Homiladorlik davri

​​☘ Homiladorlikda bel og‘rishi xavfli emasmi? ☘

Homila to‘rt haftalik bo‘lgach, ayollarda bel og‘rig‘i kuzatilishi mumkin. Xo‘sh, bel og‘rig‘i qanday sabablar tufayli paydo bo‘ladi? Bu davrda qanday mashg‘ulotlarni bajarish va qaysi maslahatlarga amal qilish kerak? Savollarimizga oliy toifali shifokor, akusher-ginekolog Hulkar RAVSHANOVA javob beradi.

Kuchli toksikoz sabab…

Nega? Homiladorlikning ilk davrlarida ayrim ayollarimiz kuchli toksikoz holatini boshdan kechirishadi. Bilamizki, homila 12 haftadan so‘ng bachadonga to‘liq joylashib oladi. Ungacha homila qovuq sohasida bo‘ladi. Ko‘ngil aynishi, qusish, aksirish kabi jarayonlar yuz berganda hali mustahkam joylashib ulgurmagan homilani qo‘zg‘alishi hisobiga belda og‘riq kuzatiladi.

Nima qilay? Toksikozning oldini olish uchun ovqatlanishni to‘g‘ri yo‘lga qo‘yish kerak. Kun davomida xohishga qarab tez-tez kam-kamdan ovqatlanish tavsiya etiladi. Jasmin, asal va yangi limon bo‘lagidan tayyorlangan ko‘k choy ko‘ngil aynishini bartaraf etadi. Shuningdek, ertalab turishdan oldin bitta qurtni yeb, ustidan suv ichib, yarim soatdan keyin nonushta qilinsa, toksikozning oldi olinadi.

Toliqish

Nega? Uzoq vaqt jismoniy harakat bilan band bo‘lish ham bel og‘rig‘ini keltirib chiqaradi. Birdan o‘rindan turish, shoshilib nimanidir ko‘tarish, og‘ir ishni bajarish natijasada hali dunyoga kelmagan go‘dak seskanib ketadi. Natijada homila harakatga keladi va belda og‘riq paydo bo‘ladi.

Nima qilay? Yuqorida sanalgan harakatlardan saqlaning. Uy yumushlarini sekin-asta qiling. Charchaganingizni his qilishingiz bilan dam oling.

Baland poshnali tuflilar

Nega? Homilador bo‘lmagan paytingizda ham baland poshnali tuflilar qaddingizga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Homilador ayollar uchun esa bu halokat bilan teng.

Nima qilay? Sizga balandligiligi2 sm. Bo‘lgan keng poshnali poyabzal to‘g‘ri keladi. Bunday tuflida qaddingizni tutib yurish shippaklarga qaraganda yengilroq bo‘lishi ehtimoldan holi emas. Bu bilan venalar kengayishi (varikoz) bartaraf etiladi.

Surunkali buyrak xastaliklari

Nega? Surunkali buyrak xastaliklari (piyelonefrit) bilan og‘rigan homilador ayollarda bel og‘rig‘i kuzatilishi tabiiy. Bu davrda buyrak ikki organizm uchun ishlaydi, faoliyati tezlashadi. Natijada buyrakka og‘irlik tushishi, homila kattalashgan sari esa buyrakning siqilib borishi bel og‘riqlarni paydo qiladi.

Nima qilay? Surunkali buyrak xastaliklari bilan og‘rigan ayollar homilaning oxirgi oyligida tizza-tirsak mashqini bajarib turishsa, bel og‘rig‘idan xalos bo‘lishlari mumkin. Bu mashqni imkoniyatga qarab, har 3 soatda 15 minutdan bajarish kerak. Bunda homilador ayol tizzasi va tirsagini yerga qo‘yib yurishi, biror bir yumushni bajarishi, uy ishlarini qilishi mumkin.

Kalsiy yetishmasa…

Nega? Homiladorlik davrida ona iste’mol qilayotgan foydali moddalarning ko‘p qismini bolaga beradi. Shuning uchun homilador ayol organizmida tayanch-harakat apparati faoliyati uchun zarur bo‘lgan ba’zi moddalar yetishmasligi mumkin. Masalan, kal’siy. Buning oqibatida ayol belida, umurtqa sohasida, bo‘g‘imlarida og‘riqlar sezadi. Bundan tashqari, onada tish emalining yeyilishi, soch to‘kilishi ham kuzatilishi mumkin.

Nima qilay? Homilador ayol shifokor tavsiyasi asosida doimiy kalsiy tabletkalaridan ichib turishi, shuningdek, ovqatlanish ratsionida kalsiyga boy mahsulotlar bo‘lishini nazorat qilishi kerak. Zardob kalsiyga boy eng foydali mahsulot bo‘lib, har kuni ertalab bir stakan och qoringa ichilsa, kunlik kalsiyga bo‘lgan ehtiyojni qondiradi.

Qabziyat

Nega? Homiladorlikning istalgan davrida ich qotishi kuzatilishi mumkin. Bunday paytda kuchanish natijasida belda og‘riq kuzatiladi.

Nima qilay? Qabziyatning oldini olish uchun shivit suvini ichish tavsiya etiladi.

@Yosh_onalarga_maslahatlar🤱
@KundaIik_retseptlarim🥘
@Homiladorlik_davri🤰
@OnIayn_daromad💸
@Ogilmi_qizmi👶👧

​​​ЭНДИ АБОРТ ҚИЛМАЙМАН
(ГИНЕКОЛОГ НОЛАСИ
Бўлган воқеа)

Бу бўлиб ўтган воқеани гинеколог аёлнинг ўз оғзидан гапириб бергани ва айни ҳаётда содир бўлгани ҳақида айтиб ўтмоқчимиз. Ана шу гинеколог аёл сўзини шундай бошлади: “Касбим гинеколог бўлгани учун аёлларга доялик қилишимдан ташқари, аборт билан ҳам шуғулланардим.

Кунларнинг бирида шифоҳонада навбатчи эдим. Хонамга ўрта ёшдаги эр ва хотин кириб келишди, кўринишидан анча ўзига тўқ оила эканлиги кўриниб турарди. Улар бир муҳим илтимос билан келишганини айтишди. Мен қандай илтимос экан десам, хотини аборт қилдиришим керак, деди. Аёлнинг кўринишидан ҳомиласи таҳминан 4-5 ойликка етиб қолганди. Мен аввалига рози бўлмадим. УЗИ аппаратида текширсам, айнан мен айтгандек ҳомила 5 ойлик эди. Мен уларга ҳомила анча катта бўлиб қолибти, ҳомилани 3 ойликдан ўтганидан кейин тушириб бўлмайди, дея уларни бу фикрларидан қайтаришга ҳаракат қилдим. Аммо эр ва хотин мени гапларимни тушунишни ҳам ҳоҳлашмасди. Уларнинг 4 қизи бўлиб, аёл ҳомиладор бўлганидан буён кўплаб текширув аппаратларига тушган экан. Ҳаммасида бир хил гап, “Ҳомиланг қиз бола!”. Ўзи аслида ҳомила 3 ойлик пайтида унинг жинсини аниқ билса бўлади. Булар эса текширувма-текширув юраверганидан ҳомиласи 5 ойлик бўлиб қолганини билмаган ҳам. Эри бўлса, яна қиз кўриб, 5 та қизи бор деган “иснод”ни қандай қилиб кўтариб юраман, деб менга жуда катта миқдорда пул ваъда қилди. Мен бироз ўйланиб қолдимда, уларга гапирганим фойда бермаганини англаб етдим. Нафсимни жиловлай олмай, аборт қилишга розилик билдирдим. Ҳамма тайёргарликларни кўриб, аёлни аборт қила бошладим. Ҳомила анча катта бўлиб қолгани сабаб, болани бўлиб-бўлиб олишга харакат қилдим. Аборт жуда оғир кечарди. Мен қанчалик қийналсам, аёл менданда қаттиқроқ қийналарди. Шу пайт кутилмаган холат юз берди. Боланинг белидан пастки қисми бутун холатда тушди. Не кўз билан кўрайки, ҳомила ўғил бола эди. Қўлларим қалтираб, ичимни муздек совуқ қоплагандек ўрнимда қотиб қолдим. Озгина муддатдан кейин ҳомилани аёлга кўрсатдим. Аёл овозини борича дод-вой соларди. Буни эшитган эр эса ўзини қўярга жой топа олмасди. Бу воқеадан кейин анча муддатгача шифохонага бора олмадим, қўлим ишга бормасди. Ҳар қанча замонавий техника бўлмасин, ҳомилани ўғил ёки қиз эканлигини аниқ айтиб бера олмас экан ва бу нарса фақатгина Аллоҳ таологагина хос эканлигини англаб етдим. Қайтиб аборт қилмасликка ўзимга ўзим ваъда бердим”.

@Yosh_onalarga_maslahatlar🤱
@KundaIik_retseptlarim🥘
@Homiladorlik_davri🤰
@OnIayn_daromad💸
@Ogilmi_qizmi👶👧

Homiladorlikda vaznning kamayishi va ortishi


Bolaga yukli bo‘lgan ayolning vazn yig‘ishi tabiiy. Bu esa har bir ayolni vazn yig‘ishda achinadigan emas, balki xursand qiladigan birdan-bir sababdir.

Homiladorlikda fusunkor bo‘lgan ayol shu go‘zalligini tug‘ruqdan keyin ham saqlab qolishni istaydi. Shuning uchun har bir grammni hisoblab borish unga malollik tug‘dirmaydi. Ayol kishi homiladorlik paytida ham o‘ziga qaraydi. Ayol o‘z holati haqida hamma narsani bilgisi keladi, shu bois ham uni nazoratga oladi!

Bizga kaloriya kerak

Alohida fiziologik qonuniyatlarga ko‘ra, har bir ayolning vazn yig‘ish sur’ati o‘ziga xosdir. Ishtahaning ko‘tarilishi yoki pasayishi, toksikozning bor-yo‘qligi – u yoki bu vazn miqdori yig’ilishining asosiy omillari hisoblanadi.

Ba’zi haftalarda siz ko‘proq gramm yig‘asiz, ba’zilarida esa – kamroq . Birinchi trimestrda qo‘shimcha grammlar o‘rtacha 1500 ni tashkil etadi.

Ya’ni buni kaloriyaga nisbatan olganda, homilador ayol o‘zini mustahkam tutib yurishi va bolani ham vitamin hamda minerallarning kerakli miqdori bilan ta’minlab turishi uchun ona birinchi trimestrda qo‘shimcha ravishda (bola uchun) kuniga 150–200 kilokaloriya qabul qilishi kerak bo‘ladi.

Nima yesam ekan...

Homiladorlikning birinchi trimestri oxirida odamni hali-hanuz “nimadir” yesammikan degan xohish tark etmagan bo‘ladi. Ya’ni qat’iy istaklar uzoq saqlanib turmaydi, balki ular umuman paydo bo‘lmasligi ham mumkin. Faqat xayoliy “nimadir” paydo bo‘ladi, uni odam juda-juda istaydi, lekin qayerdan olishni o‘zi bilmaydi.

O‘z xohish-istaklarimizni tartibga sola olmasak, kaloriyani biz quyidagi foydali mahsulotlardan olamiz: turshak, mayiz, xurmo, yorma (sutli), mevalar hamda qatiq.

Garchand toksikoz qiynasa-da, baribir yeyish kerak. Mayli kam-kamdan bo‘lsin, lekin albatta yeyish kerak.

Homiladorlikda ko‘pchilikka yoqadigan shokoladni esa kamroq iste’mol qilgan ma’qul: to‘g‘ri, u xohlaganizcha kaloriya beradi, lekin organizmingizni ko‘p miqdorda kofein bilan ham to‘ldirib tashlaydi. Axir siz bilasizku, kofein – bola uchun kislorod o‘z vaqtida yetkazib berishiga javob beradigan foliy kislotasi va temir moddasining o‘zlashtirilishiga monelik qiladi.

Semirish kerakmi yoki ozishmi?

Umuman olganda, homiladorlikning birinchi trimestri oxirlarida ishtaha bo‘lmasligi va ozgina ozish bolaga katta zarar yetkazmaydi.

Biroq har bir ona vazn yig‘ish muhimligini esdan chiqarmasligi lozim... Kerakmi, demak kerak. Aks holda sog‘lom farzandni qanday qilib dunyoga keltirmoqchisiz?

Amerikalik olimlarning tadqiqotlariga ko‘ra, yangi tug‘ilgan chaqaloqning vazni hamda kattaligiga ona tanasining yog‘siz (sira yog‘li emas!) massasi ta’sir qilar ekan. Shunday ekan, bo‘lg‘usi onalarga qarata bemalol aytishimiz mumkin: homiladorlik vaqtidagi yog‘siz massaning oshishi kelgusida sizning qomatingizga hech qanday ta’sir ko‘rsatmaydi.

Agar bo‘lg‘usi ona haqiqatan ham og‘ir vaznlilar sirasidan bo‘lsa, unga birinchi trimestr davomida qo‘shimcha 800 grammgina yig‘sa yetadi.

Mazkur muddatda tez sur’at bilan vazn yig‘ish – och o‘tirish va yengil-yelpi ovqatlanish uchun asos bo‘la olmaydi. “Shildir suv” sho‘rva na sizga va na bolangizga foyda beradi.

Juda ozishni istasangiz, bunga hali ulgurasiz. Tug‘ruqdan keyin ozishingiz aniq – kichkintoyingiz bunga kafolat beradi.

@Yosh_onalarga_maslahatlar🤱
@KundaIik_retseptlarim🥘
@Homiladorlik_davri🤰
@OnIayn_daromad💸
@Ogilmi_qizmi👶👧