7. T A J О H U L I О R I F - arabcha “bilib bilmaslikka olish” ma’nosini ifodalovchi san’atdir. „Andin iboratturkim, so‘zlaguvchi bir nimani bilur, bir nuqta bila o‘zni bilmagandek ko‘rsatur“ (Atoulloh Husayniy).
Ushbu san'at qo'llanilgan baytning mazmunida gumonsirash, ikkilanish, shubhalanish, hayratlanish, ajablanish tuyg'ulari yaqqol ko'zga tashlansa-da, shu hissiyotlar orqali haqiqat, asos jonli va go'zal tarzda gavdalanadi. Shoir baytda aks ettirilayotgan biron obrazli iborani aniq aytmasdan o‘zini bilib bilmaslikka olgandek ko‘rsatishni nazarda tutadi. Shoirning o‘zini bilib bilmaslikka solish shartli bo‘ladi.
Malak yo xur, bilmon yo parisen? Bu raftor ila yo kabki dariysen?
Nargiz ko’zungning o’xshashi qaysi chamanda bor?
Yuzing tarovati qachon, ey gul, sumanda bor?
Mengiz yo ravzai rizvonmudur bu?
Og’iz yo g’unchai xandonmudur bu?
Ey odamiylar joni , pariga ne bolursan?
Bu jism ila gulbargi tariyga ne bo`lursan? (Lutfiy)
Ushbu san'at qo'llanilgan baytning mazmunida gumonsirash, ikkilanish, shubhalanish, hayratlanish, ajablanish tuyg'ulari yaqqol ko'zga tashlansa-da, shu hissiyotlar orqali haqiqat, asos jonli va go'zal tarzda gavdalanadi. Shoir baytda aks ettirilayotgan biron obrazli iborani aniq aytmasdan o‘zini bilib bilmaslikka olgandek ko‘rsatishni nazarda tutadi. Shoirning o‘zini bilib bilmaslikka solish shartli bo‘ladi.
Malak yo xur, bilmon yo parisen? Bu raftor ila yo kabki dariysen?
Nargiz ko’zungning o’xshashi qaysi chamanda bor?
Yuzing tarovati qachon, ey gul, sumanda bor?
Mengiz yo ravzai rizvonmudur bu?
Og’iz yo g’unchai xandonmudur bu?
Ey odamiylar joni , pariga ne bolursan?
Bu jism ila gulbargi tariyga ne bo`lursan? (Lutfiy)
@Onatili_adabiyot_Feruz