infeksiyalarni vaqtida davolash

📢 Diqqat! Agar yuzingizning bir tomoni harakatsiz bo‘lib qolsa, darhol shifokorga murojaat qiling!

#YuzNervi #Nevrit #Patogenez #Davolash #Shamollash #Tibbiyot #MedPills_uz

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🦠 Disbakteriozda probiotiklarning ta’sir mexanizmi 🤔

📌Disbakterioz – ichak mikroflorasining buzilishi bo‘lib, foydali va zararli bakteriyalar nisbatining o‘zgarishi bilan kechadi. Bunday holatda probiotiklar yordamga keladi! ✅

🔬 Probiotiklarning asosiy ta’sir mexanizmi:

1️⃣ Ichak mikroflorasini tiklash 🏥 – foydali bakteriyalar (Lactobacillus, Bifidobacterium) zararli mikroorganizmlarni siqib chiqaradi.
2️⃣ Zararli mikroblarga qarshi kurash 🦠⚔️ – probiotiklar patogen bakteriyalar o‘sishini bostirib, ichakda sog‘lom muhit yaratadi.
3️⃣ Ovqat hazm qilishni yaxshilash 🍎 – fermentlar ishlab chiqarishga yordam beradi va oziq moddalarning so‘rilishini oshiradi.
4️⃣ Ichak devorining mustahkamlanishi 🔗 – epiteliy hujayralarini himoya qilib, ichakning himoya funksiyasini oshiradi.
5️⃣ Immunitetni kuchaytirish 🛡️ – immun tizimini faollashtirib, kasalliklarga qarshilikni oshiradi.

⚠️ Muhim! Probiotiklarni shifokor tavsiyasiga binoan va muayyan dori vositalarini hisobga olib qabul qilish lozim.

💡 Siz bilasizmi? Prebiotiklar – probiotiklar uchun oziq bo‘lib, ularning samaradorligini oshiradi! 🌱

📣 Sog‘lig‘ingiz uchun probiotiklar haqida ko‘proq bilib oling va do‘stlaringiz bilan ulashing! 🌀

#MedPills_uz #Disbakterioz #Probiotiklar #Sog‘liq

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🔬 Lyupus-dermatit: Teri zararlanishining 5 ta klinik-morfologik turi 🔥

Lupus (SLE – sistemali qizil volchanka) teri va shilliq qavatlarga ta’sir qiluvchi autoimmun kasallik bo‘lib, uning bir necha klinik-morfologik shakllari mavjud.

🩸 1. Diskoid lyupus (DLE) 🛑
📍 Eng ko‘p uchraydigan shakl
📌 Belgilari:
✅ Yuz, quloq, bo‘yin va qo‘llarda qizil, chegarasi aniq, disk shaklidagi toshmalar
✅ Markazida atrofiya, qobiq va giperkeratoz
✅ Chandiq qoldiruvchi xususiyatga ega

🦠 2. O‘tkir eritematoz lyupus 💥
📌 Belgilari:
✅ Yuzda kapalak shaklidagi qizarish 🦋
✅ Quyosh ta’sirida kuchayuvchi eritema ☀️
✅ Terining shishishi va nozikligi

🔄 3. Subakut lyupus 🌡️
📌 Belgilari:
✅ Halka yoki ko‘ndalang qizg‘ish-qo‘ng‘ir toshmalar
✅ Uzoq davom etuvchi eritema
✅ Quyoshga nisbatan sezuvchanlik yuqori 🌞

🌿 4. To‘qimalarning chuqur zararlanishi (Pannikulit) 🏥
📌 Belgilari:
✅ Terining ostki qatlamlari zararlanadi
✅ Oyoq va qo‘llarda og‘riqli tugunchalar 🔴
✅ Keyinchalik atrofiyaga uchrab, chuqur chandiq qoldiradi

⚡ 5. Vaskulitli lyupus (Qon tomirlarining zararlanishi) 🩸
📌 Belgilari:
✅ Ko‘karish va qon quyilishiga moyillik
✅ Barmoqlarda sovuq sezgisi va ko‘karish (Reyno sindromi) 🖐️❄️
✅ Uzoq davom etganida yaralar va nekroz rivojlanishi mumkin

🚨 Muhim! Agar sizda yuqoridagi belgilardan biri kuzatilsa, darhol dermatolog yoki revmatologga murojaat qiling! 🏥

#Lyupus #Dermatit #TezTibbiyYordam 🚑

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🔬 Simptomatik arterial gipertenziya (endokrin shakllari) 🔬

📌 Arterial gipertenziyaning sababi har doim ham birlamchi gipertoniya bo‘lavermaydi. Ba’zan bu gormon buzilishlari bilan bog‘liq bo‘lib, simptomatik arterial gipertenziya (SAG) deb ataladi.

⚠️ Endokrin SAG turlari, klinikasi va diagnostikasi

1️⃣ Feoxromotsitoma (adrenal yoki ekstrarenal o‘simta)

📌 Patogenez: Buyrak usti bezining katexolamin (adrenalin, noradrenalin) ortiqcha ishlab chiqarishi.

💥 Klinikasi:
🔹 Paroksizmal gipertenziya (hujumlar shaklida)
🔹 Yurak urishi >100/min, haddan tashqari terlash
🔹 Bosh og‘rig‘i, titroq, qo‘rquv hissi
🔹 Xuruj 15-60 daqiqa davom etadi

🩺 Diagnostika:
✔️ Qonda va siydikda metanefrin va normetanefrin
✔️ MRT/KT (buyrak usti bezi o‘simtasi)
✔️ MIBG sintigrafiya (metaiodobenzilguanidin)

💊 Davolash:
🔹 Alfa-blokatorlar (doksazosin, prazosin)
🔹 Beta-blokatorlar (o‘simta olib tashlanishidan oldin ehtiyotkorlik bilan!)
🔹 Jarrohlik yo‘li bilan o‘simtani olib tashlash

2️⃣ Kuşing sindromi (giper kortizolizm)

📌 Patogenez: Buyrak usti bezining kortizol ishlab chiqarishi ortib ketishi.

💥 Klinikasi:
🔹 Yuqori qon bosimi + steroid semizlik
🔹 Oyoq-qo‘llar ingichka, qorin va bo‘yin sohasida yog‘ to‘planishi
🔹 Oy shaklidagi yuz (“moon face”)
🔹 Teri yupqalashishi, binafsha striyalar (cho‘zilish izlari)
🔹 Osteoporoz, qandli diabet, mushak zaifligi

🩺 Diagnostika:
✔️ Siydikda kortizolning sutkalik chiqarilishi
✔️ Deksametazon sinovlari
✔️ MRT (gipofiz adenomasini tekshirish uchun)

💊 Davolash:
🔹 Gormon ishlab chiqaradigan o‘simtani jarrohlik yo‘li bilan olib tashlash
🔹 Ketokonazol, mitotan (kortizol ishlab chiqarilishini bostirish uchun)
🔹 Aldosteron antagonistlari (spironolakton)

3️⃣ Giperal’dosteronizm (Konn sindromi)

📌 Patogenez: Buyrak usti bezining aldosteron ortiqcha ishlab chiqarishi → natriy va suyuqlik ushlanib qolishi → Qon bosimi oshishi.

💥 Klinikasi:
🔹 Doimiy gipertenziya + gipokalemiya
🔹 Mushak zaifligi, spazmlar
🔹 Poliuriya, polidipsiya
🔹 Yurak ritmining buzilishi

🩺 Diagnostika:
✔️ Qonda aldosteron va renin nisbati
✔️ Tuz yuklamasi testi
✔️ Buyrak usti bezining KT/MRT tekshiruvi

💊 Davolash:
🔹 Spironolakton, eplerenon (aldosteron antagonistlari)
🔹 Jarrohlik (agar o‘simta bo‘lsa)

4️⃣ Gipotireoz va tireotoksikoz bilan bog‘liq SAG

📌 Patogenez:

Gipotireoz → Yurak chiqarish fraksiyasi pasayadi, periferik qarshilik ortadi → diastolik gipertenziya

Tireotoksikoz → Katexolamin sezgirligi oshadi → sistolik gipertenziya

💥 Klinikasi:
🔹 Gipotireozda: Sovuqqonlik, bradikardiya, shishlar, sekin fikrlash
🔹 Tireotoksikozda: Tashvish, terlash, tachikardiya, vazn yo‘qotish

🩺 Diagnostika:
✔️ Qonda TSH, T3, T4 darajalari
✔️ Tireotropin-reseptor antitanachalari (TRAb) (Basedov kasalligida)

💊 Davolash:
🔹 Gipotireozda: Levotiroksin
🔹 Tireotoksikozda: Tiamazol, β-blokatorlar

📌 Xulosa

✅ Endokrin SAGning muhim belgilari:
🔹 Yosh bemorlarda (40 yoshgacha) to‘satdan yuzaga kelgan yuqori bosim
🔹 Oddiy gipertoniya dorilari samarasiz bo‘lsa
🔹 Gipokalemiya, taxikardiya, semizlik, terlash kabi qo‘shimcha belgilar kuzatilsa

❗️ Davolash simptomatik emas, balki sababga qarab olib boriladi!

👨‍⚕️ Gipertenziyangiz shubhali tuyulsa, endokrinologga murojaat qiling!

#Gipertenziya #Endokrinologiya #SAG #TezTibbiyYordam

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103

🧬 Glyukokortikosteroidlarning nojo‘ya ta’sirlari 🚑

Glyukokortikosteroidlar (GKS) kuchli yallig‘lanishga qarshi va immunosupressiv vositalar bo‘lib, ko‘plab kasalliklarni davolashda qo‘llaniladi. Ammo ularning uzoq muddatli yoki nazoratsiz qo‘llanilishi jiddiy nojo‘ya ta’sirlarga olib kelishi mumkin. Keling, bu ta’sirlarni batafsil ko‘rib chiqamiz.

1️⃣ Metabolik va endokrin tizimdagi o‘zgarishlar 🥩⚖️

GKS organizmning metabolizmiga ta’sir qilib, uglevod, oqsil va yog‘ almashinuvini buzadi.
🔹 Giperglikemiya 🍬 → insulin rezistentligi ortadi, steroidli diabet rivojlanishi mumkin.
🔹 Giperlipidemiya va dislipidemiya 🩸 → ateroskleroz xavfi ortadi.
🔹 Markaziy semizlik 🏋️ → yuzning yumaloqlashishi ("oy yuzi"), qorin va bo‘yin sohasida yog‘ to‘planishi.
🔹 Gipokaliemiya va natriyning ushlanib qolishi 💧 → arterial gipertenziya va yurak yetishmovchiligi rivojlanishiga sabab bo‘lishi mumkin.
🔹 Adrenal bez yetishmovchiligi ⚠️ → uzoq muddatli GKS qabulidan keyin preparatni to‘satdan to‘xtatish hayot uchun xavfli bo‘lgan Addison krizi chaqirishi mumkin!

2️⃣ Mushak-skelet tizimiga ta’siri 💀

GKS suyak va mushak to‘qimalariga jiddiy zarar yetkazishi mumkin.
🔹 Osteoporoz 🦴 → GKS osteoklast faolligini oshirib, suyak zichligini kamaytiradi. Bu suyak sinishlariga olib kelishi mumkin.
🔹 Miopatiya 🏋️‍♂️ → mushak zaifligi, ayniqsa, proksimal mushak guruhlarida seziladi.
🔹 Aseptik suyak nekrozi ⚠️ → asosan son suyagi boshchasi zararlanadi, og‘riq sindromi bilan kechadi.

3️⃣ Immun tizimga ta’siri 🛡️

GKS immunitetni susaytirib, infeksiyalarga moyillikni oshiradi.
🔹 Bakterial, virusli, zamburug‘li infeksiyalar 🦠 → tuberkulyoz, herpes, kandidamikoz, sepsis xavfi ortadi.
🔹 Vaktsinalarga zaif javob 💉 → jonli vaktsinalarni qo‘llash mumkin emas.
🔹 Infeksiyaning yashirin shakllarini faollashtirish 🚨 → sil, gepatit B faollashishi mumkin.

4️⃣ Oshqozon-ichak tizimiga ta’siri 🍽️

🔹 Yara kasalligi va oshqozon-ichakdan qon ketish 🩸 → GKS prostaglandin sintezini pasaytirib, oshqozon shilliq qavatini himoyasiz qoldiradi.
🔹 Pankreatit ⚠️ → steroidlarni uzoq muddat qabul qilish pankreatit rivojlanish xavfini oshiradi.

5️⃣ Yurak-qon tomir tizimiga ta’siri ❤️

🔹 Arterial gipertenziya ⬆️🩸 → natriy va suyuqlikning ushlanib qolishi tufayli bosim ko‘tariladi.
🔹 Arteroskleroz 🩸 → lipid almashinuvining buzilishi natijasida rivojlanadi.
🔹 Tromboz va emboliyalar ⚠️ → tromb hosil bo‘lish xavfi ortadi.

6️⃣ Neyropsixiyatrik ta’sirlar 🧠

GKS markaziy asab tizimiga bevosita ta’sir qiladi.
🔹 Eforiya, giperaktivlik, agressiya 😵‍💫
🔹 Depressiya, xavotir, uyqusizlik 🌙
🔹 Steroidli psixoz 🤯 → gallyutsinatsiyalar va manik epizodlar kuzatilishi mumkin.

⚠️ Muhim ogohlantirish!

✅ GKSni shifokor nazoratisiz qabul qilish mumkin emas!
✅ Dozani asta-sekin kamaytirish kerak, to‘satdan to‘xtatish mumkin emas!
✅ Kaltsiy va D vitamini qabul qilish osteoporozni oldini olishi mumkin!
✅ GKS fonida qandli diabet xavfi ortgani uchun glyukoza nazorat qilinishi kerak!

#TibbiyMalumot #Steroidlar #NojoyaTasirlar 🚑

Siz kutgan tibbiy blog:
━━━━━━━━━━━━━━━
@Tez_tibbiyyordam_103