Kiber Xavfsizlik

⚠️ Rusiy zabon xakerlar doim sohada top, ammo ular orasida "Bratva" laqabi bilan taniqlisi bor, atrofdagi har bir xaker u bilan yozishgan yoki aloqador, yaqin oylarda uning X (ex twitter) sahifasi o'chib ketti, ogohlantirishsiz. Bu ko'pchilik cybercrime a'zolarida shubxa va savollar uyg'otgandi.

Ma'lum bo'lishicha, Pyotr Levashov ismli shaxs, 2017-yilda Ispaniyada hibsga olinganidan so‘ng, 2018-yilda AQShga ekstraditsiya qilingan va u yerda FQB bilan hamkorlik qilishga rozi bo‘lgan. Uning vazifasi rus tilida so‘zlashuvchi kiberjinoyatchilar haqida ma'lumot to‘plash bo‘lib, bu orqali AQSh maxsus xizmatlariga xakerlarni aniqlash, ularga ayblovlar qo‘yish va qidiruvga berish imkoniyatini yaratib bergan. Levashovning FQB bilan hamkorligi natijasida, u ilgari o‘zi boshqargan botnetlar va kiberjinoyatchilik tarmoqlari, xakerlar haqida qimmatli ma'lumotlarni taqdim etgan.

Levashov - aka Severaning "Storm Worm", "Waledac" va "Kelihos" nomli taniqli botnetlari, butun dunyo kiberjinoyatchilari orasida mashxur edi. Masalan "Kelihos" botneti bir kecha ichida 4mlrd zararli xabar yuborish kuchiga ega bo'lgan.

Gazeta.ru izlanishlariga va rus xakeri Sitnikov fikrlariga ko'ra, Levashov va "Bratva" bitta shaxs bo'lishi mumkin. Bu esa cybercrime da xakerlar uchun jiddiy xavf keltirib chiqaradi, chunki "ichkarida" hamma bir-birini taniydi, "bratva" esa xammani sotishi yoki allaqachon sotgan bo'lishi mumkin!

https://www.gazeta.ru/tech/2025/02/04/20490440.shtml

Ютубда қизиқ бир подкастга кўзим тушиб қолди. Қозоғистонлик машҳур подкастчи Арман Абдолла, маҳаллий қишлоқ хўжалиги мутахассиси билан суҳбатлашган. Суҳбат давомида Ўзбекистон ҳақида кўп гаплар бўлган. Улардан эътиборга моликларини келтириб ўтаман.

Ўзбекистоннинг оролбўйи ҳудудларга саксовул экишидан асосий мақсади экологик фожеага қарши кураш эмас, мақсад — нефт. 2005 ёки 2006 йилда Қозоғистон ва Ўзбекистон ўртасида келишув бўлган. Буни излаб кўрсангиз очиқ манбалардан ҳам топасиз. Унга кўра оролбўйи ҳудудлардан Қозоғистон газни, Ўзбекистон нефтни олишга келишиб олинган. Ўзбекистон саксовул экиш орқали у ҳудудларга техникаларини киритиб олишга замин яратмоқчи. Улар учун биринчи ўриндаги мақсад экология эмас, табиий қазилмалар.

Энг ёмони, Оролнинг Борса-келмас деган жойларида бир вақтлар биологик лабораториялар бўлган. Агар у ерларга етиб борилса, даҳшатли касалликларни қайта қўзғатиб юборишлари мумкин.

Бундан ташқари, Марказий Осиёда сув ортидан уруш бўлиши мумкинлиги ҳақидаги саволга ҳам мутахассис жавоб берибди.

- Марказий Осиё халқлари туркий халқлар, улар сув ортидан бир-бири билан урушишлари мумкинми?
- Биз албатта қардош халқлармиз, Олимпиадаларда бир-биримизга мухлислик қиламиз. Лекин сиз кўпкари мусобақаларидаги жанжалларимизни кўрганмисиз? Бу бор-йўғи кўпкари мусобақаси.

Подкастда айтилган гаплар қанчалик ҳақиқатга яқинлигини билмадим, бу ҳақида бизникилар ҳам муносабат билдиришса билиб олармиз.

Подкастга линк: https://youtu.be/sAVoJp1tyNQ?si=Oid7BRsvyDtXe3Zf

🍎 Apple iOS 18.1 versiyasini yangilagan foydalanuvchilarning barcha shaxsiy fotosuratlarini skanerlashni boshladi

Bu yangilanishdan keyin ushbu funksiya avtomatik ravishda faol bo'ladi va "fotosuratlardan diqqatga sazovor joylarni vizual qidirish" uchun kerak deb ko'rsatilgan. Qidiruv bilan faqat AI shug'ullanadi, ya'ni Apple o'z foydalanuvchilarining barcha fotosuratlarini ularning roziligisiz neyron tarmoqlarga tarqatmoqda.

Qarshiman, muammo sifatida ko'rsatilayotgan AI botlarni bizni O'zbek injinerlariyam bemalol tuza oladi, shaxsga doir ma'lumotlarimiz, moliyaviy aktivlarimiz haqidagi ma'lumotlar va bizni virtual suverenitetimiz mustaqil va daxlsiz qolishi kerak. Qonunchilikda bu harqalay ko'rsatib qo'yilgan.

"Ozodlik"ning "sxema"sida aytilgan gaplar to‘g‘ri. Bir joyiga qo‘shimcha qilaman.

Blogerlarga nisbatan bosimni orqasida Otabek Umarov va jamoasidek urg‘u berilgan. 90-yillarda ham ayni "sxema" ishlagan. U vaqtda Otabek Umarov shortik kiyib, to‘p tepib yurardi. Katta kuyovni otasi esa u davrda ayni "sxema"da faol edi. Partiya ochmoqchi bo‘lgan Olloqulovga qarshi ayollarni shallaqilik qilishi ham 90-yillardan qolgan "moda".

Katta kuyovni otasidan keyin ham bu "sxema" ishlayveradi. Chunki bu "sxema"larni SSSRning chekistlari yuz yil oldin chizgan. Bugun ko‘kka ko‘tarilayotgan jadidlar o‘z davrida shu "sxema" bilan yo‘q qilingan.

Shuning uchun doim aytaman, jadidlar bugun yashaganida yana bosimga uchrardi. Hozir ular o‘lgan, endi xavfsiz. Bemalol amaldorlar ular nomini suiste'mol qilib, noniga saryog‘dek suryapti.

Ayni "sxema" aslida Janubiy Koreyada ham bo‘lgan. Amerikani qo‘g‘irchoq amaldorlari o‘z xalqini ezardi. Toki xalq o‘z irodasini ko‘rsatgunicha. Xalq qahramon kutmadi. Har kim o‘z hayotining qahramoni bo‘ldi. Har bir inson irodasini ko‘rsatdi. Keyin Janubiy Koreya rivojlandi. Siz "Qish sonatasi" va "Jumong"larni ko‘rgansiz. Bu ham aynan ular irodasini ko‘rsatishi natijasidir.

Nima aloqasi bor deysizmi? Xalq o‘z irodasi orqali hukumatga davlatning egasi kim ekanini bildirib qo‘ysa
-So‘z erkinligi
-Ijod erkinligi
-Din erkinligi
-Ilm erkinligi va boshqa masalalar bo‘ladi.

Bir davlat yo xalqni foydasiga ishlaydi. Yoki biror katta davlat manfaatiga ishlaydi. Bu kim ko‘proq irodasini ko‘rsatishiga bog‘liq.

"Haq sug‘urib olinadi. Hadya qilib hech kim bermaydi". Behbudiy.

@sanjar_xoja