Хуррам султоннинг сири нимада бўлган?
Кимнингдир назарида маккор, кимнингдир наздида аёл қиёфасидаги шайтон сифатида таърифланган Хуррам султоннинг жорияликдан подшоҳнинг никоҳли аёли бўлгунга қадар босиб ўтган йўли кескин бурилиш нуқталари билан тўла эди. У ҳам рафиқа, ҳам суюкли ёр, ҳам она, ҳам давлат ишларида ўз обрўсига эга аёл бўлган. Болаликдан оиласидан айрилиб, қул бозорида сотилган, сўнгра султонга тақдим этилган Хуррам фақатгина тарихий шахс сифатида эмас, олий, жозибали ва ноодатий табиати билан ҳам эсга олинишга муносибдир.
Ёшлигида етарлича жозибали бўлган Хуррам ёшлик гўзаллигини йўқотса ҳам, қувноқ ва жонли руҳини, жозибасини ҳеч қачон йўқотмаган. У мақсадга эмас, жараёнга эътиборини жамлаган аёл эди. Ўзидан из қолдиришни яхши билган Хуррам натижага эмас, оқимга эътибор қаратиб, сезгисидан муносиб равишда фойдалана оларди. Қайсар характери билан подшоҳга таъсир ўтказиб, Усмонли саройида аёллар салтанатига асос солади.
Хуррам ҳеч қачон турмуш ўртоғидан узоқлашмаган, унга доим мотивация берган ва сафарда пайти Қонунийга ҳар куни хат ёзган. Бугунги кунда Тўпқопи саройининг архивида сақланаётган бу хатларда асли украин бўлган Хуррам(саройда қўйилган исм, асл исми Роксолана)нинг туркчада хато қилиб бўлса ҳам ўз муҳаббатини изҳор қилгани кўринади.
Қонуний Хуррамнинг мактубларидан ўзини бахтли ҳис қилар, хатда нафақат севги изҳори, Истанбулдаги сиёсий янгиликлардан бохабар бўлиб турарди. Хуррам у учун нафақат суюкли ёр, дўст ва заковат муаллими эди.
Ўз либосларига эътиборли бўлиб, ҳамиша ораста бўлиб юрувчи Хуррам эрининг нозик томонларини билиб олиб, ундан ўз мақсадлари йўлида фойдаланишни ҳам жуда яхши билган. Хуррам саройда яшаган йиллари ҳар куни янги билимлар олган ва ўзини ривожлантириб, султон билан фалсафа, шеър мавзуларида суҳбат қура оладиган ягона аёлга айланган. Она сифатида Қонунийдан кейин ўғилларини ўлдирмасликлари учун улар учун тахт жангини ҳам зимдан олиб боради. Рақиблари қадамларини кузатар, уларга маҳорат билан ҳужум қиларди. Хуррам тўсатдан номаълум хасталикдан 53 ёшида вафот этди, аммо унинг меҳнатлари меваси сифатида ўғли Селим тахтга ўтирди.
Кўплаб тарихчи олимлар Хуррамнинг султонга қай тарзда бунчалик кучли таъсир ўтказганини билолмай ҳайрон қоладилар. Аслида унинг сири, оддий бўлган:
🩷Ўз турмуш ўртоғини жудаям чуқур ўрганган, унинг эҳтиёжлари ва заиф жиҳатларини аниқлаган.
🩷Ҳар доим ўзини хотиржам ва сирли тутган, доим ўз билимлари устида ишлаган.
🩷Кучли аёл бўлишига қарамай, маъсумаликни сақлаган, турмуш ўртоғининг кучсиз томонларини танқид қилмай, бўшлиқ сифатида уларни тўлдирган.
Шунинг учун ҳам Хуррам султон Усмонлилар тарихидаги энг ақлли аёл сифатида тарихда қолган.
(Эсра Эзмежи маълумотлари асосида тайёрланди).
Фейсбукдан Г. Ходжаева саҳифасидан кўчирилди.
Кимнингдир назарида маккор, кимнингдир наздида аёл қиёфасидаги шайтон сифатида таърифланган Хуррам султоннинг жорияликдан подшоҳнинг никоҳли аёли бўлгунга қадар босиб ўтган йўли кескин бурилиш нуқталари билан тўла эди. У ҳам рафиқа, ҳам суюкли ёр, ҳам она, ҳам давлат ишларида ўз обрўсига эга аёл бўлган. Болаликдан оиласидан айрилиб, қул бозорида сотилган, сўнгра султонга тақдим этилган Хуррам фақатгина тарихий шахс сифатида эмас, олий, жозибали ва ноодатий табиати билан ҳам эсга олинишга муносибдир.
Ёшлигида етарлича жозибали бўлган Хуррам ёшлик гўзаллигини йўқотса ҳам, қувноқ ва жонли руҳини, жозибасини ҳеч қачон йўқотмаган. У мақсадга эмас, жараёнга эътиборини жамлаган аёл эди. Ўзидан из қолдиришни яхши билган Хуррам натижага эмас, оқимга эътибор қаратиб, сезгисидан муносиб равишда фойдалана оларди. Қайсар характери билан подшоҳга таъсир ўтказиб, Усмонли саройида аёллар салтанатига асос солади.
Хуррам ҳеч қачон турмуш ўртоғидан узоқлашмаган, унга доим мотивация берган ва сафарда пайти Қонунийга ҳар куни хат ёзган. Бугунги кунда Тўпқопи саройининг архивида сақланаётган бу хатларда асли украин бўлган Хуррам(саройда қўйилган исм, асл исми Роксолана)нинг туркчада хато қилиб бўлса ҳам ўз муҳаббатини изҳор қилгани кўринади.
Қонуний Хуррамнинг мактубларидан ўзини бахтли ҳис қилар, хатда нафақат севги изҳори, Истанбулдаги сиёсий янгиликлардан бохабар бўлиб турарди. Хуррам у учун нафақат суюкли ёр, дўст ва заковат муаллими эди.
Ўз либосларига эътиборли бўлиб, ҳамиша ораста бўлиб юрувчи Хуррам эрининг нозик томонларини билиб олиб, ундан ўз мақсадлари йўлида фойдаланишни ҳам жуда яхши билган. Хуррам саройда яшаган йиллари ҳар куни янги билимлар олган ва ўзини ривожлантириб, султон билан фалсафа, шеър мавзуларида суҳбат қура оладиган ягона аёлга айланган. Она сифатида Қонунийдан кейин ўғилларини ўлдирмасликлари учун улар учун тахт жангини ҳам зимдан олиб боради. Рақиблари қадамларини кузатар, уларга маҳорат билан ҳужум қиларди. Хуррам тўсатдан номаълум хасталикдан 53 ёшида вафот этди, аммо унинг меҳнатлари меваси сифатида ўғли Селим тахтга ўтирди.
Кўплаб тарихчи олимлар Хуррамнинг султонга қай тарзда бунчалик кучли таъсир ўтказганини билолмай ҳайрон қоладилар. Аслида унинг сири, оддий бўлган:
🩷Ўз турмуш ўртоғини жудаям чуқур ўрганган, унинг эҳтиёжлари ва заиф жиҳатларини аниқлаган.
🩷Ҳар доим ўзини хотиржам ва сирли тутган, доим ўз билимлари устида ишлаган.
🩷Кучли аёл бўлишига қарамай, маъсумаликни сақлаган, турмуш ўртоғининг кучсиз томонларини танқид қилмай, бўшлиқ сифатида уларни тўлдирган.
Шунинг учун ҳам Хуррам султон Усмонлилар тарихидаги энг ақлли аёл сифатида тарихда қолган.
(Эсра Эзмежи маълумотлари асосида тайёрланди).
Фейсбукдан Г. Ходжаева саҳифасидан кўчирилди.