Davom etamiz
Qizilo‘ngach Embriologiyasi: O'ziga Xos Rivojlanish Yoʻli
Qizilo‘ngach, halqumni oshqozon bilan bog‘laydigan muhim qism bo‘lib, uning rivojlanishi embrion rivojlanishining 4-haftasida boshlanadi. Keling, ushbu mushakli nayning shakllanish jarayonini birgalikda o‘rganamiz.
Boshlanishi: Ikki yo‘lga bo‘linish
Qizilo‘ngach oldingi ichak (foregut) dan rivojlanadi, bu esa nafas olish va ovqat hazm qilish yo‘llarining boshlang‘ich manbai hisoblanadi.
● Dastlab traxeya va qizilo‘ngach bitta nay shaklida bo‘ladi.
● Keyinchalik traxeoezofageal septum shakllanib, nafas olish va ovqat hazm qilish tizimlarini ajratadi.
● Agar bu jarayon noto‘g‘ri rivojlansa, traxeoezofageal fistula yoki qizilo‘ngach atreziyasi kabi tug‘ma nuqsonlar yuzaga kelishi mumkin.
O‘sish va Uzayish
Embrion o‘sgan sari qizilo‘ngach ham uzayadi. Dastlab, u qisqa bo‘ladi, ammo 7-hafta ga kelib oshqozonning qorin bo‘shlig‘iga tushishini ta’minlash uchun uzayadi.
To‘qimalarning Shakllanishi
Qizilo‘ngach devori quyidagi o‘zgarishlarga uchraydi:
● 4-hafta: Nay ichki qavati epitelial ko‘payish tufayli “yopilib qoladi”.
● 8-hafta: Nay qayta ochiladi (rekanalizatsiya). Bu jarayonning buzilishi qizilo‘ngach torayishi ga olib kelishi mumkin.
● Embriogenez oxiri: Ichki qavat ko‘p qavatli yassi epiteliy ga aylanadi, bu ovqat o‘tishi uchun moslashtirilgan.
Mushaklarning rivojlanishi
Qizilo‘ngachda skelet va silliq mushaklar mavjud bo‘lib, ular turli manbalardan rivojlanadi:
● Skelet mushaklari: Qizilo‘ngachning yuqori uchdan bir qismini hosil qiladi va 4 va 6-faringeal yoylardan kelib chiqadi.
● Silliq mushaklar: Qizilo‘ngachning pastki ikki qismi uchun javobgar bo‘lib, atrofdagi splaxnik mezodermadan rivojlanadi.
Qon ta’minoti va Innervatsiya
Embriogenez oxiriga kelib qizilo‘ngach quyidagilar bilan “qurollanadi”:
● Arterial ta’minot: Aorta va pastki qalqonsimon arteriyalar tarmoqlari orqali.
● Nerv innervatsiyasi: Vagus nervi (parasimpatik) va torakal simpatik zanjir orqali.
" O'rganamiz, o'samiz "
@Space_Med