Har gal ish haqini olganda titrayotgani sezilib turadi. Halol mehnatning huzurbaxsh titrogʻi shu boʻlsa kerak-da…Javlon Jovliyev – "Ayol" Asarda oddiy bir qishloq ayolining bir kunlik hayoti tasvirlangan. Ayol fermer xoʻjaligida yollanma ishchi boʻlib ishlaydi, erta-yu kech tinim nima ekanligini bilmay tirikchilik uchun kurashadi. Bolalari yetmagandek erini ham boqadi, bir ogʻiz shirin soʻzga, mehr-muhabbatga zor. Hajman kichik boʻlgan ushbu hikoyada qishloq ayoli qismatidagi fojia aks ettirilgan.
Men ham qishloqda oʻsganman. 15-16 yoshligimda ota-onamga biroz foydam tegsin deb, qolaversa, dugonalarimga qiziqib men ham dalaga ishga borardim. Paxta yoki makkajoʻxori chopish deysizmi; sabzi, piyoz, garmdori oʻtash deysizmi; oʻrik, olma terish deysizmi; bugʻdoy yoki sholi oʻrish deysizmi, xullas, qishloqda qiladigan ishimizning turi koʻp edi. Toʻgʻri, jismoniy mehnat odamga koʻp narsani oʻrgatadi, biroq mashaqqati ogʻir. Ayniqsa, havo issiq boʻlgan yozning jazirama kunlarida ishlash nihoyatda qiyin edi. 10-15, baʼzida esa 20-30 ayolning dalada ishlashini guvohi boʻlganman, tirikchilik toshdan qattiq ekanligini bola koʻnglim bilan his qilganman.
Qishloq ayoliga qiyin, qishloq ayoliga ogʻir... Koʻpchiligining kundalik hayot tarzi bir xil: sigir sog'adi, non yopadi, supur-sidir qiladi, kir yuvadi, ovqat pishiradi, tomorqada ishlaydi... Shu ishlarga qoʻshimcha dalada yollanma ishchi boʻlib ham ishlaydi. Doim qoʻllari mehnatda qavarib yuradi. Oʻqimagan-da dersiz? Qishloqdagi ayrim oilalarda qiz bolaning oʻqishi, kasb egallashi, kelajakda oʻz oʻrniga ega bo'lishi haqida gap boʻlishi ham mumkin emas. Ha, mayli bu alohida mavzu. Xullas, oʻqimaganlari mayli, oliy maʼlumotli, yaxshigina ishda ishlaydiganlari ham dam olish kunlarini, yozda esa butun uch oyni dalada ter toʻkib oʻtkazadi. Koʻp uchratganman shunday ayollarni.
Ayol zotiga hamma joyda ham qiyindir, lekin qishloqda yashovchi ayollarga yashash ikki hissa ogʻirroq. Ayollarning oʻziga ham, koʻproq atrofdagi yaqinlariga ham bogʻliq bu holat. Yaxshi sharoitda yashovchilar ham bor. Faqat ular ozchilikni tashkil qiladi. (Menga shunday tuyular balki). Turmush farovonligi taʼminlandi, aholi yashash sharoiti yaxshilandi deb koʻp gapiriladi. Ammo qishloqlardagi haqiqiy holat qanday ekanligini oʻsha yerda yashovchilar koʻproq bilishadi.
Ogʻir mehnat kun kelib har qanday ayolni ezib qoʻyadi, bora-bora tirikchilik koʻyida qaddi-qomati egiladi. Hatto baʼzi oilalarda mehr nimaligini, muhabbat qanday boʻlishini bilmay umri oʻtib ketadi ayollarning. Har yili 8-mart bayrami arafasida televizor va radiolarda "Sen baribir muqaddassan, muqaddas ayol" degan qoʻshiqni qoʻyib berish bilan esa hech narsa oʻzgarmaydi.
@biroz_adabiyot